تلاش برای کاهش قیمت اینترنت در ایران در شرایطی است که کارشناسان عقیده دارند اکنون بحث فروش پهن‌باند در برخی کشورها به سمت رایگان شدن می‌رود و هزینه دسترسی به پهنای باند اینترنت در اکثر کشورها در حال کاهش است.
پول‌نیوز – کاهش ۶۰ درصدی تعرفه اینترنت ثابت از سال ۱۳۹۲ تا کنون، کاهش تعرفه اینترنت موبایل و همچنین در نظر گرفتن نصف تعرفه داخل در مقایسه با تعرفه بین‌الملل از جمله اقدامات انجام‌شده برای کاهش تعرفه‌های مربوط به اینترنت بوده است.
کاهش قیمت اینترنت از مطالباتی است که از طرف کاربران مورد توجه قرار گرفته است. اقداماتی نیز از طرف سازمان‌های متبوعه وزارت ارتباطات برای کاهش قیمت انجام شده که نتیجه‌هایی را نیز در پی داشته است. این کاهش تعرفه پس از مدت‌ها، از اول مرداد سال ۹۵ به صورت رسمی شکل اجرایی به خود گرفت و طبق مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تمام ارائه‌کنندگان خدمات اینترنت ملزم به اعمال تعرفه‌های جدید هستند.
البته تلاش برای کاهش قیمت اینترنت در ایران در شرایطی است که کارشناسان عقیده دارند اکنون بحث فروش پهن‌باند در برخی کشورها به سمت رایگان شدن می‌رود و هزینه دسترسی به پهنای باند اینترنت در اکثر کشورها در حال کاهش است. درآمد اپراتورها هم در دنیا به سمتی می‌رود که براساس ارائه‌ی خدمات حاصل شده باشد و نه فروش پهنای باند، در حالی که پهنای باندی که در ایران در اختیار توزیع‌کنندگان قرار می‌گیرد قیمتی گزاف و غیرمنطقی دارد.
محمدجواد جهرمی – مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت – در این باره گفته است: با راه‌اندازی مرکز تبادل داده شبکه ملی اطلاعات، یکی از موضوعات اصلی که موجب تمایز این شبکه با شبکه بین‌المللی اینترنت میشود، بحث تعرفه دسترسی خواهد بود. این تفاوت قیمت نیز جهت ملموس‌تر شدن فعالیت‌های شبکه ملی اطلاعات است. همچنین شرکت‌های مختلفی که نسبت به عقد تفاهم‌نامه اقدام کرده‌اند تعرفه خود را برای محتوای داخلی تا حدود ۵۰ درصد کاهش داده‌اند.
به گفته ابوالحسن فیروزآبادی – دبیر شورای عالی فضای مجازی – در خرداد ۹۵، هزینه دسترسی به محتوای داخلی تا حدود یک دوم کاهش یافته است و او همچنین از رسیدن به کاهش چهار برابری هزینه دسترسی به محتوای داخلی اینترنت تا پایان سال گذشته خبر داد و اظهار کرده بود: با دسترسی به شبکه ملی اطلاعات، سرعت و کیفیت دسترسی به اینترنت افزایش خواهد یافت.
همچنین آذری جهرمی با اشاره به مصوبات اخیر کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات گفت: شرکت ارتباطات زیرساخت در شبکه انتقال لایه ۲ تا ۸۴ درصد، در شبکه انتقال لایه ۳ تا ۷۲ درصد و در سرویس اینترنت هم نزدیک به ۴۰ درصد کاهش قیمت داده است. تا پیش از این مردم برای استفاده از اینترنت داخلی قیمت عادی می‌دادند اما اکنون حتی اگر قیمت هر گیگا بایت ۳۶۰۰ تومان باقی بماند، کاربر داخلی می‌تواند به ازای این یک گیگ، دو گیگ اینترنت داخلی رایگان استفاده کند.
علی‌اصغر عمیدیان – رئیس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات و ارتباطات رادیویی- نیز از کاهش تعرفه استفاده از هر کیلوبایت داده تلفن همراه برای سیم‌کارت‌های دائمی از ۰.۵ به ۰.۴ ریال خبر داده و درباره هزینه‌های دسترسی به اینترنت ADSL نیز گفت که با مصرف بیش از ۲ گیگابایت به صورت ماهانه، حداقل ۱۶ درصد کاهش تعرفه خواهیم داشت که این کاهش در بعضی موارد به ۳۰ درصد هم می‌رسد. البته به نظر می‌رسد در حال حاضر سقف تعرفه مجاز اپراتورها در زمینه دیتای همراه در سیم‌کارت‌های اعتباری از ۰.۷۵ ریال به ۰.۶ ریال برسد.
از سوی دیگر جهرمی درباره قیمت اینترنت می‌گوید: در خصوص قیمت مدل تعرفه‌ای بنا بر مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات اصلاح شده، به گونه‌ای که قیمت سرویس‌های داخلی و استفاده از شبکه ملی اطلاعات یک سوم سرویس اینترنت بین‌الملل محاسبه شود. دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز معتقد است با دسترسی به شبکه ملی اطلاعات، سرعت و کیفیت دسترسی به اینترنت افزایش خواهد یافت و استفاده از این شبکه تعرفه ارزان‌تری را برای محتوای داخلی به همراه خواهد داشت.
وزیر ارتباطات همچنین در جلسه‌ای که در مجلس حضور یافته بود، با اشاره به کاهش بین ۱۸ تا ۳۰ درصد هزینه‌ی اینترنت، اظهار کرده بود: وزارت ارتباطات به تازگی تصمیم گرفته است هزینه‌ی اینترنت بسته به حجم پهنای باند کاهش یابد و طبیعتا افرادی که از پهنای باند داخلی استفاده کنند هزینه کمتری می‌پردازند.
صادق عباسی شاهکوه -معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی- نیز با اشاره به تعرفه‌گذاری‌های جدید صورت‌گرفته در مصوبه ۲۳۷، بیان کرده بود: با تصویب این قانون مصرف داخلی کاربر به طور جداگانه محاسبه میشود تا مشترک بداند به چه شکل از اینترنت استفاده می‌کند. در تمام دنیا نیز سهمی برای حجم کف فعالیت‌های اینترنتی در نظر گرفته میشود که این رقم در خصوص سرویس‌های داخلی حدود دو برابر است و به دنبال اجرایی شدن این مصوبه حدود ۲۰ درصد در اینترنت آزاد موبایل و ADSL کاهش تعرفه ایجاد میشود.
بنابراین مطابق با مصوبه ۲۳۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و ارتباطات رادیویی، تعرفه سرویس اینترنت پرسرعت غیرحجمی کاهش یافته و کامران کاظمی -معاون تجاری شرکت مخابرات استان تهران- نیز با بیان اینکه این مصوبه در راستای کاهش هزینه سرویس اینترنت پرسرعت غیرحجمی و جایگزین نامحدود اعلام شده است، گفت: تغییر قرارداد سرویس غیرحجمی از اول مرداد ماه سال ۱۳۹۵ اجرا شده است.
بدین‌ترتیب این تغییر تعرفه در قالب جدولی از ترافیک ۱۷ گیگابایت با سرعت یک مگابیت به مبلغ ۲۵ هزار تومان تا ترافیک ۵۰ گیگابایت با سرعت ۸ مگابیت و به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان مطرح شد و همچنین مشترکین می‌توانند هر گیگابایت ترافیک اضافه را با پرداخت مبلغ ۱۵ هزار ریال خریداری کنند.
آذری جهرمی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفته بود: ما در تغییرات جدید ۸۴ درصد قیمت انتقال و ۴۲ درصد قیمت اینترنت را کاهش داده‌ایم. همچنین پرداخت SLA یکی از مطالبات مردم و رسانه‌ها بوده که اکنون با جدیت بیشتری دنبال میشود و مدارک آن نیز تحویل سازمان تنظیم مقررات ارتباطات داده شده تا بررسی شود.
او درباره قیمت اینترنت می‌گوید: قبول داریم قیمت‌های ما با قیمت‌های جهانی فاصله دارد و شاید قیمت اینترنت ما پنج برابر اروپا باشد، اگرچه ایران از نظر تعرفه اینترنت موبایل چهارمین کشور ارزان دنیا محسوب میشود، اما اکنون مدل قیمت‌گذاری ما به دنیا نزدیک شده است و در رتبه‌های جهانی شاید بیش از ۷۰ تا ۸۰ رتبه جایگاه ایران دستخوش تغییر شده باشد. البته قیمت در این حوزه به طور مستقیم به اندازه بازار بستگی دارد و هرچه اندازه بازار ما بزرگ‌تر باشد، تعرفه‌های ما کمتر خواهد شد و سرمایه‌گذاری نیز دارای اهمیت بسیار است.
طبق این اظهارات، کاهش قیمت وعده‌داده‌شده به نوعی در کاهش پرداختی کاربران نمود پیدا نمی‌کند بلکه افزایش پهنای باند دریافتی به ازای همان مبلغ در گذشته و تغییر نسبت پهنای باند به ازای مبلغ پرداخت‌شده است که این به اصطلاح کاهش را رقم می‌زند. علیرضا شاه‌میرزایی -معاون پژوهشکده مطالعات فضای مجازی- نیز با تاکید بر دوقیمته شدن اینترنت از اول مرداد اعلام کرده بود که با جدا شدن مرکز تبادل ترافیک خارجی، اینترنت داخل نسبت به اینترنت خارج تفاوت قیمت دارد.
در هر حال کاهش تعرفه اینترنت به عنوان یکی از مزایای شبکه ملی اطلاعات ذکر شده بود. طبق اعلام سازمان‌های مربوطه، در فاز اول نسبت قیمت ترافیک داخلی کشور در قیاس با ترافیک بین‌الملل ۴۵ درصد اعلام شده که این رقم در فاز دوم به ۵۰ درصد رسیده و پیش‌بینی میشود در فاز سوم به ۵۵ درصد برسد. البته در این حوزه اپراتورهای مختلف ارائه‌کننده اینترنت هستند که باید در اسرع وقت نسبت به تفکیک مصرف داخلی و خارجی کاربران اقدام کرده و برای مصارف داخلی تخفیف اعمال کنند.
محمدجواد آذری جهرمی -مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت- با اشاره به تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینه کاهش قیمت اینترنت و ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی لازم گفت: همچنان جایگاه ایران در سطح منطقه جای کار دارد و برای به نتیجه رسیدن و داشتن نتایج بهتر در این حوزه لازم است مسائل متعددی مورد توجه قرار گیرد از جمله آنکه بازار مصرف برای تولیدات داخلی ایجاد شده و در عین حال کیفیت و رضایت مشتری نیز مدنظر قرار گیرد.
وی با بیان اینکه کیفیت در بخش‌های مختلف تامین میشود که یکی از این بخش‌ها زیرساخت است، اظهار کرده بود: علاوه بر این برای رضایت مشتری بحث دیگری به نام قیمت نیز حائز اهمیت به شمار می‌رود. در سال ۹۲ نرخ موثر یک گیگابایت داده ADSL در شهری مثل تهران حدود ۳۶۰۰ تومان بود اما اکنون با وجود سرمایه‌گذاری‌های مختلف صورت گرفته این رقم به ۱۴۰۰ تومان رسیده است، از سوی دیگر این رقم در سال ۹۲ در شهرستان‌ها حدود ۳۵۰۰ تومان بود که اکنون به ۹۰۵ توان رسیده است.
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین با یادآوری اینکه در قالب مصوبه ۲۴۷ شرایطی فراهم شده که مشترکان برای استفاده از داده در بستر شبکه ملی اطلاعات هزینه‌ای معادل نصف قیمت اینترنت را پرداخت کنند، عنوان کرده بود: در این مدت نیز دو بار تخفیف‌های ۲۰ درصدی برای استفاده از اینترنت اعمال شده است. بدین ترتیب قیمت سرویس‌ها کاهش پیدا کرده و این رویه به نفع مشترک و تولید داخل خواهد بود.
درنهایت نیز محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به تصمیم یا عدم تصمیم برای افزایش تعرفه‌های این حوزه اظهار کرد: برخی نمایندگان خواستار گرانی تعرفه‌های اینترنت تلفن ثابت و همراه بودند که ما هم به جد مخالفت خودمان را اعلام کردیم و در نهایت مجلس هم با نظر ما موافقت کرد. دولت به هیچ وجه در لایحه بودجه در حوزه وزارت ارتباطات هیچ گرانی تعرفه‌ای نداشته است و برای سال آینده هیچ گرانی برای تعرفه تلفن‌های ثابت همراه و اینترنت نداریم.
بنابراین کاهش تعرفه اینترنت داخلی نسبت به اینترنت بین‌الملل با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات یکی از روش‌های کاهش قیمت در نظر گرفته شده است. همچنین با توجه به اظهارات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونانش، با رسیدن قیمت ADSL از ۳۶۰۰ تومان به ۱۴۰۰ تومان برای هر گیگابیت در تهران، این نرخ نیز حدود ۶۰ درصد کاهش داشته است. تعرفه اینترنت موبایل نیز برای هر کیلوبایت داده در سیم‌کارت‌های دائمی از ۰.۵ به ۰.۴ ریال و در سیم‌کارت‌های اعتباری از ۰.۷۵ ریال به ۰.۶ ریال رسیده است.
