مقدم: جایگاه خبرنگاری حرفهای با فضای به وجود آمده به شدت تنزل پیدا کرده است
نشست بررسی حقوق مادی و معنوی خبرنگاران در دانشکده فارس با حضور «بیژن مقدم» مدیر مسئول سایت خبری الف و «احمدکارخانه» کارشناس رسمی دادگستری در حوزه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری در دانشکده خبرگزاری فارس برگزار شد.
به گزارش خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس، نشست بررسی حقوق مادی و معنوی خبرنگاران با حضور «بیژن مقدم» مدیر مسئول سایت خبری الف و «احمد کارخانه» کارشناس رسمی دادگستری در حوزه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری عصر امروز (سه‌شنبه) در دانشکده خبرگزاری فارس برگزار شد.
در این نشست بیژن مقدم گفت: یکی از دلایل احساس ناامنی شغلی خبرنگاران زیر ساختهای ضعیف اقتصادی رسانه ها و نگرانی از تعطیلی نابهنگام است.
ضربه خبرنگاران بی کیفیت به رسانه‌ها
وی افزود: از سوی دیگر ما در حال حاضر با بی‌کیفیتی نیروی انسانی مواجه‌ایم که مقایسه آمار فارغ‌التحصیلان این رشته و آمار نیروهای جذب شده به رسانه‌ها را می‌توان به راحتی نشانه تأیید این گفتار دانست. حتی آن دسته از فارغ التحصیلان رشته روزنامه نگاری که جذب خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها شده‌اند به زحمت توانسته‌اند بین رشته، شغل، تجارب خود ارتباط برقرار کنند لذا می‌توان کیفیت آموزشی و تربیت نیروی انسانی را در بخش رسانه‌ها پایین دانست.
مدیر مسئول سایت خبری الف تصریح کرد: وزارت ارشاد در چند سال پیش آمار سایت‌های خبری را ۷۰ هزار سایت عنوان کرده بود که به نظر می‌رسد این میزان هم‌اکنون به ۱۵۰ هزار سایت رسیده است.
وی افزود: معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد چندی پیش اعلام کرده بود که تعداد خبرنگاران ۶ هزار نفر است در حالی که این میزان با بیش از ۱۰۰ هزار سایت خبری موجود همخوانی ندارد. لذا می‌توان به راحتی افرادی که رشته تحصیلی‌شان با کار خبر مرتبط نیست را در این حوزه حساس مشاهده کرد.
مقدم در ادامه این نشست از سهل گرفتن رشته خبرنگاری و این حرفه سخت توسط مسئولان و جامعه انتقاد کرد. ضمن اینکه به صراحت گفت این حرفه را نباید صرفا شغل به حساب آورد.چرا که لازمه ورود به این عرصه آگاهی و دانش ، مهارت و عشق ، انگیزه و استقامت است.
حقوق خبرنگاران ایران ۱۰ برابر پایین‌تر از میانگین شرق آسیا و اروپا
در ادامه نشست تخصصی احمد کارخانه کارشناس رسمی دادگستری در حوزه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گفت: تعدد و نوع رسانه‌ها تأثیرات خود را بر حقوق معنوی و مادی خبرنگاران گذاشته است.
وی با بیان اینکه تحقیقی در سال ۹۴ انجام شده که برای اولین بار در این نشست نتایج آن را اعلام میکنم.
کارخانه در توضیح این موضوع تصریح کرد:در سال ۹۴ تحقیقاتی درباره روزنامه‌نگاران کل کشور براساس شغل و درآمدشان انجام شده است که مشخص شده بیش از ۵۲ درصد خبرنگاران دارای سابقه کار بیش از ۵ سال هستند در حالی که ۴۱ درصد پاسخ‌دهندگان به صراحت اعلام کرده‌اند که یک و زیر یک میلیون تومان حقوق می‌گیرند ضمن اینکه ۴٫۲ درصد افراد بیش از ۳٫۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرند.
وی گفت: ۴۰ درصد روزنامه‌نگاران براساس این تحقیقات دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر هستند. همچنین حدود ۷ درصد از خبرنگاران یا دانشجوی دکترا هستند یا فارغ‌التحصیل دکترا.
کارشناس رسمی دادگستری در حوزه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری اظهار داشت: در کشورهای خارجی خبرنگاران بین ۳ هزار تا ۳۵۰۰ دلار حقوق دریافت می‌کنند در حالی که این میزان بیش از ۱۰ برابر پایین‌تر از میانگین حقوقی است که خبرنگاران در شرق آسیا و اروپا دریافت می‌کنند.
وی تصریح کرد: ۶۴ درصد خبرنگاران براساس تحقیقات انجام شده متأهل هستند همچنین یک درصد خبرنگاران در حال متارکه هستند و براساس این تحقیقات میانگین سن خبرنگاران ۳۱ سال است.
کارت خبرنگاری و اشتراک نشریات کمکی به رسانه‌ها نکرده
کارخانه گفت: کمک‌های انجام شده توسط برخی مسئولین نظیر صدور کارت‌های خبرنگاری و اشتراک نشریات نتوانسته اقدام خاص و مفیدی را برای طیف خبرنگاران انجام دهد و به نظر می‌رسد که این رفتارها به صورت ریشه‌ای نتوانسته موضوع را حل کند و فقط رفع تکلیف بوده است.
مقدم در ادامه با اشاره به قانون کار گفت: این قانون دچار مشکلاتی است که متعلق به دهه شصت و پس از انقلاب و متأثر از شرایط آن زمان است.
وی افزود: کسانی که دفاع مطلقی از قانون کار کرده‌اند شرایطی را به وجود آورده‌اند که هیچ‌کس نمی‌تواند به آن انتقاد کند. در حالی که باید راجع‌به این قانون حرف زد و انتقاد کرد.و اصلاحات لتزم را در آن انجام داد.
فرار رسانه‌ها از بیمه خبرنگاران به دلیل قانون کار
مدیر مسئول سایت خبری الف ادامه داد: بخشی از روابط کارگری و نظام تأمین اجتماعی متأثر از همین قانون کار است لذا فرار از بیمه کردن افراد را می‌توان ناشی از همین قانون دانست. اگر این قانون را به خاطر ترس از غوغا سالاران نمی‌توان اصلاح کرد مسئولان سعی کنند با ارائه مشویق‌هایی این موضوع را به صراحت پوشش دهند.
مقدم افزود: معاونت مطبوعاتی در سالهای گذشته به همین دلیل با ارائه مشوق‌هایی از محل یارانه مطبوعات به بیمه کردن خبرنگاران و ثبات حرفه آنها اقدام کرده است.
وی تصریح کرد: وقتی کار رسانه پرریسک است و مالک و صاحب امتیاز آن وضعیت آینده خود را نمی‌داند یا اساسا تن ب
ه استخدام و بیمه نمی دهد و یا در بهترین حالت تلاش می‌کند زمان قراردادهای خبرنگاران را یکساله کند.
مقدم گفت: بخشی از مشکلات خبرنگاران زیرساخت‌های مرتبط با قانون است.
نباید خبرنگار و کارگر در تامین اجتماعی یکسان تلقی شود
در ادامه احمد کارخانه کارشناس رسمی دادگستری در حوزه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گفت: در تبصره یک ماده یک نظام جامع رسانهای وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد کمک به مأموریت‌های رسانه‌ها و حمایت از آنها است.
وی افزود: یکی از اشکالات کار خبرنگاران به ارتباط آنان با قانون کار برمی‌گردد و وقتی آنها به اداره کار پس از بروز مشکلی ارجاع داده می‌شوند یعنی اینکه آنها را با کارگران یکی می‌دانند.
کارخانه گفت: سال ۱۳۹۳ به ۲ نفر پروانه فعالیت به عنوان کارشناس دادگستری در حوزه خبرنگاری و رسانه با صلاحیت تعیین دستمزد دادند در حالی که از آن موقع تاکنون هیچ پرونده‌ای به آنها ارجاع نشده ضمن اینکه در تهران تعداد زیادی خبرگزاری و رسانه وجود دارد که حداقل ماهانه هر کدام از آنها سه تا چهار پرونده حقوقی دارند و وقتی در خبرگزاری رسمی دولت ایران سخت و زیان‌آور بودن شغل خبرنگاری تأیید نشده و در بیمه‌های ارسالی به تأمین اجتماعی آنان به عنوان کارمند عادی تلقی می‌شوند مشخص است که باید قانون کار اصلاح شود.
به رسانه‌ها نوپا یارانه تعلق نگیرد
در ادامه این نشست بیژن مقدم تصریح کرد: به هر دلیل در کشور کار فرهنگی سودآور نیست و لذا تلاش میشود تا به آن یارانه داده شود .
وی گفت: وقتی هر کسی برای درخواست مجوز به معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد می‌آید باید حداقل ۲ شرط را داشته باشد اول اینکه رسانه و قواعد و قوانین مربوط به آن را به خوبی بشناسد دوم اینکه توان اداره اقتصادی آن را داشته باشد نه اینکه هنوز مجوز نگرفته دنبال د ریافت یارانه باشند. در حالی که اگر کسی بنیه اقتصادی و توانایی مالی ندارد قطعاً در آینده دچار مشکلات بیشتری خواهد شد لذا به نظرم باید قانونی وجود داشته باشد که در چند سال اول از پرداخت یارانه به رسانه نوپا جلوگیری شود.
ضربه به اعتبارخبرنگاری با باج‌گیری رسانه‌ها
مدیر مسئول سایت خبری الف تصریح کرد: تحریه مغز متفکر رسانه است و نباید ان را درگیر کسب درآمد و جذب آگهی و اسپانسر کرد طی سالهای متمادی در گذشته همواره تلاش می شده تا تحریریه از از این موضوع دور بماند ولی گاهی شنیده میشود مدیان برخی رسانه ها چنین مطالبه ای از خبرنگاران خود دارند. از سوی دیگر گاهی با پدیده زشت ضمن باج‌گیری رسانهای مواجه می شویم . بدین معنا که رسانه با دستیابی به نقاط ضعف یا اسنادی از یک شرکت یا نهاد و .. به شرط عدم انتشار این اطلاعات آنان را وادار به تعاملات مالی می کند که این اقدامات منجر به خدشه‌دار شدن آبرو و اعتبار رسانه می شود.
صاحبان و نیروهای رسانه قرار نیست که از ابزار رسانه سواستفاده کرده و باج‌گیری کنند تا منافع گروه خود را به دست آورند.
احمد کارخانه در بیان توضیحاتش تصریح کرد: نفس کار ارائه کارت خبرنگاری خوب است اما اگر این کار از طریق انجمن صنفی خبره‌‌ای انجام شود خیلی خوب است. در حالی که در انجمن نظام مهندسی پلیس نظام مهندسی برای برخورد با تخلفات وجود دارد و به راحتی این انجمن می‌تواند از حقوق اعضایش دفاع کند.
وی گفت: انجمن‌های صنفی خبرنگاران می‌توانند در صورت وجود مشکل بین خبرنگاران و رسانه‌ها سریعاً در جهت احقاق حقوق‌شان وارد عمل شده و حتی مانع از تضییع حقوق آنها در دیگر نقاط جامعه شود.
در ادامه مقدم افزود:تعدد تشکل‌های صنفی خبرنگاران باعث شده که هم‌اکنون با دهها تشکل با نامهای مختلف مواجه شویم در حالی که منافع و مشکلات کلی خبرنگاران مشترک است و همین تعدد مشکل‌زا شده است.
مقدم گفت:سیاسی‌کاری‌ها و عدم انگیزه باعث شده تا تشکل‌های صنفی قوی یا تشکیل نشده یا منحرف شوند.
وی افزود: لایحه نظام رسانهای کشور در حال حاضر در کمیسیون فرهنگی دولت در حال بررسی است .و متاسفانه این چندمین دولتی است که کار را از اول آغاز کرده و امیدواریم در دولت دوازدهم به نتیجه برسد و مجلس نیز به تصویب آن همت کند.
مدیرمسئول سایت خبری الف تصریح کرد: باید بررسی لایحه نظام رسانهای وقت زیادی گذاشت چرا که با تصویب آن می‌توان بخش زیادی از مشکلات رسانه‌ها را حل شده دانست.
دیگر اقتصادی برای رسانه‌های غیردولتی باقی نمانده
احمد کارخانه نیز گفت: وقتی ۷۰ درصد آگهی‌های دولتی به رسانه‌ها وابسته به دولت داده میشود دیگر اقتصادی برای رسانه‌های غیردولتی باقی نماند و این انتقاد به جایی است.
وی افزود: حرفه‌گرایی یکی از مواردی است که می‌توان در رسیدن به حقوق معنوی خبرنگاران تأثیر داشته باشد ضمن اینکه پایبندی به اخلاق حرفهای یکی از موارد مربوط به حرفه خبرنگاری است.
اعطای هدایای نامتعارف و ناکارآمد یعنی توهین به خبرنگار
بیژن مقدم در ادامه این نشست گفت: احترام به خبرنگار و احترام به نقد می‌تواند در زمینه حصول حقوق معنوی خبرنگار تأثیر بالایی داشته باشد. همچنین معامله نکردن مادی با خبرنگاران هم می‌تواند منجر به احترام به حقوق معنوی آنان شود هرچند که تقدیر شایسته از خبرنگاران هم قابل احترام است اما برخی افراد با هدایا و برنامه‌ریزی تلاش می‌کنند تا فرصت‌هایی را به دست آورند که در نهایت منجر به اجیر شدن خبرنگاران میشود. اعطای هدایای نامتعارف به خبرنگار توهین محسوب میشود.
مدیر مسئول سایت خبری الف خاطرنشان کرد: وقتی ظرفیت نقد در وزیر یا مسئولی وجود ندارد وی با برخورد خشن با خبرنگار تلاش می‌کند از پاسخ به سؤال وی طفره رود. ضمن اینکه وقتی یک رسانه به دلیل داشتن قرارداد با یک وزارتخانه یا ارگان انتقاد را فراموش می‌کند قطعاً از رسالت و هدف اصلی رسانهای خود دور شده است.
وی گفت: چرا نباید شاهد تجلیل مقامات از نقدها و منتقدانی باشیم که از طریق رسانه عیوب و ضعفهای آنان را گوشزد می کنند و پیگیر مطالبات مردم هستند.
بیژن مقدم در پایان این نشست افزود: در کشورهای دیگر تلاش میشود تا در ابعاد مختلف جایگاه خبرنگاران ارتقا داده و در فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی تلاش می‌کنند که خبرنگاران را افردی شجاع ، مسولیت شناس ، جست‌وجوگر و حتی جلوتر از دستگاه امنیتی نشان دهند. در این جامعه اهالی رسانه پیش‌قراول جامعه می‌شوند در حالی که در ایران برخی برخی مسولان یا از خبرنگاران گریزانند و یا با کوچکترین پرسش و چالشی به پرخاشگری و تهدید متوسل می شودند. از سوی دیگر با دمیدن به شعارهر شهروند یک خبرنگارعملا جایگاه خبرنگاران را تنزل داده ایم و افرادی که هیچگاه آموزش خبری ندیده و میثاق رسانهای و حقوق خبرنگاری و آموزش‌های تخصصی آن را طی نکرده‌اند با ارسال مطالبی منجر به تضعیف جایگاه رسانه و خبرنگار می‌شوند.و این آشفته بازار فضای مجازی دستاورد چنین خطای بزرگی است.
انتهای پیام/
منبع: الف