ایشان از دوستان ما هستند ولی در کل دوران استخدامی شان چه تحولی را در کجا رقم زده اند؟ چه کرده اند؟ کارنامه عملکردی اشان چه بوده است؟
عصر ایران، وزارت آموزش و پرورش را “مهم ترین و بنیادی ترین وزارتخانه کشور” می داند و از این رو در ایام منتهی به رأی اعتماد وزرای پیشنهادی، می کوشد گزینه پیشنهادی رئیس جمهور را از منظر موافقان و مخالفان، بررسی کند. تصریح می شود که نه نقدهای وارده بر سید محمد بطحایی بیانگر مخالفت عصر ایران با اوست و نه بازتاب مطالب موافق او، دلیلی بر حمایت بی چون و چرای عصر ایران از گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش نخواهد بود.
آنچه مسلم است این که بعد از آغاز به کار وزیر جدید، عصر ایران و به ویژه اندیشکده آموزش و پرورش عصر ایران، عملکرد وزیر و همکارانش را زیر ذره بین خواهد برد و مطالبه “تحول در آموزش و پرورش” را بی هیچ تعارفی، دنبال خواهد کرد.
در همین باره، یکی از مخالفان وزارت بطحایی، گفت و گویی با عصر ایران داشته است که عیناً منتشر می شود. عصر ایران، آماده دریافت و انتشار، نظرات دیگر در این باره است.
سید حسن الحسینی از معاونین وزیر آموزش و پرورش در دوران اصلاحات است. او موسس و مبتکر سازمان آموزش از راه دور در آموزش و پرورش و اولین رئیس این سازمان است. وی پس از اینکه در ابتدای دوران احمدی نژاد بازنشست شد، از اظهار نظر رسمی در خصوص آموزش و پرورش خودداری کرده بود و بیشتر به تالیف کتاب در حوزه های آموزشی و دینی مشغول بود بطوری که در این مدت از او بیش از ۱۸ عنوان کتاب به چاپ رسید.
هنگامی که خبرنگار ما برای مصاحبه در خصوص گزینه پیشنهادی آموزش و پرورش با او تماس گرفت فکر نمی کردیم برای مصاحبه پاسخ مثبت بدهد اما به گفته خودش شرایط بغرنج، پیچیده و ابرچالشی آموزش و پرورش باعث شده تا حاضر شود با خبرنگار ما مصاحبه کند.
به گفته او وزیر معرفی شده هرچند انسان خوب و نیکی است اما از تجربه، توان و دانش کافی برای اداره شرایط بحرانی آموزش و پرورش برخوردار نیست. از نظر او گزینه معرفی شده نشان از این دارد که آموزش و پرورش اصلا اولویت دولت نیست چرا که از نظر او گزینه معرفی شده ضعیف ترین گزینه در تاریخ آموزش و پرورش پس از انقلاب است. به نظر او آموزش و پرورش در شرایط فعلی فقط و فقط یک ژنرال می خواهد.
متن مصاحبه خبرنگار عصر ایران با ایشان را در ادامه می خوانید:
* وزیر معرفی شده برای آموزش و پرورش را می شناسید؟ به نظر شما آیا ایشان گزینه مناسبی برای این وزارت خانه است؟
– بله می شناسم. ایشان از افراد خوشنام و با اخلاقی است که در آموزش و پرورش البته زیاد هم هستند. اما این که آیا ایشان گزینه مناسبی برای وزارت است یا نه ابتدا باید به این سوال پاسخ بدهیم که وضعیت فعلی آموزش و پرورش چگونه است؟ اگر به این سوال پاسخ دادیم، آنگاه می توانیم بگوییم خب با این شرایطی که با آن روبرو هستیم وزیری می خواهیم با این ویژگی های خاص و بعد ببینیم که آیا ایشان این ویژگی ها را دارند یا خیر.
* خب الان وضعیت آموزش و پرورش چگونه است؟
– آموزش و پرورش از چند جهت در وضعیت بحرانی به سر می برد. بحرانی که شاید بتوان گفت در تاریخ آموزش و پرورش بی سابقه است.
اولا وضعیت معیشتی معلمان به دلیل مدیریت اقتصادی غلط در دوره گذشته و عدم تطبیق درآمدهای آنها با تورم در یکی از پایین ترین سطوح در تاریخ آموزشی ما قرار دارد. تامین معیشت معلم، شرط لازم برای هر برنامه و هر گونه اصلاح در نظام آموزشی است. پس اولین ویژگی این وزیر باید این باشد که بجای مدیر هزینه بودن، مدیر درآمد باشد. یعنی کار اقتصادی کرده باشد و بفهمد که ایجاد درآمد جدید برای آموزش و پرورش یعنی چه. نه این که تماما در طول دوران مدیریتی اش مدیر هزینه بوده باشد.
تاریخ مدیریت هزینه در آموزش و پرورش گذشته است. وزیر معرفی شده جناب آقای بطحائی صرفا مدیر هزینه بوده اند و هیچ سابقه اقتصادی یا نگاه و روش و منش اقتصادی ندارند. حتی ایشان به لحاظ هزینه ای هم غیر از دو سال اخیر، هیچ سابقه مدیریتی بر سازمانی بزرگ را ندارند و تعداد کارمندان حوزه شورای عالی آموزش و پرورش که ایشان در آنجا مدیر بوده اند انگشت شمار است!
ثانیا، وزارت آموزش و پرورش چالش های بزرگی با دیگر نهادهای دولتی و قدرت دارد. چالش های آموزش و پرورش تنها با همراهی دیگران قابل حل است. این چالش ها صرفا با وزیری قابل حل است که ارتباطات سطح بالا در دولت و در نهادهای قدرت داشته باشد تا بتواند هم برای ایجاد درآمد که چالش اول بود کمک کند و هم سایر مشکلاتی که پیش روی آموزش و پرورش است حل کند. بسیاری از مشکلات معلمان و مشکلات آموزشی را با تعامل صحیح با ارکان های دولتی و غیردولتی می توان برطرف ساخت. متاسفانه وزیر معرفی شده این ویژگی را هم ندارند.
ایشان قطعا در کابینه به عنصری موثر برای پیشبرد اهداف آموزش و پرورش تبدیل نخواهد شد. ایشان اصلا سابقه مدیریت کلان ندارند. تا ۳ سال و نیم پیش ایشان هیچ سمت مدیریتی عالی نداشتند. مدیرکلی دفتر وزارتی هم سمت اجرایی محسوب نمی شود. شاید بتوان گفت سمت اجرایی جدی ایشان معاونت وزارت خانه است که دو سال است در این سمت مشغولند.
آیا این مقدار سابقه اجرایی برای حضور در کابینه و پیش برد اهداف کلان و حل بحران های آموزش و پرورش و تبدیل شدن به عنصری موثر در کابینه کافی است؟
ثالثا، به لحاظ ساختاری، وزارتخانه آموزش و پرورش در شرایط فعلی دچار یک سقوط در سرمایه اجتماعی خود شده است. مشکلات صندوق ذخیره و ناتوانی مدیران در پاسخگویی به افکار عمومی معلمان باعث شد تا بیش از پیش اعتماد معلمان به مدیران وزارت خانه از بین برود. این برای نهادی که متولی آموزش نسل آینده است، فاجعه ای بزرگ و جبران ناپذیر است.
من به دوستانم و عزیزانم در دولت هشدار می دهم که شکاف بزرگی میان بدنه و سر در آموزش و پرورش ایجاد شده است. شکافی که شدیدا در حال خونریزی است. لذا این وزارت خانه وزیری می خواهد که توان از بین بردن این شکاف را داشته باشد. وزیری که ژنرال باشد. وزیری که به سهم خواهی ها، باند بازی ها و افراد منفعت طلبی که وزرای پیشین را مدیریت کردند نه بگوید و بواسطه شخصیت شناخته شده و بزرگش توان سنگ اندازی و بی اعتبار ساختن او را نداشته باشند.
دانش آشتیانی تا حدود زیادی این ویژگی ها را داشت ولی او هم نتوانست به خوبی این نقش را ایفا کند. همه می دانند که بنده هیچ سمتی در ۱۰ سال گذشته و در دوره آقای دانش در آموزش و پرورش و هیچ یک از نهادهای مرتبط با آن نداشته ام. لذا دفاعم از ایشان پس از وزارت در سایه هیچ منفعتی نیست. وزیر معرفی شده برای وزارت آموزش و پرورش هرچند انسان پاک، خوب و با اخلاقی است اما باز هم متاسفانه ژنرال نیست. توان کاهش این شکاف را ندارد. توان بازگرداندن اعتبار از دست رفته وزارتخانه را ندارد. حضور ایشان صرفا به این شکاف دامن خواهد زد.
مهمترین سمت اجرایی ایشان مدیرکلی دفتر وزارتی در دوره آقای فانی است. دوره ای که یکی از ضعیف ترین دوره های آموزش و پرورش بوده است. معرفی ایشان برای آموزش و پرورش خطای بزرگی بود.
* با این معیارهای شما، آیا شخصی هست که توان این کار را داشته باشد؟!
– کار سختی است اما تعداد کمی این ویژگی را دارند. من فکر می کنم دکتر نجفی یا صالحی امیری با اغماض هایی این توان را داشتند. اگر اجازه بدهید آخرین ویژگی را هم ذکر کنم چرا که هنوز تمام نشده.
به نظر من وزارت خانه در دوره فعلی نیازمند اجماع ملی و داخلی برای تحول و جراحی است. آموزش و پرورش به یک ظریف نیاز دارد تا با مدیریت افکار عمومی و نیز مدیریت فضای تصمیم گیران امکان تصمیمات بزرگ را در این نهاد فراهم کند. لذا ما وزیری اجماع ساز می خواهیم. وزیری که افکار عمومی و کل مردم را بتواند قانع کند که تحول در این نهاد شروع شده است. وزیری که در سمت های قبلی خودش تحول ساز بوده باشد.
متاسفانه گزینه معرفی شده این ویژگی را به هیچ وجه ندارند. ایشان از دوستان ما هستند ولی در کل دوران استخدامی شان چه تحولی را در کجا رقم زده اند؟ چه کرده اند؟ کارنامه عملکردی اشان چه بوده است؟
در کل به نظر می رسد وزیر پیشنهادی، باز هم تاکید می کنم علی رغم نیت خوب و شخصیت ممتاز اخلاقی، حایز هیچ کدام از شرایط لازم برای وزارت نیست و حضورشان در وزارت خانه هم برای خودشان و هم برای وزارت خانه نامطلوب خواهد بود.
* اگر بخواهید این وزیر را با وزیران سابق آموزش و پرورش مقایسه کنید، چه می گویید؟
– ما پس از انقلاب، مدیران بزرگی در آموزش و پرورش داشته ایم. از شهید رجایی و شهید باهنر تا دکتر نجفی و دکتر اکرمی. از من گذشته است که بخواهم ملاحظات شخصی را در اظهارنظرم لحاظ کنم. چرا که نه می خواهم وزیر بشوم، نه می خواهم رای جمع کنم و نه هیچ انگیزه اقتصادی و غیر اقتصادی دارم. بنابراین هیچ چیز غیر از منافع معلمان و منافع آموزش و پرورش و در کل منافع دولت و نظام برایم مطرح نیست.
این را آموزش و پرورشی ها بهتر از هر کس دیگری می دانند. امیدوارم آقای بطحائی از من دلگیر نشوند و درک بفرمایند که شرایط بحرانی آموزش و پرورش تعارف بر نمی دارد. ولی شاید بتوان گفت ایشان در صورت گرفتن رای اعتماد، کمترین سابقه اجرایی عالی را در میان کل وزیران پس از انقلاب خواهد داشت.
اگر ما جوانی را به این سمت بگماریم که خب سابقه اجرایی عالیش به اندازه ایشان باشد، حداقل جوان است و کسب تجربه می کند و چند ده سال به درد آموزش و پرورش کشور می خورد. ولی هنگامی که یک فرد ۵۵ ساله را با این سابقه برای وزارت معرفی می کنیم فقط و فقط فرصت سوزی کرده ایم و نشان داده ایم که اموزش و پرورش برایمان مهم نیست.
برای پاسخ به سوال شما، اگر بخواهم منصفانه مقایسه بکنم، می توانم بگویم که وزارت آموزش و پرورش به لحاظ کارآیی به دوران فرشیدی بازخواهد گشت.
این در حالی است که در آن زمان بحران های امروز را نداشتیم. لذا فکر می کنم ضعیف ترین آموزش و پرورش را در طول تاریخ آموزش و پرورش در پس از انقلاب شاهد خواهیم بود و دولت با این ترکیب، یکی از بزرگترین مشکلاتش در آموزش و پرورش تجربه خواهد کرد.
* پس از نظر شما گزینه معرفی شده با ویژگی های ایده آل بسیار فاصله دارد. ولی آیا ایده آلی وجود دارد؟
– بله فاصله بسیار زیاد است. لذا از خود ایشان خواهش می کنم که انصراف دهند و باعث نشوند تا آموزش و پرورش دوباره چند سال را در روزمرگی سپری کند. روزمرگری که در بحران موجود بسیار خطرناک تر است. و همچنین از نمایندگان محترم مجلس می خواهم که علی رغم احترامی که برای آقای بطحائی قائلم، منافع آموزش و پرورش را در نظر بگیرند و به گزینه پیشنهادی رای ندهند.
فکر می کنم به آموزش و پرورش به شکل یک وزارتخانه فرعی نگاه می شود. دولت در وزارت خارجه، وزارت بهداشت، وزارت نفت و وزارت نیرو ژنرال هایش را به صحنه آورده اما در آموزش و پرورش به روزمرگی خطرناکی رضایت داده است. اما این اشتباه بزرگی است. ادامه روزمرگی در آموزش و پرورش با فضای پرچالش، پرالتهاب و با معضلاتی که با آن روبرو هستیم به فاجعه ختم خواهد شد. فاجعه ای که دامن دولت را خواهد گرفت.
لذا خواهشم از رئیس جمهور و مدیران عالیه این است که فکر دوباره ای بکنند و فرصت عدم رای اعتماد به وزیر معرفی شده را جدی بگیرند و بزرگترین ژنرال خود را با اختیارات کافی به صحنه بفرستند. رئیس جمهور اگر اطراف خود را خوب نگاه کنند گزینه های قوی زیادی وجود دارند که باید زره رزم بپوشند و به صحنه مدیریت آموزش و پرورش بیایند.
دوباره تکرار می کنم که آموزش و پرورش یک ژنرال می خواهد.
