جاذبه‌های آشکار غذای گیلانی
۱٫ ترامپ و پاچ باقلا
اواخر سال ۲۰۱۶، زمانی که دونالد ترامپ چهل و پنجمین رییس جمهور ایالات متحده شد، در کانال های تلگرامی گیلان یک جوک دست به دست می شد. جوک محبوب آن روزها خطابه ای ساختگی از رییس جمهوری منتخب امریکا بود که در آن ترامپ می گفت بعد از سفر به اکثر کشورهای جهان و اندوختن ثروت بسیار و البته پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری امریکا تنها یک آرزو دارد: این که به رشت بیاید و باقلاقاتق با پاچ باقلا بخورد! پاچ باقلا یک اصطلاح محلی در استان گیلان است و برای انواعی از لوبیا که در نوع مصرف مشترک هستند به کار می رود. در این جوک نه ترامپ مهم است نه خود پاچ باقلا، چیزی که بر اهمیت آن تاکید می شود میل شدید ایرانی ها به غذاست.
۲٫ از کرج تا رشت
۳٫ غذا برای سیرشدن نیست
۴٫ جاذبه های آشکار غذای گیلانی
غذای گیلانی تنها برای خود گیلانی ها جذاب نیست. در طول اعصار خارجی هایی که به ایران آمده اند، مجذوب ذائقه گیلانی ها شده اند و در خاطرات خود حتما به غذا اشاره کرده اند. الکساندر شودزگو شاعر، اسلام شناس و ایرانشناس لهستانی در کتاب «سرزمین گیلان» درباره غذای گیلانی ها نوشته: «مردم گیلان ماهی شور را بیشتر به عنوان چاشنی به کار می برند تا این که به عنوان یک رکن اساسی غذا. در سراسر سرزمین ایران تنها گیلان است که گوشت گاو استفاده می شود و آن ها را در بازارها می فروشند. طیور همه جا فراوان است و مهارت آشپزهای این سامان حتی در دربار تهران از اشتهاری تام برخوردار است.»
همچنین لویی رابینو در اوایل قرن بیستم در کتاب «ولایات دارالمرز ایران» در مورد غذاهای گیلانی نوشته: «غذای اصلی گیلانی ها عبارت است از چلو (برنج پخته با آب) و تکه ای ماهی شور. مردم مراکز بزرگ جمعیت در این منطقه نان مصرف نمی کنند.» در سال های اخیر نیز گردشگران خارجی توجه ویژه ای به غذاهای گیلانی داشته اند و اگر از آن ها بخواهید پنج جمله درباره گیلان بگویند به احتمال قریب به یقین به غذاهای گیلانی هم اشاره می کنند.
زن گیلانی در حال کباب کردن ماهی
۵٫ امید به زندگی
فکر می کنید گیلانی ها چند نوع غذا دارند؟ بیست نوع؟ چهل نوع؟ پنجاه نوع؟ صد نوع؟ نه! به روایتی ۱۷۰ نوع غذا در گیلان طبخ می شود، اگرچه برخی پژوهشگران می گویند ۲۷۰ نوع غذا در گیلان شناسایی شده است. باقلاقاتوق، چخرتمه، کوکوی مرغ، اناربیج، شش انداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، نازخاتون، موتن جن، لونگی، کولی غورابیج، ماهی فیبیج، ماهی قلیه شمالی، واویشکا، ترش شامی، شامی، کوکوی اشبل، کوکوی گردو، شاه کوکو و کوکوی اوزون برون، کال کباب، بورانی بادمجان و…
۶٫ در ستایش غذای خانگی
مسافران و گردشگرانی که به رشت می آیند، تنوع غذایی بی بدیل این شهر را در کلبه های غذاخوری با نمادهای محلی مثل کلش و حصیر در فضای جنگلی، در مکان های سنتی و رستوران ها به همراه استفاده از ظروف سفالی و چوبی محلی، در مسیر جاده های منتهی به رشت و خیابان های اصلی و فرعی آن به چشم می بینند. مردم رشت اعتقاد دارند بهترین غذاها در منزل تهیه می شود و بر همین اساس رستوران ها هم تلاش می کنند غذاهای شان طعم غذاهای خانگی را داشته باشد تا مشتری بیشتری جلب کنند. شاید رشت بیش از هر شهر دیگری در کشور (به نسبت جمعیت و وسعت) رستوران داشته باشد.
راه اندازی انواع رستوران های مدرن و محلی، جاده ای و شهری اکنون که به یکی از فرصت های کارآفرینی در رشت تبدیل شده است. ثبت شدن رشت در شبکه شهرهای خلاق جهان در رشته خوراک شناسی امکانات جدیدی را برای توسعه گردشگری و ایجاد مشاغل وابسته در دیگر استان ها و کشورهای آسیایی و اروپایی فراهم کرده است. این قابلیت ها در سال ۱۳۹۳ شهرداری رشت را بر آن داشت تا در ابتدا با راه اندازی دفتر همکاری های شهرداری رشت و کمیسیون ملی یونسکو- ایران به سوی جهانی کردن این شهر حرکت کند. سپس با برنامه ریزی مناسب و اجرای دقیق در زمینه های مختلف فرهنگی، علمی- آموزشی و کالبدی شرایط برای برداشتن گامی بزرگ تر مهیا شد.
پرونده نهایی رشت برای پیوستن به شبکه شهرهای خلاق جهان در حوزه خوراک شناسی ۲۵ تیر ۱۳۹۴ (۱۵ جولای ۲۰۱۵) به یونسکو ارائه شد. در نهایت شهر رشت روز ۲۰ آذرماه ۱۳۹۴ (۱۱ دسامبر ۲۰۱۵) به طور رسمی در شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو در خوراک شناسی ثبت شد. شبکه جهانی شهرهای خلاق معتبرترین شبکه جهانی است که سال ۲۰۰۴ از سوی یونسکو پایه گذاری شده است. این شبکه خلاقیت مردم را براساس صنایع دستی، معماری و طراحی، رسانه، موسیقی و غذا به عنوان شاخصه های شهر خلاق بررسی می کند. درواقع شهر خلاق از نظر یونسکو جایی است که هنر و تنوع فرهنگی به دلیل اهمیت و توانایی خاص آن مورد تشویق قرار می گیرد و افراد می توانند در زندگی روزمره خود از فعالیت های خلاقانه بهره ببرند.
۷٫ یونسکویی ها چرا عاشق غذای رشت شدند؟
رشت تنها شهر ایران است که در رشته خوراک در شبکه شهرهای خلاق جهان ثبت شده است. اگر یک بار طعم غذای گیلانی را چشیده باشید، حتما متوجه شده اید که چرا این تنوع غذایی نزد یونسکویی ها دلربایی کرده است. نچشیده اید؟ در اولین فرصت امتحان کنید.
منبع: برترینها
