جدل بانک مرکزی و سازمان بورس بر سر سهام بانک‌ها
یک روز بعد از آنکه بورس تهران تحت‌تأثیر باز شدن نماد بانک ملت در روز سه‌شنبه یک میلیارد دلار سقوط کرد، شاخص کل در ادامه همین افت ۲۰۰ واحد دیگر نزول کرد؛ این در حالی است که وضع اسفبار سهام بانک‌ها ۲نهاد ناظر بخش پولی – مالی را رویاروی هم قرار داده است.
به گزارش همشهری، اطلاعات آماری نشان می‌هد که مجموع طلب بانک‌ها بیش از ۹۱۰هزار میلیارد تومان، معادل ۲۳۶میلیارد دلار است. این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد که ۵۰ درصد دارایی بانک‌ها غیرمولد است و این یعنی یک بن‌بست تمام‌عیار بانکی.
از این مقدار ۱۹درصد آن یعنی رقمی معادل ۱۷۴هزار میلیارد تومان مربوط به دولت است و با توجه به کاهش قیمت نفت و کسری بودجه شدید، انتظار بازپرداخت آن وجود ندارد. از سوی دیگر رکود تورمی منجر شده است بخش زیادی از کسانی که وام گرفته‌اند ازجمله کشاورزان توان بازپرداخت وام‌های زیر ۱۰۰میلیون تومان را نداشته باشند.
به همه این شرایط کاهش تورم تا سطح ۷درصد را هم باید اضافه کرد که اکنون گپ زیادی بین نرخ بهره بانکی و سطح تورم به‌وجود آورده و عملا بازپرداخت وام‌های بانکی را با مشکل مواجه کرده است.
داده‌های آماری همچنین نشان می‌دهد که حدود ۴۸درصد از دارایی بانک‌ها که بالغ بر ۴۰۰هزار میلیارد تومان است غیرمولد بوده و عمدتا شامل مطالبات از دولت با سهم حدود ۱۹درصدی، مطالبات غیرجاری با سهم حدود ۲۰درصدی و دارایی ملکی با سهم حدود ۸درصدی است که توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها را به‌شدت کاهش داده است. در حقیقت می‌توان گفت بانک‌ها با نصف ظرفیت خود در حال فعالیت هستند که ریشه این سلسله مشکلات به سیاست‌ها و گاهی سوءمدیریت‌های طی دهه اخیر بازمی‌گردد.
وقتی پرده بانک‌ها درافتاد
روز سه‌شنبه که نماد بانک ملت بعد از ۶ماه در بورس باز شد، شاخص کل بورس تهران به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گرفت و فقط در طول چند ساعت یک میلیارد دلار از ارزش بورس کاسته شد. این روند در مبادلات دیروز هم ادامه یافت و شاخص کل بورس تهران با ۲۰۰واحد کاهش به مرز ۷۸هزار واحد رسید. این نزول‌های سنگین به این دلیل بود که اکنون فعالان بازار سهام فهمیده‌اند که شرایط بانک‌ها چقدر بحرانی است.
بحران وضعیت مالی- اقتصادی بانک‌ها بعد از آن مشخص شد که بانک مرکزی از بانک‌ها خواست گزارش‌های مالی‌شان را براساس استاندارد بین‌المللی IFRS ارائه کنند. وقتی بانک‌ها گزارش‌هایشان را با این استاندارد ارائه کردند، مشخص شد که بانک‌ها نه فقط سودده نیستند بلکه هزاران میلیارد تومان هم زیان دارند و اساسا به همین دلیل بود که نماد بانک‌ها ۶ ماه در بورس متوقف بود.
جنگ لفظی سازمان بورس و بانک مرکزی
وضع اسفبار بانک‌ها ۲نهاد ناظر بانک‌ها را رویاروی هم قرار داده است؛ چراکه هر یک مدعی است طرف دیگر در نظارت بر بانک‌ها کوتاهی کرده است. بانک مرکزی از یک‌سو می‌گوید که سازمان بورس باید نظارت دقیق‌تری بر وضع گزارش‌دهی بانک‌ها داشته باشد و فعالان بازار سرمایه هم نهاد ناظر بازار پولی را بانک مرکزی می‌دانند. در چنین شرایطی روز سه‌شنبه یعنی چند روز بعد از مشخص شدن شرایط نامطلوب اقتصادی بانک‌ها، ولی‌الله سیف به سازمان بورس تاخت و آنها را در وضعیت پیش آمده مسئول دانست.
ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی با انتقاد تلویحی از سازمان بورس وظایف اصلی سازمان بورس را به مسئولان این سازمان گوشزد کرد و گفت: با توجه به اینکه سازمان بورس پس از مدیریت و حسابرسان مستقل بانک‌ها، رکن سوم مسئول است، انتظار می‌رود در مورد بانک‌ها با دقت و حساسیت بیشتری عمل کند؛ چراکه شفاف‌سازی یکی از مأموریت‌های این نهاد است.
وی ادامه داد: آنچه بحق مورد نارضایتی سهامداران خرد است عدم‌شفافیت و عدم‌پاسخگویی ارکانی است که باید پاسخگو باشند. بعدازظهر همان روز که سیف از سازمان بورس انتقاد کرد، حسین عبده‌تبریزی، عضو شورای‌عالی بورس و دبیرکل اسبق سازمان بورس، محمدرضا صادقی‌مقدم، استاد دانشگاه تهران و محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در یک برنامه تلویزیونی حاضر شدند و از نحوه نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها انتقاد کردند.
حتی حسین عبده‌تبریزی درباره اینکه چگونه ۲ماه پس از آنکه سازمان حسابرسی، بانک مرکزی و سازمان بورس اجازه افزایش ۲۰درصدی سرمایه را به بانک ملت داده بودند، این بانک حدود ۳هزار میلیارد تومان زیان کرده است، گفت: این ایراد به بانک مرکزی وارد است که چرا با تأخیر اقدام به اعلام اشکالات و تکالیف کرد؛ چون برخی، پیش از آن اقدام به خرید سهام کرده بودند و حال شکایت دارند که چرا این موضوع با تأخیر اعلام شده است.
منبع: alef.ir