کم خونی فقر آهن چیست؟

کم خونی فقر آهن شایعترین نوع کمخونی است و عللی بسیاری دارد. در این نوع کم خونی، غالبا گلبولهای قرمز در مشاهده با میکروسکوپ رنگ پریده تر از معمولی (هیپوکروم) و کوچک تر از حد طبیعی (میکروسیتیک) هستند.
در این کم خونی مقدار آهن لازم برای ساخت هموگلوبین ناکافی است. بیماری با فقر آهن در اثر دریافت ناکافی آهن از راه رژیم غذایی یا جذب ناکافی آن برای مقابله با آهن از دست رفته از طریق قاعدگی یا بعضی از بیماری ها ایجاد میشود.
همانگونه که قبلا ذکر شد آهن بخش اصلی هموگلوبین را تشکیل میدهد و پایین بودن مقدار آهن، سهم هموگلوبین در گلبول قرمز را کاهش میدهد.
۲۰ درصد از تمام زنان در سنین باروری در ایالات متحده دچار کمخونی فقر آهن هستند، در حالی که تنها ۲ درصد از مردان بزرگسالی از این نوع کم خونی رنج میبرند.
نکته: عامل اصلی کمخونی فقر آهن در سنین پیش از یائسگی در خانمها، خونریزی قاعدگی است.
مطالعات نشان داده است که فقر آهن، بدون وجود کمخونی میتواند موجب کاهش کارایی محصلی در فراگیری دروس مدرسه شود و ضریب هوشیاری (IQ) دختران نوجوان ها را کاهش دهد هرچند که این مشکل می تواند ناشی از عوامل اقتصادی اجتماعی باشد.
به گاهی فقر آهن عاملی ایجاد ترک خوردگی گوشه لب ها است.
کم خونی فقر آهن ممکن است در اثر خونریزی از ضایعات گوارشی نیز ایجاد شود. آزمایشی خون مخفی مدفوع، آندوسکوپی از قسمت فوقانی و تحتانی دستگاه گوارشی برای تشخیص این موارد ضرورت دارد. در آقایان و در زنان یائسه احتمالی این که خونریزی گوارشی ناشی از پولیپ کولون یا سرطان کولون و رکتوم باشد بیشتر است.
بیماری کرون و برداشتن قسمتی از معده یا روده کوچک، مصرف بعضی از داروها، غذاها و نوشابههای دارای کافئین میتواند موجب کمخونی فقر آهن شود.
نکته: شایع ترین علت کم خونی فقر اهن در سراسر جهان، عفونت های انگلی (ناشی از کرم قلاب دار، امیبیاز، شیستوزومیاز و کرم های شلاقی) هستند.
تشخیص کم خونی فقر آهن به وسیله پزشک و بر مبنای اندازهگیری آزمایشگاهی مقدار هموگلوبین، هماتوکریت، ترانسفرین، فریتین و آهن سرم صورت میگیرد.
درمان کم خونی فقر آهن به وسیله پزشک و با استفاده از سولفات آهن یا گلوکونات آهن یا فومارات آهن صورت میگیرد. در اکثر موارد، درمان به صورت خوراکی و در موارد حاد یا هنگامی که بیمار آهن خوراکی را تحمل نمی کند انجام می شود. کم خونی فقر آهن باید طی مدت ۲ ماه اصلاح شود ولی درمان ۴ ماه دیگر نیز ادامه مییابد تا ذخایر بافتی آهن جایگزین شوند. مصرف ویتامین C افزایش جذب آهن را سبب می شود.
منبع: mahsho.com