طرح تحول سلامت با هدف کاهش هزینه های درمانی مردم و ارائه خدمات پزشکی و بهداشتی بیشتر به افراد در کشور توسط وزارت بهداشت به مرحله اجرایی خواهد رسید و قرار است این طرح انقلابی در زمینه درمان و کاهش استرس های ناشی از بیماری ها ایجاد کند.
در دنیای امروز دیدگاههای سلامت چشم اندازی وسیع تر یافته و به انتظارات غیر پزشکی توجه ویژه ای معطوف شده است. رشد انتظارات و توجه مردم نسبت به ایمنی، کیفیت و عدالت، فشار جهت ایجاد نظام سلامتی پاسخگو در برابر عملکرد را افزایش داده است.
قرار دادن موضوع عدالت در تدوین اهداف و چهارچوب تحلیلی نظامهای سلامت نه تنها با استراتژ یهایی که بیا نگر تعهد به عدالت است قابل توجیه است بلکه شواهد بیانگر این است که افراد در جوامع مختلف نیز اولویت بالایی به موضوع عدالت م یدهند.
اگرچه در سا لهای اخیر نظام سلامت توانسته است با استفاده از راهبرد مراقبت های بهداشتی اولیه به پیشرفت های چشم گیری در سطح کلی سلامت مردم و بالا رفتن شاخصهای مربوط به آن برسد، اما همچنان یکی از مهم ترین دغدغه های سیاستگذاران، برقراری عدالت در سلامت و دسترسی به خدمات سلامتی است. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت در کشور با عنایت به وظایف و ماموریت های کلی و اسناد بالادستی بویژه سند چشم انداز ۲۰ ساله، سیاست های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری، مواد قانونی مرتبط با سلامت در برنامه پنجم توسعه و برنامه های دولت یازدهم اجرای برنامه تحول سلامت را پسا ز یک مرحله مطالعاتی شش ماهه از اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ آغاز کرده است. تحول در نظام سلامت با سه رویکرد حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و نیز ارتقای کیفیت خدمات اجرا می شود تا بتدریج با همکاری خدمتگذاران عرصه سلامت شاهد تحقق سیاست های کلی رهبری و ارتقای مورد انتظار در نظام سلامت باشیم.
سیاست های کلی سلامت ابلاغی مقام معظم رهبری به همگانی ساختن بیمه پایه درمان و پوشش کامل نیازهای پایه درمان توسط بیم هها برای آحاد جامعه و کاهش سهم مردم از هزینه های درمان تاکید ویژهای
دارد تا آنجا که بیمار جز رنجِ بیماری، دغدغه و رنج دیگری نداشته باشد.
اهداف نهایی طرح تحول نظام سلامت:
- افزایش پاسخگویی نظام سلامت؛
- کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم؛
- کاهش درصد خانوارهایی که بخاطردریافت خدمات سلامت دچار هزینه کمرشکن شده اند؛
- بهبود پی آمدهای بیماران اورژانسی؛
- افزایش زایمان طبیعی.
طرح تحول نظام سلامت چه اجزایی دارد؟
طرح تحول نظام سلامت شامل ۸ بسته اجرایی است:
۱- کاهش میزان پرداختی بیماران بستری در بیمارستانهای دولتی
تمامی بیماران دارای بیمه پایه سلامت ساکن در شهرها که در بیمارستان های دولتی بستری م یشوند تنها ۱۰ درصد از کل صورتحساب بیمارستان را پرداخت می کنند و بیماران روستایی، عشایر و ساکنان شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر که از طریق نظام ارجاع به بیمارستان های دولتی مراجعه می کنند ۵ درصد هزینه های درمان را پرداخت می کنند. همچنین بیماران و یا همراهان آنها برای تهیه دارو، خدمات آزمایشگاهی و تصویربرداری و سایر ملزومات پزشکی به بیرون از بیمارستان ارجاع داده نمی شوند.
۲- حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم
ماندگاری پزشکان عمومی و متخصص در مناطق محروم کیی دیگر از بسته های خدمتی طرح تحول نظام سلامت است تا مناطق محروم کشور معضل کمبود پزشک نداشته باشند و مردم این مناطق ناچار نباشند برای انجام امور درمانی خود، با زحمت و مشقت به شهر دیگری مراجعه کنند. هدف از اجرای این بسته، حذف زیرمیزی در مناطق محروم و افزایش دسترسی مردم به خدمات تخصصی و عمومیا ز طریق افزایش
میزان دریافتی پزشکان شاغل درا ین مناطقا ست تا بیماران مناطق محروم بتوانند کلیه خدمات درمانی مورد نیاز خود را از نزدیکترین مکان محل سکونت خود دریافت کنند.
۳- حضور پزشکان متخصص مقیم در بیمارستا نهای دولتی
حضور پزشک متخصص )داخلی، طب اورژانس، اطفال، جراحی عمومی، زنان و زایمان، بیهوشی مقیم اتاق عمل، ارتوپدی، قلب و عروق و هر متخصص دیگر به تشخیص بیمارستان( بصورت شبان هروزی در بیمارستان های دولتی بالای ۶۴ تخت امکان دسترسی مردم به پزشک متخصص برای بیماران اورژانسی را فراهم می کند. انجام به موقع معاینه و ویزیت بیماران، تع یین تکلیف بیماران اورژانسی در نخستین فرصت و پاسخگویی به موقع و بصورت ۲۴ ساعته در بیمارستا نهای دولتی، فعال بودن اتاق عمل در شیفت عصر و شب از ویژگ یهای این بسته حمایتی است.
۴- ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستانهای دولتی
ارتقای یکفیت خدمات بیمارستا نها از دیگر برنامه های طرح تحول سلامت است که بر پایه آن چهره فیز کیی بیمارستان های دولتی مانند وضعیت اتاق ها، سرویس های بهداشتی و تخت های آسیب دیده بهسازی و نوسازی می شود و خدمات هتلینگ و سروی سهای تغذیه و پرستاری ارتقا می یابد.
۵- ارتقای کیفیت خدمات ویزیت در بیمارستانهای دولتی
ارتقای کیفیت ویزیت در بیمارستان های دولتی، کلینیک ها و بیمارستان های وزرات بهداشت بسته دیگر طرح تحول سلامت است. این طرح در ۵۶۰ بیمارستان کشور اجرا می شود و در این طرح پزشکان متخصص، فوق تخصص و عمومی همکاری می کنند. استانداردسازی خدمات ویزیت از طریق بهبود وضعیت کلینیکی و تجهیزات کلینیکی، استانداردسازی زمان ویزیت همکاران پزشک و توجه و یژه به معاینات بالینی از جمله استانداردهای این طرح است. اجتناب از انجام تست های پاراکلینیکی بی مورد، جلوگیری از تکرار ویزیت های بی مورد و افزایش دسترسی مردم به پزشکان متخصص از دیگر دستاوردهای این طرح است.
۶- برنامه ترویج زایمان طبیعی
برنامه ترویج زایمان طبیعی با هدف ارتقای سلامت مادر و نوزاد از اولین روز اجرای طرح تحول نظام سلامت در بیمارستان های کشور به اجرا درآمد. بر اساس این برنامه، کلیه بیمارستان ها ملزم به کاهش میزان سزارین می باشند. به منظور تشویق مادران به انجام زایمان طبیعی و کاهش پرداخت از جیب ایشان، زایمان طبیعی در بیمارستان های دولتی رایگان انجام می شود و بیمار هیچ هزینها ی بابت زایمان طبیعی پرداخت نمی نماید. به علاوه، به منظور حفظ حریم مادر و خوشایندسازی فرایند زایمان طبیعی برای مادر، بهینه سازی فضای فیز کیی بخش های زایمان مد نظر قرار گرفته است. تشویق مراکز دولتی و ارائه دهندگان خدمت به فراهم سازی روش های کاهش درد زایمان شامل روش های دارویی و غیردارویی از دیگر اقدامات انجام شده به شمار می رود. ترویج فرهنگ طبیعی بودن فرایند بارداری و زایمان با برگزاری کلاس های آمادگی برای زایمان برای مادران باردار و توانمندسازی ارائه دهندگان خدمت از دیگر اقدامات انجام شده در برنامه ترویج زایمان طبیعی می باشد.
۷- برنامه حفاظت مالی از بیماران صعب العلاج، خاص و نیازمند
برنامه حفاظت مالی از بیماران صع بالعلاج، خاص و نیازمند یکی دیگر از بسته های حمایتی طرح تحول نظام سلامت است. در این برنامه بیماران مبتلا به بیماری های خاص و صعب العلاج تحت عنوان مشترک بیماری های ویژه تحت پوشش معاونت درمان وزارت بهداشت قرار گرفته و هزینه های بالای تشخیصی و درمانی بیماری آنها که مشمولب یمهن می باشند طبقب سته خدمتی تعیین شده تحت حمایت قرار می گیرد.
۸- راه اندازی اورژانس هوایی
یکی دیگر از برنامه های طرح تحول راه اندازی اورژانس هوایی است که از نیمه مرداد اجرایی شد. در مرحله نخست ۱۴پایگاه اورژانس هوایی با همکاری هوانیروز و ارتش جمهوری اسلامی راه اندازی شد و حدود یک سوم کشور تا شعاع ۱۵۰ کیلومتری تحت پوشش اورژانس هوایی قرار گرفت و انتظار می رود که دو سوم باقی مانده طی یکی تا دو سال آینده نهایی شود و به سرعت بتواند ارتقا و توسعه یابد.
نقاط قوت طرح تحول سلامت
مهمترین نقطه قوت طرح تحول سلامت این بود که، روند افزایش فشار بر اقتصاد سلامت جامعه و هزینه‌های کمرشکن درمان را کاهش داده و باعث رضایت نسبی مردم شده است. یکی دیگر از نقاط مثبت طرح تحول، کاهش دریافت زیرمیزی پزشکان بوده است. برآوردها نشان می‌دهد که بین ۷ تا ۱۰هزار میلیارد تومان دریافت‌های غیرقانونی یا زیرمیزی وجود داشته و طرح تحول توانسته است که بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از آن را کاهش دهد.
ویژه نامه هفته سلامت مجله پزشکی دکتر سلام
گرد آوری: آرش توکلی
مجله پزشکی دکتر سلام
منبع: دکتر سلام
