مسکن اجتماعی هنوز در خانه اول!
همشهری نوشت: حدود ۲۳ سال پیش در اردیبهشت سال۱۳۷۳، عباس آخوندی که وزیر مسکن و شهرسازی دولت دوم هاشمی رفسنجانی بود، از طرح مسکن اجتماعی رونمایی کرد. در آن روزها آخوندی می‌گفت: «برای اقشار‌کم درآمد که توان خرید مسکن را ندارند، طرح مسکن اجتماعی پیش‌بینی شده است که در این طرح می‌توان با تشکیل صندوق پس انداز مسکن، وام‌های ارزان در اختیار بخش خصوصی و تعاونی‌ها قرار داد؛ مشروط بر اینکه حاضر شوند واحدهای احداث شده را در اختیار افراد واجد شرایط مسکن اجتماعی قرار دهند.»
در آن دوره طرح‌هایی نظیر اجاره به شرط تملیک به اجرا رسید اما مسکن اجتماعی به طور همه جانبه برای اقشار کم درآمد پایدار نماند.
دولت نهم نیز اجرای گسترده طرح مسکن مهر را در دستور کار قرار داد. حدود ۲۰سال بعد از طرح اولیه مسکن اجتماعی، دوباره عباس آخوندی بر کرسی وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم تکیه زدو در روزهای نخستین حضور خود در مسند وزارت اعلام کرد که سیاست‌ها و تصمیمات اتخاذ شده در مورد مسکن مهر ادامه پیدا می‌کند اما چندی بعد، اظهار کرد:
«ما به تعهدات دولت گذشته پایبندیم اما این طرحی نیست که خیلی مناسب باشد». در این شرایط، که همه در انتظار اعلام برنامه‌های دولت جدید در حوزه مسکن بودند، آخوندی در حاشیه جلسه هیأت دولت مورخ ۹آبان ۱۳۹۲، با تأکید دوباره بر توقف طرح مسکن مهر، از شروع طرح جدیدی به نام «مسکن اجتماعی» با هدف حمایت از گروه‌های کم‌درآمد خبر داد و اینگونه طرح مسکن اجتماعی در بیستمین سال مطرح شدن، دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و تا امروز که حدود ۳سال و نیم از آن زمان می‌گذرد، بدون اینکه حتی سنگ اول بنای مسکن اجتماعی گذاشته شود، همواره بحث درباره این طرح به‌عنوان راهکار دولت یازدهم و حل معضل مسکن اقشار کم درآمد داغ بوده است.
منابع صرف تکمیل مسکن مهر شد
مسکن اجتماعی در دولت یازدهم به‌عنوان جایگزین مسکن مهر معرفی شد و این تصور را ایجاد کرد که قرار است مانند طرح مسکن مهر، واحدهای مسکونی برای اقشار کم‌درآمد ایجاد شود منتها بدون ایراداتی که دولت یازدهم به مسکن مهر وارد می‌کرد. در این میان متولیان وزارت راه و شهرسازی نیز بارها برنامه‌های خود برای ساخت مسکن اجتماعی را تشریح کرده و وعده آغاز آن را به زمان مختومه شدن مسکن اجتماعی موکول می‌کردند.
در حقیقت مقامات وزارت راه و شهرسازی بارها اعلام کردند که به واسطه نیاز شدید مسکن مهر به تزریق منابع، تصمیم گرفته شده که منابع مربوط به طرح مسکن اجتماعی به اتمام مسکن مهر اختصاص یابد. بر این اساس مقرر شد پس از اتمام مسکن مهر، منابع برگشتی از این طرح به ساخت مسکن اجتماعی تخصیص داده شود. این در حالی است که مصوبه نهایی هیأت دولت درباره چگونگی اجرای طرح مسکن اجتماعی، چندان شباهتی به تصور ایجاد شده در جامعه ندارد و بخش زیادی از بودجه آن نیز از محلی غیراز برگشت منابع مسکن مهر تأمین می‌شود.
۷۰هزار واحد مسکونی از برنامه حذف شد
در تاریخ ۲۲آذر ۹۵، سرانجام طرح مسکن اجتماعی توسط کمیسیون زیربنایی دولت تصویب و برای تصویب نهایی به هیأت دولت ارائه شد. مصوبه کمیسیون زیربنایی دولت مقرر کرده بود که در فاز اول این طرح دولت تا سال ۱۴۰۰ از ودیعه، اجاره، تکمیل و ساخت ۵۷۰هزار واحد مسکن اجتماعی حمایت کند. براساس این مصوبه دولت مکلف شد در سال ۹۵بالغ بر ۷۰هزار واحد مسکن اجتماعی و در سال‌های بعد سالانه ۱۰۰هزار واحد مسکونی را مورد حمایت قرار دهد.
این در حالی است که ابلاغ مصوبه هیأت‌دولت درخصوص چگونگی اجرای مسکن اجتماعی به اوایل اسفند ۹۵موکول و تکلیف دولت برای حمایت از ۷۰هزار مسکن اجتماعی در سال ۹۵حذف شد و آنگونه که جواد حق‌شناس، معاون امور شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گفته است، اجرای طرح مسکن اجتماعی پس از ابلاغ بودجه اجرایی در خردادماه آغاز خواهد شد.
به گفته حق‌شناس قرار است سالانه ۱۰۰هزار واحد مسکن اجتماعی و حمایتی در قالب مسکن ملکی و استیجاری به اجرا برسد. او می‌گوید: برای اجرای این طرح ۲هزار و ۴۰۰میلیارد تومان تسهیلات پیش‌بینی شده و قرار است بانک مرکزی این تسهیلات را با نرخ سود ۵درصد تأمین کند. همچنین هزینه یارانه‌ای طرح مسکن اجتماعی در بخش پرداخت یارانه مستقیم ۲۰۰میلیارد تومان است که بنا شده سازمان مدیریت از محل یارانه‌ها تأمین کند.
منبع: الف