مهم‌ترین ویژگى این پدیده ایجاد بسترى مناسب برای ارائه خدمات با هزینه کمتر و اثربخشى بالاتر است که همواره موردنیاز و دغدغه‌خاطر مردم و دولت‌ها بوده است. بدین‌ترتیب ضمن ایجاد ارتباطى بهتر بین آحاد مردم و دولت، خدمات بسیارى به مشتریان عرضه می‌شود و آنها قادرند با استفاده از شبکه‌هاى وب و امکان دسترسى به سایت‌هاى دولت‌الکترونیک در فعالیت‌هاى اجتماعی، سیاسی، اقتصادى و فرهنگى شرکت کنند.
پرداخت مالیات و عوارض، تجدید گواهینامه، ثبت شرکت، ثبت تولد و مرگ، تقاضا و دریافت مجوز فعالیت‌هاى ساختمانی، تجدید جواز کسب و… از نمونه‌های مختلف تعاملات با دولت‌الکترونیک است. با گسترش شبکه‌های مجازی و استفاده و استقبال بسیاری از مردم از این شبکه‌ها، سازمان‌های دولتی به فکر خدمات‌رسانی آسان‌تر از طریق آنها به مردم افتاده‌اند. برای مثال، به‌تازگی انجمن اهدای عضو به مناسب روز ملی اهدای عضو، رباتی را برای صدور آنلاین کارت اهدای عضو به مردم عرضه کرد. براساس آمارها از هر ۱۰ایرانی شش نفر آنها عضو تلگرام هستند و گفته می‌شود تلگرام بیش از ۲۸میلیون عضو ایرانی دارد. براساس این آمار دور از ذهن نیست که بعضی از سازمان‌های دولتی و خصوصی در آینده‌ای نزدیک و با توجه به رشد روزافزون کاربران ایرانی از شبکه‌های ارتباط جمعی مجازی و به‌ویژه تلگرام به گسترش خدمات خود در این شبکه‌ها فکر کنند و ربات‌هایی را به این منظور طراحی و پیاده‌سازی کنند.
کارایی رباتها در تلگرام
تلگرام در حال حاضر برترین نرم‌افزار ارتباطی در کشور است. این نرم‌افزار به دلیل سرعت و امکانات بسیار خوب، کاربران زیادی را جذب خود کرده است. رباتهای تلگرام، ربات‌هایی هستند که برخی خدمات را به صورت خودکار برای مخاطب به ازای ارسال درخواست فراهم می‌کنند. رباتهای تلگرام دستورالعمل استفاده بسیار آسانی دارند و کاربر می‌تواند تنها با یک کلیک ساده به مرور در منو جلو رود تا به هدف خود دست پیدا کند. رباتها حتی به کاربر زحمت نمی‌دهند تا او در ابتدای کار درخواست استفاده را تایپ کند و تنها با یک کلیک کاربر را به منوی مربوطه ارتباط می‌دهند. تصور آنکه زمانی بتوان کارهای ساده و پیش‌پاافتاده اداری خود را از طریق این رباتها انجام داد تصور بعیدی نیست و طراحی رباتی برای صدور آنی کارت اهدای عضو، این موضوع را قابل تصور کرده است.
مزایای دولت‌الکترونیک
ایجاد بستر مناسب برای دولت‌الکترونیک به دلیل مزایای فراوان استفاده از اینترنت، شبکه‌ها و سایت‌های مجازی، تسهیل در ارائه خدمات سازمان‌های دولتی و خصوصی و همچنین جلوگیری از رفت‌و‌آمدهای بی‌مورد شهری یک ضرورت برای کشور است. دولت‌الکترونیک تعاملات بین‌سازمانی دولتی را نیز همگام با ارائه خدمات به مردم آسان می‌کند. علاوه بر این مکاتبات و به‌قولی کاغذبازی‌های اداری را به حداقل می‌رساند و هزینه خدمات‌دهی را کاهش و کیفیت آن را افزایش می‌دهد. در دولت‌الکترونیک مردم در هر کجا و هر زمان قادر هستند که از خدمات ارائه‌شده از طرف سازمان‌های دولتی بهره‌مند شوند.
امنیت اطلاعات در شبکه‌های مجازی
اینترنت و شبکه‌های مجازی موجود با وجود تمام مزایایی که دارند و دیدگاه بسیاری از افراد که این راه‌های ارتباطی را آسان، سریع و قابل اعتماد توصیف می‌کنند یک نقص بزرگ دارند و آن غیرایرانی بودن این شبکه‌ها و اینترنت است. هیچ‌کدام از این شبکه‌ها توسط مسئولان و سازمان‌ها در داخل ایران اداره و کنترل نمی‌شوند و همین نقص بزرگ سبب شده که نتوان بدون در نظر گرفتن تمهیدات شدید امنیتی و حفاظتی، اطلاعات و آمارهای دولتی را در اینترنت قرار داد. برای مثال، در حال حاضر نمی‌توان تصور کرد که معاملات بانکی یا ۰تجاری افراد در شبکه‌های اجتماعی انجام شود، زیرا اطلاعات بانکی افراد توسط بانک‌ها در این شبکه‌ها بارگذاری می‌شود و این شبکه‌های ارتباطی باید به‌قدری از لحاظ امنیتی تقویت شوند که مردم دغدغه‌ای برای اشتراک‌گذاری اطلاعات در آنها نداشته باشند.
دسترسی آسان مدیران شبکه‌های اجتماعی خارجی به آمارهای کشوری، احتمال سوءاستفاده از این اطلاعات را علیه کشور بالا میبرد و در صورتی که این اطلاعات به لطف تمهیدات شدید امنیتی و حفاظتی از گزند این مدیران در امان بمانند تهدید بعدی برای آنها هکرهای توانمندی هستند که در کسری از ثانیه می‌توانند هر سایت، ربات یا صفحه شبکه مجازی را خالی از اطلاعات کنند.
لزوم شکل‌گیری اینترنت و ایجاد شبکه‌های مجازی وطنی
افراد در ایران از اوایل دهه ۷۰ توانستند از طریق شیوه dial up از اینترنت استفاده کنند. کاربران زیادی هنوز از آن دوران به عنوان یک فاجعه ارتباطی و اطلاعاتی یاد می‌کنند و صدای عجیب‌وغریب کامپیوتر شخصی‌شان را در هنگام اتصال به اینترنت یادآوری کرده و به سخره می‌گیرند. در آن زمان، اگر مردم شانس می‌آوردند و لنگر کشتی به کابل‌های رهاشده به امان خدا در کف خلیج‌فارس برخورد نمی‌کرد یا یک کارگر بی‌مبالات در حین کندن زمین کوچه برای کار گذاشتن کابل‌های جدید تلفن، لوله گاز و آب به‌اشتباه کابل‌های تلفن را از کار نمی‌انداخت باز هم تضمینی وجود نداشت که همیشه به وب وصل باشند.
خوشبختانه وضعیت اسفبار سرعت و شیوه اتصال اینترنت در ایران با سرعت بسیار زیادی تغییر کرد و اکنون به‌راحتی از اینترنت با سرعت ۳G و G4 صحبت می‌شود و شیوه اتصال به اینترنت نیز به «وای‌فای» و «وایرلس» تغییر پیدا کرده است. بنابراین تسریع در روند استفاده از اینترنت و شبکه‌های ارتباط‌جمعی وطنی دور از انتظار به نظر نمی‌رسد. کیفیت، سرعت و دقت عملکرد این شبکه‌ها و اینترنت وطنی، نکته حائز اهمیتی است که کاربران ایرانی را به استفاده از آنها ترغیب و راه را برای تحقق هرچه سریع‌تر و بهتر دولت‌الکترونیک باز می‌کند. طبیعی است در صورتی که سازمان‌های اطلاعاتی و آماری کشور از طریق شبکه ارتباط داخلی با هم ارتباط باشند، اطلاعات آنها از گزند و آسیب بیگانگان در امان می‌ماند و تلاش کمتری برای حفظ و ارتقای امنیت آنها در هنگام بارگذاری و استفاده نیاز است و میتوان از طریق این شبکه داخلی خدمات ارزشمند بیشتری را به مردم ارائه داد.
هر سرویس، یک کلیک
معاون امور مشتریان شرکت مخابرات ایران، با اشاره به لزوم ایجاد و توسعه بستر‌های لازم دولت‌الکترونیک و به‌ویژه ایجاد رباتها در شبکه‌های مجازی ارتباطی می‌گوید: اینکه امروزه بتوانیم فناوری و آی‌تی را به خدمت گرفته و خدماتی که امکان ریسک و تقلب پایین دارند را از این طریق به مردم ارائه دهیم، کار بسیار خوبی است. داود زارعیان می‌افزاید: در دنیا نیز این روش بسیار مرسوم است و معمولا در سطح کشوری استفاده می‌شود. او تاکید می‌کند: نکته حائز اهمیت آن است که ما بتوانیم به صورت همزمان ربات یا نرم‌افزاری با کارایی بالا طراحی کنیم و امکان نفوذ و هک این نرم افزارها را به حداقل و صفر برسانیم. زارعیان خاطرنشان می‌کند: بسیاری از نرم‌افزارهای تولیدی در ایران از نظر امنیتی با مشکل و ایراد مواجهند و در صورتی که این نگرانی را بتوان رفع کرد، استفاده از نرم‌افزارها و رباتهای وطنی برای تسریع در ارائه خدمات بسیار راه‌حل مناسبی است، اما در حال حاضر بهتر است آنها در مسائلی غیرمادی استفاده شوند، زیرا در غیر این صورت امکان سوءاستفاده هکرها از اطلاعات درون آنها افزایش می‌یابد. او می‌افزاید: در حال حاضر، سازمان‌های بانکی در صورتی مجاز به استفاده از این رباتها هستند که از نظر تامین امنیت اطلاعات مشتریان خود تاییدیه‌های بسیاری اخذ کرده باشند.
معاون امور مشتریان شرکت مخابرات ایران تاکید می‌کند: البته در حال حاضر دانشکده‌ها و پژوهشکده‌های بسیاری در حوزه آی‌تی پژوهش‌هایی در زمینه ارتقای امنیت استفاده از این رباتها و شبکه‌های مجازی انجام می‌دهند. زارعیان می‌گوید: بعد از ترمیم و ارتقای امنیت استفاده از این رباتها و شبکه‌ها میتوان به مردم اطمینان‌های لازم را در زمینه بهره‌مندی از آنها در سیستم بانکی کشور داد. او اظهار داشت: توسعه شبکه‌های اجتماعی داخلی تا میزان زیادی به توسعه دولت‌الکترونیک کمک می‌کند، اما پیاده‌سازی دولت‌الکترونیک در شبکه‌های اجتماعی خارجی چندان موفقیت‌آمیز نیست و در حال حاضر قرار دادن اطلاعات امنیتی و بانکی به دلیل عدم تامین امنیت ملی اقدامی نادرست است. زارعیان خاطرنشان کرد: سال‌هاست که دولت‌ها تلاش دارند با توسعه دولت الکترونیک هزینه‌های دولتی را کاهش دهند و امروزه بخش‌های آموزش، سلامت، اشتغال و دورکاری از طریق اینترنت در حال توسعه است. محیط‌زیست از این طریق کنترل و مدیریت می‌شود، امنیت کشور تا حدودی مدیون دولت‌الکترونیک است و راه جلوگیری از فساد و اختلاس‌های مالی توسعه دولت‌الکترونیک و مدیریت امور در فضای مجازی است.
امروز کشورهایی که دارای دولت‌الکترونیک قوی هستند در مقابله با فسادهای اداری موفق‌ترند و کشورهایی که از نظر دولت‌الکترونیک رتبه پایین‌تری دارند از فساد مالی و اداری بیشتری رنج می‌برند. راه‌حل نهایی و نجات بسیاری از کشورها از بحران‌ها و فسادهای اداری توسعه دولت‌الکترونیک است. او می‌افزاید: من فکر می‌کنم تا ۱۰سال آینده فعالیت‌های اداری با روش الکترونیکی انجام می‌شوند. تمام کشورهای دنیا در حال حاضر بر روش‌های ساده استفاده از امکانات و نرم‌افزاهای الکترونیکی پژوهش می‌کنند و چند سال است که شعار«هر سرویس، یک کلیک» مطرح است. تکنولوژی اپراتورهای همراه اول، تلفن ثابت و اینترنت کشور مطابق با تکنولوژی روز دنیاست، قابلیت لازم را داریم و فقط باید کاربری آنها را توسعه داد.
منبع: تعادل
منبع: پول نیوز
