برترین ها – ترجمه از حمید پاشایی: وقتی مردم از ایلان ماسک می پرسند که چگونه ساخت موشک را یاد گرفت، او جوابی ساده دارد: «من کتاب می خوانم.»
ماسک که آنقدر عاقل بود که وارد رشته فیزیک در مقطع دکترا در دانشگاه استنفورد شود و بعد به خاطر اینکه این رشته به نظرش مرتبط نیامد از تحصیل انصراف دهد، همیشه عطشی برای خواندن کتاب داشته است.
مدیرعامل تسلا و SpaceX در دوران کودکی خود در آفریقای جنوبی چیزهای زیادی یاد گرفت، و به دنیای فانتزی جی. آر. آر. تالکین و داستان های علمی تخیلی آیزاک آسیموف علاقه زیادی داشت.
همانطور که در ادامه خواهیم دید، کتاب ها همیشه برای ماسک مهم بوده اند: در دوران کودکی الهام بخش او بود، در دوران جوانی قهرمان هایی را به او معرفی کرد، و به او کمک کرد که علم موشک را یاد بگیرد و کمپانی اسپیس ایکس را تأسیس کند.
ارباب حلقه ها (The Lord of the Rings) اثر جی. آر. آر. تالکین
ماسک در دوران کودکی اش در آفریقای جنوبی در تنهایی خود، داستان های فانتزی و علمی تخیلی زیادی می خواند. آن کتاب ها، به خصوص «ارباب حلقه ها» نوشته اثر جی. آر. آر. تالکین، چشم انداز او برای آینده اش را شکل دادند.
خود ماسک می گوید، «قهرمانان کتاب هایی که من می خواندم همیشه وظیفه ای برای نجات جهان را حس می کردند.»
راهنمای مسافران مجانی کهکشان (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy) اثر داگلاس آدامز
ماسک می گوید که در سنین بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی دچار «بحران وجودی» شده بود و به نویسندگانی همچون فردریش نیچه، آرتور شوپنهاور و دیگر فلاسفه غیر قابل پیش بینی روی آورد تا معنای زندگی را پیدا کند. ولی این کار کمکی به او نکرد.
بعد او با «راهنمای مسافران مجانی کهکشان» نوشته داگلاس آدامز مواجه شد، کتابی کمیک با موضوع بین ستاره ای. در این کتاب، یک ابرکامپیوتر می فهمد که «پاسخ» به زندگی معنادار عدد ۴۲ است، ولی سؤال را هیچ وقت کسی پیدا نکرد.
این کتاب برای ماسک آموزنده بود. او در مصاحبه ای گفته، «اگر شما به درستی سؤال را طرح کنید، جواب آن آسان خواهد بود. پس زمانی که بهتر بتوانیم جهان را بفهمیم، بهتر می توانیم بدانیم که چه سؤالاتی بپرسیم.»
بنجامین فرانکلین: زندگی آمریکایی (Benjamin Franklin: An American Life) اثر والتر ایزاکسون
ایلان ماسک گفته که بن فرانکلین یکی از قهرمانان اوست. او در مصاحبه ای گفته، «شما می توانید ببینید که فرانکلین چطور یک کارآفرین بود. او از صفر شروع کرد. او کودکی فراری بود.»
یک چیزهایی در داستان فرانکلین به داستان زندگی ماسک نیز شبیه است. او در پرتوریا آفریقای جنوبی بزرگ شد، در کانادا به مدرسه رفت، به دانشگاه پنسیلوانیا منتقل شد، دعوتنامه ای از دانشگاه استنفورد برای مقطع Ph.D دریافت کرد، و سر از سیلیکون ولی درآورد.
انیشتین: زندگی و جهان او (Einstein: His Life and Universe) اثر والتر ایزاکسون
ماسک می گوید که از زندگینامه دیگری راجع به انیشتین که باز هم توسط والتر ایزاکسون نوشته شده، چیزهای زیادی یاد گرفته است. مثل زندگینامه فرانکلین، این کتاب هم داستان نابغه ای را می گوید که با هوش و بلندپروازی خود دنیا را متحول می کند.
آن طور که روی جلد کتاب نوشته شده، این کتاب «کشف می کند که چگونه کارمند پر تخیل اداره ثبت اختراعات، پدری که ازدواجی پر از مشکلی داشت و نتوانست شغل معلمی یا درجه دکترا را به دست آورد، تبدیل به کسی شد که ذهن خالق کیهان را خواند.»
سازه ها: یا اینکه چرا اجسام فرو نمی ریزند (Structures: Or Why Things Don’t Fall Down) اثر جی. ای. گوردون
ماسک فرد خودآموزی است، و موضوعاتی که نیاز دارد در موردشان بداند را خود یاد می گیرد.
زمانی که او تصمیم گرفت شرکت SpaceX را شروع کند، احتیاج داشت که اصول اولیه علم موشک را یاد بگیرد.
یکی از کتاب هایی که به او کمک کرد «سازه ها: یا اینکه چرا اجسام فرو نمی ریزند» بود، کتابی محبوب در مورد مهندسی سازه، نوشته جی. ای. گوردون دانشمند بریتانیایی علم مواد.
ماسک در مصاحبه ای در مورد این کتاب گفته، «اگر بخواهید در طراحی سازه متبحر شوید، کتابی واقعاً عالی است.»
احتراق!: تاریخچه ای غیررسمی از موشک سوخت مایع (Ignition!: An Informal History of Liquid Rocket Propellants) اثر جان دی. کلارک
«احتراق!» یکی دیگر از کتاب های کمیاب در مورد علم اولیه موشک است. ماسک در مصاحبه ای در مورد آن گفته، «کتاب خوبی در مورد مسائل موشک به نام “احتراق!” نوشته جان کلارک وجود دارد که واقعاً سرگرم کننده است.»
کلارک شیمیدانی آمریکایی بود که در توسعه سوخت های موشک در دهه ۱۹۶۰ و ۹۷۰ فعال بود، و این کتاب در مورد رشد این زمینه و توضیحی در مورد نحوه عملکرد این علم است.
ابرهوش: راه ها، خطرات، استراتژی ها (Superintelligence: Paths, Dangers, Strategies) اثر نیک باستروم
با توجه به مسئولیت های رهبر ماسک در شرکت های اسپیس ایکس، سولارسیتی و تسلا، او دیدگاهی جامع در مورد پیشرفت تکنولوژی دارد.
پیشرفت تکنولوژی همیشه هم خوب نیست. ماسک در پستی در توییتر نوشت، «ما باید در مورد هوش مصنوعی بسیار مراقب باشیم. AI این پتانسیل را دارد که خرناک تر از بمب هسته ای باشد.»
برای فهمیدن دلیل آن، او توصیه می کند که کتاب «ابرهوش» نیک باستروم را بخوانیم، کتابی که این پرسش را مطرح می کند که چه اتفاقی می افتد اگر هوش کامپیوتری از هوش انسان پیشی بگیرد.
صفر تا یک: یادداشت هایی در مورد استارتاپ ها، یا چگونه آینده را بسازیم (Zero to One: Notes on Startups, or How to Build the Future) اثر پیتر تیل
در اوایل سال های ۲۰۰۰، زمانی که ماسک استارتاپ پرداخت X.com را اداره می کرد، او در رقابت مستقیم با PayPal به مدیریت پیتر تیل بود، مردی که حالا سرمایه گذاری میلیاردر است.
به همین خاطر زمانی که تیل کتاب خود در مورد فلسفه استارتاپ را منتشر کرد، ماسک به طور طبیعی از آن استقبال کرد.
او می گوید: «پیتر تیل چندین شرکت موفق ساخته، و کتاب صفر تا یک نشان می دهد که چگونه.»
این کتاب پر از دیدگاه های مبارزه طلبانه تیل است.
هوارد هیوز: زندگی و دیوانگی او (Howard Hughes: His Life and Madness) نوشته دونالد ال. بارلت و جیمز بی. استیل
در مصاحبه ای با سی ان ان، ماسک گفت که به تازگی کتاب «هوارد هیوز» نوشته بارلت و استیل را تمام کرده، زندگینامه ای از این فیلمساز عجیب و سرمایه دار صنعت هوانوردی، که اواخر عمرش کمی دیوانه شده بود.
ماسک می گوید، «مسلماً من نمی خواهم این اتفاق برایم بیفتد که ناخن هایم را بیش از حد بلند کنم و در ظرف های شیشه ای ادرار کنم.»
با این حال به راحتی می توان فهمید که چرا ماسک به هیوز علاقمند شده بود، کسی که در صنایع مختلف فعالیت کرد و با شکستن رکوردهای سرعت در هوا مرزهای پرواز را جابجا کرد.
تاجران تردید (Merchants of Doubt) اثر نائومی اورستس و اریک ام. کانوی
«تاجران تردید» که حالا فیلم مستندی نیز از آن تهیه شده، توسط دو تاریخدان علم نوشته شده که بیان می کنند دانشمندان دارای ارتباطات سیاسی و صنعتی، جلوی حقایق پیرامون مجموعه ای از مشکلات مربوط به سلامت عمومی را گرفته اند.
ماسک در سال ۲۰۱۳ در کنفرانس D11 این کتاب را توصیه کرد.
در همان زمان، او نکته ای کلیدی از کتاب را در پستی در توییتر منتشر کرد: «همان کسانی که تلاش می کردند مرگ بر اثر سیگار را انکار کنند، حالا تغییرات آب و هوایی را انکار می کنند.»
سه گانه بنیاد (Foundation) اثر آیزاک آسیموف
این احتمال وجود دارد که علاقه ایلان ماسک به تکنولوژی اکتشاف فضا حاصل روزهایی باشد که صرف خواندن کتاب های علمی تخیلی می کرد.
در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۳ با وبسایت گاردین گفت که او تحت تأثیر مجموعه «بنیاد» آسیموف قرار گرفته بود، که در مورد سقوط امپراتوری کهکشان متمرکز است.
ماسک در مورد این کتاب گفت، «درس های تاریخ نشان می دهد که تمدن در چرخه هایی حرکت می کند. شما می توانید به گذشته نگاه کنید، به تمدن بابل، سومری ها، بعد مصری ها، رومی ها، و چینی ها. به طور مشخص ما الان در چرخه ای رو به بالا قرار داریم، و امیدوارم که همینطور باقی بماند. ولی شاید اینطور نشود. ممکن است مجموعه ای از اتفاقاب پیش بیاید که باعث شود سطح تکنولوژی افت کند. با توجه به اینکه این اولین بار در ۴٫۵ میلیارد سال است که برای بشریت امکان پذیر شده که زندگی را فراتر از زمین گسترش دهد، به نظر عاقلانه می رسد که تا زمانی که پنجره باز است اقدام کنیم و روی این واقعیت حساب نکنیم که پنجره برای مدتی طولانی باز خواهد ماند.»
ماه معشوقه ای خشن است (The Moon Is a Harsh Mistress) اثر رابرت هاین‌لاین
این رمان علمی تخیلی پرطرفدار که ابتدا در سال ۱۹۶۶ چاپ شد، تصویری از ویران شهری در آینده ای نه چندان دور ترسیم می کند. این دقیقاً همان نوع فانتزی واضح است که قوه تخیل فعال کسی مثل ماسک را ارضا می کند.
در این کتاب، گروهی از مردم از زمین به ماه تبعید شده اند، و در آنجا جامعه ای آزاد ایجاد کرده اند. در سال ۲۰۷۶، گروهی از شورشیان از جمله ابرکامپیوتری به نام مایک و تکنیسن کامپیوتری که یک دست دارد، انقلاب این مستعمره قمری بر علیه حاکمان زمینی اش را رهبری می کنند.
به اعتقاد ماسک، این بهترین اثر هاین‌لاین است.
مجموعه فرهنگ (Culture) اثر یاین بنکس
این کتاب داستان جامعه ای نیمه آنارشیت در آینده به نام «فرهنگ» را بازگو می کند، که شامل انسان نماها، موجودات فضایی و هوش مصنوعی است.
ماسک در پستی در توییتر نوشت، «این تصویری جالب از آینده کهکشانیِ بزرگ و نیمه آرمان شهری است.»
آخرین اختراع ما (Our Final Invention) اثر جیمز بارات
ماسک آشکارانه نسبت به خطرات هوش مصنوعی هشدار داده است.
در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۴، او هوش مصنوعی را «بزرگترین تهدید وجودی ما» نامید. او همچنین روی سازمانی در زمینه هوش مصنوعی به نام DeepMind سرمایه گذاری کرده است تا به قول خودش «حواسش باشد که در زمینه هوش مصنوعی چه اتفاقاتی می افتد.»
پس جای تعجب نیست که او در پستی در توییتر کتاب «آخرین اختراع ما» را معرفی کرده است. بارت نویسنده کتاب نگاهی نزدیک به آینده احتمالی هوش مصنوعی می اندازد، و فواید و مضرات آن را بررسی می کند.
منبع: برترینها
