فرجام تلخ غفلت از بیمه
روزنامه بهارآتش سوزی ساختمان تجاری پلاسکو و به دنبال آن فرو ریختن این ساختمان ۱۷ طبقه در روز پنجشنبه گذشته به تیتر یک اخبار ایران تبدیل شد.۶۰۰ واحد تولیدی تخریب شد، ۴ هزار نفر بیکار شدند، بیش از ۲ هزار میلیارد تومان سرمایه از بین رفت، ۷۰۰، ۸۰۰ میلیارد تومان پارچه سوخت؛ این نتیجه آتش‌سوزی و آوار شدن ساختمانی است که یک روزی نماد تهران مدرن بود.ساختمانی با ایمنی اندک که حتی به شبکه گاز شهری متصل نبود و هر روز و هر شب میزبان کارگران و کارفرمایانی بود که نان خود را به هر قیمتی می‌خواستند؛ بدون بیمه و امکانات کافی و تجهیزات ایمنی. به گفته رئیس‌کل بیمه مرکزی، از مجموع ۶۰۰ واحد این مجتمع تجاری، تنها ۱۶۰ واحد صنفی بیمه بودند و مجموع تعهد صنعت بیمه در رابطه با این حادثه ۴۰ میلیارد تومان است؛ آن هم بیمه اموال و نه ملک. این یعنی چند هزار میلیارد تومان از خسارات آوار پلاسکو بیمه نبوده است. گفته می‌شود از زمان آتش‌سوزی تا فرو ریختن ساختمان، نزدیک به ٨ نفر از کسبه شاغل در پلاسکو به دلیل شوک این اتفاق و مشکل قلبی به بیمارستان منتقل شدند.حالا آینده گنگ و مبهمی در انتظار اهالی پلاسکو است و تعداد عظیمی از کسبه و کارگران این مجتمع تجاری، دل‌نگران آینده خود هستند؛ از چک‌هایی که برگشت خواهد خورد و کارگرانی که به دلیل بیمه نبودن، اغلب مشمول بیمه بیکاری نخواهند شد. از سوی دیگر، معلوم نیست سرنوشت سرقفلی این واحدهایی که تا دو هفته پیش فقط یک واحد ٣٨متری آن، یک‌میلیارد و ٩٩٠ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، چه خواهد شد. این دل‌نگرانی‌ها حتی باعث شد که جلسه روز گذشته مالکین و کسبه پلاسکو که در حسینیه فاطمه زهرا برگزار شد، پس از چند دقیقه به‌دلیل فریادهای پی در پی کسبه به تنش کشیده شود. کسبه فریاد می‌زدند زندگی ما از بین رفته است و چرا بنیاد مستضعفان پاسخگوی ما نیست؟ آنها به این مساله اعتراض داشتند که چرا رئیس بنیاد مستضعفان در جلسه حضور ندارد تا تمام مطالبات ما در این جلسه بیان شود. یکی از کسبه ساختمان پلاسکو می‌گوید: «تمام زندگی‌ام دود شد رفت هوا. از این پس هزاران هزار چک در سراسر کشور برگشت می‌خورد و سندی برای میلیون‌ها یا میلیاردها تومان پول روی هوا وجود ندارد.آتش سوزی ساختمان ۵۴ ساله پلاسکو درس هایی زیادی را در ارتباط با برخوردهای داخلی و خارجی با این موضوع به ما آموخت که نیازمند برگزاری برنامه‌های مختلف برای موشکافی و بررسی ابعاد مختلف آن است. پایین بودن آمار بیمه یکی از درس‌های این حادثه که این روزها در رسانه‌های مختلف به صورت پراکنده به آن پرداخته می‌شود، پایین بودن آمار بیمه شدن اموال و سرمایه‌های مالکان و صاحبان مراکز تجاری مستقر در پلاسکو است.براساس آمارهای اعلام شده، ۵۶۰ واحد در مجتمع تجاری پلاسکو فعال بود. ۱۵ هزار میلیارد ریال خسارت به این واحدها وارد شده است و سه هزار کارگر نیز بیکار شدند. بخش زیادی از کسبه این ساختمان در صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پیراهن بودند که ۹۹ درصد آنان از این واحدها به عنوان «مرکز پخش» استفاده می‌کردند. همچنین ۱۸۰ واحد در این ساختمان تولیدکننده و فروشنده دیگر اقلام بودند.در این ساختمان ۴۰۰ واحد پیراهن دوز، ۶ واحد کشباف، هشت واحد صنف خیاطان و ۲۰ واحد تولیدی کفش فعال بود. میزان خسارت اکنون در گرماگرم اقداماتی که در ارتباط با حادثه آتش سوزی و به دنبال آن فروریختن ساختمان پلاسکو انجام می‌شود، براساس تخمین‌های اولیه رقم ۱۵ هزار میلیارد ریال (۱۵۰۰ میلیارد تومان) به عنوان خسارت اولیه اعلام می‌شود که این رقم می‌تواند در ادامه بررسی‌های دقیق ابعاد دیگر حادثه افزایش نیز داشته باشد.براساس اعلام بیمه مرکزی ایران از رقم خسارت بالا، فقط ۳۵ درصد اموال و دارایی‌های موجود در ساختمان پلاسکو بیمه بوده و برای همین منظور نیز رقمی کمتر از ۴۹۰ میلیارد ریال (۴۹ میلیارد تومان) خسارت به افراد پرداخت می‌شود که با یک محاسبه سرانگشتی زیان پیش بینی شده پرداختی در مقابل رقم خسارات وارده بسیار ناچیز است و احتمال افزایش ضرر در مراحل بعدی و محاسبات دقیق‌تر نیز بسیار زیاد است. البته افرادی که اقدام به بیمه کردن اموال خود کرده‌اند نیز شاید پیش بینی چنین روزی را با این ابعاد گسترده برای هدر رفت یکباره سرمایه‌ها و دارایی ثابت و جاری خود نمی‌کردند؛ براساس اعلام بیمه مرکزی، این افراد نیز بعضا به دلیل پایین اعلام کردن سرمایه برای عدم پرداخت حق بیمه واقعی، دارای پوشش‌های ناکافی از ۵۰۰ میلیون ریال تا چند میلیارد ریال هستند که دریافت خسارات نیز از شرکت‌های بیمه گزار نیز فقط بخشی از زیان‌های وارده به آنها را تامین می‌کند. توجه ناکافی به بیمه این امر نشان می‌دهد در کنار توجه ناکافی به امر ایمنی و زوایای مختلف آن، بی توجهی به اخذ پوشش‌های مناسب و کافی بیمه‌ای برای جبران خسارت‌های وارده به عنوان یک رویه غلط در کشور فراگیر شده است. با توجه به آنچه که گذشت باید گفت نظر به اینکه برخی بیمه‌ها فاقد اجبارند، یکی از اموری که باید با همکاری و ارایه مشوق‌های لازم از سوی مسئولان بیمه‌ای کشور به صورت عمومی و سراسری انجام شود، گسترش فرهنگ بیمه در ابعاد مختلف است تا مردم هنگام مواجه با بلایای مختلف در کنار مشکلات روحی و روانی ناشی از آن، با موضوع تامین منابع مالی برای جبران خسارت مواجه نشوند. پیش از حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو نیز موضوع سرمازدگی باغ‌های مناطق مختلف کشور مطرح شد و از این بابت شماری از کشاورزان پس از یک سال زحمت در نهایت محصولاتشان دچار سرمازدگی شد و از بین رفت و آنهایی که بیمه نبودند دچار خسارت شدند. همچنین اکنون شماری از شهروندان به‌دلیل نداشتن بیمه شخص ثالث و تصادف رانندگی در پشت میله‌های زندان و دور از خانواده به سر می‌برند. با توجه به اینکه فقط از مجموعه ۴۳ حادثه طبیعی (نه انسان ساز) در جهان نزدیک به ۳۴ مورد آن در ایران بروز می‌کند باید گفت که کشور به گسترش فرهنگ بیمه به عنوان یک اقدام پیشگیرانه بسیار مفید و ضروری نیاز دارد و این مهم در ارتباط با بیمه منازل مسکونی مردم در برابر زلزله و آتش سوزی بیش از پیش احساس می‌شود و در کنار عزم مردم، کمک بیشتر مسئولان بیمه را نیز می‌طلبد. ۲۱۰ واحد بیمه بودند رئیس کل بیمه مرکزی با اشاره به حادثه ساختمان پلاسکو و خساراتی که به واحدهای این ساختمان وارد شد تعداد واحدهایی که بیمه نامه داشته‌اند را ۲۱۰ واحد دانست.عبدالناصر همتی با اشاره به این که تعداد واحدهای بیمه شده در ساختمان پلاسکو بیش از ۱۶۰ واحد اعلام شده بود ادامه داد: پس از اطلاعات کامل‌تری که از واحدهای پلاسکو بدست آمد مشخص شد، حدود ۲۱۰ واحد دارای بیمه نامه بوده‌اند و این بیمه نامه‌ها از ۱۴ شرکت دریافت شده بود که تاکنون ۹ میلیارد تومان آن پرداخت شده و در کل ۴۹ میلیارد تومان خسارت برآورد شده است. همتی با اشاره به اهمیت بیمه افزود: در حادثه پلاسکو مغازه‌داران خوشحال بودند که حق بیمه پرداخت نکرده‌اند، اما اگر در طول ۱۰ سال حق بیمه آنها ۲۰ میلیون تومان می‌شد، اکنون می‌توانستند ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون خسارت دریافت کنند. همتی با اشاره به این که برای بیمه کردن ساختمان‌ها باید ارزیابی ریسک را مدنظر قرار داد گفت: در این شرایط عاطفی کشور نمی‌توانم با شرکت‌های بیمه برای پرداخت کردن خسارت واحدهای پلاسکو برخورد کنم، اما در شرایط عادی چرا باید بیمه‌ها واحدهای ساختمانی با این ضریب ریسک و حجم نا امنی را بیمه کنند؟ رئیس کل بیمه مرکزی در رابطه با اجباری کردن بیمه آتش سوزی گفت: بیمه نمی‌تواند این بیمه را اجباری کند و طرحی در این رابطه نیز ندارد. موافقت نکردن شورای نگهبان با بیمه زلزله می‌تواند به خاطر اجباری بودن آن باشد. از نظر منطقی نیز هر کس می‌تواند بگوید مال خودم است می‌خواهم از بین برود و به همین خاطر نمی‌توانیم آن را اجبار کنیم، اما به دنبال پیشنهاد هستیم که هیئت مدیره ساختمان‌های اداری و تجاری کل ساختمان را بیمه کنند و جزو الزامات داخلی ساختمان‌ها شود، زیرا در حادثه پلاسکو نیز آتش سوزی از یک واحد شروع شد و به بقیه سرایت کرد در واقع هر واحد در برابر بقیه واحدها مسئول است. بر اساس اخبار منتشر شده، بعد از حادثه پلاسکو تاکنون نزدیک به یک هزار نفر از کسبه مستقر در خیابان جمهوری اسلامی اقدام به پوشش بیمه‌ای سرمایه‌های ثابت و جاری خود کرده‌اند تا در صورت بروز حادثه که هیچگاه خبر نمی‌کند، بتوانند بخشی از خسارت‌های خود را جبران کنند. در صورتی که ۶۰۰ واحد پلاسکو را به عنوان یک جامعه آماری در نظر بگیریم، فقط ۳۵ درصد از آنها بیمه بوده اند؛ با تعمیم این آمار به سراسر کشور می‌توان گفت هنوز دارایی، سرمایه و املاک ۶۵ درصد دیگر از افراد جامعه فاقد پوشش بیمه‌ای است که ضرورت توجه به موضوع بیمه و گسترش فرهنگ آن را می‌طلبد.
منبع: baharnews.ir