برای همه ی افراد در طول زندگی پیش می آید که حداقل یکبار مجبور به انجام آزمایش خون شوند. گاهی عدم رعایت مراقبت های لازم قبل از انجام آزمایش باعث می شود نتیجه آزمایش شما دقیق نباشد. در اکثر آزمایش های خون لازم است شما ساعاتی قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن برخی مواد غذایی خودداری کنید. البته در برخی از آزمایش ها هم شما مجاز به خوردن هیچ ماده غذایی نمی باشید. ما در این مطلب قصد داریم با بیان مراقبت ها و نکات لازم قبل از انجام آزمایش ها به شما در هر چه دقیق تر شدن نتیجه آزمایشتان کمک کنیم.
قبل از انجام آزمایش قند خون، از خوردن این مواد غذایی پرهیز کنید!
– قندخون به مقدار بسیار زیادی تحت تأثیر مواد غذایی کربوهیدرات‌دار میباشد و یکی از بدترین مواد قندی حاوی کربوهیدرات، نوشابه‌های گازدار می‌باشند، بنابراین از مصرف آنها قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.
– از آنجایی که آب‌میوه‌های صنعتی حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات، قند مصنوعی و طعم‌دهنده‌ها می‌باشند، لذا از خوردن آنها قبل از انجام آزمایش خون باید اجتناب کرد. کربوهیدرات بالا و همچنین قند فراوان موجود در آب‌میوه‌های مصنوعی باعث خنثی کردن اثر انسولین در بدن شده و در نتیجه جواب آزمایش به دست آمده ارزش چندانی نخواهد داشت. لذا از نوشیدن آب‌میوه‌های مصنوعی قبل از انجام آزمایش خون خودداری کنید.
– قهوه به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه قند و خامه موجود در اکثر قهوه‌های آماده مشکل‌ساز میباشد. دقیقاً مانند آب‌میوه‌های غیرطبیعی، خامه و قند فراوان موجود در قهوه‌های آماده سبب خنثی شدن عملکرد انسولین و در نتیجه بی‌ارزش بودن جواب آزمایش می‌گردد، بنابراین اگر میخواهید قبل از انجام آزمایش خون، قهوه میل کنید بهتر است سه ساعت قبل از انجام آزمایش و البته قهوه خالی میل کنید تا جواب دقیق‌تری داشته باشید.
– سایر مواد قندی: بهتر است از خوردن غلات بدون سبوس قبل از انجام آزمایش قندخون خودداری کنید. همچنین از خوردن سایر مواد غذایی که حاوی قند فراوان هستند، مانند انواع شیره‌ها (شیره انگور) و انواع طعم‌دهنده‌ها که کربوهیدرات بالایی دارند، خودداری کنید.
نکات لازم قبل از آزمایش قند خون ناشتا (Fasting blood sugar ( FBS
– حداقل ۸ ساعت ناشتایی رعایت شود
– ترجیحا تا قبل ازساعت ۹ صبح برای نمونه گیری به آزمایشگاه مراجعه فرمایید.
نکات لازم قبل از آزمایش قند خون ۲ ساعت بعد از صبحانه(۲hpp)
– با شروع میل نمودن صبحانه معمول هر روز ، زمان را یادداشت کنید.
– مدت زمان صرف صبحانه بیش از ۲۰ دقیقه نباشد
– بعد از صرف غذا ازخوردن آب نبات ، آدامس ، شیرینی و قهوه جدا خودداری شود.
– نمونه گیری راس ۲ ساعت بعد از شروع صبحانه انجام می شود.از اینرو حتما قبل از موعد مقرر در آزمایشگاه حضور داشته باشید.
– آزمایش حتماقبل از ساعت ۹ صبح شروع شود و از انجام آزمایش در ساعات دیرتر خودداری شود
– نوشیدن آب درنتیجه اشکالی ایجاد نمی کند.
– ترجیحاً آزمایش های قند خون ناشتا و ۲ ساعت بعد از صبحانه را در یک روز انجام دهید.
قبل از آزمایش کلسترول خون چه چیزهایی را نخوریم؟
– برای آزمایش کلسترول خون، ناشتا بودن امری ضروری میباشد. بهتر است برای انجام آزمایش کلسترول خون، از پزشک مربوطه و یا آزمایشگاهی که قرار است در آنجا آزمایش انجام شود سۆال کنید که مدت زمان ناشتا بودن برای انجام آزمایش باید چند ساعت باشد. بعضی اوقات مدت زمان ناشتا بودن ۶ تا ۸ ساعت و در برخی موارد تمام طول شب (از شب تا صبح) باید ناشتا بود و در مواردی نیز زمان ناشتا بودن به ۱۲ ساعت میرسد.
بهتر است از جویدن آدامس نیز در طول مدت ناشتایی خودداری کنید
– سعی کنید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که آزمایش کلسترول خون را صبح زود انجام دهید، به ویژه اگر از شما خواسته شده که ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش ناشتا باشید، در این صورت می‌توانید ساعت ۶ و یا کمی دیرتر شام خود را خورده و صبح زود بیدار شده، به آزمایشگاه رفته و آزمایش خون بدهید.
– به آنچه که چند روز قبل از انجام آزمایش می‌خورید نیز دقت کافی داشته باشید. از خوردن گوشت قرمز، تخم‌مرغ و سایر مواد غذایی که حاوی چربی و کلسترول بالایی می‌باشند، خودداری کنید. در این صورت می‌توانید امیدوار شوید که جواب آزمایش دقیقی خواهید داشت.
– اگر مجبور هستید که به توصیه پزشک مربوطه، هر چند وقت یکبار آزمایش کلسترول خون انجام دهید، رژیم غذایی خود را تغییر ندهید، زیرا پزشک با توجه به رژیم غذایی روزمره شما می‌تواند تشخیص دهد که چرا کلسترول خون شما بالا میباشد.
از پزشک و یا آزمایشگاه مربوطه بپرسید که آیا محدودیتی در خوردن قهوه دارید یا خیر، زیرا در برخی موارد شما اجازه دارید که قهوه بخورید حتی اگر در ساعت‌های ناشتایی باشید.
نکات لازم قبل از تست تحمل گلوکز ( Glucose Tolerance Test GTT)
– از ۳ روز قبل از آزمایش رژیم غذایی معمول رعایت شود.
-۱۲ساعت ناشتایی رعایت شود.
– آزمایش حتما قبل از ساعت ۹ صبح شروع شود و از انجام آزمایش در ساعات دیرتر خودداری شود.
– در زمان مقرر برای انجام خون گیری ها حتماً در آزمایشگاه حضور داشته باشید.
– درفواصل خون گیری ها از خوردن آب نبات ، آدامس ، شیرینی و انجام فعالیت های بدنی جدا خودداری شود.
– نوشیدن آب در فواصل خون گیری بلا مانع است.
نکات لازم قبل از آزمایشات چربی های خون Cholestrol,Triglyceride,HDL,LDL,VLDL,Apo A1,APo B100,LPa
– ۱۴ -۱۲ ساعت ناشتایی رعایت شود.
نکات لازم قبل از آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
این آزمایش برای تشخیص زود هنگام بزرگی یا سرطان پروستات درخواست می شود و انجام آن از اواسط چهل سالگی به طور منظم و حداقل سالی یکبار توصیه می شود.
– یک هفته پیش از مراجعه به آزمایشگاه نباید معاینه پروستات و بیوپسی پروستات صورت گرفته باشد.
– یک هفته پیش ازانجام آزمایش نباید معاینه مقعد انجام شده باشد.
– رادیو تراپی و مصرف داروهایی نظیر تستوسترون می تواند موجب افزایش مقادیرPSA گردد لذا در این موارد آزمایشگاه یا پزشک معالج را مطلع کنید.
– چهل و هشت ساعت پیش از انجام آزمایش نباید انزال یا مقاربت صورت گیرد.
– چهل و هشت ساعت پیش از انجام آزمایش نباید دوچرخه سواری کرد.
نکات لازم قبل از آزمایش پرولاکتین
نمونه گیری باید حداقل دو ساعت پس از بیدار شدن از یک خواب آرام و کافی باشد.
– استرس باعث نتایج بالای کاذب درآزمایش خواهد شد.
– در صورت استقاده ازداروی خاص آزمایشگاه را مطلع سازید.
نکات لازم قبل از آزمایش اوره تنفسی (UBT)
این آزمایش برای بررسی عفونت فعال هلیکوباکتر پیلوری در معده استفاده می شود
– ۶ ساعت ناشتایی رعایت شود
– از مصرف آنتی بیوتیک و بیسموت ، در طی ۴ هفته پیش از آزمایش خودداری شود.
– از مصرف انواع آنتی اسید، سایمتیدین و رانیتیدین ، به مدت یک هفته پیش از آزمایش خودداری شود.
نکات لازم قبل از آزمایش کشت ادار(urine culture)
– بهترین نمونه اولین ادرار صبحگاهی است که حداقل ۸ ساعت در مثانه باقی مانده و تغلیظ شده باشد در غیر این صورت ، می توان از نمونه های ادرار تصادفی، استفاده نمود.
– بیمار نباید در ۷۲ ساعت گذشته آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد.( مگر با تجویز پزشک معالج)
نکات لازم قبل از آزمایش جمع آوری نمونه مدفوع
– یک هفته قبل ازانجام آزمایش ازمصرف روغن کرچک ، روغن های معدنی ، بیسموت ، شربت های حاوی منیزیم ، ترکیبات ضد اسهال ، تنقیه با باریم و آنتی بیوتیک ها و همچنین مواد مورد استفاده در رادیو گرافی خودداری شود.
نکات لازم قبل از آزمایش آنالیز اسپرم(sperm Analysis)
این آزمایش برای شمارش اسپرم و بررسی موروفولوژی آندرخواست می شود و مشخصات فیزیکی مایع منی(semen) مانند حجم ، رنگ ، قوام ، PH و مشخصات مورفولوژیک و توانایی حرکتی اسپرم مورد بررسی قرار می گیرد.
– ۴ -۳ روز قبل از نمونه گیری نباید انزال یا مقاربت رخ داده باشد.
– وجود تب در خلال ۳ روزپیش ازانجام آزمایش ، نتیجه را تحت تاثیر قرار می دهد.
بایدها و نبایدهای قبل از انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع
۲ تا ۳ روز قبل از آزمایش، رژیم غذایی فاقد سبزیجات خام (به خصوص شلغم و تربچه)، گوشت قرمز، گوشت سفید (مرغ و ماهی) رعایت شود.
مصرف داروهای آهن، ویتامین ث، ایندومتاسین، کلشی‌سین، آسپرین، بروفن و کورتون‌ها باید ۴۸ ساعت پیش از انجام آزمایش و دوره جمع‌آوری نمونه قطع شود.
نکاتی که قبل از آزمایش کولونوسکوپی باید رعایت کنید
قبل از انجام آزمایش به بیمار دستوراتی جهت آماده ساختن و پاک کردن روده بزرگ داده می شود. استفاده کامل از ماده ملینی که تجویز شده است از اهمیت زیادی برخوردار می باشد البته در موارد کولیت اولسروز شدید و در زمان فعالیت قبل از کولونوسکوپی بهتر است از روغن کرچک استفاده نشود، زیرا خطر مگاکولون توکسیک در این موارد زیاد است همچنین افزایش مصرف مایعات شفاف مثل آب، روز قبل از آزمایش ، می تواند جهت پاکسازی روده بزرگ کمک کننده باشد.
آزمایشاتی که ناشتا بودن برای انجام آنها ضروری است
ناشتا بودن قبل از انجام آزمایشات زیر ضروری میباشد:
آزمایش اندازه‌گیری قندخون ناشتا، چربی خون، کلسترول، تری‌گلیسیرید و HDL (کلسترول خوب).
هر نوع ماده غذایی که قبل از آزمایش خورده شود، می‌تواند منجر به نادرستی جواب آزمایش گردد.
ناشتا بودن امری ضروری قبل از آزمایش خون
زمانی که غذایی را می‌خوریم، بدن شروع به تجزیه مواد غذایی کرده و سپس این مواد از طریق رگ‌ها وارد جریان خون می‌شوند.
از آنجایی که خون مورد آزمایش از هر نظر (میزان قندخون، ترکیبات موجود در خون و …) مورد بررسی قرار میگیرد، بنابراین ناشتا نبودن به هنگام دادن خون می‌تواند بر روی جواب آزمایش تأثیر منفی گذاشته و پزشک مربوطه را در تشخیص درست و دقیق، دچار اشتباه نموده و سبب شود پزشک برداشت نادرستی از عملکردهای فیزیولوژیک فرد داشته باشد.
تشخیص ضربه مغزی به وسیله آزمایش خون
آزمایش خون روشی برای شناسایی افراد در معرض سرطان پروستات
انجام آزمایش خون ساده برای کشف مشکلات سلامتی
بررسی خطرات تهدید کننده سلامتی با یک آزمایش خون ساده
گرد آوری و تدوین: مهدیه انیسی
هرگونه استفاده با درج نام دکتر سلام و با لینک دهی مستقیم مجاز می باشد.
منبع: دکتر سلام
