کمبود ید و اختلالات ناشی از آن

بیماری گواتر ناشی از کمبود ید در بسیاری از مناطق کشورمان بخصوص نقاط کوهستانی و دور افتاده شایع است. البته عوارض کمبود ید فقط به بیماری گواتر خلاصه نمی شود. کمبود شدید ید سبب عقب ماندگیهای جسمی و ذهنی و اختلالات عصبی و روانی می گردد و سلامت انسان را از دوران زندگی جنینی تا بزرگسالی در معرض مخاطره قرار می دهد. در زمان ابتلا به کمبود ید، اغلب سقط جنین اتفاق می افتد و نوزاد مرده به دنیا می آید.
کودکانی که از مادران مبتلا به کمبود ید متولد می شوند ممکن است ناقص الخلقه باشند و دچار اختلال روانی گردند؛ کم شدن هوش و حافظه در سنین رشد و تأخیر در رشد کودکان نیز عارض می شود. برای پی بردن به بیماری گواتر، غده تیروئید را معاینه می کنند، در حالت طبیعی غده تیروئید لمس نمی شود و لذا گواتر وجود ندارد.
اکثر اختلالات ناشی از کمبود ید دائمی و علاج ناپذیر هستند، اما تمام آنها قابل پیشگیری می باشند. غذاهای دریایی مثل خرچنگ، میگو، صدف و ماهی آب شور غنی ترین منابع غذایی ید محسوب می شوند. مقدار ید لبنیات و تخم مرغ متغیر است و بستگی به فصل سال و میزان ید خاکی دارد که حیوان در آن پرورش یافته است. بیشتر دانه های غلات، حبوبات، میوه ها و سبزیها حاوی ید کمی هستند که به میزان ید خاک بستگی دارد.
بهترین راه برای کنترل و پیشگیری از اختلالات ناشی از کمبود ید، مصرف نمک یددار است. البته از تزریق محلول ید روغنی در داخل عضله نیز استفاده می شود و هر تزریق برای ۴-۳ سال به میزان کافی ید بدن را تأمین می کند، اما مصرف روزانه نمک یددار، حفاظت کاملی را در برابر تمام اختلالات ناشی از کمبود ید فراهم می سازد. هر فرد اعم از جوان، پیر، سالم یا بیمار بطور روزانه به ید نیاز دارد و زنان باردار و کودکان خردسال حتی بیش از دیگران به ید نیازمند هستند؛ بنابراین مصرف نمک ید دار نه فقط بی ضرر است، بلکه مصرف روزانه آن ضروری نیز می باشد.
در نگه داری نمک ید دار باید توجه شود، زیرا قرار گرفتن آن در معرض مستقیم نور خورشید و رطوبت به مدت طولانی موجب تخریب ید در نمک می گردد، بنابراین نمک یددار را باید در ظرف بدون منفذ پلاستیکی، چوبی، شیشه ای و یا سفالی با سر پوش محکم نگه داری نمود و حداکثر تا ۶ ماه پس از خرید آن را مصرف کرد.
منبع: مه شو