بایگانی دسته ی : اقتصادی

همین که مسافران ورودی فرودگاه ریاض سر می‌رسند، احمد دنبال مشتری‌ست بلکه بتواند برخی از آنها را برای سوارشدن خودرو سوپرسدان خودش ترغیب کند.

احمد یکی از صدها هزار عربستانی‌ای‌ست که به لطف برنامهٔ تحصیلی‌ای که پولش را حکومت داده، در ایالات متحده درس خوانده و اکنون به عنوان یک مهندس مکانیک ۳۰ساله که درسش تمام شده به دنبال شغلی‌ست که سالها از عمرش را برایش صرف کرده‌است. در عوض، از راهی نامطمئن امرارمعاش می‌کند؛ وی به‌طور غیرقانونی دارد به‌عنوان تاکسی فرودگاه کار می‌کند که هر لحظه در معرض خطر جریمه‌شدن از سوی پلیس است.
وی می‌گوید «اوضاع اقتصادی بده. شغل کجا بود؟! رفقام همه دارن به حکومت فحش می‌دن.»

سختیهای هم‌نسلیهای احمد بیانگر خطر اصلاحات برای نایب ولی‌عهد عربستان، شاهزاده محمد بن سلمان، است که چند ماه پیش در مقام مقایسه با اسلاف کهنسال و فرتوتش و به‌عنوان مدیری پرنشاط ستوده می‌شد. این شاهزادهٔ قدرتمند طلایه‌دار طرحهایی برای متنوع‌سازی منابع اقتصادی در میانهٔ دست‌وپازدنهای پادشاهی عربستان با قیمتهای پایین نفت بوده‌است. اشتیاقی که برای اجرای اصلاحات جسورانه از خود بروز داد، همزمان شد با تصمیم قاطعش برای محدودسازی نفوذ منطقه‌ای ایران. برای این کار، حملات هوایی را علیه جنگجویان نیابتی جمهوری اسلامی در جنگ یمن آغاز کرد.

ولی تحت قیمومیت این شخص ۳۱ساله، بزرگ‌ترین اقتصاد خاورمیانه در آستانهٔ نخستین کسادی اقتصادی حوزهٔ غیرنفتی در سه دههٔ اخیر قرار گرفته؛ صورتحسابهای پرداخت‌نشدهٔ حکومتی اطمینان به کسب‌وکار را در هم کوبیده، کاهش حقوق‌ومزایای کارکنان بخش دولتی موجبات افت بازار مصرف شده، و مداخلهٔ پرهزینهٔ عربستان سعودی در یمن جان بسیاری را گرفته و باعث شرمساری بین‌المللی این کشور شده‌است.

به قول مدیر یک صندوق مالی، «ماه‌عسل دیگه راستی‌راستی تمومه. تو بگو یه خبر خوش توی این مدت برای حکومت بوده باشه – از اقتصاد بگیر تا فاجعهٔ یمن.»

ناخشنودی داخلی دارد فشار را بر شاهزاده محمد افزایش می‌دهد و این در زمانی‌ست که وی برنامهٔ اقتصادی بلندپروازانه‌ای را دارد رهبری می‌کند که با هدف کاهش وابستگی این پادشاهی به نفت ریخته شده و به دنبال آفرینش فرصتهای شغلی تازه برای جوانان سعودی‌ست. برنامه‌های نایب ولی‌عهد در دو سند بسط داده شده: «چشم‌انداز ۲۰۳۰» و «طرح ترادیسی ملی»؛ که با آب‌وتاب و طمطراق بسیاری در اوایل امسال رونمایی شد.

بسیاری در عربستان بر لزوم تغییر و ترادیسی پادشاهی واقف‌اند و تأثیر ژرف قیمتهای پایین نفت بر اقتصاد را درک می‌کنند، ولی سروصدای نارضایتی دارد خودش را از میانهٔ اسباب و سرعت تغییرات نمایان‌تر می‌سازد.

ناصر، یک معلم عربستانی، می‌گوید: حالا خوبه حداقل همه وضعمون یه شکله، ولی اگه همون پول بود وضعمون خیلی بهتر می‌بود. حقوق ناصر حدود ۷ درصد کاهش یافته و دلیلش کاهش حدود ۱۷ میلیارد دلاری در حقوق و مزایای سه میلیون نفر از کارکنان بخش دولتی در سپتامبر بوده‌است.
 
این ماه، حکومت عربستان ۲۷ میلیارد دلار برای تسویهٔ بخشی از بدهیهایش به بخش خصوصی کنار گذاشت؛ آن هم دیر و تنها زمانی که متوجه شد حقوقهای معوقه اوضاع را برای پیمانکارانی چون گروه بن‌لادن و اوگر، هر دو از شرکتهای بزرگ ساخت‌وساز، سخت کرده و توانایی آنها را در پرداخت حقوق کارکنان و بازپراخت به‌موقع اعتبارات دریافتی با مشکل جدی مواجه ساخته‌‌است.

مقامات رسمی در محافل خصوصی اذعان می‌کنند که پرداخت‌نکردنهای مذکور، با توجه به ضربات هرچند غیرمستقیمی که بر پیکر شرکتهای وابسته به دولت و تشنهٔ قراردادهای جدید وارد کرده، اشتباه بوده‌است.

جان سفاکیاناکیس، یک اقتصاددان در مرکز پژوهش خلیج [فارس]، می‌گوید: اقتصاد [عربستان] نیازمند یک بستهٔ محرک (انگیزشی) برای کمک به بازگرداندن رشد، سرمایه‌گذاری، و افزایش اطمینان است. خودداری از کاهش ناگهانی و زیاد هزینه‌ها مهم است.

اقدامات ریاضت‌کشانهٔ حکومت عربستان موجب کاهش رشد بخش غیرنفتی به ۷ صدم درصد در سه‌ماههٔ دوم سال مالی جاری شده، در حالی که رشد این بخش پارسال ۳.۵ (سه و نیم) درصد بود. دورنمای کاهشهای بیشتر در یارانه‌های سوخت و حقوق بازنشستگی، به‌علاوهٔ اعمال مالیات بر فروش که قرار است از ۲۰۱۸ در همهٔ کشورهای عربی خلیج فارس به اجرا در آید، همگی حاکی از چشم‌اندازی نه‌چندان روشن بوده، خطر برانگیختن بیشتر خشم مردم را ممکن است در پی داشته باشد.

گزارشهایی مبنی بر این که شاهزاده محمد اخیراً مبلغ هنگفتی برابر با ۵۰۰ میلیون یورو برای خرید قایق تفریحی بزرگ هزینه کرده، پیشتر باعث اوقات‌تلخی بسیاری شده است.

تأمین‌کنندگان مالی می‌گویند عربستانیهای متمول نیز در حال خارج کردن میلیاردها دلار از کشورند؛ زیرا به دورانداز اقتصاد بدبین هستند.

بانک‌داران می‌گویند که سال آینده پیشرفتهایی در زمینهٔ خصوصی‌سازی و مشارکتهای بین بخش خصوصی و دولتی حاصل خواهد شد که ممکن است باعث تقویت اقتصاد شود؛ ولی چنین اقداماتی نیز می‌تواند جدال‌برانگیز باشد؛ آن هم در کشوری که سالهاست دولت نقش اساسی را بازی می‌کرده‌است.

حس تغییر رویکرد به طرح اصلاحات اقتصادی در میانهٔ نارضایتی عمومی از مشاوران خارجی (همچون مکینزی، گروه مشاور بوستون، و پی‌دابلیوسی) که برای شکل‌دهی مجدد به کشور به کار گرفته شده بوده‌اند، مشهود است.
یک ناظر کارکشتهٔ عربستانی می‌گوید «چشم‌انداز ۲۰۳۰ یه جوکه. وقتی مردم می‌پرن به مکینزی، این یه حملهٔ نمادین به همون مردیه که اینا رو آورد.» اشارهٔ وی به شاهزاده محمد به سلمان است.

مکینزی هفتهٔ پیش، در پاسخ به انتقادات، در بیانیه‌ای کم‌سابقه که به عربی منتشر کرد هر گونه نقش‌داشتن این شرکت در تهیهٔ سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ را انکار کرد.

در کنار اینها، طرح ترادیسی ملی نیز ۵۴۳ نوراهکاره (initiative) را در گسترهٔ ۲۴ وزارت‌خانه و دستگاه دولتی شناسایی کرده که باید امسال اجرایی شوند. خود اینها برای ریاض چیزی حدود ۷۲ میلیارد دلار آب خواهد خورد. در حالی که مشاوران حکومتی می‌گویند این طرح ممکن است تا حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش بودجه داشته باشد.

از یکی از کارکنان یکی از وزارت‌خانه‌ها که بودجه‌ای را برای نوراهکاره‌اش در مارس ارائه داده بود خواسته شده که طرحهای جای‌گزین دیگری را ارائه کند که بودجه‌شان تا نصف کاهش یافته باشد. وی هنوز در انتظار تخصیص بودجهٔ نهایی‌ست که این امر اجرای طرحش را تا بعد از آغاز سال ۲۰۱۷ به تأخیر می‌اندازد.

وی می‌گوید: فکر نکنم دیگه بیشتر از این وقتو تلف کنم؛ دیگه وقتشه برگردم به بخش خصوصی.»
*متن برگردان کاملی‌ست از مقالهٔ فایننشال تایمز با همین عنوان که روز سه‌شنبه منتشر شد

منبع: alef.ir

رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان گفت: خسارت اولیه برف و کولاک به بخش کشاورزی گلستان حدود ۱۹۸ میلیارد تومان برآورد شد.

به گزارش مهر به نقل از سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان، مختار مهاجر در رابطه با میزان خسارات وارده به باغات استان گلستان در اثر برف و یخبندان اخیر گفت: خسارات وارده به بخش باغبانی پنج هزار هکتار بوده که باغات بارور با تولید ۱۲۰ هزار تن مبلغ خسارت وارده به آنها، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال برآورد شده است.


وی تصریح کرد: مبلغ خسارت درختان مرکبات با سطح پنج هزار هکتار بارور ۲۰۰ میلیارد ریال، مبلغ خسارت مرکبات غیر بارور با سطح یک هزار و ۵۰۰ هکتار ۱۰۵ میلیارد ریال، مبلغ خسارت در بخش کیوی با سطح ۱۲۰ هکتار و دو هزار و ۵۰۰ تن ۶۲.۵ میلیارد ریال، مبلغ خسارت در بخش کلزا با سطح ۳۱ هزار هکتار ۳۱۰ میلیارد ریال و در بخش دام و طیور۱۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است.

مهاجر با بیان اینکه جمع خسارت بخش کشاورزی استان در برآورد اولیه حدود ۱۹۸ میلیارد تومان تعیین شده است، افزود: متأسفانه باغداران زیاد توصیه‌ها را جدی نگرفته چرا که از هفته قبل معاون بنده و مدیر باغبانی چندین بار در رادیو و تلویزیون نسبت به جمع ‌آوری باغات تذکر داده‌اند اما تنها ۱۰ درصد آنها جمع‌آوری‌شده است.

وی بهترین کار در این مواقع را تکان دادن و آب ‌پاشی و دود کردن در باغات برای گرم‌تر کردن دما دانست و به جمع‌آوری مرکبات و انبار کردن سریع آنها تاکید کرد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان در پایان تصریح کرد: متأسفانه برای باغداران حادثه بسیار ناگواری اتفاق افتاده که بیمه و ستاد حوادث باید جبران خسارت داشته باشند و ما هم در حال دریافت اطلاعات  از شهرستان‌ها هستیم تا در ستاد حوادث استان طرح شود و به مرکز ارسال کنیم.

منبع: alef.ir

گاهی بیکاری در یک جامعه به حدی می‌شود که آمار شغل‌هایی که سودی برای اقتصاد کشور ندارند؛ اما برای صاحب آن درآمدزایی می‌کنند بالا می‌رود. در این گزارش با عجیب‌ترین شغل‌های کاذب آشنا می‌شوید.
به گزارش مهر، «بیکاری» مادر تمام مشکلات اقتصادی است. فقر، بزهکاری، اعتیاد و … گوشه‌ای از این مشکلات هستند که بیکاری بزرگ‌ترین عامل آنها به‌حساب می‌آید و جامعه‌ای که نتواند از نیروی کار خود به‌خوبی استفاده کند، به‌ناچار پس از مدتی با تعداد زیادی از آدم‌هایی مواجه می‌شود که یا کاری ندارند و نمی‌دانند این اوقات فراغت خود را چگونه پر کنند یا از فرط بیکاری و بی‌پولی، به مشاغل کاذب روی آورده‌اند. مشاغلی که گاهی خنده‌دار هستند و حتی گاهی خطرناک! «شغل کاذب» به تمام شغل‌هایی گفته می‌شود که نه کالا و خدمات ویژه‌ای تولید می کند و نه فعالیت و درآمد آن شفاف است. علاوه بر این بر شغل‌های کاذب نظارتی صورت نمی‌گیرد و درنتیجه از مالیات هم خبری نیست. تعداد مشاغل کاذب در ایران کم نیستند؛ اما ما در این گزارش عجیب‌ترین‌هایشان را برایتان گلچین می‌کنیم.



شرخر

شرخری از آن دسته مشاغل کاذب است که قدمت زیادی دارد و سال‌هاست افراد برای پول کردن چک‌های بی‌محل خود از این آدم‌ها استفاده می‌کنند. افرادی که به‌زور کتک و تهدید، بدهکاران بخت‌برگشته را وادار به پرداخت بدهی می‌کنند.

داد زن

اسم شغل را به دلیل این‌که باید تمام‌روز باید برای صاحبان مغازه‌ها حنجره پاره کنند و مشتری جلب کنند، «دادزن» گذاشته‌اند. داد زن‌ها باید بتوانند برای صاحب مغازه مشتری جمع کنند تا درنهایت روزی حداکثر ۲۰ هزارتومان درآمد داشته باشند وگرنه از کار بیکار می‌شوند. فصل کار این افراد وقت‌هایی مثل اواخر اسفند است که معمولاً مردم بیشتر به مراکز خرید می‌روند و خب در بین این شلوغی‌ها لازم است یکی برای بازاریابی داد بزند!


تراکت پخش‌کن

این یکی دیگر از شغل‌های کاذب در تهران است. داستان تراکت پخش‌کن‌ها، داستان آدم‌هایی است که شغلشان سرما و گرما و آفتاب و باد ندارد. فلاسک چای و سرویس بهداشتی هم ندارد، اما حداقل ساعتی سه هزار و ۵۰۰ تومان، و حداکثر ساعتی پنج هزار تومان درآمد به دستشان می‌دهد و ظرف پنج دقیقه هم می‌شود استخدام شد. از دو طریق می‌توان تراکت‌پخش‌کن شد. شرکت‌هایی هستند که متقاضی‌ها را برای این کار استخدام می‌کنند؛ البته استخدامی بدون بیمه و اضافه‌کار و سایر مزایا. طریق دیگر هم، کسانی هستند که حضوری به این افراد مراجعه می‌کنند و تراکت‌ها را به دستشان می‌دهند.

پلاک محوکن

کار این آدم‌ها این است که محدوده طرح ترافیک یا زوج و فرد بایستند و به راننده‌ها کمک کنند که به‌سلامت از برابر دوربین راهنمایی رانندگی بگذرند. وظیفه پلاک محوکن‌ها این است که پشت پلاک خودروها بدوند و در مقابل درآمدی کمتر از جریمه وارد شدن به محدوده طرح ترافیک از سرنشینان دریافت کنند!

جای پارک بگیر

جای پارک یکی از معضلات بزرگ کلان‌شهرهاست و برای همین خیلی از این نیاز مردم سواستفاده و به فرصت شغلی برای خود تبدیل کرده‌اند و به همین علت است که افرادی در کنار فروشگاه‌ها و رستوران‌ها و … می‌ایستند و جای پارک نگه می‌دارند و در برابر آن دستمزد می‌گیرند.

گریه کن مراسم ترحیم

حتماً شما هم با دیدن این عبارت به یاد فیلم «چند می‌گیری گریه کنی؟» می‌افتید و شاید گمان کنید که این قضیه فقط در فیلم‌ها یافت می‌شود؛ اما جالب است بدانید که هستند کسانی که درازای گریه و شیون و زاری کردن پول بگیرند.

دست‌فروشی

دست‌فروشی در سال‌های اخیر دارد به یک شغل معمولی و البته پردرآمد تبدیل می‌شود. اگر شما هم مترو را برای رفت‌وآمد انتخاب کرده‌اید، پس حتماً با تعداد زیادی از این دست‌فروش‌ها مواجه شده‌اید که حالا انگار برای خود یک صنف مستقل دارند و بارها در تبلیغات خود از عبارت «همکارانم در مترو» استفاده می‌کنند.

همراه بیمار

همراه مریض، ازجمله شغل‌های کاذب است که به‌تازگی در بیمارستان‌ها دیده می‌شود. در بسیاری از بیمارستان‌ها افرادی مستقر هستند که از طرف پرستاران، به بیمارانی که همراه‌ نیاز دارند معرفی ‌می‌شوند، تا در صورت تمایل به‌عنوان همراه مریض کنار آن‌ها بمانند. بیمارستان‌ها هزینه‌های افراد همراه را در بیمارستان‌های دولتی ۲۰ هزار تومان با غذا و ۹ هزار تومان بدون غذا و در بیمارستان‌های خصوصی تا ۴۰ هزار تومان در نظر می‌گیرند. اما بیمارانی که همراه ندارند، باید مبلغ بیشتری را پرداخت کنند تا بتوانند همراهی داشته باشند.

شاهد دادگاه

بر اساس قانون قضایی کشور، برای حکم صادر کردن در بسیاری از پرونده‌ها، داشتن دو شاهد بالغ الزامی است و اگر به این شاهدها دسترسی نداشته باشید، ممکن است حکم دادگاه به نفع شما نباشد و همین باعث می‌شود که برخی برای زودتر راه افتادن کارشان شاهد کرایه کنند.

دعانویس

«دعا برای یافتن همسر مناسب»، «دعا جهت رفع گرفتاری»، «دعا برای …» دعانویسی یا سرکتاب باز کردن از شغل‌هایی است که آدم‌های خوش‌باور فرصت شغلی آن را برای این افراد فراهم می‌کنند. افرادی که در بساطشان از شیر مرغ تا جان آدمیزاد پیدا می‌شود و برای هر دردی، یک دعای ویژه در اختیار دارند و هر چه مشکلتان بزرگ‌تر و وقتتان کمتر باشد، خرجتان بیشتر می‌شود!

نوبت فروشی

از وقتی‌که در بانک‌ها ، سیستم نوبت‌دهی خودکار راه افتاده ، کار مردم در حفظ نوبت بسیار راحت شده است؛ اما این ابتکار نیز اشتغال‌زا بوده است؛ به این شکل که عده‌ای به شعب بسیار شلوغ بانک‌ها مراجعه می‌کنند و پشت سر هم برگه‌های نوبت را از دستگاه نوبت‌دهی دریافت می‌کنند و سپس به کسانی که دیرتر می‌آیند و عجله دارند، می‌فروشند.

فیش فروشی

در مقابل برخی ادارات و سازمان‌ها مانند ثبت شرکت‌ها که ارباب‌رجوع ناگزیر است برای ادامه کار اداری به بانک رفته و مبالغ اندکی را واریز و فیش آن را بیاورد ، افرادی با «فیش‌های بانکی پرداخت‌شده و بدون اسم» ایستاده‌اند و با دریافت مبلغی بیشتر از وجه فیش، مراجعه‌کنندگان را از ایستادن در صف‌های طویل بانکی معاف می‌کنند.

کارراه‌بنداز

کارراه‌بنداز کسی است که از یک شهرستان دورافتاده برای سربازی یا گذران دوران دانشجویی به تهران آمده است و از این فرصت استفاده کرده و کار همشهریانش را در تهران راه می‌اندازد. خرید کتاب و دارو، ثبت‌نام در دانشگاه، حضور در نمایشگاه و خرید از یک غرفه خاص و نظیر آن، کارهایی است که او در تهران برای همشهریانش انجام می‌دهد. هر طور حساب کنید، این روش هم به نفع سفارش‌دهنده کار است و هم به نفع کارراه‌بنداز!

مجلس گرم‌کن عروس

کار این افراد از اسمشان معلوم است! این آدم‌ها موظف‌اند که هر کاری برای شاد کردن مراسم شادی مشتریان خود بکنند و هر چه‌بهتر این کار را انجام دهند، درآمد بیشتری عایدشان می‌شود.

ساقدوش کرایه‌ای

«ساقدوش» از آن واژه‌هایی است که در سال‌های اخیر زیاد به گوشمان خورده است. برگزاری عروسی به سبک غربی باعث شده تا الزامات آن‌هم موردتوجه قرار بگیرد و مثلاً برای داشتن یک عروسی ویژه این‌چنینی، حتماً نیاز به استخدام ساقدوش باشد.

رنگ‌کار مرکبات

کار این افراد سرخاب سفیداب کردن میوه‌هایی است که رنگ و روی آن‌چنانی ندارند! کار رنگ‌کار مرکبات این است که با کمک مواد شیمیایی مانند گاز اتیلن و بخارآب کافی به محصولات نارس چیده شده رنگ و ظاهری طبیعی ببخشد و کاری کند که این میوه‌ها کاملاً رسیده به نظر برسند و نظر مشتریان را جلب کنند.

منبع: alef.ir

سید محمد صفایی درباره اعتراض بازار طلا فروشان زنجان نسبت به بالا بودن مالیات بر ارزش افزوده طلا عنوان کرد: در دو روز گذشته حدود هفت – هشت مورد برگه مالیات ارزش افزوده با مبلغ ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیون ابلاغ شده است که مربوط به سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ می‌شده است.وی افزود: در پی این موضوع برخی از همکاران در بازار طلافروشان زنجان اعتراض خود را با توجه به رکود حاکم بر بازار اعلام کردند و برخی از همکاران نیز موفق به دریافت مالیات بر ارزش افزوده نشدند و مغازه‌های خود را بستند.رییس اتحادیه طلا و جواهر زنجان ادامه داد: مغازه‌های بازار طلا فروشان در زنجان تعطیل هستند اما با پیگیرهایی که با معاونت امنیت سیاسی استانداری و با مدیرکل دارایی صورت گرفت، تصمیم گرفته شد که از امروز مغازه‌ها فعالیت‌شان را انجام دهند.صفایی اضافه کرد: اعتراض همکاران ما مربوط به شرایط فعلی بازار و رکود موجود در بازار است که روز به روز بدتر شده است و مالیات بر ارزش افزوده با رقم فعلی (۹ درصد) قابل پرداخت نیست و باید در این زمینه تعامل و همکاری لازم با اداره امور دارایی برای لحاظ کردن تخفیف در مالیات بر ارزش افزوده انجام شود.وی اظهار امیدواری کرد که با مذاکرات انجام شده، حداکثر تخفیف برای مالیات بر ارزش افزوده طلا لحاظ شود.

منبع: baharnews.ir

عملکرد قانون هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد، از سال ۱۳۸۹ تا ۵ماهه اول امسال، حدود ۸۸ درصد از کل مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها به پرداخت نقدی و حدود ۲ درصد از منابع به تولید رسیده است.

به گزارش مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس در تحلیلی که از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به تازگی منتشر کرده، اعلام می‌کند که پس از گذشت حدود ۶ سال از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، نه تنها اهداف عمده مورد نظر آن قانون محقق نشده، بلکه اجرای آن تبعات سنگین اجتماعی و اقتصادی برای کشور به همراه داشته است.

عملکرد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نشان می‌دهد، طی سال‌های ۱۳۸۹ تا پنج‌ماهه نخست ۱۳۹۵،  حدود ۸۸ درصد از کل مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها به پرداخت نقدی و حدود ۲ درصد از منابع مزبور طی سال‌های مورد نظر به تولید البته با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی اختصاص یافته است و مابقی مصارف، به حوزه سلامت، پرداخت بدهی به بانک مرکزی و خزانه، پرداخت به رزمندگان معسر و  مواردی این چنینی پرداخت شده است.

یکی از دلایل عدم توفیق در دستیابی به اهداف قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را می‌توان به انحراف عملکرد از قانون مصوب نسبت داد، اما دلیل اصلی عدم موفقیت در دستیابی به اهداف و بروز چالش‌های کنونی، وجود برخی ابهامات و اشکالات در منطق خود قانون بوده است.

بر این مبنا انتظار می‌رفت، دولت که در اجرای قانون مذکور با چالش‌های فراوانی رو به رو بوده است، از فرصت برنامه ششم به منظور توقف چرخه معیوب اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها و اصلاح فرآیند اجرای آن استفاده کند. به علاوه اتمام دوره قانونی اجرای قانون هدفمندی همزمان با اتمام برنامه پنجم، تأکید سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه بر تحقق کامل هدفمندسازی یارانه‌ها و نیز تکلیف دولت بر استفاده از ظرفیت اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهره‌وری، کاهش شدت انرژی و ارتقای شاخص‌های عدالت اجتماعی، ضرورت پرداختن به موضوع هدفمند کردن یارانه‌ها در برنامه ششم را آشکارتر ساخته بود.

علیرغم الزامات مذکور، این موضوع بسیار مهم، در لایحه برنامه ششم مغفول واقع شده و عملا هیچ تصمیمی برای آن گرفته نشده است. در چنین شرایطی، مجلس شورای اسلامی چهار رویکرد را میتواند در پیش گیرد؛ به نحوی که پیشنهاد ارائه شده از سوی دولت که به معنای ادامه مسیر گذشته خواهد بود را بپذیرد یا اینکه برخی اصلاحات جزئی در منابع یا مصارف قانون هدفمندی بدون توجه به مشکلات ساختاری در منطق آن را اعمال کند.

در این رابطه مجلس می‌تواند زمینه را برای اصلاحات اساسی در قانون فعلی و توقف چرخه معیوب آن فراهم کرده و اصلاحات اساسی در نظام مدیریت انرژی کشور را اعمال کند. البته باید توجه داشت که رویکردهای اول و دوم در شرایط کنونی، کارآمد نیستند و لازم است، اصلاحات اساسی در قانون هدفمندی انجام پذیرد. به این معنا که اصلاحات موردی و جزئی در قانون هدفمندی از جمله حذف برخی افراد از دریافت یارانه، توزیع‌بخشی از آن در یک حوزه و عدم اختصاص آن به بخشی دیگر نمیتواند مشکلات اصلی و نقاط ضعف موجود در منطق قانون هدفمندی را برطرف سازد.

بر همین اساس ضروری است که رویکردهای سوم و چهارم مورد توجه قرار گیرند؛ به منظور انجام اصلاحات اساسی در نظام مدیریت بازار انرژی کشور ابتدا باید خطوط کلی نظام قیمت‌گذاری انرژی در کشور اصلاح و سپس منابع حاصل، به مصارف کاملا مشخص و طبق ضوابطی روشن و شفاف اختصاص یابد. متناسب با این دو رویکرد در گزارش حاضر پیشنهادهایی تنظیم شده است.

منبع: alef.ir

رئیس جمهور ونزوئلا گفت: توافق اوپک برای کاهش تولید نفت حتمی و بسیار نزدیک است و روسیه و سایر کشورها را برای توافق همراه می‌کنیم.

به گزارش فارس به نقل از رویترز، نیکولاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا اعلام کرد توافق اوپک برای کاهش تولید و بالا رفتن قیمت بسیار نزدیک است.

رئیس جمهور ونزوئلا که برای کارگران شرکت استات‌اویل سخنرانی می‌کرد، گفت: بدین منظور وزیر نفت کشورش را برای متقاعد کردن سایر کشورها به روسیه اعزام خواهد کرد.

سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، ۲ ماه پیش در الجزیره توافق کردند که سطح تولید و عرضه نفت را کاهش دهند که البته در این نشست شرایط ویژه‌ای را برای لیبی، نیجریه و ایران در نظر گرفته‌اند که به دلیل تحریم و نا آرامی‌های داخلی، سطح تولیدشان کاهش یافته بود.

در نشست الجزیره توافق شد که سطح تولید نفت کشورها ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کند البته بعد از آن ۲ نشست کارشناسی برای تعیین سهم هر کشور از این کاهش انجام شده است.

روز گذشته در نشست کارشناسی در وین اتریش قرار شده کشورها ۴ تا ۴٫۵ درصد سطح تولیدشان را نسبت به ماه اکتبر کاهش دهند که در این میان قرار است سهم ایران از این میزان کاهش نیز ۱۳۰ هزار بشکه در روز باشد.

رئیس جمهور ونزوئلا توافق اوپک را موفقیت کامل خواند و گفت: از این بابت خداوند را شاکرم و به تلاش‌هایی که انجام داده‌ایم اعتقاد کامل دارم.

وی اضافه کرد: توافق اوپکی‌ها برای فریز یا کاهش تولید بسیار نزدیک است که بازار را متعادل می‌کند و قیمت را بالا می‌کشد که این اقدام منصفانه خواهد بود.

به گزارش رویترز، اقتصاد ونزوئلا تا ۹۵ درصد به درآمدهای نفتی وابسته است که افت قیمت نفت طی ۲ سال گذشته رکود را به این کشور آورده است.

منبع: alef.ir

رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا ضمن اشاره به مکاتبات انجام شده با نهاد ریاست جمهوری و مجلش شورای اسلامی، از احتمال کاهش شش درصدی مالیات بر ارزش افزوده طلا خبر داد.

محمد ولی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه مکاتباتی توسط اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا با کمیسیون اقتصادی دولت و کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ارتباط با میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا انجام شده است، اظهار کرد: در این مکاتبات نظرات فنی و کارشناسی در ارتباط با مالیات بر ارزش افزوده عنوان شده و خواستار کاهش میزان این مالیات شده ایم.

وی ادامه داد: در ارتباط با تبعات بالا بودن میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا که در حال حاضر ۹ درصد است، توضیحاتی به هر دو مجموعه مذکور ارائه شده و قرار است به زودی در جلساتی حضوری نقطه نظرات طرفین اعلام شود. علاوه بر این، پیش بینی های خود را در مورد شرایط مختلف بازار طلا عنوان کرده ایم که امیدواریم مدنظر قرار گیرد.

رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا ۹ درصد است، بیان کرد: با توجه به مذاکرات انجام شده احتمال کاهش شش درصدی مالیات بر ارزش افزوده طلا وجود دارد و بر اساس پیش بینی های مختلف انتظار می رود که میزان مالیات بر ارزش افزوده طلا سه درصد لحاظ شود اما این مسئله هنوز قطعی نشده و در آینده نزدیک اعلام می شود.

منبع: alef.ir

به گزارش ایران خبر، جزییات همکاری ایران و ایتالیا در حوزه مد و لباس تشریح و در این بین به توافقات مدنظر بین بانک‌های ایرانی و ایتالیایی از چند ماه قبل اشاره شد.

در نشستی با حضور سفیر ایتالیا، مدیر سیستم مد ایتالیا و رییس اتحادیه پوشاک تهران و در راستای پیشبرد تفاهم‌نامه‌ای که اردیبهشت‌ امسال بین دو کشور امضاء شده بود، موضوعات مربوط به مد و تولید پوشاک در ایران و ایتالیا مورد بررسی قرار گرفت و زمینه‌های همکاری دو کشور مطرح شد.

در این نشست کانتاتوری – سفیر ایتالیا در ایران – با اشاره به این‌که ایتالیا می‌تواند محصولات با کیفیتی به ایران وارد کند، گفت: شرکت‌های ایتالیایی از بازار خوب ایران شگفت‌زده شدند و انتظار مشارکت با شرکت‌های ایرانی بالاست. امیدواریم شرایطی را ایجاد کنیم تا میزان همکاری‌های مشترک را بالا ببریم اما باید بدانیم که راه طولانی در پیش داریم.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر آخرین وضعیت روابط بانکی ایران و ایتالیا نیز بیان کرد: باید قدم به قدم در توسعه روابط اقتصادی برداریم و تفاهمی که چند قبل در حوزه پوشاک بین ایران و سیستم مد ایتالیا مدنظر قرار گرفت اولین تفاهم‌نامه کاری بعد از برجام بود.

سفیر ایتالیا در ایران ادامه داد: یکی از ملاقات‌های انجام شده بین رییس بانک مرکزی ایران و ایتالیا بود که علاوه بر آن تفاهم‌نامه‌ای نیز بین وزیر اقتصاد ایران و همتای ایتالیایی‌اش امضاء شد. از دو ماه قبل بین بانک‌های ایران و ایتالیا توافقاتی انجام شده و از هدف‌هایمان دور نیستیم.

مارنزی – مدیر سیستم مد ایتالیا – نیز در این نشست اظهار امیدواری کرد که راه جدیدی را با ایران در پیش بگیرند و گفت ما به خوبی از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در بازار ایران آگاهیم و قصد داریم حرکت روبه‌ جلویی را در بخش پوشاک با ایران داشته باشیم.

همچنین ابوالقاسم شیرازی – رییس اتحادیه پوشاک تهران – در این نشست با اشاره به این‌که فرصت بسیار مناسبی پیش آمده تا به صورت مطلوب در حوزه پوشاک از آن استفاده کنیم، اظهار کرد: شباهت‌های زیادی در حوزه فرهنگی بین ایران و ایتالیا وجود دارد. طی تفاهمی که اردیبهشت‌ماه مدنظر قرار گرفت فعالیت‌ها در حال پیشبرد است و حمایت‌هایی که هر دو کشور در این بخش دارند برای تولیدکنندگان و شرکت‌های ایرانی بسیار نویدبخش بوده است.

وی افزود: از حضور شرکت‌های ایتالیایی در ایران استقبال می‌کنیم و هدفمان سرمایه‌گذاری مشترک، تولید و همکاری تجاری است.

رییس اتحادیه پوشاک تهران در مورد تفاهم‌نامه بین اتحادیه پوشاک و سیستم مد ایتالیا که دو ماه پیش مدنظر قرار گرفته است نیز خاطر نشان کرد: این تفاهم‌نامه پنج بند اساسی دارد که مربوط به همکاری‌ها در حوزه آموزشی، انتقال دانش و تکنولوژی، حمایت از همکاری تجاری بنگاه‌ها، ارتباط در حوزه نمایشگاه‌ها، تولید مشترک و سرمایه‌گذاری مشترک است.

شیرازی ادامه داد: باید در چارچوب قوانین داخلی منطق‌های لازم برای حضور در بازار ایران وجود داشته باشد و قرار است ۱۰۰ نشست بین بنگاه‌های ایرانی و ایتالیایی در دستور کار قرار گیرد که از بازار خوب ایران و ظرفیت‌های مناسب آن به نحو مطلوب استفاده شود تا شاهد ارتقاء صنعت و مد در ایران باشیم و صنایع پوشاک ایرانی در بازارهای جهانی فعالیت کنند.

وی همچنین با اشاره به این‌که ایرانی‌ها در حوزه طرح دارای سبک هستند، عنوان کرد: حتما ایتالیایی‌ها باید به سلیقه و طرح‌های ایرانی توجه کنند و بخشی از تولید بومی‌سازی شود. علاوه بر این باید تولیدها به گونه‌ای باشد که بتواند در بازارهای جهانی عرضه شود و الگوهای ایرانی – اسلامی چه در بازار فروش و چه در حوزه تبلیغات در بخش‌های مختلف مدنظر قرار گیرد.

منبع: irankhabar.ir

به گزارش ایران خبر، عملکرد سامانه همبانک صادرات ایران نشان دهنده انجام حدود٩ میلیون تراکنش بوده که این میزان بیانگر رشد ٧٣درصدی تعداد تراکنش های این سامانه در بازه زمانی یاد شده نسبت به مقطع مشابه در سال قبل می باشد.

در ادامه گزارش آمده است: این سامانه بدون نصب نرم افزار خاص برای تمامی مدل های گوشی قابل استفاده است و سهولت دسترسی برای کاربران را فراهم می آورد. امنیت، سرعت بالا و همچنین رایگان بودن از جمله مزیت های این سامانه است.

با هدف کاهش هزینه ها و افزایش دسترسی مشتریان به خدمات نوین به تازگی امکان پرداخت قبوض خاص شرکت ها و موسسات گوناگون نظیر بیمه سرمد، لیزینگ واسپاری سپهر وغیره با استفاده از شناسه قبض و شناسه پرداخت از طریق سرویس پرداخت قبوض در گزینه پرداخت در سامانه مزبور امکان پذیر شده است.

بر اساس این گزارش قبوض خاص با هدف جمع آوری اقساط مشتریان شرکت ها و سازمان های خصوص و دولتی در بستر پرداخت الکترونیکی قبوض است که برخوردار از شناسه قبض و پرداخت با طول حداکثر ١٨ رقم می باشند.

شرکت های ذینفع برای بهره مندی از این خدمت کافی است ضمن شماره گیری #٧١٩* به ترتیب مبادرت به انتخاب گزینه پرداخت و قبض کنند.

شایان توجه است؛ از طریق سامانه #٧١٩* می توان به راحتی انتقال وجه بین حسابهای سپهری متصل به یک کارت، پرداخت قبوض خدمات همگانی و خاص از طریق کارت، خرید شارژ سیم کارت اعتباری همراه اول و ایرانسل و پرداخت اقساط تسهیلات در بانک را انجام داد.

منبع: irankhabar.ir

به گزارش ایران خبر، او در سال ١٣٣٧ وارد دانشگاه تهران شد و سال ١٣۴١ در رشته مهندسی مکانیک درجه کارشناسی خود را از این دانشگاه گرفت. بعدها با ادامه تحصیل در این رشته به اخذ درجه دکترا موفق و در دانشگاه آریامهر سابق (شریف کنونی) به تدریس مشغول شد. کامیاب در اوایل دهه ۵٠ وقتی شاه تصمیم به توسعه صنعت فولاد ایران گرفت، به عنوان مدیر پروژه فولاد بندرعباس منصوب شد. بعد از انقلاب در ایران ماند تا شورای انقلاب را راضی کند که این پروژه به اجرا برسد. استدلال‌های او اگرچه موردتوجه مدیران انقلابی وقت قرار نگرفت اما توانست با توجه به انتقال این کارخانه به مبارکه اصفهان، اجرائی‌شدن آن را به نظاره بنشیند و در ایجاد آن نقش داشته باشد. اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور، یکی از شاگردان او در دانشگاه شریف بوده است که بعد از انقلاب نیز به کمک استاد خود آمد تا او را در زنده‌نگه‌داشتن این پروژه کمک کند. او هنوز هم به توسعه فولاد در ایران دل خوش کرده و در هر مراسمی که درباره صنعت فولاد ایران برگزار می‌شود، حضور می‌یابد. کامیاب توضیح می‌دهد که چرا شاه تصمیم گرفت فولاد بندرعباس را بسازد و به چه سبب انقلابی‌های وقت آن طرح را به اصفهان انتقال دادند.
‌
شما در سال ١٣۵٣ وارد صنعت فولاد ایران شدید و توانستید به عنوان مدیر پروژه فولاد بندرعباس مشغول به کار شوید. این پروژه چه اهدافی داشت و چرا نتوانست موفق شود؟

من در اوایل دهه ۵٠ در دانشگاه آریامهر سابق سه سال استادیار بودم و دکتر رضا امین هم در سال اول حضورم هنوز رئیس دانشگاه بودند. ایشان بعدها شرکت ملی صنایع فولاد ایران را ایجاد کرد که به عنوان ذوب‌آهن گازی (احیای مستقیم فعلی) معروف شد. به کار صنعتی خیلی علاقه‌مند بودم و متوجه شدم اگر در دانشگاه بمانم، نمی‌توانم کار اجرائی کنم. مورد دیگر اینکه در سال دوم، معاون دانشکده مکانیک بودم و یک مقدار بحث‌های سیاسی به وجود آمده بود که ترجیح دادم از آن محیط بیرون بروم و در دیداری که با دکتر امین داشتم، از ایشان خواستم که وارد حیطه فولاد شوم و نهایتا در سال ١٣۵٣ به عنوان کارشناس فولاد وارد این شرکت شدم. بعد از اینکه کارم را در شرکت فولاد شروع کردم، به من گفته شد یک گروه ایتالیایی حاضر هستند در ایران کارخانه‌ای سه‌‌میلیون‌تنی در بندرعباس شروع کنند و در این کارخانه حاضر به سرمایه‌گذاری هستند.

‌ذوب‌آهن اصفهان در آن سال‌ها تولید خود را آغاز کرده بود. اما ظاهرا عده‌ای با توجه به گرایش‌های سیاسی که داشتند، این کارخانه را محصول تفکر کمونیستی می‌دانستند. آیا فولاد گازی که ریشه در تکنولوژی غربی داشت، برای تعدیل این تصورات در ایران ایجاد شد؟

ذوب‌آهن در سال ١٣۵٢ کارش را شروع کرد. این بحث در جامعه ایران بود که شرکت ملی صنایع فولاد ایران غربی و ذوب‌آهن شرقی است و متأسفانه اثرات بدی داشت. هنوز هم گاهی این بحث مطرح می‌شود که چرا نباید تولید فولاد به روش کوره بلند را دنبال کنیم؟ درواقع کوره بلند را که شوروی‌های سابق در ایران اجرا کردند، روش خوبی است و باید دنبال شود اما به شرطی که زغال داشته باشیم. اما اگر کشوری گاز دارد، دلیلی ندارد به روش کوره بلند و با استفاده از زغال‌سنگ به تولید فولاد بپردازد. در هر صورت بحث شرقی و غربی وجود داشت اما از نظر کارشناسی به صلاح بود که ما به سمت تولید فولاد به روش گازی برویم. گروه ایتالیایی در بندرعباس قرار بود کارخانه فولاد را راه‌اندازی و ورق تولید کنند و از روش احیای مستقیم استفاده می‌کردند و من کار کارشناسی‌ام را در رابطه با این پروژه شروع کردم. دکتر امین به من گفت ایتالیایی‌ها به ما پیشنهاد داده‌اند واحد فولادسازی سه‌‌میلیون‌تنی در بندرعباس داشته باشند. البته این در قالب یک طرح بود که در قالب شرکت ملی صنایع فولاد ایران وجود داشت و می‌خواستند خودشان هم در این واحد سرمایه‌گذاری کنند. قرار شد من با ورود به شرکت ملی صنایع فولاد ایران در جلسات مربوط به این سرمایه‌گذاری شرکت کنم.
‌
چرا ایتالیایی‌ها وارد این پروژه شدند؟ آیا شوروی‌ها در این میان سنگ‌اندازی نکردند؟

چیزی که می‌دانم این است که شرکت Italian p&t یک شرکت دولتی است. سازمان Italian p&t مدیری داشت که یک شخص فلسطینی بود و در فرانسه بزرگ شده بود. فراماسون هم بود و کلا شخصیت عجیبی داشت. زبان‌‌های فرانسوی، ایتالیایی، انگلیسی و عربی را بلد بود. به‌هرحال ایشان رئیس Italian p&t بود که به همراه شورای سرمایه‌گذاری به ایران آمد. شاه با پسر پادشاه مخلوع ایتالیا آشنایی داشت و ایشان این شخص و مجموعه را به شاه معرفی کرده بود. تا جایی که اطلاع دارم، مذاکرات اولیه در سن‌موریس در سفر اسکی شاه اتفاق افتاده بود. این دو با هم از دانشگاه ظاهرا هم‌کلاسی بودند و گفته بودند ایشان می‌تواند برای شما فولادسازی راه بیندازد و برنامه این کار چیده شده بود و اینکه خودشان هم سرمایه‌گذاری کنند که مورد قبول واقع شده بود. آنچه مسلم است؛ قبل از ورود من به فولاد، دکتر امین به ایتالیا رفته و توافق‌نامه‌‌ای بر‌ این ‌اساس امضا شده بود.
‌
چه کسی این توافق‌نامه را امضا کرده بود؟

آقای امین و اگر اشتباه نکنم آقای نجم‌آبادی وزیر صنایع. البته شکی نیست که ایشان ساپورت کرده بود اما دکتر امین این توافق‌نامه را امضا کرده بود. این پایه درستی بود که گذاشته شده بود. قرار بود مهندسی این کار را Italian p&t انجام دهد و نورد را هم سین‌سیور سرمایه‌گذاری کند.

‌ آیا شما اطلاع دارید که بالاخره تا سال ١٣۴٠، از دوره امیرکبیر و قبل از آن به دنبال آوردن تکنولوژی به داخل کشور بودیم و با تکنولوژی آهن آشنا بودیم؛ اما تا سال ١٣۴٠ موفق به این کار نشدیم و بیشتر از اینکه ما سراغ روس‌ها برویم، آنها سراغ ما آمدند. سال ۵٠ بعد از جشن‌های شاهنشاهی، شاه روس‌ها را پس زد و آمریکایی‌ها آمدند. به نظر شما دلیل این اتفاقات چه بود؟ چطور ایتالیایی‌ها که تا قبل از سال ١٣۴٠ اجازه چنین کاری نداشتند، در ایران این کار را انجام دادند؟

به‌لحاظ سیاسی نمی‌توانم پاسخی بدهم؛ اما آنالیز شخصی من ساده‌تر است. ایتالیایی‌ها خودشان مشغول ساخت تورنتو بودند و در سال ١٣۴٠ کارخانه خودشان را می‌ساختند و در آن موقعیت دادن یک کارخانه به ایران که هم انرژی و هم سنگ آهن دارد، برایشان یک رقیب به وجود می‌آورد که با دست خودشان ایجاد می‌کردند. وقتی بازار خودشان اشباع شد و در آن بازار دیگر مطرح نبودند مسئله اقتصادی حکم می‌کرد که از بازار بیرون بروند. آقای ارهارد که به ایران آمد و از او خواستند کارخانه ذوب‌آهن به ما بدهد و ایشان موافقت نکرد، به دلیل نفع اقتصادی نبود، به این دلیل بود که برای خودشان منفعت نداشت.
آقای ارهارد به ایران آمد و خیلی‌‌ها سعی کردند ایشان را به ساختن یک کارخانه فولاد در ایران ترغیب کنند که ایشان قبول نکرد. تا جایی که خاطرم هست سال ١٣٣٨ و قبل از ذوب‌آهن بود. آقای ارهارد به پدر اقتصاد آلمان معروف بود و می‌خواستند از او برای اقتصاد ایران کمک بگیرند. به‌هرحال آنالیز من این است که برای خودشان منفعت نداشت که در ایران کارخانه فولاد را راه‌اندازی کنند. آلمان و ایتالیا هیچ‌کدام سنگ آهن ندارند، آلمان زغال دارد ایتالیا هم کمتر؛ بنابراین وقتی این دو از لحاظ کارخانه فولاد به بازار مسلط بودند، مایل به تأسیس کارخانه‌ای در ایران نبودند، مگر اینکه دیگر در بازار جایی نداشته باشند و برای اینکه کار جدید برای خودشان ایجاد کنند بخواهند این کارخانه را در جای دیگری راه‌اندازی کنند. ممکن است بحث سیاسی هم باشد؛ اینکه چون روس‌ها در ایران کار می‌کردند شاید خواستند عقب نمانند، اما آن زمان در ایتالیا کارخانه فولادی در دست ساخت نبود و باید یک بازار جدید برای خودشان پیدا می‌‌کردند.

‌ پس آمریکایی‌ها هم خبر داشتند.

تجربه Italian p&t در کوره بلند بود و خودش هم اصرار داشت در این حوزه وارد شود ولی اینجا از نظر اقتصادی آنالیزی که من هنوز هم به آن اعتقاد دارم و به خاط تعصب هم نیست، این است که هر کشوری که گاز دارد و زغال ندارد یا کم دارد، تنها راهش احیای مستقیم است. هر کشوری که زغال دارد و گاز ندارد، تنها راه برای آنها کوره بلند است و کشوری که هر دو را دارد، باید بسیار با دقت آنالیز اقتصادی کند که کدام به‌صرفه‌تر است.
‌
اینکه ایتالیایی‌ها به وسیله شاه معرفی شدند و این کار اتفاق افتاد، اینکه آنها دانش کوره بلند داشتند و مایل به این کار هم بودند، چه کسی در این میان مقاومت کرد و منجر به احیای کوره مستقیم شد؛ با وجود اینکه این دانش را نداشتند و با توجه به اینکه این قرارداد بعد از انقلاب بسته شد؟

شرکت ملی صنایع فولاد ایران در ابتدا ذوب آهن گازی بود و بعد نامش تغییر کرد و بعد که با ذوب آهن ادغام شد، نامش به شرکت ملی فولاد ایران تغییر پیدا کرد.

‌ این تصمیم را چه کسی گرفت؟
این را واقعا نمی‌توانم بگویم اما آنچه مسلم است، تشکیل آن شرکت براساس این بوده. یعنی شاه، دکتر امین را خواسته و گفته بود این کار را انجام دهید. این عین همان است که در چند کلمه در ابتدای ورود به سازمان شنیده‌‌ام. وقتی انسان وارد شرکتی می‌شود و هدفی در آنجا تعیین می‌شود، شروع به خواندن مقالات و آنالیزش می‌کند. نبودن زغال در ایران مسئله مهمی بود. این یک واقعیت است. به موضوع مهمی در اینجا اشاره می‌کنم. زمانی در دانشکده فنی درس می‌خواندم؛ دکتر امیرعلی شیبانی به دانشجویان معدن درس ذوب آهن می‌داد. وقتی ایشان با ماشینش می‌آمد، به نام ذوب آهن دولتی ایران که قسمتی در وزارت اقتصاد یا وزارت صنایع ایران بود، می‌خندیدیم؛ چون ذوب‌آهنی در کار نبود. این داستان در زمان ١٣٣٩ و زمان ورود ارهارد به ایران است. با این وضعیت این سازمان تشکیل شده بود اما دکتر شیبانی با سابقه‌ای که در فرانسه داشت، دو نکته در فکرش بود. راه، کوره بلند است. قبل از جنگ جهانی دوم گاز مطرح نبود. این مطلب ابتدا در مکزیک مطرح شد و آنها شروع به استفاده از گاز کردند و سیستم HYL‌ را راه‌اندازی کردند و آمریکایی‌ها هم به دنبال آن میدرکس را راه انداختند. آلمان‌ها هم موفق نبودند. زمانی که کارها را انجام داده بودیم (دکتر امین هم از شرکت صنایع ملی فولاد ایران رفته و آقای نجم‌آبادی رئیس شرکت بود) تا زمان دکتر امین مسئله‌ای نداشتیم اما آقای نجم‌آ‌بادی اطلاع دادند که قرار است دکتر شیبانی برای دیدن کارها بیایند که بنده هم خیلی استقبال کردم. ایشان آمدند و از من خواستند کارهایم را به ایشان نشان دهم. من هم کارهایی که آماده بود از جمله نقشه بندرعباس، ورودی سنگ آهن، کوره احیای مستقیم، ذوب ریخته‌گری و… را آوردم و ایشان گفت به جز نقشه نبرد، بقیه را دور بیندازید. ایشان به کوره بلند اعتقاد داشت و نظرش هم درست بود. البته یک اشکال داشت؛ قبل از جنگ جهانی دوم مسئله ذوب آهن گازی مطلقا وجود نداشت. دوم اینکه در کتاب‌های درسی قبل از جنگ جهانی دوم که تمام این استادان آنها را خوانده بودند، نوشته بود با کوره الکتریکی نمی‌توانید ورق تغییر فرم‌پذیر بسازید؛ چرا؟ چون ذوب کوره الکتریکی حدود هشت ساعت طول می‌کشید و ترانسفورماتورها ضعیف بود و آن زمان نداشتند. بنابراین در ذهن دکتر شیبانی دو مورد وجود داشت که از نظر خودش هم درست بود. یکی اینکه بحثی به جز کوره بلند وجود نداشت. دوم اینکه کوره الکتریکی درست است اما با آن نمی‌شود ورق تغییرپذیر ساخت؛ بنابراین هر دو به‌عنوان یک خیانت در سطح بالا تلقی شد.
‌
آن زمان چرا روسیه به سمت گاز نمی‌رفت درحالی‌که منبع گاز داشت.
روسیه که آن‌قدر زغال دارد و آن‌قدر فروش گاز برایش به‌صرفه است، چرا چنین کاری انجام دهد؟ روسیه منابع بسیار زیاد زغال دارد. دوباره تکرار می‌کنم؛ نمی‌گویم ما زغال نداریم، خود ما معدن زغال طبس را داریم اما به نظرم به اندازه کافی در ایران زغال نداریم. الان در ایران زغال کک‌شو کم داریم درحالی‌که زغال حرارتی تا بخواهید داریم. هنوز هم در حال واردکردن زغال هستیم چرا باید زغال وارد کنیم اما از گازی که داریم استفاده نکنیم؟ اگر گاز داریم و زغال نداریم، احیای مستقیم تنها راه است، اگر زغال داریم و گاز نداریم، کوره بلند راه‌حل است، اگر مثل روسیه هر دو را داریم، باید آنالیز اقتصادی کنیم که کدام به‌صرفه است. آنالیز اقتصادی برای روسیه واضح است. روسیه حتی احیای مستقیم هم انجام داد اما دید فروش گاز به اروپایی‌ها به نفعش است.
‌
فرمودید دکتر شیبانی از منظر علمی با این کار مخالفت می‌کردند اما آیا احتمال داشت به‌نوعی با تحریک روسیه این کار را انجام دهند؟
به نظرم ایشان واقعا به کارش اعتقاد داشت. به ایشان خیلی احترام می‌گذارم. ساخت ذوب آهن در ایران تحولی در کشور ایجاد کرد که خیلی از داشته‌هایمان در این زمینه نشئت‌گرفته از این تصمیم ایشان است. نمی‌توانیم بگوییم نبود. حرکت صنعتی واقعی ایران از ساخت ذوب آهن شروع شد. به دکتر شیبانی شخصا اعتقاد دارم. مسئله سیاسی این مطلب ممکن است بعد از انقلاب به وجود آمده باشد اما قبل از انقلاب دکتر شیبانی اعتقاد داشت این کار اشتباه است.

‌ اما دکتر شیبانی خیلی در دربار نفوذ داشت. نمی‌دانم دکتر امین هم این مقدار نفوذ داشت یا نه.
نکته مهمی درباره دکتر امین به شما می‌گویم و به بحث برمی‌گردم. وقتی دکتر امین در شرکت صنایع ملی فولاد ایران وزیر شدند، از ایشان پرسیدیم این چه کاری بود که شما کردید؟ شما که سیاسی نبودید که وارد این حوزه شدید. ایشان جمله‌ای گفت که عینا نقل می‌کنم. می‌گفت موقعی بود که عده‌ای چه کارها که نمی‌کردند تا یک دقیقه برسند خدمت اعلیحضرت، من وقتی تلفن می‌کردم، به من فوری وقت می‌داد. امروز که او از من تقاضای کمک کرده، دستش را رد نمی‌کنم. می‌خواهم درباره کاراکتر دکتر امین برایتان بیشتر توضیح دهیم؛ اول اینکه بسیار از نظر مالی روراست بود. اتفاقی هم برای من افتاد که توضیح خواهم داد. در تمام مذاکراتی که گروه کارشناسی انجام می‌‌داد، از ایشان خواستیم که خودش قیمت را آنالیز کند.
ایشان بعد از انقلاب از ایران رفت و در بانک جوانی کارشناس بود و نکته جالب اینکه از ایشان درباره بهترین خاطره‌اش در این دوره پرسیدند که اعلام کرد کاری که برای کارشناسی در ویتنام انجام داده بهترین خاطره‌اش است.

سال ۵٣ شروع شد و اول سال ۵۴ طرح توجیه فنی اقتصادی را به سازمان برنامه بردیم و شهریور ۵۴ سازمان برنامه آن را تأیید کرد و قرارداد مهندسی با Italian p&t هم امضا شد که به اواخر سال ۵۴ رسیدیم که از سازمان برنامه خواستیم در بودجه سال بعد مبلغی را به ما اختصاص دهند  تا کار را دنبال کنیم که البته انجام نشد. آن سال دولت بودجه کافی نداشت.
سال ۵٢ زمینی به این کار اختصاص داده شده بود؛ یعنی برنامه این بود که در سال ۵٢ شرکت ادیبی و همکاران که شرکت مهندسی مشاور بود، طرح جامع بنادر ایران را ارائه دهد و در این طرح، منطقه‌ای را در ٣٠کیلومتری بندرعباس به فولاد اختصاص دادند. این منطقه در کنار کوه گچی بود که حاوی اورانیوم است. یک منطقه جزرومدی واقعا پرت که وقتی ما متوجه شدیم و به آنجا رفتیم، فهمیدیم روی زمین خشک اما زیر آن لجن است.
بعد از اینکه تمام کارها انجام شده بود، متوجه این اشکالات شدیم و مورد دیگر اینکه حرکت کوه گچی و گنبد نمکی است که منجر به زلزله می‌شود.

‌ پرتوزایی هم داشت؟
آن زمان کسی به دنبال این مطالب نبود و سنگ‌های رنگارنگ آنجا برای ما جالب بود اما به بحث اورانیوم فکر نمی‌کردیم. به‌هرحال متوجه شدیم این زمین اصلا جوابگوی کار ما نیست. نوروز ۵۵ به بنده مأموریت دادند که اگر این زمین ایراد دارد، باید در بندرعباس مکان مناسبی را پیدا کنم و باید زمینی خوب و کنار دریا می‌بود که منطقه‌ای در کنار توانیر انتخاب شد که کنار دریا بود و در زمین پشت آن هم امروزه پالایشگاه و فولادسازی و آلومینیوم بندرعباس پیاده شده است. زمین برای استفاده آماده شده بود و شرکت هیوندایی آمد. خیلی سریع چند سوله زدند و تیمشان را آوردند و مانند سیستم نظامی هشت صبح با سوت، پرسنل بیرون آمده و تا ساعت ١٢ کارشان را انجام می‌دادند. دو نفر بودند که وقتی استاد کار می‌کرد، چتر آفتابگیر را روی سر او نگه می‌داشتند و از ساعت ١٢ تا سه استراحت کرده و دوباره تا شب کار می‌کردند.
در آن گرما که همه فراری بودند، اینها در آن شرایط کار می‌کردند که برای ما خیلی عجیب بود. این کار ادامه داشت تا اوایل سال ۵٧ که حواشی انقلاب شروع شد. از نظر احیای مستقیم هم اهواز سه مورد HYL، میدرکس داشت اما با اتفاقاتی که در اهواز افتاد و با مسافرت‌هایی که داشتم و جاهای دیگر را دیدم، متوجه شدیم باید به سمت کار با میدرکس برویم. میدرکس با اینکه آمریکایی است اما امتیاز این کار را به شرکتی در آلمان داده بود که این شرکت یک واحد احیای مستقیم هم در هامبورگ گذاشته بود و پرسنل اهواز در هامبورگ دوره کارآموزی دیده بودند و ما هم بررسی کرده بودیم و همین‌ها باعث شد متوجه شویم که متد موردنیاز ما همین است. اما با وجود همه این موارد، مناقصه را انجام دادیم که از شرایط باخبر باشیم. درنهایت میدرکس انتخاب شد اما هم‌زمان با مسائل انقلاب شد و قراردادی منعقد نشد. آلمانی‌ها این امتیاز را داشتند که این کار را در ایران انجام دهند نه آمریکایی‌ها.

‌ زمانی که انقلاب پیروز شد، به‌نوعی همه چیز را ازدست‌رفته نمی‌دیدید؟
یک داستان شخصی برای شما می‌گویم؛ ممکن است به نظر شما ربطی به این موضوع نداشته باشد. زمانی که اعتصابات انقلاب در آذر ۵٧ شروع شده بود، مدیر بندرعباس بودم. کار شروع شده بود و کار آب‌شیرین‌کن هم در حال انجام بود. اولین نقطه شمشیر هم من بودم و می‌آمدند برخلاف سیستم صحبت می‌‌کردند و من هم می‌‌خواستم جوابی به آنها بدهم اما نمی‌توانستم. به‌هرحال این روابط تلخ بود چون آنها من را به عنوان مدیر سیستم می‌شناختند. یک روز مقابل دوستان صحبت می‌کردم؛ به من خبر دادند راننده شرکت در بندرعباس تصادف کرده و حالش هم خوب نیست. خواستم خیلی زود به او رسیدگی کنند. گفتم خدایا در این اعتصابات و جریان گفت‌وگوها باید به این بنده خدا هم برسم. گرما هم هنوز در آنجا غوغا می‌کرد. سوار ماشین که شدم، خیلی داغ شده بود و همان زمان یک زنبور من را نیش زد. همان لحظه از خدا معذرت‌خواهی کردم که اعتراض کرده بودم. همین موضوع یک درس به من داد که دیگر غر نزنم. خوشبختانه به آن راننده رسیدگی شد و مشکلی پیش نیامد. در آن مدت برای بندرعباس اتفاقات زیادی افتاد ولی عاقبت خوبی پیش آمد.
نکته‌ای را فراموش کرده بودم. آن زمان به ما اعتراض می‌شد که مگر شما چقدر تجربه داشتید که پیشنهاد ایتالیایی‌ها را برای کار در ایران قبول کرده‌‌اید؟ کروپ به عنوان مهندسان مشاور با ما همراه بودند و این دو شرکت ایتالیایی‌ها را آنالیز کردند و ما هم به عنوان شاگرد کار را از آنها یاد گرفتیم. بحث هم درست بود چون من سال ۵٣ به عنوان کارشناس وارد این کار شدم و ۵۶ قرارداد امضا کرده بودم.
‌
در بازجویی‌ها از شما می‌پرسیدند؟
بله، چند دوره محاکمه داخل شرکت‌ها بود. این ایراد اساسا درست بود اما واقعا این‌طور نبود و این دو سازمان با ما همراه بودند تا نتیجه نهایی به دست آمد.
کار تقریبا متوقف شده بود و دی‌ماه ۵٧ عملا کاری انجام نمی‌شد. انقلاب که شد، مدیریت شرکت ملی صنایع فولاد برداشته شد و گروهی آمدند که شامل آقای مالکی از ذوب‌آهن، دکتر حسن‌علی شیبانی (برادر عباس شیبانی که مرحوم شده) و آقای بزرگمهر بودند. آقای آشتیانی مدیرعامل ذوب‌آهن شد و اولین کسی که آنجا آمد، آقای احمدزاده بود و در آن زمان دکتر احمدزاده که آمده بود، بحث این بود که وزارت فولاد می‌خواهیم اما آقای آشتیانی مدیرعامل ذوب‌آهن بود و آقایان گروه هیأت‌مدیره آمدند و مدیرعامل هم مهندس جعفری برای شرکت مهندسی ملی صنایع فولاد ایران تعیین شد. من به عنوان یک مدیر از سیستم قبل در سازمان مطرح بودم اما به عنوان کارشناس در کار باقی ماندم.
زمانی که دکتر امین در شرکت ملی صنایع فولاد ایران بود، دکتر اردبیلی مدیرعامل ایویتک شد. بعد آقای نجم‌آبادی آمد و از شرکت ملی صنایع فولاد ایران رفت و دکتر اردبیلی مدیرعامل این شرکت قبل از انقلاب شد و از ایویتک خارج شد. البته ما هم مایل به این کار بودیم چون به کار سیستم آشنا بود. تا زمان انقلاب که ایشان و دکتر امین رفتند؛ اولین بحث در سطح کشور شروع شد؛ اینکه فولاد بندرعباس محلی از اعراب ندارد چون کار شاه است. گفتم کار بدی که نکرده، کارخانه فولاد آورد. حالا چرا مخالفت می‌کنید؟ گروهی در داخل شرکت ملی صنایع فولاد ایران (که هنوز شرکت ملی فولاد ایران ایجاد نشده بود) کار را ادامه می‌دادند تا مهندس جعفری آمد. من هم جزء تیم ایشان بودم. آقایی به نام مهندس طالقانی بود و دکتر احمدزاده با ایشان آشنا بود. در نهایت آقایان به این نتیجه رسیدند که فولاد بندرعباس باید حتما منتقل شود اما من مخالف این کار بودم. با بودن کارخانه فولاد مشکلی نبود اما می‌خواستند در بندرعباس نباشد. چون می‌گفتند برای شیرین‌کردن آب هزینه گزافی باید صرف شود. اما من می‌گفتم باید تجهیزات را وارد و از بندر به جایی که شما می‌خواهید حمل کنیم که هزینه زیادی دارد. دیگر اینکه نیمی از سنگ آهن را باید وارد کنیم چون نمی‌توانیم سنگ آهن را به بندرعباس بیاوریم و از آنجا به اصفهان حمل کنیم. بعد هم این کار براساس یک فلسفه و نقشه ایجاد شد اما به هر حال قرار شد کارخانه به اصفهان منتقل شود. دلیل انتخاب اصفهان هم این بود که در داخل شرکت ملی صنایع فولاد ایران قرار بود مجتمعی به نام فولاد اصفهان تشکیل شود که نورد سرد داشته باشد و آنها هم کارشان را شروع و تحقیق کرده بودند؛ البته از فولاد مبارکه کوچک‌تر بود که گفتند این کار محلی از اعراب ندارد و کار باید متوقف شود. البته من در این میان بازنده بودم چون قرار شد از گل‌گهر سنگ آهن بیاوریم. خوشبختانه چادرملو بعدها به صحنه آمد و منابع تأمین شد. اما بحث دیگر این بود که باید تمام قراردادها با Italian p&t بازنگری شود. چون مشخص نیست این قراردادها را چه کسی و چطور امضا کرده و این قراردادها باید به اصفهان منتقل شود و درنهایت کار به شورای انقلاب کشیده شد. تقریبا یک سال بعد مجددا کار با Italian p&t شروع شد و قراردادهای بندرعباس و فولاد مبارکه بسته و در شورای انقلاب تأیید شد که با یک‌سری تغییرات کار در فولاد مبارکه دنبال شود. در این مدت پرسنل فولاد اصفهان کار را هدایت می‌کردند و آقای حسن‌علی شیبانی هم مجری طرح شد. شخصیت جالبی هم داشت و زمانی که کار گره می‌خورد، با گفتن یک لطیفه کار را پیش می‌برد. خاطرم هست یک روز گفتند مدیر جدید، آقای حسن‌علی شیبانی، قرار بود بیاید و همه هم از قبل جبهه گرفته بودند. ایشان که آمد، متوجه شرایط شد و یک نفر از ایشان پرسید شما با آقای شیبانی ذوب‌آهن چه نسبتی دارید؟ ایشان گفت من حسن‌علی شیبانی‌کاشی هستم که از بام تا دستشویی مصرف دارد. (با خنده) این کار ایشان واقعا یک هنر بود که با یک جمله جو جلسه را تغییر می‌داد. یک ‌بار با مدیریت کشتی‌رانی آریا (بعدها جمهوری اسلامی) برای بازدید از تجهیزات فولاد مبارکه رفتیم و آقای شیبانی آمدند و به حرف‌های ما گوش کردند. من نمی‌توانستم خودم را قانع کنم حرف‌هایی که می‌خواهم را نزنم.
اعتقاد شخصی من این است که این پروژه نباید از بندرعباس منتقل می‌شد. اول اینکه می‌گفتند بندرعباس گرمای زیادی دارد اما بعدها پروژه‌هایی مانند آلومینیوم و پالایشگاه و فولاد بندرعباس جدید و… گذاشته شد. مورد دیگر اینکه می‌گفتند مشکل آب وجود دارد که می‌توانستیم با آب‌شیرین‌کن مشکل را حل کنیم. یا اینکه می‌گفتند خوردگی بالاست که من می‌گفتم خیلی از کشتی‌های دنیا در این دریا در حال کارکردن هستند و باید آنها را جمع کرد در آن طرف دریا که عرب‌ها هستند و زندگی می‌کنند و جایی هم برای انتقال و رفتن ندارد. مشکل ما این است که برخلاف تمام دنیا از کنار دریاهایمان فرار کرده‌‌ایم؛ یعنی از محل ثروت دور شده‌ایم. اروپایی‌ها به خاطر دریاهایشان قدرت دارند.
‌ شورای انقلاب براساس همین موارد این انتقال را به اصفهان قبول کرد.
بعضی از تجهیزات به اجبار باید تعویض می‌شد اما تصور کنید وقتی از ارتفاع صفر به ارتفاع هزارو ۶٠٠ متر می‌روید، موتورها تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند اما دکتر نعیمی رقم درستی را مطرح کرده.

‌ گفتند ٢٠ درصد هم کاهش بازاریابی داشتیم.
به‌هر‌حال با این انتقال یک‌سری تغییر و تحولات انجام شد؛ با اینکه قلبا اعتقاد داشتم این کار نباید انجام شود. اما تنها حسن این بود که اگر فولاد به اصفهان منتقل نمی‌شد، ساخته نمی‌شد. لابی اصفهانی‌ها را فراموش نکنید. ایرادی به ما گرفته می‌شد و درست هم بود؛ اینکه به ما می‌گفتند شما از وقتی به بندرعباس آمده‌اید، اجاره‌خانه‌ها افزایش پیدا کرده و می‌خواستند ما از آنجا برویم. درحالی‌که افزایش اجاره‌خانه‌ها را می‌‌دیدند اما متوجه نبودند بودن کارخانه فولاد در آنجا چه تأثیری می‌تواند بگذارد. اما اصفهانی‌ها متوجه این قضیه شدند و در مجلس هم قدرت داشتند و توانستند این پروژه را نگه دارند و بسازند اما در بندرعباس کسی از این کار حمایت نمی‌‌کرد و فقط عده‌ای بودند که می‌خواستند جلوی انتقال فولاد به بندرعباس گرفته شود. اما امروز هم اعتقادم این است در صورت انتقال‌نیافتن، این کارخانه ساخته نمی‌شد.

منبع: irankhabar.ir