کسب رتبه اول جهانی در شتاب علمی
به گزارش ایسنا، صحنه مناظره‌های انتخاباتی فرصتی را فراهم کرده است که مخالفان و موافقان از جنبه‌های مختلف، کشور را به نقد بکشانند و در این بین وضعیت رشد علمی، تولید فناوری، رشد و شتاب علمی و میزان تولید مقالات پر استناد از جمله موضوعاتی است که بازار آن در این روزها داغ است.بر اساس آمار پایگاه‌های بین المللی رشد و شتاب علمی ایران نه تنها کاهش نیافته است، بلکه روند افزایشی را دنبال می‌کند.
وضعیت ایران در تولید مقالات یک درصد برتر
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی پایگاه وب آو ساینس (ISI) تعداد مقالات برتر کشور در سال ۲۰۱۶ به ۳۱۲ مورد رسید و این تعداد در سال ۲۰۱۵ تعداد ۲۲۲ مقاله بوده و این اعداد نشان می‌دهد که رشد کشور از لحاظ تعداد مقالات برتر به ۴۱ درصد رسیده است. ضمن آنکه ایران در بین ۲۵ کشوری که بیشترین تعداد مقالات برتر دنیا را در سال ۲۰۱۶ تولید کرده‌اند، رتبه نخست را از لحاظ تولید مقالات یک درصد برتر کسب کرده است.مقالات یک درصد برتر که به آنها مقالات برتر نیز گفته می‌شود، یک درصد از مقالات دنیا را شامل می‌شوند که ۱۸ درصد از استنادهای دنیا را کسب کرده‌اند. به عبارت دیگر این گروه از مقالات بیش از هر مقاله‌ای در دنیا مورد استفاده سایر پژوهشگران در اقصی نقاط جهان قرار گرفته است.
فهرست مقالات یک درصد برتر هر دو ماه یکبار روزآمد می‌شود و تنها مقالاتی که هنوز از لحاظ تعداد استنادهای دریافتی در دسته مقالات یک درصد برتر دنیا قرار گرفته باشند، در این فهرست باقی می‌مانند.بعد از جمهوری اسلامی ایران، هند با ۲۱ درصد بیشترین رشد دنیا را از لحاظ تعداد مقالات یک درصد برتر داشته است. برزیل با ۱۶درصد و لهستان با ۹ درصد رشد در جایگاه‌های بعدی سوم و چهارم قرار گرفته‌اند. سایر کشورهای دنیا بین ۵ تا ۱۹ درصد رشد منفی و کشورهای عربستان سعودی و سنگاپور بیشترین رشد منفی رادر این زمینه داشته‌اند که مقدار آن منفی ۱۸ و ۱۹ درصد بوده است.
از لحاظ تعداد مقالات برتر نیز ایران در سال ۲۰۱۶ توانست ۳۱۲ مقاله برتر به ثبت برساند که در مقایسه با سایر کشورها از لحاظ تعداد مقالات یک درصد برتر، در جایگاه ۲۱ دنیا قرار گرفته است. تنها دو کشور ایران و عربستان سعودی از بین کشورهای اسلامی و منطقه در بین ۲۵ تولیدکننده برتر دنیا قرار گرفته‌اند.بر اساس این دو آمار ایران در سال ۲۰۱۶ چه در منطقه و چه در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست منطقه و جهان اسلام را از لحاظ حجم مقالات یک درصد برتر کسب کرده است. عربستان سعودی بعد از جمهوری اسلامی ایران و در جایگاه ۲۲ دنیا قرار دارد.
کشورهای برتر در تولید مقالات یک درصد برتر
رتبه
نام کشور
تعداد مقالات برتر
۱
آمریکا
۶۳۶۷
۲
چین
۲۹۳۵
۳
انگلستان
۲۱۶۰
۴
آلمان
۱۸۹۳
۵
فرانسه
۱۲۲۰
۶
کانادا
۱۱۳۰
۷
استرالیا
۱۱۲۳
۸
ایتالیا
۱۰۸۹
۹
هلند
۹۲۷
۱۰
اسپانیا
۸۷۳
۱۱
سوئیس
۸۱۶
۱۲
ژاپن
۷۱۲
۱۳
سوئد
۵۵۶
۱۴
بلژیک
۵۱۱
۱۵
هند
۴۸۶
۱۶
کره جنوبی
۴۷۷
۱۷
دانمارک
۴۱۰
۱۸
اسکاتلند
۳۹۱
۱۹
برزیل
۳۸۲
۲۰
اتریش
۳۱۹
۲۱
ایران
۳۱۲
۲۲
عربستان سعودی
۳۰۹
۲۳
سنگاپور
۳۰۲
۲۴
لهستان
۲۰۵
مقایسه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور با دنیا
پایگاه ISI فهرست دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی برتر را هر دو ماه یکبار روزآمد می‌کند و به معرفی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا می‌پردازد. رشد کیفیت تولیدات علمی کشور مهمترین عامل افزایش تعداد دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در جمع موثرترین‌های دنیا است.
بر این اساس در خرداد ماه سال ۱۳۹۴ بررسی پایگاه شاخص‌های اساسی علم نشان داد که ۳۰ دانشگاه و پژوهشگاه از جمهوری اسلامی ایران در جمع دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های یک درصد برتر دنیا قرار گرفتند. در آبان ماه همان سال با رشد کیفیت تولیدات علمی در کشور تعداد دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور به ۳۳ مورد افزایش یافت و این رقم در خرداد ماه سال ۹۵ به ۳۵ رسید.
در دی ماه سال ۱۳۹۵ نیز بررسی برترین‌ها نشان داد که این رقم به ۴۳ دانشگاه و پژوهشگاه رسیده و در آخرین بررسی صورت گرفته مشخص شد که تعداد دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور در میان موسسات برتر دنیا به ۴۵ مورد افزایش یافته است.در بین دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور ۱۲ دانشگاه علوم پزشکی، ۴ پژوهشگاه، ۱۸ دانشگاه جامع، ۹ دانشگاه صنعتی و دو دانشگاه غیرمتمرکز در جمع موثرترین‌های دنیا قرار گرفتند و در بین دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد، ایران، کرمان، بقیه‌الله (عج)، مازندران، زاهدان و کردستان در جمع موثرترین‌ها قرار دارند. در بین پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی نیز نام پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، انستیتو پاستور ایران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران و جهاد دانشگاهی در بین مراکز تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا مشاهده می‌شود.
در بین دانشگاه‌های جامع نیز دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، شهید بهشتی، اصفهان، رازی، گیلان، بوعلی سینا، کاشان، شهید باهنر کرمان، ارومیه، سمنان، یزد، یاسوج، الزهرا (س) و خلیج فارس در بین موثرین‌های دنیا جای گرفته‌اند.
دانشگاه‌های امیرکبیر، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، نوشیروانی بابل، صنعتی شاهرود، صنعتی سهند تبریز و صنعتی شیراز با حفظ جایگاهشان در مقام دانشگاه‌های صنعتی یک درصد برتر دنیا باقی ماندند. در بین دانشگاه‌های غیرمتمرکز نیز دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور در جمع موثرترین‌های دنیا باقی ماندند.
شتاب علمی ایران
ایران در سال ۲۰۱۶ در شاخص شتاب علمی (تولید مقالات علمی) رتبه اول را کسب کرد، در حالی که این رتبه در سال ۲۰۱۳، ۲۵ بوده است.علاوه بر آن کشور با ۳ برابر شدن درصد تولید مقالات علمی در سطح یک درصد برتر دنیا قرار گرفت، ضمن آنکه تعداد دانشمندان ایرانی برتر در سطح بین‌المللی در سال ۲۰۱۳ رشد حدود ۴۰ درصدی داشته است.بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی پایگاه ISI، ایران ۱٫۷۴ درصد در تولید علم جهانی سهیم بوده است، در حالی که این میزان در سال ۲۰۱۳ به میزان ۱٫۳۷۷ درصد گزارش شده است.
وضعیت ایران در ۷ شاخص به شرح ذیل است:
شاخص
سال ۲۰۱۳
سال ۲۰۱۶
کسب رتبه اول شتاب علمی دنیا (تولید مقالات)
۲۵
۱
۳ برابر شدن درصد تولید مقالات علمی در سطح یک‌درصد برتر دنیا
۰٫۸ درصد
۲٫۲ درصد
رشد حدود ۴۰ درصدی تعداد دانشمندان ایرانی برتر سطح بین‌المللی
۱۷۳
۲۰۰
رشد ۵۰ درصدی تعداد مقالات منتشرشده در کیفی‌ترین مجلات دنیا (چارک اول)
۶۵۰۰
۷۸۰۰
رشد ۳۶ درصدی تعداد مقالات منتشر شده در مجلات ISI
۳۰۹۴۵
۴۱۷۱۱
ارتقای چهار پله‌ای رتبه علمی ایران در جهان بر اساس پایگاه استنادی ISI
۲۱
۱۷
وضعیت ایران در سطح جهان اسلام
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی پایگاه اسکوپوس رتبه ایران در منطقه و جهان اسلام در سال ۲۰۱۳ یک بوده و این رتبه تا سال ۲۰۱۶ حفظ شده است. علاوه بر آن تعداد دانشگاه‌های ایران در یک درصد دانشگاه‌های برتر و تاثیرگذار دنیا بر اساس آمارهای رتبه‌بندی لایدن در سال ۲۰۱۳ تعداد ۵ دانشگاه بوده است که این تعداد در سال ۲۰۱۶ به ۱۴ دانشگاه افزایش یافته است.ایران با ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری توانسته است در سال ۲۰۱۳ به میزان ۱۴٫۱ میلیون دلار صادرات محصولات دانش‌بنیان داشته باشد که این میزان صادرات در سال ۲۰۱۵ به میزان ۲۱۵ میلیون دلار افزایش یافته است.
شاخص‌های علمی
۲۰۱۳
۲۰۱۴
۲۰۱۵
۲۰۱۶
رتبه علمی ایران در منطقه و جهان اسلام در پایگاه اسکوپوس
۱
۱
۱
۱
تعداد دانشگاه‌های ایران در یک درصد دانشگاه‌های برتر و تأثیرگذار دنیا (طبقه‌بندی جهانی لایدن)
۵
۱۲
۱۳
۱۴
تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد
۱۱
۶۴۳
۸۴۵
۹۶۴
تعداد مراکز کارآفرینی و نوآوری در تمام مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری دولتی
۵۵
۱۱۰
۱۱۲
-
تعداد اشتغال ایجادشده مستقیم در پارک‌های علم و فناوری مراکز رشد
۲۲۰۳۵
۲۵۰۰۰
۲۹۶۰۶
۳۰۰۰
(سه‌ماه اول)
تعداد فناوری‌های مهم صادرشده توسط پارک‌ها و مراکز رشد (در هر سال)
۸۰
۱۴۱
۱۷۰
۵۷
(سه‌ماه اول)
میزان صادرات محصولات دانش‌بنیان توسط پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد (میلیون دلار)
۱۴٫۱
۵۰٫۸
۲۱۵
۱۳۷
(۶ ماه اول)
میزان فروش دانش فنی در فن‌بازار و پارک‌های علم و فناوری (میلیارد ریال)
۵۰
۲۳۷
۴۲۵
۳۸۱۱
تعداد پارک‌های علم و فناوری
۳۳
۳۶
۳۸
۳۹
تعداد فناوری‌های مهم خلق شده در پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد (در هر سال)
۷۲۷
۱۰۸۸
۱۶۷۹
۱۰۵۲
منبع: بهارنیوز