سال‌ها قبل در یکی از استان‌های مرزی خدمت می‌کردم که پرونده سرقت ده‌ها تن آهن‌آلات توسط مرد جوانی با شیوه‌ای منحصر به فرد به من ارجاع شد. شکایت‌های چند تن از شهروندان نیز علیه مرد جوانی به اتهام سرقت آهن‌آلات ساختمانی مطرح شده بود به این شکل که همه شاکی‌ها اظهار داشته بودند مقداری از آهن‌آلات آنان که جلوی ساختمان در حال ساخت یا داخل ساختمان بدون حفاظ بوده، توسط جرثقیل به مکانی نامعلوم منتقل شده است.
سال‌ها قبل در یکی از استان‌های مرزی خدمت می‌کردم که پرونده سرقت ده‌ها تن آهن‌آلات توسط مرد جوانی با شیوه‌ای منحصر به فرد به من ارجاع شد. شکایت‌های چند تن از شهروندان نیز علیه مرد جوانی به اتهام سرقت آهن‌آلات ساختمانی مطرح شده بود به این شکل که همه شاکی‌ها اظهار داشته بودند مقداری از آهن‌آلات آنان که جلوی ساختمان در حال ساخت یا داخل ساختمان بدون حفاظ بوده، توسط جرثقیل به مکانی نامعلوم منتقل شده است.
مالباختگان مطمئن بودند صاحبان و رانندگان این ماشین‌آلات همگی آدم‌های سالم و خوش سابقه و زحمتکشی هستند که احتمالاً فریب خورده یا ناآگاهانه و بدون علم و اطلاع آهن‌آلات آنها را جابه‌جا کرده‌اند. از نظر آنها عامل اصلی سرقت و عمل مجرمانه شخص دیگری بود که درخواست شناسایی و مجازات وی را مطرح کرده بودند. با توجه به اینکه صاحبان ماشین‌آلات حمل آهن در آن منطقه چند نفر بیشتر نبودند در زمان کوتاهی صاحبان پنج خودرو و حمل‌کننده اموال مسروقه شناسایی شدند.
سپس آنها را به‌عنوان مطلع به دادگاه دعوت کردم که همگی حاضر شده و اظهارات مفید و مؤثری داشتند که سرنخ خوبی برای شناسایی عامل اصلی سرقت‌ها بود. در جلسات متعدد بعدی، صاحبان همه خودروها بیان کردند با توجه به اینکه شماره تلفن همراه آنان روی جرثقیل درج شده شخصی با آنها تماس گرفته و گفته است مقداری آهن‌آلات ساختمان در حال ساختش اضافه آمده که برای استفاده در طرح دیگری نیاز به حمل آن دارد و با ارائه آدرس محل آهن‌آلات به آنان اعلام کرده؛ «پس از بار زدن به طرف فلان بلوار یا خیابان حرکت کن و من در آنجا خودم با موتورسیکلت می‌آیم، شما را می‌بینم و به اتفاق هم به محل جدید می‌رویم».
صاحبان جرثقیل نیز بدون اطلاع از نیت مجرمانه سارق به محل سرقت مراجعه، آهن‌آلات را بار زده و در محل قرار با موتورسواری که‌دارای کلاه کاسکت بوده روبه‌روشده بودند. او هم که خود را مهندس راه و ساختمان و سفارش دهنده کار معرفی کرده بود با دادن دستمزد مناسب به آنان اعلام کرده بود پشت سرش به سمت محل زمین جدید حرکت کنند. آنان نیز با تبعیت از دستور سفارش دهنده اقدام کرده و درنهایت در محل مورد نظر آهن‌آلات را تخلیه کرده‌اند.
اما نکته جالب قضیه این بود که پس از دستور دادگاه مأموران ضابط دادگستری به اتفاق رانندگان مذکور به محل تخلیه آهن‌آلات مراجعه کردند، اما اثری از آهن‌آلات نبود. اما چون شماره تلفن همراه عامل سرقت در همه تماس‌ها یکسان بود صاحب تلفن همراه شناسایی شد که مدعی فروش آن شد.
خریداران بعدی نیز چنین ادعایی را مطرح کردند تا اینکه آخرین خریدار شناسایی و سوابق‌اش نشان داد سابقه محکومیت قبلی با اتهامات مختلف دارد. نامبرده در زمانی کوتاه شناسایی شد اما بستگانش مدعی شدند او در مسافرت است که پس از مسافرت به دادگاه احضار شد.
با این حال منکر هر نوع اتهامی شد که پس از مواجهه حضوری با رانندگان، همگی بیان کردند سفارش دهنده حمل آهن‌آلات را فقط با کلاه کاسکت دیده‌اند، اما صدای متهم و نحوه صحبت وی و حتی اندازه هیکل و چهره کلی متهم اصلی با فرد مورد مواجهه مطابقت داشت. در ادامه متهم با وجود اظهارات شاهدان باز هم منکر هر نوع اتهامی بود. اما دو دلیل دیگر نیز هر گونه ظنی را برایم به یقین تبدیل کرد که فرد مظنون عامل اصلی سرقت است.
یکی اینکه یکی از رانندگان خودرو حمل آهن صدای مرد سفارش دهنده را ضبط کرده بود که کاملاً با صدای متهم مطابقت داشت و دیگر اینکه یکی از شاکی‌ها که قبلاً فرصت حضور در دادگاه پیدا نکرده بود با مراجعه به دادگاه اعلام کرد متهم از اقوام و بستگانش است که به بهانه‌های مختلف به محل ساختمان در حال ساختش سرکشی می‌کرد.
این شاکی مصرانه درخواست پیگیری شکایت و مجازات متهم را داشت که درنهایت دادگاه مجرمیت متهم را احراز کرد و با وجود اینکه متهم رضایت اکثر مالباختگان را جلب کرد ولی دست آخر به لحاظ سابقه داربودن و عمدی بودن جرم مجازات سنگین و مناسبی برایش منظور کردم.
به نظر می‌رسد در سرقت‌هایی از این دست اعتماد کردن به یک شخص ناشناس وفقط دریافت دستمزد خوب باعث بروز این جرم بوده است. در چنین شرایطی رانندگان زحمتکش جرثقیل یا سایر رانندگان وسایل نقلیه بدون کوچکترین تحقیق و بررسی، فضای مناسبی را برای اجرای نقشه یک فرد سودجو و خلافکار فراهم کرده‌اند.
یاداشتی از محمود سعادت قاضی دادگستری
منبع: روزنامه ایران
