بایگانی دسته ی : سلامت

اسهال با دفع زیاد مایعات از بدن می توانند باعث مرگ کودکان شود، لذا ضروری است به کودک مبتلا به اسهال مقدار زیادی (بیش از حد معمول) مایعات داده شود؛ مثل شیرمادر، لعاب برنج، چای کمرنگ، حریره یا فرنی، آب تمیز و پودر او، آر، اس. به کودک هر مقدار از این مایعات را که میل دارد بدهید. محلول او، آر، اس را بر طبق جدول راهنما تهیه کنید. ادامه تغذیه کودک با شیر مادر در هنگام اسهال از اهمیت بسیاری برخوردار است. چنانچه کودک قادر به مکیدن پستان نیست، بهتر اسیت شیر را دوشید و با فنجام تمیز به کودک داد. دادن مایعات را تا زمانی توقف اسهال ادامه دهید.
به کودکی که ۶ ماه یا بیشتر دارد و از غذای سفت استفاده می کند، غلات، غذاهای نشاسته ای، سبزیها، گوشت قرمز، مرغ و ماهی بدهید و برای هر وعده غذا یک یا دو قاشق چایخوری روغن گیاهی اضافه کنید.
آب میوه و موز له شده را به منظور تأمین پتاسیم به کودک بدهید.
به کودک غذای تازه تهیه شده بدهید؛ غذا باید خوب پخته و له شده باشد.
به منظور پیشگیری از سوء تغذیه، غذای فراوان به کودک بدهید.
کودک را به خوردن غذا تشویق کنید و ۶ وعده غذا در روز به او بدهید.
کودکی که به اسهال مبتلا شده است، در دوره نقاهت (بعد از توقف اسهال) حداقل به مدت دو هفته به یک وعده غذای اضافی نیاز دارد.
برای درمان بیماری اسهال نباید از دارو استفاده شود، مگر در موارد خاص و با تجویز پزشک.
در صورتی که کودک بعد از ۳ روزر حالش بهتر نشد و یا اینکه یکی از مشکلات زیر را داشت او را نزد پزشک و یا مراکز بهداشتی درمانی ببرید.
اجابت مزاج خیلی آبکی
میل نداشتن زیاد به غذا و نوشیدنی ها
استفراغ مکرر
تب
تشنگی قابل ملاحظه
مدفوع همراه با خون
باید به خاطر داشته باشید که با استفاده از شیر مادر، مصرف آب تمیز، شستن دستها قبل از خوردن غذا و بعد از رفتن به توالت، محافظت از مواد غذایی، واکسینه کردن تمام کودکان علیه بیماری سرخک و استفاده از توالت های بهداشتی، می توان از بروز بیماری اسهال جلوگیری کرد.
تقریباً در تمام کشورها، برای رفع کم آبی ناشی از اسهال از پودر «او، آر، اس» استفاده می شود. باید توجه داشت که به « او، آر، اس» مایعاتی نظیر شیر، سوپ، آب میوه تازه و دیگر نوشیدنی ها اضافه شود.
منبع: مه شو

این گلو درد از دیگر عفونتهای حاد تنفسی و یکی از بیماریهای نسبتاً شایع اطفال، بخصوص در سنین ۵ تا ۱۲ سالگی است گه در فصل زمستان شیوع بیشتری دارد. اهمیت گلودرد استرپتوککی به خاطر ارتباطی است که بین این بیماری و تب رماتیسمی وجود دارد. تشخیص زودرس و درمان بموقع و صحیح آن باعث پیشگیری از ابتلا به تب رماتیسمی و عارضه قلبی آن می شود.
بر طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، با وجود کاهش سریع میزان تب رماتیسمی در کشورهای پیشرفته صنعتی، بیماری رماتیسمی قلب کماکان در بسیاری از جوامع جهانی به عنوان شایع ترین علت عارضه بیماری قلبی و عروقی در چهار دهه اول زندگی باقی مانده است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، حدود ۵۰ درصد از بیماران قلبی و عروقی را مبتلایان به این نوع بیماری تشکیل می دهند. براساس آمارهای موجود، بروز بیماری تب رماتیسمی در کشورهای در حال توسعه در بین هر ۱۰۰ هزار نفر، ۱۱۶ نفر و یا بیشتر در هر سال است. همچنین میزان شیوع بیماری رماتیسمی قلب در کودکان سنین مدرسه در کشورهای صنعتی ۶/۰ تا ۷/۰ در هزار است، در حالی که این میزان در کشورهای در حال توسعه در سنین بین ۵ تا ۲۹ سال تا ۱۸ در هزار هم گزارش شده است.
مادران عزیز باید بدانند که :
۱- تب رماتیسمی غالباً پس از بروز عفونت استر پتوککی گلو، یعنی گلو درد (آنژین) چرکی عارض می شود. آنژین چرکی یک عفونت حاد دستگاه تنفسی است که با علائم تب بالا، گلودرد، سردرد، تهوع و استفراغ، بی اشتهایی و وجود غشای چرکی سفید رنگ روی لوزتین همراه می باشد. بررسیها نشان می دهند که مصرف آنتی بیوتیک مناسب و با تجویز پزشک در ابتدای بیماری می تواند از بروز تب رماتیسمی پیشگیری کند (معمولاً یک تزریق عضلانی پنی سیلین بنزامین، یا یک دوره درمان ده روزه خوراکی با آنتی بیوتیک مناسب، بنابر تجویز پزشک می تواند عفونت استرپتوککی را از بین ببرد) .
۲- ضایعات قلبی غالباً پس از تب رماتیسمی بروز می کند. تب رماتیسمی یکی از عوارض ویروس آنژین چرکی است و با علائم عفونت در لوزه ها و قسمت فوقانی دستگاه تنفس، تب، درد شکم، ورم عضله قلب و تورم مفاص مختلف بدن همراه است. هر چند این بیماری سیستم های متعدد بدن را مبتلا می کند، اما تأثیر آن روی قلب که با ضایعات دائمی همراه می باشد مهمتر است. احتمال عود بیماری تب رماتیسمی بعد از بهبود یافتن از آن نیز وجود دارد، بنابراین کودکی که مبتلا به تب رماتیسمی شده است باید تحت درمان منظم و مداوم با یک آنتی بیوتیک با نظر پزشک قرار گیرد.
۳- فقر، تغذیه ناکافی، ازدحام جمعیت و عدم رعایت بهداشت محیط زیست از شرایط موثر در بروز تب رماتیسمی است.
اوتیت :
یکی دیگر از عفونتهای حاد دستگاه تنفسی در اطفال اوتیت (گوش درد به علت ورم گوش میانی) حاد و مزمن است.
سایر بیماریهای عفونی و انگلی شایع واگیردار در دوران کودکی و سنین مدرسه عبارتند از :
آبله مرغان
اوریون
سرخجه
کرمک
ژیاردیا
منبع: مه شو

کرمک (اکسیور) : یکی دیگر از بیماریهای انگلی شایع در سنین کودکی، کرمک است. کرمک، کرم استوانه ای است که در روده بزرگ و ناحیه مقعد زندیگ می کند. انتقال تخم کرم معمولاً به توسط آلودگی دستها، بخصوص در جریان خاراندن مقعد پیش می آید. مهمترین علائم این بیماری، خارش مقعد خصوصاً هنگام شب است. این بیماری نزد کودکان عموماً و در کودکان سنین دبستان خصوصاً شایع است. سهولت انتقال کرم اکسیور باعث می شود که بیماری در میان افراد خانواده و همچنین همکلاسیهای بیمار شایع گردد.
معمولاً بزرگترهای خانواده مخزن این انگل قرار می گیرند و به کودکان منتقل می کنند. عدم وجود نشانه های بالینی شدید در بزرگترها که بیشتر به صورت خارشهای شدید ناحیه مقعد تظاهر می کند، منجر به مخفی ماندن بیماری و انتقال به کودکان می شود. دست افراد و بخصوص زیر ناخنها همواره آلوده به تعداد زیادی تخم کرم است. مبتلایان در معاشرت و تبادل مواد غذایی به یکدیگر تخم کرمها را به هم منتقل می می کنند. لذا همیشه بیمار و اطرافیان او بایستی تحت درمان قرار بگیرند. راههای پیشگیری از این بیماری عبارتند از : رعایت بهداشت فردی، نظافت و کوتاه نگاه داشتن ناخنها، شستن دستها بعد از توالت، تعویض منظم لباسهای زیر و ملافه ها و شستن آنها در آب گرم، استفاده از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی و استفاده از توالتهای بهداشتی.
ژیاردیا : یکی از بیماریهای انگلی شایع در میان کودکان ژیاردیاست. این انگل در روده انسان زندگی می کند. کودکان مبتلا به ژیاردیا دچار اسهال طولانی و عدم جذب صحیح مواد غذایی هستند و آلودگی از طریق تخم انگل با خوردن آب، غذا، سبزیها و میوه های آلوده وارد دستگاه گوارش انسان می شود. علائم بیماری عبارتند از اسهال طولانی، درد شکم، تب خفیف، کن خونی و اختلال در رشد.
پیشگیری از طریق رعایت دستورهای بهداشتی، شست و شو و ضد عفونی کردن سبزیها و میوه ها و استفاده از آب آشامیدنی سالم صورت می گیرد، مراجعه به پزشک برای درمان ضروری است.
سرخجه : بیماری حاد و واگیردار دوران کودکی است که عامل ایجاد آن نوعی ویروس است. این بیماری بخصوص در سنین ۶ تا ۱۴ سالگی شایع می باشد. سرایت معمولاً از راه تنفس و از طریق ذرات ریز ترشحات مجاری تنفسی به توسط عطسه و سرفه کودک بیمار به اطراف انجام می گیرد.
علائم بیماری : معمولاً این بیماری بدون علائم بالینی واضح است و فقط در یک سوم موارد ، علائم بالینی دیده می شود که در این موارد ممکن است کودک ۱ تا ۲ روز دچار تب خفیف شود و حالت زکام نشان دهد، غدد لنفاوی در نواحی گوش، پشت سر و گردن حساس و متورم می شوند، دانه های قرمز رنگ پوستی از صورت شروع شده ، سریعاً منتشر می گردند و پس از دو تا حداکثر سه روز تنه و سپس اندامها را فرا می گیرند؛ این دانه ها طی ۲ تا ۴ روز محو می شوند و گاهی پوسته ریزی خفیف ممکن است دیده شود.
پیشگیری: عمدتاً به توسط واکسیناسیون (واکسن این بیماری جزء برنامه واکسیناسیون کشوری نیست) و رعایت اصول بهداشت فردی پیشگیری قابل انجام است. نکته مهم ان است که مادران عزیز در هنگام بارداری نباید از بیمار مبتلا به سرخجه عیادت کنند.
منبع: مه شو

عموماً خطر مرگ و میر مادران در سنین زیر ۲۰ و بالای ۳۵-۳۰ سال زیادتر است. یک مطالعه که در سیلان انجام شد، نشان داد که خطر مرگ و میر مادران در گروههای سنی ۳۹-۳۵، ۴۴-۴۰ و ۴۹-۴۵ سال بیشتر است. مطالعه ای در آمریکا نشان داده است که خطر مرگ و میر مادران در سنین بین ۴۴-۴۰ سال، ۵/۴ برابر بیشتر از سن ۲۴-۲۰ سالگی است. در بیشتر کشورها عوارض حاملگی و زایمان نیز مطابق همین طرح و الگوست، یعنی میزان بالای عوارض را در سنین زیر ۲۰ مشاهده می کنیم.
اثرات روی جنین و بچه
مطالعه ای در پنجاب هندوستان نشان داده است که خطر مرگ و نیر جنینی ۱۲۵-۱۰۵ در هر هزار حاملگی در گروه سنی ۳۴-۳۰ است و این میزان در چه سالگی به ۲۰۰ در هزار افزایش می یابد؛ در انگلستان میزان مرگ و میر جنینی در مراحل آخر حاملگی نسبت مستقیم با سن مادر دارد، مرگ و میر نوزادان و مرگ و میر جنینی در مراحل آخر حاملگی در آمریکا در میان مادرانی که در سنین بین ۳۰-۲۰ سالگی هستند پایین است. تولد بچه های نارس نیز در سنین پایین تر از ۲۰ و بالاتر از ۳۰ سالگی بیشتر می باشد .
افزایش مرگ و میر اطفال نیز بین زنان کمتر از ۲۰ سال و بالاتر از ۳۲ دیده می شود. تعدادی از ناهنجاریهای مادر زادی نیز با بالا رفتن سن مادر بیشتر دیده می شود. به عبارت دیگر تولد نوزادان منگول که وقوع آن یک در هر ۲۵۰۰ -۲۰۰۰ تولد زنده است، در مورد زنان ۳۹-۳۵ ساله به یک در ۳۰۰ می رسد. با بالا رفتن سن مادر این رقم ۱ به ۵۰ و در آخزین مرحله یک به ۳۵ ، در میان مادران خیلی مسن می رسد.
مطالعات ریاضی که در سال ۱۹۶۶ در ژاپن، استرالیا و انگلستان انجام شد نشان داد که کاربرد وسایل جلوگیری از حاملگی تا حدودی این دوره خطر را حذف می کند و خطر به دنیا آمدن نوزادان منگول را به یک سوم می رساند .
منبع: مه شو

بیماریهای واگیردار یا قابل انتقال به بیماریهایی گفته می شود که در اثر بک عامل بیماری زا به طور مستقیم یا غیر مستقیم از یک شخص به شخص دیگر یا به وسیله حشرات، جوندگان و یا ناقلان غیرزنده (مثلاً خاک) منتقل می شوند.
اهمیت بیماریهای واگیردار
به علل زیر بیماریهای واگیردار اهمیت فوق العاده دارند :
۱- از شخصی به شخص دیگر قابل انتقال بوده، بنابراین از جنبه شخصی خارج می شوند و جنبه عمومی پیدا می کنند.
۲- بیشتر آنها قابل پیشگیری هستند (واکسیناسیون، بهداشت محیط، بهداشت شخصی)
۳- معمولاً با آنتی بیوتیکهای موجود قابل درمان هستند.
۴- هنوز در بسیاری از کشورها مساله مهم بهداشتی را تشکیل می دهند (به علت کثرت موارد).
راههای ورود میکروبها به بدن
میکروبها از راههای زیر وارد بدن انسان شده، ایجاد بیماری می کنند :
۱- دستگاه تنفس : به وسیله استنشاق (سل، آنفلوآنزا)
۲- دستگاه گوارش : از راه خوردن آب، غذا و شیر آلوده (حصبه، وبا، تب مالت)
۳- دستگاه ادراری، تناسلی : تماسهای جنسی (بیماریهای آمیزشی مانند سوزاک و سفلیس، ایدز)
۴- پوست و مخاط ها : تلقیح به وسیله زخمها، اجسام تیز، سرنگ آلوده (کزاز، یرقان)
۵- خون: انتقال خون حاوی میکروب و انگل های خونی (یرقان، مالاریا)
راههای انتقال بیماری
سرایت و انتقال بیماریهای واگیردار به سه طریق انجام می شود :
۱- سرایت مستقیم : از طریق تماس نزدیک بین شخص سالم و شخص بیمار، بیماری منتقل می شود؛ مثل گریپ، سرخک، سل و یا اینکه شخص سالم با شخص حامل بیماری که بظاهر سالم است، تماس حاصل می کند؛ مثل : بیماری حصبه.
۲- سرایت غیر مستقیم : در این نوع سرایت، شخص الوده، آب ، غذا، شیر و غیره را آلوده می کند و فرد سالم با استفاده از این مواد آلوده به بیماری مبتلا می شود. مثلاً شخص مبتلا به حصبه یا زردی یرقان (هپاتیت عفونی) یا شخص سالم حامل میکروب حصبه مقدار زیادی میکروب از راه مدفوع دفع می کند؛ اگر اصول بهداشت رعایت نشود و مخزن زیرزمینی آب آشامیدنی بهداشتی نبوده، به فاضلاب ارتباط داشته باشد، اشخاص مستعد از راه خوردن آب حاوی میکروب حصبه، آلوده و مبتلا می شوند. مگس نیز می تواند غذا را آلوده به میکروب حصبه کند.
۳- سرایت با واسطه : در این طریق، انتقال بیماری بین عفونت و میزبان نهایی با واسطه یک موجود زنده دیگر (حشرات و … ) انجام می پذیرد. مثلاً انگل مالاریا باید در بدن پشه آنوفل، عامل مولد تیفوس در بدن شپش و یا عامل مولد طاعون چند روزی در بدن کک بماند و تغییر و تکامل پیدا کند تا بتواند در انسان تولید بیماری مالاریا، تیفوس و طاعون کند. بنابراین پشه آنوفل، شپش و کک میزبان واسطه و انسان میزبان نهایی است.
منبع: مه شو

میزان سدیم و پروتئین شیرمادر به حدی است که به کلیه های نوزاد که هنوز کامل نشده اند صدمه ای وارد نمی کند.
شیر مادر پاکیزه، دارای درجه حرارت مناسب و عاری از آلودگی میکروبی است.
تغذیه با شیرمادر رابطه عاطفی بین مادر و فرزند را بیشتر می کند. تماس و توجه مادر در هنگام شیر دادن اثر مطلوبی بر رشد شیرخوار دارد. کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده اند در دوران بلوغ از امنیت روانی بیشتری برخوردارند.
برای نوازد نارس و کم وزنی که قادر به مکیدن پستان مادر نیست، شیر مادرش- بویژه آغوز – به خاطر داشتن ترکیب مناسب با موقعیت چنین نوزادی، باید با قطره چکان و یا قاشق چایخوری به او داده شود. این امر از بروز بسیاری بیماریهای عفونی و مرگ و میر ناشی از آن که در این نوزادان شایع است پیشگیری می کند. تماس بدنی مادر و نوزاد در بهبود رشد و تکامل نوزادان نارس و بیمار نقش حیاتی دارد.
جذب کلسیم شیر مادر به سبب نسبت مناسب کلسیم به فسفر، بهتر انجام می شود و کمبود کلسیم در شیر مادر خواران کمتر دیده شده است.
به دلیل وجود عواملی مانند لاکتوفرین و اسیدیته بیشتر شیر مادر، جذب آهن شیرمادر بمراتب صورت می گیرد و نیاز به دادن قطره آهن تا شروع تغذیه تکمیلی نیست.
اسهال در شیر مادر خواران بمراتب کمتر است و نیز به سب نوع مدفوع، سوختگی ناحیه تناسلی کمتر دیده می شود.
چون تعداد دفعات ابتلاء به بیماری در شیرمادر خواران کمتر است، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و جدایی عاطفی نیز کمتر پیش می آید.
شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند کمتر دچار مشکلات دندانی ناشی از پستانک و تغذیه مصنوعی می شوند.
منبع: مه شو

کم خونی فقر آهن شایعترین نوع کم خونی در دنیا بویژه در جوامع کم در آمد است که موجب بیماری و ناتوانی افراد می شود. اهمیت کلی کم خونی در مرگ و میر نیست، بلکه اثرات اجتماعی زیان بار آن مهم است؛ زیرا میزان کار و فعالیت مبتلایان به علت ضعف و خستگی کاهش می یابد.
کم خونی را می توان با پایین بودن میزان هموگلوبین خون کمتر از حد طبیعی تشخیص داد. وقتی کم خونی به علت کمبود آهن باشد، افزایش مصرف آهن قابل جذب به توسط فرد مبتلا موجب افزایش میزان هموگلوبین خون می شود.
شایعترین علت کم خونی، عدم مصرف غذاهای آهن دار است که باعث می شود بدن نتواند به اندازه کافی خون بسازد. افرادی که به کرم های قلابدار آلوده هستند و یا به اسهال مزمن، اسهال خونی و مالاریا مبتلا می شوند، نوزادان و یا متولد شده از مادران کم خون و شیرخوارانی که بعد از ۶-۴ ماهگی غذاهای کمکی و آهن تکمیلی دریافت نمی کنند به کم خونی فقر آهن مبتلا می شوند.
دختران در سنین بلوغ، زنان در سنین باروری و بویژه در دوران حاملگی به علت نیاز خاص به آهن بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی فقر آهن قرار می گیرند. علت کم خونی آنان این است که برای جایگزینی خونی که در طول دوره قاعدگی یا زایمان از دست می دهند، به قدر کافی غذاهای حاوی آهن و یا مکمل های آهن مصرف نمی کنند.
در زنان کم خونی خطر سقط جنین و خونریزی هنگام زایمان بیشتر است. کودکان کم خون بطور مکرر به بیماریهای عفونی عو کننده مبتلا می شوند. همچنین تغییرات رفتاری و کاهش توانایی در یادگیری در این کودکان مشاهده می گرددکه پس از درمان فعالتر شده ، در امور تحصیلی موفق می شوند. کودک کم خون، کم فعالیت و دارای چهره ای رنگ پریده است. در حالات شدید، زود به نفس، نفس می افتد و صورت، بدن، دستها و پاهایش متورم است. برای پی بردن به وجود کم خونی باید قسمت داخلی لبها و پلکهای پایین را معاینه کرد. این قسمتها که در حالت طبیعی قرمز هستند، در صورت کم خونی صورتی یا مایل به سفید به نظر می رسند. به کودکان، بالاخص در سنین مدرسه بایستی غذاهای حاوی آهن مثل گوشت، جگر، ماهی و تخم مرغ داده شود.
منبع: مه شو

بیماری گواتر ناشی از کمبود ید در بسیاری از مناطق کشورمان بخصوص نقاط کوهستانی و دور افتاده شایع است. البته عوارض کمبود ید فقط به بیماری گواتر خلاصه نمی شود. کمبود شدید ید سبب عقب ماندگیهای جسمی و ذهنی و اختلالات عصبی و روانی می گردد و سلامت انسان را از دوران زندگی جنینی تا بزرگسالی در معرض مخاطره قرار می دهد. در زمان ابتلا به کمبود ید، اغلب سقط جنین اتفاق می افتد و نوزاد مرده به دنیا می آید.
کودکانی که از مادران مبتلا به کمبود ید متولد می شوند ممکن است ناقص الخلقه باشند و دچار اختلال روانی گردند؛ کم شدن هوش و حافظه در سنین رشد و تأخیر در رشد کودکان نیز عارض می شود. برای پی بردن به بیماری گواتر، غده تیروئید را معاینه می کنند، در حالت طبیعی غده تیروئید لمس نمی شود و لذا گواتر وجود ندارد.
اکثر اختلالات ناشی از کمبود ید دائمی و علاج ناپذیر هستند، اما تمام آنها قابل پیشگیری می باشند. غذاهای دریایی مثل خرچنگ، میگو، صدف و ماهی آب شور غنی ترین منابع غذایی ید محسوب می شوند. مقدار ید لبنیات و تخم مرغ متغیر است و بستگی به فصل سال و میزان ید خاکی دارد که حیوان در آن پرورش یافته است. بیشتر دانه های غلات، حبوبات، میوه ها و سبزیها حاوی ید کمی هستند که به میزان ید خاک بستگی دارد.
بهترین راه برای کنترل و پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مصرف نمک یددار است. البته از تزریق محلول ید روغنی در داخل عضله نیز استفاده می شود و هر تزریق برای ۴-۳ سال به میزان کافی ید بدن را تأمین می کند، اما مصرف روزانه نمک یددار، حفاظت کاملی را در برابر تمام اختلالات ناشی از کمبود ید فراهم می سازد. هر فرد اعم از جوان، پیر، سالم یا بیمار بطور روزانه به ید نیاز دارد و زنان باردار و کودکان خردسال حتی بیش از دیگران به ید نیازمند هستند؛ بنابراین مصرف نمک ید دار نه فقط بی ضرر است، بلکه مصرف روزانه آن ضروری نیز می باشد.
در نگه داری نمک ید دار باید توجه شود، زیرا قرار گرفتن آن در معرض مستقیم نور خورشید و رطوبت به مدت طولانی موجب تخریب ید در نمک می گردد، بنابراین نمک یددار را باید در ظرف بدون منفذ پلاستیکی، چوبی، شیشه ای و یا سفالی با سر پوش محکم نگه داری نمود و حداکثر تا ۶ ماه پس از خرید آن را مصرف کرد.
منبع: مه شو