بررسی و تشخیص استرس
هر فردی درک و پاسخ های مخصوصی به خود را در برابر استرسورها دارد. این که عاملی استرسی زا چگونه درک می شود به عقاید، تجربیات، عواملی محیطی، سبک زندگی و مکانیسمهای مواجهه ی روانی فرد بستگی دارد. بنابراین لازم است روانکاو، روان شناسی و روان پزشک در ضمن مصاحبه و معاینه، به نکات زیر توجه کنند:
۱. نشانه های شدید و متوسط می توانند خطر ایجاد بیماری را افزایش دهند. اغلب مردم با استرسورهای خفیف مثل ترافیک روبهرو هستند. این استرسورها چند دقیقه تا چند ساعت طول می کشند و به تنهایی خطر آفرین نیستند. O استرسورهای متوسط (مانند اختلاف حل نشده با دیگران که خطر بیماری جسمی را در افراد مستعد افزایش میدهند) از چند ساعت تا چند روز طول می کشند. استرسورهای شدید (مثل عدم توافق بین زن و شوهر یا بیماری جسمی و روانی طولانی که سلامت فرد را به طور جدی در معرض خطر قرار می دهند) در بسیاری از موارد طولانی هستند و از چند هفته تا چند سال طول می کشند.
۲. نشانه های رشدی استرس که در مراحل مختلف رشد ممکن است وجود داشته باشند (مثل جدا شدن از خانواده و رفتن به شهر دیگر).
۳. نشانه های روانی – اجتماعی (مثل سوء مصرف مواد، تغییر در عادات غذاخوردن و الگوهای خواب و فعالیت، احساسی عدم کفایت و عدم اعتماد به نفسی و از دست دادن شغل).
۴. اعتقاد به خداوند، استرسی را کاهش میدهد و باعث می شود فرد سازگاری مناسب داشته باشد. برعکسی، ممکن است استرسورها عقاید را تحت تأثیر قرار دهند که در این صورت لازم است مداخله یی مناسب انجام شود.
درمان استرس
درمان های غیر دارویی
برای درمان غیر دارویی استرس از روشی های فیزیولوژیک، شناختی و رفتاری در جهت کاهش آثار استرسی استفاده می شود. نقشی فرد و مشارکت او در درمان نیز مورد تأکید قرار می گیرد. هدف از درمان، فراهم آوردن مهارتهای لازم رفتاری، شناختی وروانی فیزیولوژیک برای افراد است. افرادی که نحوہی ادارہی استرس را یاد می گیرند، خود در تغییر عواملی، فعال هستند.
درمانگر استرسی، درمانگر ماهری است که به عنوان یک محرک، تسهیل کننده و مدل برای فرد، در کسب آرامش و مهارتهای استرسی عمل می کند. درمانگر استرسی، وظیفه دارد برنامه ای سازمان دهی شده و واقع گرایانه را طراحی کند ولی اجرا و ادامه ی برنامه بر عهده ی خود فرد است. اهداف اختصاصی یک برنامه ی درمانی جامع استرسی، کمک به فرد با روشی های زیر است:
۱ – آگاه سازی فرد از استرس های موجود در محیط
۲ – تشخیص پاسخ اختصاصی فرد به استرس
۳ – توسعه دادن و آزمون رفتارهای مقابله ای جدید
۴ – کسب کنترل خود فرد بر فرآیندهای فیزیولوژیک
۵ – تعمیم دادن مهارتهای کاهش دهندهی استرسی و استراتژی هایی برای فعالیتهای روزمرہ زندگی.
نکته: آموزش فرد برای درمان خودش، به مفهوم حذف استرس نیست. استرس برای زندگی ضروری است. آموزش درمان استرس، برای بالا بردن توانایی فرد در نفع بردن از رفتارهای خود در مواجهه با مشکلات است.
منبع: mahsho.com