اعتراض مدنی برای حفظ جایگاه دیگری

رضا صادقیانروزنامه بهار: قبل از آنکه جوهر فرمان تبعیض‌آمیز‌ترامپ درباره محدودیت مسافرت شهروندان هفت کشور مسلمان خشک شود، فرمانش توسط قاضی ایالت واشنگتن لغو شد. دولت‌ترامپ و شخص وی در واکنش به این حکم اعتراض کردند، ولی راه به جایی نبرد. واکنش‌ترامپ در حساب کاربری خود نشان داد او راهی به جز «مسخره» خواندن حکم قاضی نداشته است.رئیس دولتی که در هنگام مکالمه تلفنی با نخست وزیر استرالیا تماس تلفنی را قطع می‌کند و به کارمندان مخالف سیاست‌هایش در وزارت امورخارجه می‌گوید می‌توانند کشور را‌ترک کنند و. . . اگر در این ماجرا راهی می‌یافت بدون‌تردید به بیان حرف‌ در حساب کاربری‌اش و شکایت از حکم قاضی اکتفا نمی‌کرد. شخص وی و شماری از همکاران او بعد از روبه‌رو شدن با اعتراض‌ شهروندان کشورهای اروپایی به خوبی می‌دانند هزینه پرداخت اینگونه تصمیم‌ها  غیرقابل محاسبه است و سرانجام راه به سویی نمی‌گشاید. همراهی وزارت داخلی آمریکا با حکم قاضی و آزاد شدن مسافران بازداشت شده در فرودگاه‌های آمریکا ضربه سختی برای رئیس دولت یکه‌گو بود. با حکم قاضی شهر سیاتل، پروازهای شرکت‌های هواپیمایی از هفت کشور سر گرفته خواهد شد، این حرکت معنایی جز لغو فرمان‌ترامپ نیست. دولتمردان دولت جدید آمریکا قبل از آنکه سیاست‌های خود را در جمع‌های چند نفره و کارشناسی شده بررسی کنند و هزینه اقدامات خود را محاسبه نمایند، به یکباره افکار نامنسجم خود را به صورت فرمان و مصاحبه از زبان‌ترامپ ارائه می‌کنند، رفتارهایی که چندان پایی در سنجش سود و زیان آن سیاست‌های اجرایی ندارد. هزینه‌هایی که به نام ملت آمریکا و با طعمی تلخ به کام همان مردم خورانده خواهد شد. مشکل کسانی مانند‌ترامپ و همراهان او نشناختن دنیای جدید، قدرت حضور و تاثیرگذاری  افکار عمومی و مطالبات شهروندان است.‌ترامپ سابقه حضور در برنامه‌های تلویزیونی و برنامه‌سازی سرگرم کننده را دارد، ولی نمی‌توان الزاما تجربه برنامه‌سازی و سودجستن از رسانه‌ها را با کنش‌های جمعی شهروندان هم‌راستا دانست. حرکت مردمی در شهرهای مختلف جهان تصویری جدید از همبستگی شهروندان را به نمایش گذاشت، در واقع تصمیم‌های غیرقابل پیش‌بینی‌ترامپ نه تنها با سکوت بلکه با اعتراض‌های همگانی روبه‌رو خواهد شد، واکنش‌هایی که هدف نهایی خود را کاهش هزینه‌های مادی و معنوی مردم آمریکا می‌داند.اعلام همبستگی مردم کشورهای مختلف علیه فرمان تبعیض‌آمیز رئیس جمهور آمریکا را می‌توان با دیگر اعتراض‌های چندسال اخیر و حتی اعتراض‌های اولیه در خود آمریکا متفاوت ارزیابی کرد. اعتراض‌های اخیر شهروندان کشور آمریکا، کشورهای اروپایی و سایر اعتراض‌ها براساس نیاز و تقاضاهای برآمده از زندگی روزمره نیست، اعتراض‌های شکل گرفته در سراسر جهان به فرمان‌ترامپ در خصوص محدودیت مسافرت اتباع هفت کشور مسلمان نشانه واضح و پرقدرت مطالبه نوین شهروندان است. مطالباتی که از رهگذر تقاضای کار، حقوق بیشتر و فراهم کردن شرایط زیست بهتر عبور نمی‌کند. واخواهی که پای در شرایط اقتصادی ندارد و مطالبه «حق» و «حقوق شهروندانی» را برای مردم سایر کشورها بیان می‌کند. شهروندانی که حق برابر برای دیگر ملت‌ها درخواست می‌کنند. فهم چنین درخواست جدیدی که از سوی معترضان سایر کشورها ابراز شده و در راستای نیازهای روزمره شهروندان قرار نمی‌گیرد برای‌ترامپ و نزدیکان وی دشوار است. بنیان اعتراض‌های‌ترامپ در دوره تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری به مسولان وقت آمریکا، شکوه از کم‌جان ساختن قدرت کشور و مردم آمریکا توسط حکمرانان سیاسی-اقتصادی بود، او توانست با زیر سوال بردن تمام سیاست‌های دولت موفق به کسب آرای نارضیان شود و وعده داد قدرت از دست رفته ایالات متحده را بازپس می‌گیرد. او وعده داد می‌تواند بخش اعظم قدرت را از دست ساختار «فاسد» و «دروغ‌گو» حاکمان وقت بگیرد و آن را به مردم بدهد و با توانمند ساختن مردم در بخش اقتصادی آنان را بزرگ‌تر از همیشه کند. تمام این قول‌ها و وعده‌های انتخاباتی برپایه پاسخ دادن به مطالبات اقتصادی شهروندان آمریکا بوده و هست.‌ترامپ با تکرار شعارهای اقتصاد محور در نهایت موفق شد با سیستم الکتراکالج قدم به کاخ سفید بگذارد و در کمال ناباوری قدرت را تصاحب کند. پیش‌زمینه‌های ذهنی فرمان تبعیض‌آمیز اخیر وی را می‌توان در راستای همان شعارها فهمید. فرمانی که با محدود کردن سفر مردم هفت کشور مسلمان به آمریکا در صدد تامین امنیت کشور و مردم آمریکا است؛ لازم به ذکر است صدور این فرمان بهانه‌ای بیش نبود. اگر عاملین وقوع رویدادهای‌تروریستی در کشور آمریکا و سوءقصد به جان شهروندان آمریکا در کشورهای دیگر را مورد بررسی قرار دهیم کمترین نشانی از شهروندان هفت کشور مسلمان می‌جوییم اما براساس فرضیه‌ترامپ و سکان‌داران جدید کاخ سفید؛ ابتدا برقرار کردن امنیت در دستور کار قرار می‌گیرد و در نهایت گشایش اقتصادی جامه عمل می‌پوشد اما ‌ترامپ گمان کرد واکنش‌ها به صدور فرمان اخیر وی همانند اعتراض‌ها روزهای نخست تکیه زدن بر صندلی ریاست جمهوری است. بدون‌تردید اعتراض‌هایی در این سطح و گستره را پیش‌بینی نکرده بود. با اعتراض‌های اخیر شهروندان آمریکا و همراهی آنان با مردم کشورهای مسلمان نمایی دیگر از مطالبات به سطح جامعه آمد. درخواست‌هایی که براساس حفظ جایگاه و احترام به حقوق شهروندان شکل گرفت، می‌توان در این اعتراض‌ها عنصر آگاهی و اهمیت حقوق شهروندنی را بیش از گذشته نگریست، راهپیمایی‌ها و تجمع‌هایی که با کوچکترین خشونت به پایان می‌رسد و در روزی دیگر و با شعارهایی را راستای همبستگی آغاز می‌شود. تجمع‌های اخیر برای حفظ جایگاه «دیگری» است، غیر بودن را نه تنها به بهانه میهن‌دوستی نفی نمی‌کند بلکه با رویی گشاده به استقبال آن می‌رود. انسان‌هایی با باورهای دینی متفاوت و ارزش‌های فرهنگی ناهمسان ولی در دفاع از مقام شهروندی  و احترام به رعایت حقوق شهروندان مسلمان تظاهرات کردند. چنین اعتراضاتی کار را برای فرمان‌های بعدی‌ترامپ  سخت‌تر خواهد ساخت و مهمتر اینکه پیش‌زمینه‌های مستحکم‌تری به افکار عمومی و شهروندان می‌دهد، شهروندانی که با تجمع‌های خود نه بزرگی به تبعیض گفتن، در مقابل غیرخواندن انسان‌های دیگر با صدایی بلند و حضوری فراگیر ایستادگی کردند. چنین حضوری به سادگی خاموش نمی‌شود، معترضان سیاست‌های‌ترامپ در گوشه و کنار جهان اقدام به اعتراض می‌کنند. فریادهایی که دریچه‌های گشوده شده بر روی افراط‌گرایان سیاسی را محدودتر از شرایطی خواهد کرد که وی و هم‌فکرانش انتخاب شدند.


منبع: baharnews.ir