اطلاعاتی در خصوص سنگ کیسه ی صفرا

سنگ کیسه ی صفرا (gallStOneS یا cholellithiasis( معمولاً از جنس کلسترول، یا از جنسی رنگدانهای (پیگمانی) (یا از نمکهای کلسیم) تشکیل می شود.
سنگ های کیسه ی صفرا در اکثر کشورهای غربی و بسیاری از نقاط دیگر جهان کاملا شایع اند. حداقل ۲۰ درصد از زنان و ۸ درصد از مردان بالای ۴۰ سالی و تا ۴۰ درصد از زنان بالای ۶۵ سالی مبتلا به سنگ کیسه ی صفرا می شوند. این سنگها به دلیل غیرطبیعی بودن محتویات صفرا به وجود می آیند. بیش از ۸۰ درصد سنگ های کیسه صفرا از جنس کلسترول و حدود ۲۰ درصد آنها از جنسی رنگدانهای هستند.
معمولاً سنگ های کلسترول از بیش از ۵۰ درصد مونوهیدرات کلسترول و مخلوطی از نمکهای کلسیم، رنگدانه های صفراوی، پروتئین ها، و اسیدهای چرب تشکیل میشوند که نوع اخیر، سنگهای رنگدانهای «قهوهای» هستند. سنگهای رنگدانهای عمدتاً از بیلی روبینات کلسیم تشکیل شده اند و کمتر از ۲۰٪ کلسترولی دارند و به انواع «سیاه» و «قهوه ای» تقسیم می شوند که نوع قهوهای، ثانویه به عفونت مزمن صفراوی به وجود می آید.
اختصاصی ترین علامت سنگهای صفراوی، دردهای قولنجی (کولیک) صفراوی است که به شکل مداوم و غالباً طولانی تظاهر مییابد. انسداد مجرای سیستیک یا مجرای صفراوی مشترک موجب افزایش فشار داخلی جداری و اتساع احشا می شود که درد آن با انقباضیهای مکرر صفراوی تسکین نمییابد. این درد شدید و یکنواخت است و ممکن است با احساس پری در ناحیه ی زیر جناغ و بالای شکم، یا در ربع فوقانی راست شکم، همراه با انتشار مکرر به ناحیه بین دو کتف، شانه یا کتف راست احساسی شود. کولیک صفراوی کاملاً ناگهانی آغاز می شود و ممکن است طی مدت ۳۰ دقیقه تا ۵ ساعت به حداکثر برسد و به تدریج یا به سرعت فروکشی نماید. درد، بیشتر یکنواخت است تا متناوب و قولنجی ولی لغت کولیک (COlic) به معنی قولنجی و متناوب به طور گسترده به اشتباه در مورد آن به کار گرفته می شود.
نکته: درد صفراویی که بیش از ۵ ساعت طول بکشد، احتمال وجود کوله سیستیت حاد را مطرح می کند.
تهوع و استفراغ، اغلب در حملات درد صفراوی وجود دارد. افزایش میزان بیلی روبین و یا آلکالن وجود تب یا لرز، همراه با درد صفراوی معمولا نشانه وجود عوارضی مانند کوله سیستیت، پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) یا کلانژیت (التهاب مجاری صفراوی) است.
تشخیص با استفاده از سونوگرافی، رادیوگرافی ساده شکم و اسکن رادیو ایزوتوپ (مانند HIDA اسکن، DIDA اسکن و نظایر آنها) صورت می گیرد.
چنانچه علایم بیماری به طور مکرر ایجاد شود یا به حدی شدید باشد که با زندگی بیمار تداخل نماید و نیز در صورت سابقه ی عوارضی مانند کوله سیستیت حاد، پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، فیستولی سنگ کیسه ی صفرا و غیره و در موارد وجود اختلالی زمینه ساز بروز عوارضی سنگ کیسه ی صفرا، عمل جراحی انجام می شود. یو رسودئوکسی کولیک اسید (UDCA) اشباع کلسترول صفرا را کاهش میدهد و موجب متفرق شدن کلسترول صفرا از سنگهای کیسه صفرا میشود و میتوان در بیماران به دقت انتخاب شده و دارای سنگ های صفراوی با کمتر از ۱۰ میلیمتر قطر آن را تجویز نمود.
منبع: mahsho.com