ثبت بیش از ۲۵۰ گونه پرنده در شهر تهران
«طرلان» نام سمنی ۱۰ ساله است که در زمینه پرنده‌شناسی و حفاظت از پرندگان فعالیت می‌کند. هدف این مجموعه در ابتدا آشنایی مردم و جوامع محلی با پرندگان بود ولی پس از مدتی شروع به انجام فعالیت‌هایی برای حفاظت از پرندگان کرد. به گفته مدیرعامل این انجمن، پایش و بررسی پرندگان شهر تهران ازجمله دستاوردهای مهم این انجمن بوده است بگونه‌ای که تاکنون بیش از ۲۵۰ گونه پرنده در شهر تهران رصد و ثبت شده است.
علیرضا هاشمی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه سمن «طرلان» از سال ۸۶ با همراهی افرادی که در زمینه پرنده‌شناسی و پرنده‌نگری دغدغه داشتند و برخی از آنان فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم زیستی شروع به کار کرد،اظهارکرد: از جمله اهداف ما در ابتدای کار ترویج تماشای پرندگان بود. تماشای پرندگان علاوه بر آنکه شاخه بزرگی از گردشگری و طبیعت‌گردی است، بخشی اساسی از تماشای حیات وحش در جهان را به‌خود اختصاص داده و یکی از شاخه‌های پر رونق اکوتوریسم جهانی است.
وی ادامه داد: پس از تاسیس موسسه غیرانتفاعی طرلان پروژه‌ای را با عنوان «پرنده‌نگری ابزاری برای رسیدن به حفاظت پایدار از تنوع زیستی با مشارکت مردمی» با همکاری دفتر کمک‌های کوچک زیست‌محیطی سازمان ملل متحد آغاز کردیم. هدف از اجرای این پروژه ترویج فعالیت پرنده‌نگری همچنین آموزش مردم محلی برای ارائه خدمات به گردشگران علاقه‌مند به تماشای پرندگان بود تا در نهایت بین علاقه‌مندان به تماشای پرندگان و مراکز گردشگری ارتباط ایجاد کنیم. این پروژه را به صورت پایلوت در تهران و تالاب‌های میانکاله و کانی‌برازان اجرا کردیم. درحال حاضر علاوه بر این دو منطقه – که از مراکز فعال پرنده‌نگری کشور است- در اطراف مناطقی چون تالاب زریبار و یا قوری گل فعالیت‌های مشابهی توسط علاقه‌مندان محلی به‌صورت مستقل انجام شده است که نشان از پیشرفت کشورمان در این زمینه دارد.
مدیرعامل انجمن طرلان در ادامه از پروژه بررسی و پایش پرندگان شهر تهران سخن گفت و تصریح کرد: این پروژه نیز در ابتدا با همکاری دفتر کمک‌های کوچک زیست‌محیطی سازمان ملل متحد شروع شد و اکنون پس از گذشت ۱۰ سال توسط گروه طرلان ادامه دارد. جالب است که دستاوردهای این پروژه طولانی ازهمان سالهای اول مبنای پایان‌نامه‌های متعددی قرار گرفت. با سابقه ۱۰ ساله اکنون زمان آن است که پروژه را به استان تهران گسترش دهیم. درحال حاضر بیش از ۲۵۰ گونه پرنده در شهر تهران رصد و ثبت شده است. علت افزایش پرندگان جدید افزایش پرنده‌نگرها همچنین ایجاد زیستگاه‌های جدیدی مثل دریاچه چیتگر و یا رشد پوشش گیاهی مناطق جدید است.
هاشمی با بیان اینکه خوشبختانه توانستیم موج پرنده‌نگری را ایجاد و بستری فراهم کنیم که مردم به تماشا و عکاسی از پرندگان بیشتر علاقه‌مند شوند، اظهار کرد: به‌طور مثال دربرخی مناطق افرادی بودند که به شکار پرندگان علاقه داشتند ولی درحال حاضر راهنمای پرنده‌نگری هستند که این نشان از دیدگاه وارسته آنان و لزوم ایجاد شرایط مشابه برای افراد علاقه‌مند است.قوش‌ها پرندگان شکاری هستند که «طرلان»بزرگترین آن‌هاست.
وی افزود: ازهمان ابتدا باشگاهی را با عنوان باشگاه پرنده‌نگری – که به برگزاری سفرهای پرنده‌نگری و آموزش می‌پرداخت- راه‌اندازی کردیم. با افزایش علاقه‌مندان بخش باشگاه پرنده‌نگری را کمرنگ‌تر کردیم و تصمیم گرفتیم حفاظت و پژوهش در زمینه پرندگان را را قوی‌تر کنیم بنابراین به کارگروه‌های ملی و جهانی در زمینه حفاظت از پرندگان پیوستیم و پروژه‌های حفاظتی متفاوتی را با همکاری بخش‌های بین‌المللی اجرا کردیم.
مدیرعامل انجمن طرلان ارتباط این انجمن با سازمان حفاظت محیط زیست را ارتباط بسیارنزدیکی توصیف کرد و گفت: این ارتباط تاکنون دوسویه وبیشتر تسهیل‌گری در انجام فعالیت های تخصصی و همراهی در دغدغه‌ها بوده و گروه طرلان سعی کرده است که با بخش‌های دولتی فارغ از داد و ستدهای مالی ارتباط داشته باشد و بودجه خود را از بخش‌های دیگری کسب کند.
وی در ادامه از همکاری این انجمن با سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه حفاظت از پرندگان گفت واظهار کرد: یکی از همکاری‌های ما با سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه بررسی و پایش زیستگاه‌های مناسب برای غاز پیشانی سفید کوچک بود؛ پرنده‌ای که تصور می‌شد تعداد محدودی از آن در سال به ایران بیاید اما طی این پایش چندین هزار از این نوع پرنده مشاهده شد. این همکاری برای گروه طرلان به عنوان همکار کوچکی درکنار سازمان محیط زیست باعث افتخار است. از دیگر دستاوردهای مهم گروه طرلان، همکاری در زمینه ممنوعیت استفاده دامپزشکی از «دیکلوفناک» بود که در کنار تیم کاری مشترک با سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی انجام شد. همکاری با کمیته ملی کنوانسیون رامسر نیز از دیگر دستاوردهای گروه طرلان است.
هاشمی در پایان تاکید کرد: برای حفاظت از پرندگان در مرحله اول باید از داشته‌هایمان و عوامل تهدیدکننده پرندگان اطلاعاتی داشته باشیم. این امر بدون همکاری‌های بخش دولتی و غیر دولتی میسر نخواهد شد. شاید وقت آن باشد که گروههای غیر دولتی از رویه انتقاد مداوم خارج و با تخصص گرایی و همراهی وارد عمل شوند. حفاظت از محیط زیست و پرندگان نه‌تنها یک شبه امکان‌پذیر نیست بلکه نیازمند همکاری همگان است.
منبع: الف