تدابیر درمانی نفاسی پستان
موارد خفیف تا متوسط بیماری را میتوان به صورت سرپایی درمان نمود. اما موارد شدید، یا مقاوم یا آبسه پستان بایستی در بیمارستان درمان شود. اساس درمان این نوع ماستیت تجویز آنتی بیوتیک و تخلیه مکرر پستان است.
۱- در اکثر موارد یک پنیسیلین مقاوم به پنی سیلیناز یا سفالوسپورین نسل اول نظیر دیکلوکساسیلین، کلوکساسیلین، سفالکسین، نفسیلین، سفالوتین یا سفازولین داروهای مناسبی هستند. بهتر است هریک از داروهای فوق ابتدا با دوز ۵۰۰ میلیگرم هر ۶ ساعت ( در موارد شدید دوزاژ بالاتر و به صورت تزریقی) شروع شود و پس از کنترل تب و بهبود وضعیت بالینی بیمار ( معمولا ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت) آنگاه با نصف دوز اولیه برای تکمیل دوره درمان ۱۰ روزه ادامه داده شود. در بیماران حساس به پنیسیلین، اریترومایسین یا وانکومایسین جایگزینهای مناسبی هستند. در موارد مقاوم بیماری تا حصول نتیجه کشت، وانکومایسین داروی مناسبی خواهد بود.
۲- قدم بعدی در درمان ماستیت عفونی دوران شیردهی، تخلیه مکرر پستان است که در موارد خفیف تا متوسط، شیردادن به کودک بطور مکرر بسیار موثر است. در غیر اینطورت بایستی با دوشیدن یا استفاده از شیر دوش پستانها بطور مرتب تخلیه شوند. کودکان این گروه از بیماران ممکن است به خوبی شیر نخورند که علت اصلی نه تغییر طعم و مزه ( ترش) بلکه مناسب قرار نگرفتن نیپل و آرئول پستان در داخل دهان شیرخوار است. برای رفع این مشکل بهتر است قبل از شیردادن ابتدا شیر تجمع یافته با دست دوشیده و تخلیه شود؛ ۳- تجویز یک ضددرد و تب بر؛ ۴- حمایت پستان با یک کرست مناسب؛ ۵- کمپرس موضعی گرم روزانه چند بار؛ ۶- در صورت وجود آبسه، بایستی از طریق انسیزیون و درناژ و آنتی بیوتیک تحت درمان قرار گیرد.
۲) nonpuerperal mastitis
این نوع عفونت نیز مانند ماستیت دوران شیردهی درمان میشود با این تفاوت که آنتیبیوتیک تجویزی بایستی وسیع الطیف باشد ( نظیر کو – آموکسی کلاو، یا یکی از سفالوسپورینها همراه با مترونیدازول) و در موارد تشکیل آبسه، اغلب به آسپیراسیونهای مکرر و یا انسیزیون و درناژ و گاهی برداشت و تخلیه ناحیه مبتلا نیاز میشود.
تغییرات فیبروکیستیک پستان (FCC) شایعترین اختلال یا حالت خوش خیم پستان بوده و در حدود ۱۰ درصد زنان جوانتر از ۲۱ سال دیده میشود و با افزایش سن شیوع آن نیز افزایش مییابد (۵۰% زنان حوالی یائسگی). علت FCC بدرستی شناخته نشده است ولی به نظر میرسد افزایش نسبت استروژن به پروژسترون ( ونیز افزایش ساب کلینیکال پرولاکتین) رُل اصلی را ایفا میکند. از نظر هیستولوژیک در FCC درجات متفاوتی از یک، دو و یا سه تغییر ذیل ممکن است دیده شود: (۱) تغییرات کیستیک ( معمولا میکروکیست و گاهی کیستها ۳-۱ سانتیمتری و بزرگتر)؛ (۲) هیپرپلاژی داکتال و (۳) افزایش استرومای پستان.
شایعترین تظاهر FCC، حساسیت و تدولارینی پستان است که معمولاَ دوطرفه و بیشتر در ناحیه ساب آرنولر یا فوقانی خارجی پستان بوده و اکثراَ در فاز لوتئال بارز تر است. در حدود یکسوم بیماران ترشح از نیپل (معمولاَ غیر خودبخودی) نیز وجود دارد که سبز مایل به قهوهای و یا تیره بوده و حاوی چربی، پروتئین، سلولهای داکتال، Foam Cell و گلبول قرمز است. تشخیص FCC بالینی ( شرح حال و معاینه) است اما برحسب یافتههای احتمالی غیرمعمول ( نظیر لمس توده، ماموگرافی، غربالگری غیر عادی و …) ممکن است نیاز به سونوگرافی، FNA، ماموگرافی و یا بیوپسی اکسیزیونال پیدا شود.
فقط در مواردی از FCC که آتیپی سلولی وجود دارد (۴% موارد) ریسک سرطان پستان افزایش
تدابیر درمانی
۱- استفاده از کرست مناسب
۲- کاهش و یا قطع مصرف ترکیبات حاوی متیل گزانتین ( قهوه، چای، شکلات، کولا و …) در اکثر بیماران باعث تخفیف علادم و در بسیاری از بیماران باعث برطرف شدن FCC میشود.
۳- در برخی از بیمارانیکه احتباس آب در فاز لوتئال زیاد است، تجویز دیورتیک در اوخر فاز لوتئال ممکن است در تخفیف علائم کمککننده باشد ( ولی معمولاَ بکار برده نمیشود).
۴- در بیمارانیکه قصد جلوگیری از حاملگی داشته و منعی وجود ندارد، استفاده از OCPS با برتری پروژسترون اغلب باعث بهبودی میشود.
۵- در موارد مقاومت یا شدید بیماری، درمان انتخابی دانازول است که با دوز ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم در روز در ۲ دوز منقسم برای مدت ۳ تا ۶ ماه تجویز میشود. معایب اصلی این دارو عوارض آندروژنیک ( لزوم جلوگیری از حاملگی) اختلال کبدی با دوز ۴۰۰ میلیگرم ( لزوم کنترل متناوب آنزیمهای کبدی) و عود بیماری پس از قطع درمان در بیش از نیمی از بیماران است. در بیماران سنین پرهمنوپاز، خصوصاَ با ریسک فاکتور سرطان پستان، تاموکسیفن داروی مناسبی خواهد بود (۱۰ میلیگرم در روز).
۶- کیستهای بزرگتر از cm1 معمولاَ مقاوم به درمان بوده و نیاز به آسپیراسیون دارند. در صورت عود کیست پس از دوبار آسپیراسیون یا باقی ماندن ندول منفرد بایستی بیوپسی اکسیزیونال مدنظر قرار گیرد.
منبع: mahsho.com