بایگانی دسته ی : فرهنگی

هنوز دو ماه از ارائه لوح ثبت جهانی کلپورگان به عنوان نخستین روستای آسیا و اقیانوسیه نگذشته است که معاون صنایع دستی سیستان و بلوچستان دستور داده، کارگاه سفالگری و دومین موزه زنده دنیا که در این روستا قرار دارد، تعطیل شود.

به گزارش ایسنا، شهریور ماه امسال، اسم روستای سفالگری کلپورگان به عنوان نخستین روستای آسیا و اقیانوسیه به فهرست شورای جهانی صنایع دستی اضافه شد. روستایی که قدمت سفالگری در آن به هفت هزار سال می‌رسد و زنان آن توانسته‌اند این هنر- سنت قدیمی را تا کنون حفظ کنند.

کارشناسان و ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی بعد از بازدید از نخستین کارگاه سفالگری این روستا که قبل از انقلاب ساخته شده است و به واسطه فعالیتی که زنان سفالگر در آن انجام می‌دهند دومین موزه زنده دنیا محسوب می‌شود، اظهار شگفتی کردند.

غدا هیجاوی- رییس منطقه‌ای آسیا و اوقیانوسیه در شورای جهانی- به همراه معاونش احمد الفارسی در جشن جهانی روستای کلپورگان که ۲۱ آذرماه در سراوان برگزار شد، شرکت کردند و لوح ثبت جهانی این روستا را به مسوولان و مردم سیستان و بلوچستان واگذار کرد.

هنوز دوماه از ارائه این لوح نگذشته است که مسوول کارگاه سفالگری و دومین موزه زنده دنیا اظهار می‌کند: معاون صنایع دستی سیستان و بلوچستان گفته است باید کارگاه این روستا تعطیل شود و هنرمندان در خانه‌هایشان فعالیت کنند.

پروانه دهواری با اظهار نگرانی درباره این اتفاق به ایسنا، می‌گوید: قرار بود روز پنجشنبه ۲۸ دی ماه درِ کارگاه را قفل کنند اما من مقاومت کردم و اجازه چنین کاری را ندادم. با پیشکسوتان سفالگری که موی شان را در این کارگاه سپید کرده‌اند به ملاقات مسوول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سراوان رفتیم تا دلیل این کار را جویا شویم، می‌گویند قرار است کارگاه را تبدیل به موزه کنیم! مگر این کارگاه موزه زنده نیست؟

او ادامه می‌دهد: حدود ۲۵ سفالگر در کارگاه و ۲۵ نفر دیگر در خانه‌هایشان برای من کار می‌کنند. مواد اولیه سفالگری در کارگاه آماده می‌شود و همه سفال‌ها نیز در کوره پخته همین کارگاه می‌شود. اگر قرار باشد کارگاه را تعطیل کنند، پس سفالگران چکار کنند!؟ به جای آنکه بعد از ثبت جهانی به فکر رونق سفالگری این منطقه و وسعت آن باشند، می‌خواهند تنها جایی که به واسطه آن ارزیابان شورای جهانی روستا را ثبت کرده‌اند، تعطیل کنند!؟

مسوول کارگاه سفالگری و دومین موزه زنده دنیا، افزود: با سرپرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان- سید محمدرضا واعظی مقدم- نیز تلفنی صحبت کردم که گفت مشکل‌تان را مکتوب کنید برایم بفرستید. من هم این کار را انجام دادم. همچنین هنرمندان سفالگر کلپورگان نامه‌ای به معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور- بهمن نامور مطلق- نوشتن بلکه از بسته شدن دومین موزه زنده دنیا جلوگیری شود.

به گزارش ایسنا، روستای کلپورگان که به واسطه هنر سفالگری هفت هزار ساله‌اش عنوان جهانی را کسب کرد، دو کارگاه سفالگری دارد. کارگاه سفالگری قدیمی که قبل از انقلاب ساخته شده است به عنوان دومین موزه زنده دنیا و نخستین موزه زنده ایران شناخته شده است. حدود یک سالی می‌شود که کارگاه کوچکتری با هزینه بهزیستی برای زنان سرپرست خانوار ساخته شده است. برخی دیگر از هنرمندان این روستا در خانه‌هایشان مشغول به کار هستند و سفال‌ها را برای پخت در کوره به کارگاه‌ها می‌برند.

سفال کلپورگان از خاک همان منطقه ساخته می‌شود. پیش از این نایب رئیس انجمن سفال و سرامیک کشور گفته بود جهانی شدن سفال کلپورگان نباید به ساختار یا بدنه سفال این منطقه آسیب وارد کند.

منبع: عصرایران

ماهنامه دیار: پاییز ۱۹۸۹، دیوار برلین در حال فروپاشی است و جهانیان از این تغییر در شگفت اند، سران MI6 بیشتر از همه به وحشت افتاده اند، چون فهرست جاسوس های دوجانبه آنها در بلوک شرق لو رفت و اگر به دست روس ها بیافتد حمام خون به پا خواهدشد. یکی از جاسوس های رده بالا (بخوانید آدمکش) را از لندن می رفتند تا فهرست را پیدا و کار نفوذی دشمن را تمام کند.

تمام این ها می شود «بلوند اتمی»؛ یکی از بهترین اکشن های چند سال اخیر که بعد از «مکس دیوانه: جاده خشم» بهترین اکشن ساخته شده از نظر درک درست مکانیزم و فلسفه درگیری ها و تصویرسازی است. فیلمی با سلیقه بصری و صوتی بالا که فرصت جلوه گری را در هیچ نمایی از دست نمی دهد و اتمسفری که می سازد فراتر از داستان تماشاگر را درگیر خودش می کند. اتفاقا همین وزن بصری زیاد بعضی مواقع کار دست سازندگان فیلم داده.

 

چون برخلاف اکشن های موفق چند سال اخیر، مثل فیلم های لیام نیسن یا مجموعه «جان ویک»، فیلم با یک داستان خطی و ساده جلو نمی رود و بخش عمده ای اطلاعات زیر بار سنگین تصویر فیلم و رفت و برگشت های روایی گیر می افتد و باعث می شود که در اکثر لحظه های تماشاگر مبهوت اتفاقات جاری در صحنه باشد ولی دقیقا نداند که اصل قضیه چیست؟

«بلوند اتمی» بیش از هر چیز فیلم اجرا است. ترکیب برداشت های بلند و استفاده هوشمندانه از جلوه های بصری در صحنه های اکشن، فیلم را چنان سیال کرده که تمام کشت و کشتارهای آن را باور می کنید. کافی است صحنه فراری دادن مامور اشتازی در برلین شرقی را ببینید؛ یک اجرای اعجاب انگیز که چند صد نما را طوری کنار هم قرار داده که تصور می کنید شاهد تک برداشت بلندی هستید که بیش از ده دقیقه طول می کشد و در آن درگیری از چند طبقه یک ساختمان تا چند خیابان دورتر جریان دارد. هیچ کس نمی تواند به خوبی شارلیز ترون از پس نقش های جاسوسی و عملیات تعقیب و گریز بربیاید و برخلاف جیمز باند، او این کارها را با کفش پاشنه بلند انجام می دهد.

دیوید لیچ، کارگردان «بلوند اتمی»، که پیش از این با همکاری چاد استاهلسکی «جان ویک» را کارگردانی کرده بود، به مخاطب اطمینان می دهد که ستاره توانا و باتجربه فیلمش برای بازی در این نقش هیچ محدودیتی ندارد و برای هر چیزی آماده است. وقایع این فیلم که برگرفته از رمان مصور «سردترین شهر» است، در سال ۱۹۸۹ و درست چند روز قبل از فروپاشی دیوار برلین می گذرد. لیچ درواقع یک فیلم اکشن خشن و افسارگسیخته را با یک ماجرای جاسوسی ترکیب کرده است؛ ممکن است این ترکیب در آغاز پیچیده به نظر برسد، اما ترون که در فیلم «مکس دیوانه: جاده خشم» نیز خوش درخشیده بود، این پیچیدگی را درک کرده و کارش را به درستی انجام داده بود.

 

نمایش مرگباری از زندگی

شارلیز ترون در این فیلم نقش لورین بروتن را بازی می کند؛ یکی از ماموران سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (ام آی ۶) که زندگی را برای مدیران این سازمان (توبی  جونز و جان گودمن) جهنم می کند. آنها برای پیدا کردن یک فهرست محرمانه به او احتیاج دارند؛ فهرستی که برای حفظ جان ماموران انگلیسی باید هرچه زودتر پیدا شود. هر چند فیلمنامه «بلوند اتمی» ضعف هایی دارد؛ فیلمنامه کرت جانستند پر از کلیشه است: کلیشه هایی که می گویند به هیچ کس نمی توان اعتماد کرد و تمام بازجویی ها باید در اتاق های تاریک و پر از دود انجام شوند.

کمی بعد جیمز مک آووی وارد داستان می شود و کاملا واضح است که از بازی در نقش دیوید پرسیوال، که یک مامور مخفی عصبی و نگران است، لذت می برد. حالا این سوال مطرح می شود که آیا او همان مامور مخفی مرموز و بد ذات است که همه او را با یک نام مستعار می شناسند؟ یا شاید این مامور دِلفین (سوفیا بوتلا) باشد؛ یک جاسوس فرانسوی که به نظر می رسد می خواهد با قهرمان ما رابطه صمیمانه ای برقرار کند. یا حتی ممکن است این شخص، خودِ لورین باش. البته آنچه در این فیلم اهمیت دارد، صحنه های مبارزه و زد و خورد است که به طرز حیرت آوری خوب و تاثیرگذار هستند.

 

ترون، در این فیلم، بیشتر بخش های بدلکاری نقشش را خودش انجام داده و به یک یاغی تمام عیار تبدیل شده است. چطور می توان در مقابل چنین بازی فوق العاده ای مقاومت کرد؟ این اجرای تماشایی بدون حضور بازیگرها ناتمام می ماند؛ چیزی که در تمام مدت مانند خون در صحنه ها جاری است و فضای سرد فیلم را زنده نگه می دارد. دنبال دیالوگ های آنچنانی با صدای گرفته و چشمان تیره شده نباشید.

مثلا نگاه کنید که جیمز مک آووی با دست شکسته چطور تلاش می کند تا چاقوی فرورفته به کتفش را بیرون بکشد. یا خود شارلیز ترون که بدون بازیگری مانند او احتمالا چنین فیلمی امکان ساخت پیدا نمی کرد.  وقتی درب و داغان و بعد از کشتن کلی آدم فاصله چندانی با شکست ندارد.، به زحمت نفس می کشد، با نگاهش طیف وسیعی از احساسات را نشان می دهد و به فیلم و تمام خون هایی که در آن ریخته شده معنای دوباره ای می دهد. کسی نمی خواهد نمایش مرگباری از مفهوم زنانگی را تماشا کند؟

منبع: برترینها

 

سیلبر نویسنده تحسین شده، باز هم رمان جدیدی با ساختاری چیره‌دستانه خلق کرده‌است. او با ترفندهایی روایی داستان‌های شخصیت‌های متعددی را در نسل‌ها و قاره‌های گوناگون بازگو می‌کند. سال ۱۹۷۰ است، کی‌کی به استانبول می‌رود و با عثمان، فروشنده فرش، ازدواج می‌کند. پس از اینکه کی‌کی همراه با شوهرش به زادگاه او در دهکده‌‌ای دورافتاده می‌رود این پیوند گسسته می‌شود. آنجا زن وسوسه ‌می‌شود که با سه جوان آلمانی که در قاچاق عتیقه دست دارند، بگریزد. هشت سال بعد او با ۹ قالی نفیس به نیویورک بازمی‌گردد.

یکی از این فرش‌ها درنهایت به رینا خواهرزاده‌اش می‌رسد که مادری دست‌تنهاست که در هارلم زندگی می‌کند. یک‌روز رینا از کی‌کی می‌خواهد از بچه‌اش نگهداری‌کند تا او به دیدار دوستش در زندان برود. این مرد و گروهش درگیر نقشه نافرجام قاچاق سیگار شده‌اند. هنگامی که این روایت معاصر و جذاب به پایان می‌رسد ما با همه شخصیت‌ها به خوبی آشنا شده‌ایم.

۹- مین‌جین لی، «پاچینکو»

 

رمان «پاچینکو» که در میان نامزدهای دورنهایی جایزه ملی کتاب آمریکا حضور داشت، داستان چهار نسل از خانواده‌ای کره‌ای را در بازه زمانی درازی دنبال‌ می‌کند. روایت از سال ۱۹۱۰، که ژاپنی‌ها با اشغال کره این سرزمین را به کشورشان الحاق‌کردند آغاز‌می‌شود و بیشتر سال‌های قرن بیستم را دربر‌می‌گیرد. ماهیگیری سالخورده و همسرش پانسیونی شبانه‌روزی را در روستایی در نزدیکی بندر پوسان اداره می‌کنند. پسرشان، گرچه با ظاهر و جسمی معلول متولد شده‌‌ بالاخره ازدواج کرده‌است.

سونجا دختر نوجوان این مرد از بازرگانی که به روستای آنان سفر کرده، باردار می‌شود. کشیشی مهربان با دختر ازدواج می‌کند و او را به اوزاکا می‌برد. پس از مرگ مرد روحانی، عزم راسخ سونجا سبب می شود خانواده از سال‌های سخت جنگ جان‌به‌در برد. یکی از پسرانش موفق می شود به دانشگاه واسه‌دا در ژاپن راه‌ بیابد. جوان‌ترین پسر سالن‌های پاچینکو تاسیس می‌کند که درآنجا قماربازان با دستگاه‌هایی شبیه به پین‌بال قمار می‌کنند،اما اسرار و نیز خیانت‌های گذشته بر آینده این خانواده سایه افکنده‌است.

۸- مارگارت ویلکرسون سکستون، «نوعی آزادی»

 

نخستین رمان سکستون اثری تاثیرگذار است که به فهرست طولانی نامزدهای جایزه ملی کتاب نیز راه پیدا کرد. او در این اثر به سرگذشت پیچیده و رو به قهقرای خانواده‌ای سیاه‌پوست در نیواورلئان از جنگ جهانی دوم تا پس از توفان کاترینا می‌پردازد. اولین، دختر دو رگه اروپایی- افریقایی دم بخت از طبقه فرادست به رنارد از خانواده‌ای فرودست دل می‌بندد. سال ۱۹۴۴ است و دوره اجرای قانون جداسازی نژادی.

خانواده دختر مخالفت می‌کنند، اما رنارد دارد به جنگ می‌رود و رابطه آنها محکم می‌شود. در دهه ۸۰ دخترشان جکی که شوهرش کارش را در داروسازی از دست داده و شروع به مصرف کوکایین کرده با دشواری‌های بزرگ‌کردن پسرش دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. در سال ۲۰۱۰ تی سی پسر جکی پس از گذراندن حبس به دلیل حمل مواد مخدر از زندان آزاد می‌شود. او بسیار مشتاق سروسامان دادن به زندگی خویش است، اما وسوسه‌ها محاصره‌اش کرده‌اند. به‌رغم همه مصایب در نوعی آزادی بارقه‌ای از امید به چشم می‌خورد.

۷- جرج ساندرز

 

ساندرزکه استاد نوشتن داستان های کوتاه به‌شمار می‌آید، امسال جایزه من‌بوکر را برای نخستین رمانش به دست آورد. داستان در سال ۱۸۶۲ آغاز می‌شود که ویلی پسر ۱۱ ساله لینکلن به خاطر حصبه درگذشته است. آتش جنگ داخلی زبانه می‌کشد بی‌آنکه پایانی روشن بر آن متصور باشد و برآمار کشته‌شدگان وتلفات هر روز افزوده می‌شود.

آبراهام لینکلن در میانه این نبرد خونبار درگورستان باردو بر سر مزار فرزندش سوگوار است. ساندرز از مفهوم باردو – برزخی میان جهان مردگان و زندگان -در بودیسم تبتی بهره می‌جوید تا ترکیبی از نظرات گوناگون خویش را درباره غم فقدان با تمرکز بر مرگ ویلی و سوگ لینکن بیان کند. نویسنده با فصاحت و ظرافت میان سوگ پدری فرزند از دست داده و رهبری سیاسی و نظامی پیوند و موازانه برقرار می‌کند، آن‌جا که لینکلن به نیروهای شمال فرمان می‌دهد: دلیر باشید و بر موانع فائق آیید.

۶- لوئیس اردریش، «منزل آتی خدای امروز»

 

اردریش که سه گانه اخیر او (خانه مدور، طاعون کبوتر، رز) برنده جوایزی شد، در این آثار با نثری تغزلی به مفهوم عدالت می‌پردازد. او در تغییری خیره‌کننده، در کتاب اخیرش داستانی ویرانشهری را روایت می‌کند. جهان داستان مملوست از کفشدوزک هایی به اندازه گربه و خزنده-پرنده ها و نوزادان مرده‌زاده شده. هراس در دنیای انسانی به هرج و مرج دامن می‌زند. حکومت زنان باردار را محصور می‌کند و زیر نظر می‌گیرد.

سدر هاک سانگ‌میکر جوان که چهارماهه بارداراست، پس از چندی با کمک مادرش، پدر نوزادی که در بطن خود دارد و نیز پدرخوانده و مادر خوانده اش می‌گریزد. اردریش در این داستان تنگنایی می‌آفریند که عناصری همچون اعترافات ناشی از شکنجه و نظارت شدید حکومتی آن را پیچیده‌تر و خفقان‌آورترمی‌کند. گرچه کتاب به سرگذشت ندیمه شباهت می‌برد، اما آنچه در آن می یابیم کابوس خود اردریش است. او می‌نویسد: اکنون این آینده است که از تعقیب ما دست نمی‌کشد.

۵- رکسانا گی، «زنان حساس»

 

صدای موثر و نیرومند رکسانا گی در جایگاه رمان‌نویس و منتقد فرهنگی در نخستین مجموعه داستان کوتاهش شامل ۲۱ اثر شنیده می‌شود. او سیر و سلوکی شخصی را به تصویر می‌کشد که با گذر از آن می توان بر رنج و هراس غلبه کرد و به سرمنزل آرامش رسید. در داستان من تو را دنبال خواهم کرد به سرگذشت دوخواهر می‌پردازد که از کودکی قربانی سوءاستفاده‌هایی دهشتناک شده‌اند که آدمی تاب شنیدن آن را ندارد.

اکنون گی از آنان می‌نویسد که چگونه در بزرگسالی از یکدیگر محافظت می‌کنند. من یک چاقو هستم سرگذشت زنی را بازمی‌گوید که آنچه از دست‌داده او را به‌شدت حساس کرده‌است. داستان های دیگر به ظرایف جذابیت جنسی و آسیب پذیری می پردازند. در سیاه‌پوست سفید، دانشجویی دورگه که از طریق استریپ‌تیز زندگی می‌‌گذراند، درمی‌یابد که کسی پیوسته او را تعقیب می‌کند. زنان حساس رکسانا گی از خاطر نمی‌روند.

۴-شرمن آلکسی، «نیاز نیست بگویی دوستت دارم»

 

ماهی سالمون برای بومیان امریکا که آلکسی داستان آنان را روایت می‌کند و به زبان سالیش سخن می‌گویند خوراکی مادی و معنوی بوده‌است. ۱۹۳۸، پنج سال پس از آنکه سد گراندکولی در ایالت واشنگتن ساخته‌شد، این ماهی‌ها ناپدید شدند. مادر آلکسی که از شهر اسپوکن بود و پدرش که از کوردلین، و هر دو به زبان سالیش به روانی صحبت می‌کردند، اولین نسلی بودند که بدون ماهی سالمون سرکردند. سوگ سالمون در برگ برگ این خاطره-نوشته تلخ و طعن آمیز و تکان‌دهنده طنین می‌افکند.

او در توصیف بزرگ‌شدن در منطقه حفاظت‌شده اسپوکن می نویسد: جانوری که نماد قبیله ما بود فقر بود . پدرش حتی آن هنگام که مست می‌کرد مردی خجالتی و آرام بود. مادرش زنی با استعداد و پرمسئله بود (همچون خود او دوقطبی و در تسخیر ارواح). الکسی خاطره- روایت تاثیرگذارش را گرداگرد آخرین روزهای زندگی مادرش و نیز سوگواری خود بنا می‌کند و خاطره‌ها را با شعر درمی‌آمیزد و به‌هم پیوند می‌دهد.

۳- کریستینا گارسیا، «اینجا در برلین»

 

رمان جدید گارسیا ساختاری تمیز دارد و روایتش با آهنگی شتابان میان وقایع غم‌بار وموقعیت‌های غافلگیرکننده در نوسان است. پرسه‌گرد راوی کوبایی- امریکایی رمان است که در سال ۲۰۱۳ به جستجوی داستان‌هایی به برلین می‌رود. او داستان‌‌هایش را در مکان‌هایی غیرمنتظره می‌یابد: پارک‌ها، موزه‌ها، کافه‌های کنار خیابان، آکواریوم، و کناره رودخانه اسپری. از زبان پسر نگهبان باغ‌وحش از سرنوشت ۷۱۵ حیوان باغ‌وحش برلین در جنگ جهانی دوم آگاه می‌شود. به داستان فردی گوش می‌سپارد که محصول برنامه تولیدمثل نازی‌هاست.

با یک برلینی صحبت می‌کند که تنها سفرش به خارج از آلمان به ایالات متحده بوده برای فراگیری سبک سخنوری واعظان سیاه‌پوست در جنوب تا از آن برای تبلیغات اهداف نازی‌ها سود جوید. او همچنین به یک کوبایی برمی‌خورد که در ‌ در یک زیردریایی آلمانی اسیر جنگی بوده‌است. در کتاب اینجا در برلین، شباهت‌هایی به دابلیو.جی. سبالد می‌بینیم، اما تصاویر زنده و شگفت‌انگیز برلین زمان جنگ از آن خود گارسیاست.

۲-جنیفر ایگان، «ساحل منهتن»

 

ساحل منهتن، رمان شبه نوآر چند لایه‌ای است که در بروکلین دهه ۴۰ میلادی‌ می‌گذرد. ایگان از نزدیک ادی کریگان، ایرلندی سخت‌جان و دخترش را دنبال می‌کند. ادی برای جان‌به‌در‌بردن از رکود بزرگ مسوول جابه‌جایی محموله‌های گروه‌ خلافکار دکستراستایلز می‌شود.

پنج سال پس از ناپدیدشدن او، آنا دخترش اولین غواص زن در تعمیرگاه کشتی بروکلین نوی‌یارد شده. او که کارش تعمیر کشتی های جنگی است شرح موشکافانه‌ای از تعصب عریان مافوقش و نیز لذات غریب کار در زیر آب به دست‌ می‌دهد. ایگان به تدریج پایانی خیره‌کننده را طرح می‌ریزد و حمله به یک‌ کشتی جنگی امریکایی را در ساحل آفریقا با بحرانی شخصی که آینده آنا را تهدید می‌کند پیوند می‌زند. کتاب ملاقات دار‌ودسته اراذل ایگان دو جایزه پولیتزر و ان.بی.سی.سی( جایزه ملی حلقه ‌منتقدان کتاب امریکا) را از آن خود کرد، اما او در اثر تازه‌اش در ساحل منتهن فراتر می‌رود.

۱-جزمین وارد، «بخوان، بی‌گور، بخوان»

 

جزمین وارد جایزه ملی کتاب را برای این رمان فراموش‌نشدنی به‌دست‌آورد. بخشی از روح رنجور این اثر، داستان جوجوی ۱۳ ساله در مرحله‌ای سرنوشت‌ساز از زندگی است. آگاهی فزاینده او از میرایی و بی‌عدالتی با عشقش به پدربزرگ و مادربزرگ و خواهر سه ساله‌اش ‌کایلا درآمیخته است.

پدربزرگ خاطراتش را از سال‌هایی که در زندان مخوف پارچمن در می‌سی‌سی‌پی گذراند بازمی‌گوید و به جوجو می‌آموزد که چگونه با نیک‌نامی زندگی کند. لیونی مادر جوجو با دو فرزندش و دوستش میستی در مسیری عجیب گام می‌نهد تا به سراغ دوست‌پسر سفیدپوستش مایکل برود که قرار است بعد از سه سال از پارچمن آزاد شود. روح سرگردان پسری به نام ریچی که ۶۰ سال پیش در پارچمن مرده در گوشه و کنار پرسه می‌زند. وارد لایه‌هایی از تاریخ را با زبانی زیبا از دل زمین بیرون می‌کشد و داستان را با نوایی فرازمینی به پایان می‌برد.

منبع: برترینها

«غول مدفون» آخرین رمان کازوئو ایشی‎گورو است که جدیدترین ترجمه آن را سهیل سمّی توسط انتشارات ققنوس به خوانندگان و علاقه‌مندان این نویسنده ارایه داده است. در ‌سال۲۰۱۵ زمانی که ١٠سال از انتشار آخرین کتاب ایشی‌گورو «هرگز رهایم مکن» می‌گذشت غول مدفون در بحبوحه اشتیاق شدید و انتظار طولانی خوانندگان منتشر شد. تقریبا تمامی اهالی ادبیات و کتابخوانان مشتاق بودند بدانند این نویسنده‌ تحسین‌شده پس از این همه ‌سال چه چیزی در کتاب جدیدش نوشته است.

 

این رمان که مهمترین رمان‌ سال٢٠١۵ به انتخاب روزنامه‎ گاردین بوده، داستان دو قهرمان داستان، آکسل و بئاتریس را روایت می‌کند؛ زوج سالخورده‌ای‌ که برای پیدا کردن فرزندشان که گمشده است، عزم سفر می‌کنند. این سفر در انگلستان باستان رخ‌می‌دهد، زمانی‌که ساکسون‌ها و بریتون‌ها پس از جنگی خانمانسوز در صلحی شکننده روزگار می‌گذرانند؛ صلحی که بر اثر فراموشی همه‌گیر ایجاد شده است. فراموشی به ‌شکل مه در کل سرزمین پخش شده، مه‌ای که نتیجه‌ نفس کوئریگ اژدهاست و خاطره‌ جنگ، عشق و نفرت و خونخواهی را از یاد مردم برده است. آکسل و بئاتریس در طول سفر با آدم‌های جدیدی رو‌به‌رو می‌شوند: یک جنگجوی جوان ساکسون که به‌دنبال عدالت است، پسری که زخمی اسرارآمیز بر بدن دارد و دنبال مادرش می‌گردد، سر گوین تنها بازمانده‌ شوالیه‌های آرتور افسانه‌ای که سال‌هاست مأموریت دارد اژدها را بکشد و…

 غول مدفون همان رازی است که آرام‌آرام گشوده و به نتیجه‌ای نامنتظره ختم می‌شود. در آخر، هیبت غول به‌ کل جلوی چشم‌مان قرار می‌گیرد، عظمتش را درک می‌کنیم و می‌فهمیم اصلا برای چه در ابتدا دفن شده است. شیوه‌ بازگویی این راز اوج هنر ایشی‌گورو در خلق جهانی شناور است و درنهایت خواننده با پرسش اصلی روبه‌رو می‌شود: آیا باید گذشته را فراموش کرد تا به آرامش رسید؟ در رمان ایشی‌گورو نیز مانند خود زندگی، عشق بر همه‌چیز چیره می‌شود، الا مرگ.

رمان غول مدفون که قبل از ققنوس با مترجمان دیگری و به همت انتشاراتی‌های دیگری نیز به بازار کتاب عرضه شده؛ داستانی فانتزی است، اما نه مانند بازی تاج و تخت یا ارباب حلقه‌ها؛ بلکه با وجود غول و پری و مه اسرارآمیز، روایت اثر زمینی، آشنا و واقع‌گرایانه است. موراکامی در مقدمه‌ مجموعه ‌مقالاتش در باب آثار ایشی‌گورو می‌نویسد: هریک از رمان‌های ایشی‌گورو گامی جدید است… و هر بار که کتابی تازه از او به چاپ می‌رسد، می‌گوید «خود را با عجله به کتاب‌فروشی می‌رسانم…»؛ غول مدفون هم همان‌طور که موراکامی اشاره می‌کند، گامی است کاملا جدید و بی‌سابقه. ایشی‌گورو در غول مدفون سبک روایی واقع‌گرایانه‌ بازمانده‌ روز و علمی ـ تخیلی ویران‌شهری هرگز رهایم مکن را استادانه درهم‌آمیخته و جهانی جدید خلق کرده است. درواقع مضمون امروزی غول مدفون حکایت‌کننده زندگی زوجی است در میان مردمی که چیزی از گذشته‌ خود به یاد نمی‌آورند. خود آنها هم تنها یادشان می‌آید که زمانی پسری داشته‌اند و می‌دانند که به جست‌وجوی او باید پا در راه سفری سحرآمیز گذاشت. آنچه در راه رخ می‌دهد و آنچه با هم می‌گویند و نمی‌گویند، اثری شگفت‌انگیز می‌سازد که از ما می‌پرسد در روزگاری که همه چیز فراموش می‌شود، آیا عشق هم از یادها می‌رود؟

 

با این‌که به واسطه وجود و حضور غول و پری و مه اسرارآمیز و سلحشوران و اژدها و فضای خیال‌انگیز دوران شاه آرتور و… غول مدفون رمانی فانتزی می‌نماید، اما خود ایشی‌گورو این رمان را فانتزی نمی‌داند و در گفت‌وگو با نیویورک تایمز به مناسبت انتشار غول مدفون ابراز تردید کرده و از خود می‌پرسد: نمی‌دانم چه می‌شود؟ آیا خوانندگانم مرا در این وادی دنبال خواهند کرد؟ آیا کاری را که کوشیده‌ام در غول مدفون بکنم درک خواهند کرد؟ درباره غول مدفون این نکته را نیز نباید نادیده گرفت که غول مدفون رمان به معنای متعارف آن نیست. در حقیقت این‌که منتقدی نامدار با تحلیل غول مدفون آن را اثری‌ بین رمان و رمانس نامیده؛ شاهدی است بر دشواری‌ها و تردیدی که در سطور بالاتر گفته شد که خود ایشی‌گورو نیز درگیر آن بوده. بگذارید بیشتر توضیح دهم: غول مدفون می‌تواند رمانس باشد، از این جهت که درآمیخته با اسطوره و حقیقت است. حضور شخصیت‌های دنیای واقعی در میان اسطوره‌ها و موجودات خیالی نظیر دیو و اژدها و دیگر موجودات افسانه‌ای و دست زدن به اعمال محیرالعقول و کمک گرفتن از جادو برای پیشبرد اهداف شخصیت‌های واقعی، این اثر را به رمانس نزدیک می‌کند. از طرف دیگر، برخلاف رمانس‌ها در پس آن؛ اعمال، نیت‌ها و داوری‌های اخلاقی و معناهای ضمنی وجود دارد که رمانس‌ها از این ویژگی برخوردار نیستند و از این جهت می‌توان آن را در ژانر رمان دسته‌بندی کرد…

ایشی‌گورو باوجود پیشینه شرقی‌اش، برآمده و رشدیافته در سنت رمان و ادبیات انگلیسی است. نثر او، نثری یکنواخت و آرام است و از هرگونه رمانتیسم و غلیان احساسات و بکارگیری کلمات مطنطن یا تصویر فضاهایی برانگیزاننده پرهیز دارد. او نقش یک راوی بی‌طرف و حتی منفعل را به عهده می‌گیرد. نوشتن برای ایشی‌گورو مثل ساختن یک بنای عظیم است که طرح و نقشه‌اش تنها در ذهن نویسنده است. همه جزییات و تمام حرکات از پیش اندیشیده شده است و وقتی ساخت این بنا به اتمام رسید، ما به کلیت و کاربرد فضاها و اهمیت هر قطعه جزیی در آن آگاه می‌شویم. درواقع او بخش‌های مختلف را جداجدا به اتمام نمی‌رساند، بلکه ساخت تمام آن را با تأنی و سانتی‌متر به سانتی‌متر بالا می‌برد تا با گذاشتن آخرین آجر کلیت آن و انگاره‌های پنهان او بر خواننده آشکار شود. بی‌تردید هر جمله یا هر عبارتی بخشی از آن رمز و راز پنهان است و ارزش آن پس از آشکار یا حل شدن معما هویدا می‌شود و از این نظر قرابتی تام با شگردها، گره‌زدن‌ها، گره‌گشایی‌ها و سازوکارهای ژانر رمان پلیسی دارد. آن انگاره نهایی تا آخرین فصل رمان حضورش نامریی است و ناگهان در آخر رمان آن لفاف مات برداشته  و حقیقت بر ما آشکار می‌شود.

منبع: برترینها