میزان اشتغال در پتروشیمی، حدود ۱۶ هزار نفر به ازای یک میلیون تُن است نه ۲۰۰ هزار نفری که قالیباف ادعا می کند و وعده می دهد
عصر ایران؛ یوسف ناصری- «در صنایع پتروشیمی به ازای هر یک میلیون تن، ۲۰۰ هزار شغل به صورت مستقیم و ۴۰۰ هزار شغل غیر مستقیم ایجاد می کند… می توانیم ۸ میلیون تن ظرفیت پتروشیمی ایجاد کنیم یعنی یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل مستقیم و بیش از ۳ میلیون شغل غیر مستقیم».
موضوع اشتغال ۲۰۰ هزار نفری به ازای تولید هر تن محصول پتروشیمی در صحبت های محمدباقر قالیباف و در تبلیغات انتخاباتی پخش شده از صدا و سیما مطرح شده است.
با توجه به این که کل تولید محصولات پتروشیمی ایران در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۵۱ میلیون تن بوده است، اگر اظهارات این کاندیداها در مورد اشتغال زایی شدید صنعت پتروشیمی ملاک باشد، قاعدتا باید فقط بیش از ۱۰ میلیون نفر در صنعت پتروشیمی به طور مستقیم اشتغال زایی انجام شده باشد.
در حالی که این طور نیست. پس از اظهار نظر قالیباف، شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام کرد به ازای یک میلیون تن محصول پتروشیمی صرفا می توان ۱۶ هزار شغل مستقیم ایجاد کرد.
برخی از رسانه های همسو با این کاندیدای اصولگرا، دست به کار شدند و گفته شهردار فعلی تهران و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری را مستند به گزارش مرکز پژوهش های مجلس کردند.
اما در گزارش مرکز پژوهش های مجلس که در سال ۱۳۹۰ با نام «بررسی زنجیره ارزش افزوده گاز با نگاهی بر وضعیت کنونی ایران:۱- صنعت پتروشیمی»، دو تهیه و تدوین کننده این گزارش مرکز پژوهش ها به جدولی استناد کرده اند که گویا به صورت گزارش یا مقاله در سال ۱۳۸۷ منتشر شده. آن جدول در قالب مطلبی توسط آقای رضا محتشمی پور با عنوان «راهبردهای شرکت ملی صنایع پتروشیمی در توسعه صنایع پایین دستی» نوشته شده و مطابق گزارش مرکز پژوهش ها آن مطلب آقای محتشمی پور توسط دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی منتشر شده.
در جدولی که مربوط به سال ۱۳۸۷ است و آقای محتشمی پور ارائه داده، گفته شده است که در صنایع نهایی پتروشیمی به ازای هر یک میلیون تن محصول پتروشیمی می توان ۲۰۰ هزار فرصت شغلی ایجاد کرد و به این صنایع نهایی از جمله صنایع ملامین، مشمع، مصنوعات پلاستیکی و نایلونی هم اشاره شده و رسانه های همسو با این کاندیدای اصولگرای ریاست جمهوری(محمدباقر قالیباف) بدون هیچ تجزیه و تحلیل ولو ساده، به زعم خودشان با این استناد به یک گزارش مرکز پژوهش های مجلس در صدد برآمدند این مدعا را توجیه کنند و نشان بدهند که قطعا می توان با یک میلیون تن محصول پتروشیمی ۲۰۰ هزار شغل مستقیم ایجاد کرد.
عصر ایران در خصوص میزان اشتغال زایی واحدهای تولیدی پایین دستی صنعت پتروشیمی و این که آیا حقیقتا می توان با هر یک میلیون تن ۲۰۰ هزار اشتغال در این صنعت به وجود آورد با محمدرحیم مقیمی اصل(رئیس اتحادیه صنف سازندگان و فروشندگان مصنوعات پلاستیک و نایلون و ملامین و مشمع استان تهران)، گفت و گو کرد.
البته ذکر این نکته ضروری است که آقای رضا محتشمی پور که مطلب یا مقاله سال ۱۳۸۷ او مورد استناد مرکز پژوهش های مجلس قرار گرفته، هم اینک رئیس دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی است. با تماس تلفنی با دفتر آقای محتشمی پور، تلاش شد حتی در حد لحظاتی نظر ایشان را نسبت به آماری که در سال ۱۳۸۷ منتشر کرده اند جویا شویم که وی مطابق آنچه که مسئول دفتر ایشان گفت، حاضر به جوابگویی نشدند و به روابط عمومی حواله دادند.
گفت و گو با رئیس اتحادیه مصنوعات پلاستیکی، نایلون، ملامین و مشمع استان تهران که می تواند واقعیاتی از وضع اشتغال بخش پایین دستی صنعت پتروشیمی را بازتاب بدهد، در پی می آید.
***
*در روزهای اخیر و در فضای انتخاباتی بحث هایی در مورد میزان اشتغال صنعت پتروشیمی مطرح شد. با توجه به این که شما رئیس رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان مصنوعات پلاستیکی، نایلون، ملامین و مشمع استان تهران هستید، از جنبه بالادستی و پایین دستی، تولید در چارچوب این اتحادیه در چه مرحله ای از صنعت پتروشیمی قرار می گیرد و چه تعداد عضو دارد؟
-ما جزو پایین دستی صنعت پتروشیمی هستیم. ما جزئی از پایین دست های صنعت پتروشیمی هستیم. اتحادیه مصنوعات پلاستیکی، نایلون، ملامین و مشمع استان تهران، بالغ بر ۳۸۰۰ عضو دارد شامل تولید کار، توزیعی و خدماتی. از این تعداد چیزی حدود ۱۳۰۰ واحد تولیدکار داریم و بقیه توزیعی و خدماتی.
*قبلا رقم ۱۸۰۰ واحد تولیدی عضو اتحادیه را مطرح کرده اید. همچنین اعلام کرده بودید که ۳۵۰۰ عضو توزیعی دارد. تعداد واحدهای تولیدی عضو اتحادیه افزایش پیدا کرده است؟
-آن موقع که ما آن موضوع را مطرح کردیم کل صنایع را گفتیم. واحدهایی که از ما جواز قانونی دارند و واحدهایی که در دست اقدام بودند. با محاسبه واحدهای در دست اقدام، ما ۱۸۰۰ واحد تولیدی داریم.
*این واحدهای تولیدی، به صورت کارخانه ای هستند یا واحدهای تولیدی شامل واحدهای کارگاهی هم هست؟
-انواع و اقسام تولیدات داخلی در دو بخش انجام می شود. یک بخش صنایع داریم که جواز از وزارت صنایع می گیرند. این واحدها از ما جدا هستند. اما واحدهایی که از ما جواز دارند همین ۱۳۰۰ واحد است. اعضای ما هم به صورت کارگاهی تولید می کنند و هم تولید در چارچوب صنعت های خیلی بزرگ و عظیم.
در همین بخش تولید، ما در جوازهایی که داده ایم برخی اعضا در واحد خودشان تعداد ۳۰۰ کارگر یا ۲۰۰ کارگر دارند. اعضایی هم داریم که با ۴ یا ۵ کارگر در واحد خود فعالیت می کنند.
*برای کل کشور هم گفته اید که ۱۳ هزار و ۵۰۰ واحد فعال در این حوزه وجود دارد. درست است؟
-بله. پلیمر، تنوع کاری زیادی دارد و صنعت بزرگی است. قبلا می گفتند ریخته گری، صنعت مادر است ولی الان صنعت مادر، صنایع پلاستیک است. ما پلاستیک را نباید به یک صنعت کوچک محدود بدانیم.
الان صنعت پلاستیک، اینقدر عظیم و اینقدر تنوع کاری دارد که حتی در ایران مویرگ های پلاستیکی و رگ های پلاستیکی(پلیمری) تولید می شود. این نوع تولیدات در بیمارستان ها استفاده می شود. انواع و اقسام تولیدات صنعتی داریم. در پیشرفته ترین صنایعی که در کشور وجود دارد از قبیل خودرو و یخچال، پلاستیک کاربرد زیادی دارد.
الان ۶۰ درصد یا ۷۰ درصد یخچال ها، از پلاستیک است. پلاستیک را در یک رشته خاص نباید تصور کنیم. الان پلاستیک، حوزه بزرگی است. در هواپیما و هر صنعتی که نگاه کنید صنایع پلاستیک حرف اول را می زند.
*در مورد اعضای اتحادیه سازندگان و فروشندگان مصنوعات پلاستیکی، نایلون، ملامین و مشمع استان تهران، شما که می گویید توزیعی، این واحدهای توزیعی مغازه دارها هستند؟
-بله؛ مغازه دار، توزیعی است. تولیدکار هم تولید کننده است. تعداد ۱۳ هزار و ۵۰۰ واحد فعال، شامل توزیع کننده و مغازه ها در سراسر کشور است.
*آمار دقیقی دارید که در استان تهران، اعضای این اتحادیه چه تعداد اشتغال ایجاد کرده اند؟
-ما رقم دقیق اشتغال صنعت پلاستیک را نداریم و نمی توانیم بگوییم. ما آمار داریم که یک کارگاه ۳ کارگر دارد و یک کارگاه نیز ۳۰۰ کارگر یا کارگاهی ۲۰۰ یا ۵۰ کارگر دارد. ما تعداد اشتغال ها را دقیقا بررسی نکرده ایم. به صورت تصادفی از تعدادی از ۱۳۰۰ واحد تولیدی عضو اتحادیه آمار گرفته ایم که به طور متوسط در هر کارگاه ۶ کارگر مشغول به کار هستند.
*یعنی تعداد ۷ هزار ۸۰۰ نفر در ۱۳۰۰ واحد تولید عضو اتحادیه در استان تهران مشغول به کار هستند؟
-بله؛ این واحدها هم تولیدی صنفی هستند. این واحدها، جواز صنفی دارند. واحدهایی که جواز تاسیس صنایع دارند، صنعتی محسوب می شوند.
*نوع تولید واحدهای تولید صنفی چه فرقی با واحدهای صنعتی دارد؟
-هیچ فرقی ندارد. آقای نعمت زاده وزیر صنعت اعلام کردند که الان دیگر جوازهای صنایع پلاستیک با جوازهای صنفی هیچ تفاوتی ندارد. این مشکلی که ما داشتیم حل داشتیم. واحدهایی که جواز صنایع داشتند رو به جوازهای صنفی آورده اند. به این دلیل که صنفی ها همیشه، از حمایت برخوردارند.
ما در زمینه ارزش افزوده و بیمه ها از حق واحدهای تولیدی دفاع می کنیم. به خاطر همین موضوع گرایش مردم برای گرفتن مجوز صنفی، بهتر شده. در قانون نظام صنفی، اتحادیه ها وظایفی را به نیابت از دولت به عهده گرفته اند.
*از لحاظ اشتغالی که واحدهای تولید عضو اتحادیه ایجاد کرده اند به چه علت رقم مشخصی وجود ندارد؟
-به خاطر این که در چند سال اخیر وضعیت صنعت پلاستیک، بحرانی شده است. وضع صنعت پلاستیک مثل وضع دلار و ارز است که نوسان دارد. فرض کنید مواد اولیه را هر کیلو ۴ هزار و ۸۰۰ تومان می خریم و ۲۰۰ تومان هم هزینه های مخارج بعدی مثل هزینه حمل و نقل و پرت دارد.
صنایع پتروشیمی به جای این که مواد اولیه را به تولید کاران داخلی بدهند، به کشورهای دیگر مثل چین صادر می کنند و به قیمت ارزان تری به خارجی ها می فروشند. یعنی اگر هر کیلو مواد اولیه را به ما ۴ هزار و ۸۰۰ تومان می دهند، به خارجی ها ۴ هزار و ۵۰۰ تومان می فروشند. روز به روز تعطیلی کارخانه ها و کم شدن کارخانه ها دارد اتفاق می افتد.
*چه موادی از پتروشیمی ها خریداری می کنند؟
-مواد اولیه ما از پتروشیمی است. مجتمع های پتروشیمی تقریبا ۳۷۰ رقم محصولات پتروشیمی تولید می کنند. ما از این نوع مواد اولیه، بیش تر در جنس های تزریقی، بادی، نایلون، نایلکس و کیسه فریزر استفاده می کنیم. تنوع کاری زیادی داریم.
*آقای نصیری (مدیر عامل اتحادیه تعاونی های سازنده ملامین) در اسفند ۱۳۹۱ گفته بود که افزایش ۲۲۰ درصدی قیمت مواد اولیه تولید ملامین طی سال ۹۱ اتفاق افتاده است. در همان زمان همچنین گفته بود که تولید کنندگان با مشکل مواجه هستند و تعداد واحدهای تولیدی ملامین از ۳۷۵ به ۱۴ واحد کاهش یافته.
-الان هم مشکل داریم. ما در حال حاضر شاهد توزیع ناعادلانه مواد پتروشیمی از طریق پتروشیمی ها هستیم. جنس هایی که در صنعت پلاستیک تولید می شود، در برخی فصل ها فروش یا فروش بیش تری دارد. برای مثال مصرف نایلون و نایلکس در فصل های بهار و تابستان، زیاد است. میزان استفاده از لیوان های یک بار مصرف در زمانی که هوا گرم می شود زیاد است.
پتروشیمی ها، مواد اصلی مورد نیاز واحدهای تولیدی را در زمان مناسبی تولید نمی کنند. به همین دلیل کمبود اتفاق می افتد. وقتی که تولید مواد اولیه به این صورت انجام می شود بلافاصله صادرات ما کاهش پیدا می کند و ما نمی توانیم قراردادهای خودمان را با کشورهای دیگر به موقع و با قیمت یکسان اجرا کنیم.
آقای نصیری مدیر عامل اتحادیه تعاونی های سازنده ملامین و رئیس کمیسیون توسعه تجارت و صادرات غیر نفتی اتاق تعاون است. ایشان یک آدم بسیار فهمیده و کار کشته این کار است. او دقیقا وضع صنعت را می داند. من چندین بار بابت همین موضوع ظرف های پلاستیک و کلا پلیمر با او صحبت کردم. ما به ایشان این مشکلات را گفته ایم و امیدواریم این مشکلات را حل کنند.
ما دو مشکل اساسی در این کشور داریم که امیدوارم دست اندرکاران و مسئولان با شنیدن آنها، این مشکلات را حل کنند. اول این که توزیع ناعادلانه مواد اولیه صنعت پلاستیک اتفاق می افتد و در زمان های نامناسب هم انجام می شود. برای مثال در فصل تابستان، کسی از پالتو استفاده نمی کند. پتروشیمی ها نیز برعکس نیاز بازار کار می کنند.
تا پنج سال پیش صادرات صنعت پلاستیک به کشورهای همجوار به حدی بود که ما فرصت سر خاراندن نداشتیم ولی الان نه. الان دقیقا به مشکل برخورد کرده ایم.
مشکل دوم ما این است که در مناطق محروم مواد اولیه را با قیمت ارزان تر می فروشند. این مواد به دست دلالان می افتد و چند نرخی شدن قیمت اتفاق افتاده است. این چند نرخی شدن باعث ضعف کار شده و تعداد کارگران فعال در بخش تولید، کم و زیاد می شود.
*چرا تولیدات کشوری مثل چین ارزان تر از تولیدات ایران است؟
-الان مواد اولیه را با قیمت هر کیلو ۴۸۰۰ تومان به ما می فروشند. ما می گوییم با همان تعرفه ای که پتروشیمی ها، این مواد را به کشورهای دیگر می فروشند، به ما نیز بفروشند.
*این ماده ای که می گویید قیمت آن ۴۸۰۰ تومان است چه مواد اولیه ای است؟
– آن ماده ای که هر کیلو ۴۸۰۰ تومان قیمت دارد پرمصرف است و پلی اتیلن است. قیمت مواد دیگری مثل کریستال و هایمپک، فرق دارد.
*آقای رضا محتشمی پور گفته بودند که صنایع بالادستی پتروشیمی می توانند به ازای تولید یک میلیون تن تعداد ۵۰۰ شغل ایجاد کنند و در صنایع میانی ۲۲۰۰ شغل. در ارتباط با صنایع نهایی پتروشیمی ۲۰۰ هزار اشتغال به ازای تولید هر یک میلیون تن را مطرح کرده بودند. آیا شما اعتقاد دارید که پتروشیمی می تواند چنین اشتغالی ایجاد کند؟
-خیر. آقای محتشمی پور که از مسئولان شرکت ملی صنایع پتروشیمی است از این صحبت ها زیاد داشته است. من صراحتا می گویم و در جلساتی هم که داشته ایم به آقای محتشمی پور گفته ام با ارقامی که اعلام می کنید ارزش های کاری ما را اینقدر پایین نیاورید و حقیقت را به مردم بگویید.
وقتی که بر اساس حقیقت اظهار نظر شود و رک و روراست با مردم صحبت شود، هیچ موقع با چنین وضعی مواجه نمی شویم. درباره آن ارقامی که گفته است، می توانم بگویم یا به خوبی کار کارشناسی انجام نشده و مشاوران آقای محتشمی پور این ارقام را به ایشان گفته اند یا به علت دیگری می تواند بگوید.
این مقدار اشتغال زایی یعنی ۲۰۰ هزار شغل به ازای یک میلیون تن، قابل هضم نیست و چنین موضوعی را رد می کنیم.
*مقاله ای را آقای محتشمی پور در سال ۱۳۸۷ نوشته اند و موضوع توان ایجاد اشتغال ۲۰۰ هزار نفری صنایع پایین دستی پتروشیمی به ازای تولید هر تن محصول پتروشیمی را در آنجا مطرح کرده اند. مرکز پژوهش های مجلس گزارشی درباره ارزش افزوده صنعت پتروشیمی در سال ۱۳۹۰ منتشر کرده و اشاره ای به این مقاله آقای محتشمی پور کرده که موضوع ۲۰۰ هزار اشتغال را مطرح کرده است. پس شما نظرتان این است که صنعت پتروشیمی نمی تواند این تعداد ایجاد کند؟
-نه تنها نمی تواند ایجاد کند بلکه الان تکنولوژی های جدید و دستگاه های جدیدی آمده است که اگر پنج سال پیش، برای کار با یک دستگاه ۲ یا ۳ کارگر می گذاشتیم، الان می توانیم فقط یک کارگر بگذاریم و همان مقدار تولید یا حتی تولید بیش تری داشته باشیم.
الان حتی می توان ۳۰ تا دستگاه را به ۴ کارگر سپرد ولی در سال های قبل آن ۳۰ دستگاه نیاز به ۸۰ کارگر داشت. به نظرم آقای محتشمی پور آمار و ارقام شفافی اعلام نکرده است.
*انتشار همین آمار باعث شده است که یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری بگوید با هر یک میلیون تن تولید محصولات پتروشیمی می توانیم ۲۰۰ هزار شغل مستقیم ایجاد کنیم.
-آمار و ارقامی که اعلام کرده اند طبق کارشناسی نیست. من درباره آمار با آقای محتشمی پور که در شرکت ملی صنایع پتروشیمی هستند صحبت کردم. همچنین آن موقع به آقای شعری مقدم(مدیر عامل شرکت صنایع پتروشیمی) گفتم و همچنین به آقای زنگنه وزیر نفت. به خانم شاهدایی مدیر عامل فعلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم گفته ام آمار و ارقامی که می خواهید بگیرید حتما با کارشناسی و با اتکا به مشاوره های خوب تهیه کنید.
در اعلام این نوع آمارها، از اتحادیه ما مشورت و مصلحتی نشده است و الا خلاقیت ما، بالاتر از کشورهای اروپای و آسیایی و آمریکایی است. حتی خلاقیت ما از آمریکا، بالاتر است. خلاقیت ما بالا است ولی تکنولوژی ما پایین است. آن کشورها تکنولوژی بالایی دارند ولی خلاقیت شان پایین است. دقیقا برعکس کارهای ما است.
الان بازیافت ها، بهترین کالا را به جامعه تحویل می دهند. بازیافت، طلای سیاه است. ما می توانیم از این صنعت طلای سیاه، پیشتاز باشیم ولی تکنولوژی آن را نداریم. اگر این تکنولوژی را وارد ایران کنیم حتما کارایی بیش تری خواهیم داشت.
*آقای محتشمی پور در سال ۱۳۸۷ مطلب خودشان را با عنوان «راهبردهای شرکت ملی صنایع پتروشیمی در توسعه خوشه های صنایع پایین دستی» منتشر کرده اند. مرکز پژوهش های مجلس گزارش بررسی زنجیره ارزش افزوده صنعت پتروشیمی را در سال ۱۳۹۰ تهیه کرده است و به آمار آقای محتشمی پور استناد کرده است.
-یعنی مرکز پژوهش های مجلس، آن آمار آقای محتشمی پور را تایید کرده است؟
*مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خود به جدول ارائه شده توسط آقای محتشمی پور در مورد ۲۰۰ هزار اشتغال به ازای یک میلیون تن تولید پتروشیمی استناد کرده است. در انتخابات ریاست جمهوری امسال یعنی در سال ۱۳۹۶ احتمالا بر اساس این آمار ، آقای قالیباف می گویند ۲۰۰ هزار شغل مستقیم به ازای یک میلیون تن در پتروشیمی ایجاد می کنیم. چرا در چند سال گذشته این ارقام و اعداد غیر واقعی و تعجب آور اصلاح نشده است؟
-ما آمارهای تقریبا ۸۰ درصد واحدها را داریم. چون ۲۰ درصد بقیه مجوزها، مربوط به مجوزهای صنایع می شود. این تعداد اشتغال در صنایع پایین دستی امکان تحقق ندارد.
*بعد از این که در رقابت های انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد که ۲۰۰ هزار شغل مستقیم به ازای تولید هر یک میلیون تن محصول در صنعت پتروشیمی ایجاد می شود، دفتر توسعه صنایع پایین دستی شرکت ملی پتروشیمی اعلام کرد که کل اشتغالی که از ابتدای زنجیره صنعت پتروشیمی تا انتها و تا صنایع پایین دستی به ازای یک میلیون تن محصول پتروشیمی ایجاد شده حداکثر ۱۶ هزار شغل است.
-این آمار ۱۶ هزار شغل به ازای یک میلیون تن اعلام شده است ولی در صورتی این اشتغال می تواند حفظ شود که واردات کالا قطع شود. اگر جلوی واردات را نگیرند این آمار و ارقام کاهش پیدا می کند.
*این رقم ۱۶ هزار اشتغال منطقی تر است تا آن آمار اشتغال ۲۰۰ هزار نفر به ازای یک میلیون تن تولید محصولات پتروشیمی؟
-بله؛ همین طور است. ممکن است یک مقدار بالا و پایین باشد ولی میزان اشتغال در همین حدود ۱۶ هزار نفر به ازای یک میلیون تن محصول پتروشیمی است. اما ما همیشه در سال های اخیر گفته ایم صنایع مجتمع های پتروشیمی، مواد اولیه را مستقیما به تولیدکار بدهند.
گاهی اوقات این مواد اولیه را به کارخانه داری می دهند که تولیدی ندارد. درست است که جواز تاسیس دارد و هویت دارد ولی عملا کارخانه و تجهیزات تولیدی وجود ندارد. این جوازها را لغو کنند و جلوی واردات اجناسی را که مشابه آن در ایران تولید می شود بگیرند.
در این صورت من قول می دهم میزان کل اشتغال ما در صنعت پتروشیمی، بالاتر از ارقامی باشد که الان گفته می شود. در غیر این صورت نمی توانیم همین اشتغال موجود را حفظ کنیم.
*شما مدتی قبل گفته بودید که واسطه ها و دلال ها در دولت آقای احمدی نژاد، در خرید و فروش مواد اولیه مشکل ایجاد می کردند اما در دولت آقای روحانی این دلال ها کنار گذاشته شده اند.
-بله؛ نقش دلال ها کمرنگ شده.
*علاوه بر این گفته اید که توزیع ناعادلانه مواد اولیه برطرف شده است.
-ما گفتیم تا حدودی برطرف شده است. تا حدودی بله ولی الان قیمت مواد اولیه، دو نرخی شده است. واحدهایی که در مناطق محروم، مواد اولیه را از طریق بورس دریافت می کنند ما را به تنش و چالش انداخته است. این مساله باعث چند نرخی شدن شده.
من از شما خواهش می کنم حتما و حتما این موضوع را مطرح کنید. برخی افراد، فقط ادعای تولید دارند و در عمل تولیدی ندارند. محموله های مواد اولیه را به این نوع افراد می فروشند. اما این افراد، نقش دلال را بازی کرده و آن محموله ها را می فروشند.
ما معتقدیم باید بازرسی انجام شده و مشخص شود آیا خریدار مواد اولیه، تجهیزات و دستگاه های تولید را دارد یا ندارد. یعنی اگر بابت یک کارخانه حدود ۱۰۰۰ تن مواد اولیه می دهند، بروند ببینند آیا آن ۱۰۰۰ تن را می تواند مصرف کند. من کارخانه ای را می شناسم که جواز صنایع دارد ولی اصلا تجهیزاتی ندارد و تولیدی انجام نمی دهد. فقط جواز تاسیس را گرفته است ولی این نوع افراد باعث افزایش قیمت مواد اولیه و در نهایت افزایش قیمت محصولات نهایی می شوند.
*بخشی از مشکل تولید کنندگان ملامین به کاهش نقاضا برمی گردد. به نظر شما به عنوان رئیس اتحادیه، چرا گرایش مصرف کننده ایرانی برای مصرف اقلامی مثل ظروف ملامین کمتر شده است؟
-الان استفاده از ظروف یک بار مصرف رواج پیدا کرده است. برای شستن ظروف هم، آب کمتری استفاده می شود. مواد شوینده هم کم مصرف می شود. صنعت پلاستیک به این خاطر پیشرفت کرده و قوی شده. الان اگر جشن تولدی می گیرند یا مراسم ختم یا هر مراسم دیگری می خواهند برگزار کنند از ظرف های یک بار مصرف، بیش تر استفاده می کنند تا ظرف های ملامینی.
اصلا دارد نسل ظروف ملامین منقرض می شود. همین طور هم خواهد شد. یعنی باید هم بشود. چون تکنولوژی جدید آمده است. آب و برق، کم مصرف می شود. همه اینها باعث شده که جایگزینی اتفاق بیفتد. یعنی ملامین از رده خارج شده و جایگزین آن ظروف یک بار مصرف آمده است.
*آقای نصیری مدیر عامل اتحادیه تعاونی های سازنده ملامین گفته بود که واحدهای تولیدی هیچ توجیه اقتصادی ندارند. واقعا چنین وضعی برای صنعت ملامین به وجود آمده است؟
-هر کس کاری انجام می دهد اقتصادی است چه سود کم داشته باشد و چه زیاد. اگر ما سوار تاکسی می شویم این کار توجیه اقتصادی دارد. فردی که ضایعات نایلون را در خیابان ها جمع آوری می کند خودش دارد به اقتصاد کمک می کند.
*وارداتی از چین و ترکیه و برخی کشورهای دیگر اتفاق افتاده است. آیا صرفا ارزان تر بودن کالای خارجی به خاطر قیمت پایین مواد اولیه آنها است یا صنایع کشورهای صادر کننده کالا به ایران اقداماتی هم برای پایین آمدن قیمت کالاهای تولیدی خودشان انجام می دهند؟
-دقیقا حرف شما به جا بود. من تشکر می کنم که این صحبت ها را مطرح می کنید و به مردم اطلاع رسانی می شود.کشورهایی که به کشور ما صادرات کالا دارند و ما وارد کننده اجناس آنها هستیم، دولت آن کشورها از تولید کنندگان خودشان حمایت می کند.
الان واحدهای تولیدی ما مشغول فعالیت هستند و اشتغال ایجاد کرده اند ولی اگر تولید کننده ما، چند روز دیرتر قسط وام را به حساب بریزد این تولید کننده را جریمه می کنند. در کشورهایی که پیشرفت کرده اند، این طور نیست. حتی در آن کشورها با نرخ خیلی کم، بیمه کارگران انجام می شود.
همه این کارها باعث موفقیت آنها شده. کشورهایی مثل چین و ترکیه، این کارها را انجام می دهند. ما اگر می خواهیم تولید کننده، موفق شود و اگر می خواهیم کشور ما پیشرفت کند اول باید از تولید کننده حمایت کنیم.
یعنی تولید کننده، دغدغه فروش نباید داشته باشد، دغدغه خرید مواد اولیه نداشته باشد و دغدغه کارگر و مالیات و بیمه و مالیات ارزش افزوده را نداشته باشد. وقتی این دغدغه ها از بین برود طبیعتا میزان تولید ما نیز بیش تر می شود.
*اعضای اتحادیه مصنوعات پلاستیکی، نایلون، ملامین و مشمع استان تهران، فرضا صادرات ملامین به کشورهای دیگر در سال های اخیر داشته اند؟
-الان هم صادرات داریم. خلاقیت ما بسیار بالا است. بعضی مواقع کشورهای دیگر نمی توانند مانند اجناس تولیدی ما را تولید کنند. ما افرادی داریم که ابتکار به خرج می دهند. ما اگر محصول خودمان را با حرارت مناسبی تولید کنیم مرغوبیت و کیفیت جنس بالا می رود. ما اگر این خلاقیت ها را نداشتیم صددرصد تولید ما منقرض می شد.
*شما اعتقاد دارید مواد اولیه پتروشیمی ها به تولید کننده داخلی گران تر فروخته می شود. اگر این طور است بر چه مبنا ۱۲ تن صادرات ملامین در سه ماهه اول سال ۱۳۹۵ داشته ایم؟
-ملامین تولیدی در کشور ما بسیار خوب است. کشورهای دیگر در زمینه تولید ملامین نمی توانند با ما رقابت کنند ولی در جنس های دیگر می توانند رقابت کنند. کشورهای دیگر نمی توانند بعضی اقلام را به راحتی تولید کنند. یا برای آنها مقرون به صرفه نیست.
درست است که ما الان پتروشیمی داریم ولی بعضی جنس ها را باید وارد کنیم. چون مقرون به صرفه نیست. ما ۱۰ درصد یا ۲۰ درصد از مواد پلیمری مورد نیاز را حتما باید از خارج از کشور وارد کنیم.
*یعنی در زمینه تولید ظروف ملامین، تولید ارزان تر در ایران اتفاق می افتد؟
-بله. همین طور است.
*کشورهایی مثل استرالیا یا همچنین پاکستان که از ایران واردات ظروف ملامین داشته اند چه جذابتی برای آنها داشته است و آیا ارزان تر بودن علت آن بوده یا موضوع زیبایی ظروف تولیدی مطرح بوده است؟
-به نظر من به خاطر شکل و زیبایی ملامین تولید ایران بوده است. تحقیقات نشان داده که به خاطر شکل و شمایل و زیبایی تولیدات ایران بوده است.
*در یکی از روزنامه ها مصاحبه ای با شما منتشر شده بود و شما در آنجا گفته اید که می توانید طی دو سال و هر روز ۴۰۰ نفر در صنعت پلاستیک و نایلون و با استفاده از دستگاه های ایرانی تولید کیسه زباله و سفره یک بار مصرف اشتغال ایجاد کنید.
-موقعی که من آن موضوع را مطرح کرده بودم حتما این کار انجام می شد ولی الان خیر. ما به کشورهایی که همجوارمان هستند قبلا جنس صادر می کردیم. کیسه زیاله و کیسه فریزر و همه چیز صادر می کردیم. آن موقع بله. روز به روز داشتیم ترقی می کردیم. چون صادرات کالا داشتیم و واردات نداشتیم.
*در فروردین ۹۵ شما گفته اید که روزانه می توانید ۴۰۰ نفر با تولید کیسه زباله و دستگاه های ایرانی ۵۰ میلیون تومانی اشتغال ایجاد کنید.
-درصورتی که جلوی واردات این اقلام را بگیریم.
*رقمی که شما گفته اید روزانه ۴۰۰ اشتغال و طی دو سال. با این صحبت شما می شود در صنعت پلاستیک سالیانه ۲۸۰ هزار در سال شغل ایجاد کرد.
-شما یک بار دیگر این سوال را مطرح کنید. به نظرم اشتباهی رخ داده است.
*گفته اید روزانه می توانید ۴۰۰ شغل ایجاد کنید.
-من اگر گفته ام روزانه، حتما اشتباه شده. ما گفتیم در صورتی که این نوع جنس ها را وارد نکنند ماهانه می توانیم در تهران ۴۰۰ نفر اشتغال ایجاد کنیم. یعنی نیایند از چین و ترکیه و کشورهای دیگر جنس وارد کنند. اما هر روز نمی شود ۴۰۰ شغل ایجاد کرد.
*این چیزی بوده است که به نقل از شما منتشر شده.
– اشتباه شده. آن را تصحیح کنید. ما با جوازهای صنفی می توانیم در هر ماه ۴۰۰ نفر اشتغال ایجاد کنیم و با ۲۰۰ اشتغال ناشی از جوازهای صنایع، می توانیم مجموعا ماهانه ۶۰۰ نفر اشتغال ایجاد کنیم. شاید من آمار و ارقام را اشتباه گفته باشم ولی بالاخره ماهیانه ۴۰۰ نفر می توانیم در واحدهای صنفی صنعت پلاستیک اشتغال ایجاد کنیم.
* گفته اید با اقدامات دولت آقای روحانی، دلالان مواد اولیه پتروشیمی حذف شده اند و تغییراتی ایجاد شده. راهکار یا پیشنهادی دارید که تولید ملی در حوزه هایی که اعضای اتحادیه در آن فعالیت دارند یعنی بخش های تولیدی پلاستیک و نایلون و ملامین، رونق بگیرد؟
-در صورتی که توزیع عادلانه مواد اولیه پتروشیمی اتفاق بیفتد و مستقیما مواد اولیه پتروشیمی را به تولید کننده بدهند. یعنی اگر یک واحد تولیدی ۲۰ دستگاه دارد مواد اولیه را به او بدهند و نه کسی که دستگاه تولید ندارد مواد اولیه را به او بدهند.
*یعنی شما اعتقاد ندارید این اقلام مواد اولیه پتروشیمی در بورس کالا فروخته شود؟
-اگر شفاف سازی بشود اشکال ندارد مواد اولیه در بورس کالا فروخته شود. اما اگر به طور مستقیم به کارخانه دار فروخته شود خیلی خوب است. البته با همان قیمتی که به خارجی ها می فروشند.
اگر اقلامی که مشابه آن در ایران تولید می شود جلوی واردات آنها گرفته شود، من قول می دهم که هر روز هر کارخانه دار، یک یا دو کارگر جدید را به کار بگیرد.
*ایران به پاکستان و استرالیا و افغانستان صادرات ملامین داشته است. آیا چین نمی تواند در آن کشورها رقیب ایران شود و کالای خود را بفروشد؟
-با ما نمی تواند رقابت کند.
*در زمینه تولید و صادرات ملامین چنین وضعیتی وجود دارد؟
-تعداد تولید کننده های ظروف ملامین ما، کم شده. اما در تولید نایلون و نایلکس و کیسه زیاله و انواع و اقسام نایلون های عریض و بزرگ و گلخانه ای و سایر تولیدات، می توانیم با چین رقابت کنیم.
*خودتان هم تولید کننده ملامین بوده یا هستید؟
-من ۴۰ سال است که تولید کارم. اما تولید ملامین نداشته ام. الان دوره استفاده از ملامین سپری شده. بحث ملامین را اصلا کنار بگذارید. چون تولید آن ملامین در ایران کم شده است، اگر واردات آن انجام شود و امکان واردات ملامین باشد، اشکال ندارد. چون ما تکنولوژی آن را نداریم.
*در زمینه تولید کیسه زباله و سفره یک بار مصرف پیشنهاد داده بودید ماهیانه می توان ایجاد اشتغال کرد. الان از آن ایده گذشته اید که با یک دستگاه ایرانی که ۵۰ میلیون تومان قیمت دارد تولید اتفاق بیفتد و اشتغال ایجاد شود؟
-الان هزینه های برق و مالیات، تولید کننده را اذیت می کند. دستگاه های تولید چین و آلمان و اروپا، مقرون به صرفه است. در حال حاضر مقرون به صرفه نیست که فردی بخواهد با دستگاه های تولید ایران کار کند. اگر دستگاه ساخت ایران می تواند در ساعت ۲ کیلو کیسه زباله تولید کند دستگاه های چینی و آلمانی می تواند ۶ کیلو در یک زمان مساوی تولید کند. الان دستگاه ها و تکنولوژی های آنها به صرفه تر از دستگاه های ایرانی است.
