سوء تغذیه و بیماریهای ناشی از آن
تعریف سوء تغذیه : عوارض ناشی از کمبود کلی مواد غذایی یا زیادی مصرف آن و یا کمبود یک یا چند نوع ماده مغذی (ویتامین ها، مواد معدنی) را سوء تغذیه می گویند.
اختلالات تغذیه ای بزرگترین مساله بهداشتی عصرها را به وجود آورده است، زیرا به موجب بررسیهای انجام شده، در جهان کنونی بیش از ۷۸۰ میلیون نفر (در حدود ۲۰ درصد جمعیت جهان) سوء تغذیه مزمن دارند، در حدود ۱۹۰ میلیون کودک کمتر از پنج سال، از جمله ۱۵۰ میلیون نفر در آسیا و ۲۷ میلیون نفر در افریقا از سوء تغذیه رنج می برند، روزانه ۴۰ هزار کودک کمتر از پنج سال می میرند که سوء تغذیه یک عامل موثر و مهم آن است، بیش از ۲ میلیارد نفر از کمبود ویتامین ها و املاح معدنی (آهن، ید و …) رنج می برند که عواقب این کمبود ها کوری، عقب ماندگی ذهنی و جسمی و حتی مرگ است.
عده زیادی از کودکان یا به علت همان اختلالات تغذیه ای که دارند در سالهای اول و دوم زندگی می میرند و یا اگر زنده بمانند به آسانی آماده ابتلا به بیماریهای دستگاه گوارشی و تنفسی می شوند و از این طریق به دام مرگ می افتند. آنهایی که از این مرحله رهایی می یابند در تمان دوران رشد و بلوغ از سلامت کامل برخوردار نبوده، ظرفیت فکری و بدنی آنان همیشه کمتر از معمول و متوسط است. با اینکه اثر بدی تغذیه در قابلیت فراگیری در تمام دوره های مختلف زندگی منعکس می شود، ولی تأثیر آن بخصوص در سه مرحله از زندگی، از اهمیت بسیاری برخوردار است :
الف- دوران نوزادی و ماههای اول : اهمیت این دوره از آن جهت است که قسمت اعظم رشد مغز در دوران جنینی و ماههای اول بعد از تولد انجام می گیرد. سوء تغذیه مادر باعث کمبود وزن نوزاد در هنگام تولید می شود و همچنین کودکانی که در ماههای اول تولد به سبب تغذیه ناقص رشد کافی نمی کنند احتمال دارد در آینده قدرت یادگیری کمتری را دارا باشند.
ب- در سنین قبل از مدرسه : کودک در ۵ سال اول عمر مهارتهای زیادی را فرا می گیرد، مانند صحبت کردن، بازی کردن و غیره؛ اما اگر خوب تغذیه نشده باشد میل به بازی ندارد، بی حال و افسرده است و از هر جهت نسبت به هم سن های خود عقب تر می نماید.
ج- در سنین مدرسه : سالهایی که کودک دوره ابتدایی را می گذارند، از نظر تغذیه، دوره ای قابل توجه است، زیرا هنوز رشد کودک ادامه دارد، گرچه میزان رشد او کمتر از سالهای اول زندگی است. تغییرات رشد قدی کودک در این سنین تقریباً ثابت و به طور متوسط سالانه حدود ۶ سانتی متر و میزان اضافه وزن او نیز حدود ۵/۳ کیلوگرم در سال است.
منبع: مه شو