بایگانی دسته ی : سلامت

اجزای دندان
درکل، ساختمان اصلی همه دندان های یکی است. در وسط دندان، حفره مغز و مغز قرار دارد.مغز حاوی عروق خونی و اعصاب است که دندان را تغذیه می کنند. عروق خونی و اعصاب از انتهای ریشه های دندان وارد آن می شوند.
مغز دندان توسط عاج سخت که بزرگ ترین بخش دندان است احاطه می شود. عاج تشکیل شده از میلیون ها سلول ظریف که به شکل لوله چیده شده اند. عاج به دما و لمس حساس است.
قسمتی از دندان که قابل مشاهده است تاج دندان نام داردکه درست از زیر خط لثه تا نوک دندان را شامل می شود.تاج توسط مینا پوشیده شده است.
مینا سخت ترین قسمت دندان است و ساختمان های زیرین را محافظت می کند. مینا فاقد حس است و پس از آسیب ترمیم نمی شود.
ریشه- بخشی از دندان که زیر لثه ها قرار دارد- توسط سیمان دندانی پوشیده شده است. سیمان از استخوان سخت تر است اما به سختی مینا نیست، این بافت همبند محکم، به رباط دور دندانی که دندان را در حفره خود نگه می دارد. می چسبد.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی (فساد) دندان یک بیماری باکتریایی دندان و یکی از شایع ترین اختلالات سلامتی است. پوسیدگی دندان بیش از همه کودکان و بالغین جوان را مبتلا می کند.
گرچه بسیاری از افراد در تمام طول زندگی این مشکل را خواهند داشت.
پوسیدگی علت اصلی از دست دادن دندان است.علی رغم پیشرفت های زیادی که در پیشگیری از آن به عمل آمده است از جمله معاینه منظم دندان، استفاده از فلوراید و بهبود بهداشت دهان؛ تقریباً نیمی از همه کودکان آمریکایی در سن ۴ سالگی و بسیاری نیز حتی زودتر، به درجاتی از پوسیدگی دندان مبتلا هستند
منبع: مه شو

بیشتر موارد درد دندان در کودکان و بالغین از پوسیدگی دندانی ناشی می شود. گاهی اولین علامت پوسیدگی احساس درد هنگام خوردن چیزی شیرین، سرد یا داغ است. تا زمان مراجعه به دندان پزشک می توانید این اقدامات را انجام دهید:
• با کمک مسواک و نخ دندان همه ذرات غذایی را از اطراف و بین دندان ها خارج کنید. می توانید برای مسواک زدن، از آب گرم استفاده کنید.
• از خوردن غذا یا مواد داغ یا سردی که باعث برانگیخته شدن درد می شوند بپرهیزید.
• یک داروی ضد درد معمولی مثل استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپیرین مصرف کنید یا از مواد بی حس کننده موضعی فروش آزاد حاوی بنزوکائین و یا روغن میخک استفاده کنید. این داروها در اکثر داروخانه ها موجود هستند.
در دهه های گذشته، تعداد اندکی از مردم بعد از میانسالی هنوز از دندان های خود استفاده می کردند. امروزه بهبود مراقبت های دندانی و پیشرفت های دندان پزشکی، برای مردم این امکان را فراهم آورده است که مدت زمان بیشتری از دندان های خود استفاده کنند.
با وجود این، این موضوع به مشکل جدیدی منجر شده است به نام فساد ریشه که همان پوسیدگی ریشه دندان است. به کار بردن یک برنامه مادام العمر شامل مراقبت صحیح از دندان ها، تغذیه مناسب به منظور پبشگیری از بروز مشکلات دندانی و رعایت بهداشت دهان می تواند به پیشگیری از پوسیدگی ریشه کمک کند.
حفره های دندانی
علایم و نشانه ها
• درد خفیف یا تیز هنگام خوردن یا نوشیدن مواد شیرین، سرد یا گرم
• درد دندان
بیشتر حفره ها حین معاینه دندان کشف می شوند. تشخیص و درمان زود هنگام پوسیدگی دندان باعث پیشگیری از بروز درد، صرفه جویی در هزینه و از همه مهم تر نجات دندان شما می شود. هرچه زودتر این حفره ها تشخیص داده شوند، در آینده به درد کمتری دچار خواهید شد؛ چون قسمت های خارجی دندان یعنی مینا و عاج بسیار کمتر از مغز دندان به درد حساسند.
منبع: مه شو

علایم و نشانه ها
• درد مداوم یا ضربان دار در دندان
• حساسیت به غذا یا مایعات شیرین، داغ یا سرد
• درد حین جویدن
• تورم گره های لنفی گردن
• تورم قسمتی از دهان، صورت یا گردن
• تب و بی حالی
اگر دندان پوسیده به سرعت و به نحو صحیح درمان نشود، می تواند به یک آبسه دندان ختم شود. آبسه وقتی به وجود می آید که باکتری ها مغز دندان را عفونی کرده و باعث تورم و التهاب آن شوند. عروق خونی موجود در مغز بزرگ می شوند و به اعصاب ناحیه فشار وارد می آورند و در نتیجه درد ایجاد می شود.
عفونت ممکن است به ریشه و به استخوان اطراف آن نیز سرایت کرده و باعث شل شدن دندان شود. علی رغم تلاشی که بدن صرف مبارزه با آن می کند، عفونت مغز دندان را به طور کامل پر کرده، عصب و عروق خونی آن را از بین می برد. با تخریب عصب شاید درد از بین برود اما عفونت همچنان باقی می ماند. مواد تجزیه شده حاصل از عفونت (چرک) قادرند با ایجاد خوردگی در فک، مجرایی حفر کرده و باعث تورم و یا دمل لثه شوند.
تشخیص

اگر دچار درد ضربان دار و مداوم دندان شده اید، هنگام جویدن غذا احساس درد دارید یا به غذا یا مایعات شیرین، سرد و داغ حساس شده اید این احتمال وجود دارد که به آبسه دندان مبتلا شده باشید. در این حالت گاهی دچار تب خفیف و تورم گره های لنفی گردن و احساس ضعف عمومی می شوید.
گاهی اوقات تورمی که روی لثه مجاور دندان دردناک ایجاد شده، می ترکد و مایع غلیظ، بد بو و بد مزه ای به داخل دهان آزاد می شودف همزمان با آن درد نیز تسکین می یابد. در صورت داشتن هریک از علایم گفته شده به دندان پزشک خود مراجعه کنید.
منبع: مه شو

در بسیاری افراد، دندان ها به طور منظم و طبیعی رشد می کنند. با وجود این، گاهی به دلیل عدم رشد مناسب پیش از تولد یا عوامل ژنتیکی و محیطی مشکلاتی رخ می دهد. خوشبختانه دندان سازی و جراحی نویم دهان در بیشتر موارد قادرند آثار این اختلالات رشد را به حداقل برسانند.
گیر افتادن دندان
علایم و نشانه ها
• درد لثه ها
• عفونت مکرر دندان نیمه درآمده
• بوی بد دهان
• طعم ناخوشایند در دهان
در طول زندگی، دندان ها در سه نوبت از خلال لثه ها پدیدار می شوند. اولین بار در زمان خردسالی(دندان های شیری) ظاهر می شوند. باردوم هنگامی است که دندان های دایمی در اولین سال های مدرسه در می آیند. سومین مرتبه زمانی است که آخرین دندان ها- دندان های عقل (سومین آسیاب بزرگ)- ظاهر می شوند. این مرحله معمولاً در اوایل بزرگسالی رخ می دهد.
به طور مکرر دیده می شود که دندان های عقل به سختی بیرون می آیند. در بیشتر مواقع علت آن کوچک بودن فک است. این دندان ها ممکن است حین تلاش برای خروج بچرخند، جابجا و یا کج شوند این حالت می تواند باعث درد شود و اگر ذرات ریز غذا در بافت نرم لثه که دندان را احاطه کرده به دام افتند باعث عفونت می شود. درصورتی که دندان کج بیرون آید، می تواند دندان مجاور را هل داده و به آن آسیب بزند و موجب درد و احتمالاً تغییر نحوه جفت شدگی دندان ها شود.
تشخیص
گیر افتادگی دندان همیشه باعث ایجاد ناراحتی نمی شود اما در صورت بروز مشکل، احساس ناخوشایندی ایجاد می کند. اگر لثه های شما دردناک است یا هنگام گاز زدن غذا در نزدیک یا روی دندان های عقل یا سایر دندان هایی که به طور کامل ظاهر نشده اند، طعم ناخوشایندی را احساس می کنید ممکن است یک دندان گیر افتاده داشته باشید.
دندان ممکن است نسبتاً قابل رؤیت باشد و لثه اطراف آن عفونی شود. دندان گیر افتاده گاهی به سایر دندان ها فشارآورده و موجب درد می شود.
درمان
داروهای ضد درد فروش آزاد از قبیل استامینوفن، ایبوپروفن یا آسپیرین به تسکین درد ناشی از گیر افتادگی دندان کمک می کنند. شستشوی دهان با آب نمک گرم-مخلوطی از نصف قاشق چای خوری نمک در ۲۵۰ سی سی آب گرم- نیز مفید است.
دندان پزشک دهان شما را از نظر وجود گیر افتادگی دندان بررسی می کند. ممکن است برای تشخیص محل دقیق دندان، نیاز به عکس اشعه X باشد. اگر دور دندان دچار عفونت شده باشد(التهاب لثه)، احتمالاً دندان پزشک یک نوع آنتی بیوتیک تجویز می کند.
درمان رایج دندان عقل گیر افتاده خارج کردن آن است . دندان عقلی که کج بیرون می آید مانع از جفت شدن مطلوب دندان ها روی هم می شود. تمیز کردن دندان های عقل مشکل است چون در انتهای دهان واقعند. این ویژگی آنها را مستعد پوسیدگی و ابتلا به بیماری لثه می کند.
دندان پزشک ممکن است دندان یا دندان های گیر افتاده را در مطب و تحت بی حسی موضعی خارج کند. اگر مورد شما پیچیده تر باشد، دندان پزشک شما را به یک جراح دهان و فک و صورت ارجاع می دهد. در صورتی که اصلاح دندان گیر افتاده مشکل باشد یا چندین دندان گیر افتاده وجود داشته باشد احتمالاً این عمل در بیمارستان انجام می شود.
منبع: مه شو

این عقیده که قند در پوسیدگی دندان نقش دارد، مطالب تازه ای نیست، اما شواهد خاطر نشان می کنند که نه تنها قند بلکه همه کربوهیدرات های قابل تخمیر که به صورت غذا مصرف می شوند موجب پوسیدگی دندان می گردند.
کربوهیدارت های قابل تخمیر، همه انواع قندها و بیشتر نشاسته های پخته شده مانند نان، بیسکوئیت های نمکی و سیب زمینی سرخ شده را شامل می شوند.
از آنجا که کربوهیدرات ها بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم را تشکیل می دهند مصرف آنها را کاهش ندهید. مراقبت از دندان به این معنی نیست که نمی توانید بستنی، کیک، کلوچه یا آب نبات را بخورید. مقدار قند خورده شده کمتر از نحوه خوردن و زمان مصرف آن اهمیت دارد. مواد شیرینی که بین وعده های اصل غذا خورده می شوند از آنها که با غذا صرف می شوند مضرتر هستند.
سعی کنید در عادات غذایی خود و کودکانتان این نکات را رعایت کنید:
• از خوراکی های قندی جویدنی یا مکیدنی به خصوص به عنوان میان وعده اجتناب کنید- مواد خوراکی مانند آب نبات مغزهای گیاهی پوشیده شده با شکلات غلات خشک، نان های خمیریف کشمش و میوه های خشک شده به دندان های شما می چسبند سعی کنید در عرض ۲۰ دقیقه پس از مصرف آنها، دندان ها را مسواک بزنید. اسید تولید شده توسط باکتری ها که پوسیدگی دندان را تحریک می کند بعد از این زمان به بیشترین حد فعالیت خود می رسد. اگر نمی توانید در این فاصله دندان ها را مسواک بزنید، دهان خود را با آب بشوئید.
• در انتخاب میان وعده ها دقت کنید. خوردن میان وعده هایی که باعث تحریک پوسیدگی دندان می شوند پیش از صرف آنها همراه با وعده های اصلی به دندان آسیب می رساند. خوردن وعده های غذایی متعدد و کوچک در طول روز به باکتری ها امکان می دهد که جریان مداومی از اسید را روی دندان ها تولید کنند. از مصرف مداوم این مواد بپرهیزید: نوشیدنی های شیرین، آدامس شیرین، آب نبات، قرص های خوشبو کننده دهان که حاوی قند هستند و قطره های ضد سرفه شیرین.
اگر دوست دارید آدامس بجوید یا آب نبات سفت را بمکید انواع را انتخاب کنید که فاقد قند باشند محصولات فاقد قند معمولاً حاوی زیلیتول یا اسپارتام هستند که ایجاد خطرات دندانی ناشی از باکتری ها را کاهش می دهند. بعضی از آنها نیز دارای یک عنصر معدنی هستند که کلسیم و فسفات را به دندان ها می افزایند.
• هنگام خواب به کودک خود شیشه یا آب میوه ندهید. حتی کودکان نیز در خطر پوسیدگی دندان هستند. شیر و آب میوه هر دو حاوی قند هستند . اگر کودک برای آرام شدن نیاز به شیشه دارد.آن را با آب پر کنید. اجازه ندهید کودک هنگامی که در حالت درازکش قراردارد شیر بخورد، چون این عمل می تواند به انسداد لوله استاش و افزایش خطر ابتلا به عفونت های گوش منجر شود.
منبع: مه شو

همانند علم پزشکی، دندان پزشکی نیز دارای متخصصان گوناگون است. دندان پزشکان عمومی در چندین زمینه دارای مهارت های خاص هستند اما در مورد بعضی مشکلات که خارج از حیطه مهارت آنهاست، ممکن است تمایل داشته باشید به یک متخصص مراجعه کنید و یا به وی معرفی شوید. در زیر انواع متخصصان دندتن ذکر شده است :
• دندان پزشک کودکان: کودکان را از زمان تولد تا نوجوانی درمان می کند.
• متخصص ریشه دندان : بیماری ها و صدمات مغز دندان و بافت های اطراف آن را تشخیص داده و درمان می کند.
• متخصص ارتودنسی (آرایش دندان): دندان ها و فک های کج و معوج و ناموزون را تشخیص داده و درمان می کند.
• متخصص بیماری های لثه : بیماری بافت های احاطه کننده و حمایت کننده دندان- لثه ها و استخوان را تشخیص داده و درمان می کند.
• جراح دهان و فک و صورت : دندان ها را می کشد و صدمات بیماری ها و نواقص فک، صورت و دهان را تشخیص داده و درمان می کند.
• متخصص پروتز (دندان مصنوعی) : برای دندان های افتاده یا معیوب، جایگزین های مصنوعی از قبیل روکش، پل ( دندان مصنوعی ثابت ناکامل) و دندان مصنوعی را درست کرده و جاگذاری می کند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
برنامه موفق پیشگیری از پوسیدگی دندان در کل از سه مرحله تشکیل می شود : مراقبت صحیح از دندان، داشتن یک رژیم غذایی مناسبف مصرف فلوراید در کودکان و استفاده از پوشش دندان.
مراقبت از دندان
مراقبت از دندان ها شامل مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به طور کامل و روزانه و مراجعه منظم به دندان پزشک برای بررسی دندان ها است. حالت ایده آل این است که هرکس دندان هایش را بعد از هر وعده غذای اصلی و یا میان وعده مسواک بزند. اما هدف عملی تر مسواک زدن حداقل دوبار در روز- به هنگام صبح و قبل از رفتن به بستر- و کشیدن نخ دندان حداقل یکبار در روز است .
کلید داشتن عادات خوب مراقبت از دندان، آموزش ان از دوران کودکی است. کودکان خود را به مسواک زدن منظم، حتی قبل از درآمدن کامل دندان ها عادت دهید. دندان پزشک کودک شما یا مربی بهداشت می تواند روش صحیح استفاده از نخ دندان را به وی نشان دهد.
منبع: مه شو

در طی دوره ارتودنسی، توجه خاصی را به تمیز کردن منظم دندان ها معطوف دارید. غذا و پلاک می تواند دور ابزار ارتودنسی تجمع کنند. اگر این رسوبات را خارج نکنید، مواد معدنی دندان کاهش می یابند و ممکن است روی دندان ها نقاط سفید دایمی برجای بگذارد یا باعث پوسیدگی دندان شود. برای مسواک زدن از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و با دهان شویه فلورایدی که توسط دندان پزشکتان پیشنهاد شده است، دهان را شستشو دهید.گرچه نخ دندان کشیدن قدری مشکل تر است اما آن را انجام دهید.
گرچه دندان ها در هر زمانی قابلیت جا به جایی را دارند اما انجمن متخصصان ارتودنسی آمریکا توصیه می کند.کودکان تا سن ۷ سالگی از این نظر بررسی شوند. اصلاح بعضی از مشکلات نظم دندان در سنین پایین تر، قبل از در آمدن همه دندان های دایمی و کامل شدن رشد صورت راحت تر خواهد بود.
متخصص ارتودنسی، دهان شما یا کودکانتان را به طور کامل معاینه می کند تا بهترین نحوه درمان را انتخاب کند.وی ممکن است برای تعیین محل قرارگیری دندان چه آنها که جوانه زده اند و چه آنها که هنوز بیرون نزده اند، تعدادی عکس اشعه X درخواست کند. عکس های اشعه X مخصوص، در تعیین اندازه، محل قرارگیری و ارتباطات فک و دندان ها مفید هستند.
وسیله تشخیصی دیگر قالب گیری از دندان هاست . دندان پزشک از شما می خوهد یک ماده نازک شبیه موم را توسط دندان ها بفشارید تا نقشه ای از دندان ها به دست آید. این نقشه برای ساختن قالب گچی که به طور دقیق آرایش واقعی دندان های بالا و پایین را نشان می دهد استفاده می شود گاهی اوقات برای تشخیص دقیق، عکس برداری از دندان و صورت و سایر روش های اندازه گیری و ثبت نیز ضرورت می یابد.
اگر فک تحتانی به طور قابل ملاحظه ای کوچک تر از فک فوقانی باشد، دندان های فوقانی به میزان زیادی جلوتر از دندان های تحتانی قرار می گیرند (جلوزدگی فک فوقانی) به طور مشابه، اگر فک پایین بزرگ تر از فک فوقانی باشد، دندان های پیش فوقانی پشت دندان های تحتانی قرار می گیرند (جلوزدگی فک تحتانی).
در صورت وجود اختلاف بازر بین فک فوقانی و تحتانی، بهترین راه درمان احتمالاً یک نوع عمل جراحی به نام عمل جراحی ارتودنسی خواهد بود. اما در بیشتر موارد می توان این قبیل مشکلات را با استفاده از ابزار گوناگون اصلاح کرد.
منبع: مه شو

 هنگامی که درد مزمن می‌شود، زمانی که فرد قرار است از مفصل مبتلا زیاد استفاده کند، استفاده از زانوبند را توصیه می‌کنیم. استفاده از زانوبند هنگام درد مزمن، دائمی نیست و موقت است. زانوبند باید از جای معتبر تهیه شود و مناسب فرد باشد و مدت استفاده از آن نیز مشخص باشد.

آیا لازم است پس از جراحی ناحیه کمر، فرد سه ماه استراحت کند؟

در حال حاضر در هیچ نقطه‌ای از دنیا استراحت طولانی را توصیه نمی‌کنند، چراکه بعد از عمل باید خیلی سریع افراد را سرپا کرد. استراحت طولانی‌مدت، علمی نیست و عوارض ایجاد می‌کند. فرد ممکن است به ضعف عمومی عضلات دچار شود، ظرفیت تنفسی ـ قلبی‌اش تغییر کند و مشکلات دیگری نیز به کمر درد قبلی‌اش اضافه شود. متخصصان ارتوپدی تاکید می‌کنند، برای جراحی دیسک و جراحی تعویض مفصل ران، بیمار باید زودتر حرکت کند .

آیا انجام فیزیوتراپی، موجب تشدید درد پس از عمل جراحی روی کمر می‌شود؟

این طور نیست. علت تشدید درد مساله دیگری است و به فیزیوتراپی ربطی ندارد.

کسی که دردهای مزمن کمری یا غیره دارد، تا چه اندازه برای بهبود خود باید صبر کند؟

این فرد نباید انتظار داشته باشد دردی که مدت‌هاست به علت صدمات اسکلتی عارض شده، در مدت کوتاه مثلا ۱۰ جلسه فیزیوتراپی بهبود یابد، زیرا درد مزمن، تغییراتی در ساختار و عملکرد سیستم عصبی ایجاد می‌کند. در این حالت، مدیریت درد نیاز به زمان دارد.

در پیچ خوردگی مفصلی مچ پا چه اقدامی لازم است؟

تقویت ماهیچه‌های اطراف مچ پا باید انجام شود تا ثبات مفصل بیشتر شود. کنترل درد هم باید انجام شود و به این ترتیب از پیچ خوردگی مکرر پیشگیری می‌شود.

آیا فیزیوتراپی به کاهش درد سالمندان کمک می‌کند؟

بله، منابع علمی نشان می‌دهد فیزیوتراپی می‌تواند در دردهای اسکلتی ـ عضلانی سالمندان موثر باشد. درمورد سالمندان، نگرش درمان چند تخصصی است. فیزیوتراپی، عضوی از تیم تخصصی است که باید به درمان مشکل سالمندان بپردازد. تخصص‌های داخلی، تخصص قلب و عروق و فشار خون هم ممکن است نقش داشته باشند و پزشکان نیز داروهای مورد نیاز را برای سالمندان تجویز می‌کنند. تاثیر داروهای مختلف بر هم، نتیجه درمان دارویی و حتی فیزیوتراپی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته بهتر است، سالمندان ابتدا به متخصص طب سالمندی مراجعه کنند و ده روز بعد از دریافت داروهای کنترل درد برای درد زانو (مثل داروهای مسکن و ضدالتهابی) به فیزیوتراپیست مراجعه کنند. سالمندان نباید همزمان با مصرف این داروها فیزیوتراپی هم انجام دهند.

به فردی که با درد مزمن مراجعه می‌کند، چه توصیه‌هایی دارید؟

ما به این بیماران آموزش می‌دهیم یعنی تمرینات اصلاحی را آموزش می‌دهیم. برای اصلاح وضعیت نشستن افراد پشت رایانه، حین رانندگی و حین انجام وظیفه شغلی که منجر به کمر درد شده، آموزش‌هایی داریم. این افراد باید عضلاتشان را در حداکثر آمادگی حفظ کنند تا دوباره دچار مشکل نشوند. تاکید می‌کنم، افرادی که درد دارند، انتظار داشته باشند با درمان دارویی، فورا پاسخ بگیرند. ۵۰ درصد افراد به درمان دارویی جواب نمی‌دهند و ناچارند به فیزیوتراپیست مراجعه کنند. فیزیوتراپیست هم از آموزش مرحله به مرحله و تمرینات مختلف و ابزارها استفاده می‌کند و بتدریج، بیمار کاهش درد را احساس می‌کند.

درباره آسیب مچ پا، وقتی رادیوگرافی ناحیه مشکلی نشان نداده، چه اقدامی را توصیه می‌کنید؟

اگر آسیب شدیدی به اطراف مفصل مچ پا وارد نشود با ۴۸ ساعت استراحت و قرار دادن کیسه یخ در محل و داروهای التهابی برطرف می‌شود، اما زمانی که درد مزمن می‌شود و بیمار سال‌ها با درد دست و پنجه نرم می‌کند، تغییراتی در سیستم عصبی ما حتی به طور موقت ایجاد می‌شود که در اینجا نباید انتظار داشته باشیم، با یک یا دو یا چند جلسه بهبود حاصل شود.

جام جم

منبع: دکتر سلام