سینمای ایران در مسیر جهانی شدن
یکتا تاجیک- روزنامه بهار
در نیمه اول امسال، لیلا حاتمی به نوعی چهره مطرح سال بود. او به دلیل حضور متفاوتش در فیلم تلخ و تاثیرگذاررگ خواببه کارگردانی حمید نعمت‌اله، چهره‌ای دیگر از خود به نمایش گذاشت. این حضور البته به واسطه کارگردانی و هدایت درست نعمت‌اله، موسیقی خاص سهراب پورناظری و صدای ویژه همایون شجریان، همچنین داستان و روایت معصومه بیات و فیلمبرداری فرشاد محمدزاده به خوبی دیده شد اما لیلا حاتمی توانست تنهایی و غربت یک زن آسیب دیده را به خوبی ایفا کند. ضمن اینکه به تازگی عطری با برند لیلا حاتمی با نامتهرانوارد بازار فرانسه و ایران شد که نام او را در رسانه‌ها مطرح کرد. همچنین به تازگی نام او در فهرست بهترین نقش‌آفرینی زنان قرن ۲۱ قرار گرفت که این اتفاق برای سینمای ایران هم قابل توجه بود.
***
نام «لیلا حاتمی» در فهرستی جهانی
برای هر هنرمندی، رسیدن به درجه‌ای از اعتبار هنری، یک اصل ارزشی مطلوب است و برای رسیدن به این جایگاه همگی آرزومندی دارند، برخی تلاش می‌کنند و در نهایت تعدادی یا بهتر می‌توان گفت که معدود افرادی موفق می‌شوند به این جایگاه دست پیدا کنند. در سال‌های اخیر هنرمندان ما هم توانسته‌اند در محافل جهانی، خود را اثبات کنند و اعتباری به دست آوردند. این افتخار در حیطه سینما تا مدت‌ها در ید اسطوره سینمای ایران، عباس کیارستمی بود که نام ایران و سینمای ایران را هویتی جدید بخشید و بعدها اصغر فرهادی با دو فیلم موفقش در جشنواره‌های جهانی و به ویژه در آکادمی اسکار دوچندان کرد و فرهادی به هنرمندی موفق و چهره در جهان تبدیل شد. این اعتبار و افتخار در زمینه بازیگری در سال ۲۰۱۶ توسط شهاب حسینی در جشنواره کن محقق شد و اخیرا هم نوید محمدزاده، جایزه مهمی از جشنواره برلین را از آن خود کرد. اخیرا هم نام لیلا حاتمی در کنار بسیاری از بازیگران زن قرن ۲۱ قرار گرفت که برای سینمای ایران قابل تامل بود. در فهرستی که از بهترین نقش‌آفرینی‌های بازیگران زن در قرن بیست و یکم تهیه شده، لیلا حاتمی در کنار چهره‌هایی چون ایزابل هوپر، ژولیت بینوش و اسکارلت جوهانسون جای گرفته است. به گزارش ایندی وایر، منتقد سایت سینمایی ایندی وایر با تاکید بر این که در دو دهه اخیر شماری از بهترین فیلم‌های جهان با بازی بازیگران زن شکل گرفته، به این امر اشاره دارد که گرچه کارگردان یا نویسنده فیلمنامه این شخصیت‌ها را شکل داده‌اند، اما این بازی بازیگران بوده که به آنها جان بخشیده است.
در این فهرست در حالی که لیلا حاتمی برای بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی به عنوان یکی از بهترین بازیگران قرن بیست و یکم شناخته شده است، در عین حال ژولیت بینوش برای بازی در فیلم «کپی برابر اصل» عباس کیارستمی یکی از بهترین‌ها خوانده شده است. درباره بازی لیلا حاتمی منتقد این سایت ضمن اشاره به شرایط جدایی یک زوج و تاثیری که ممکن است بر فرزند آنها داشته باشد، می‌گوید گرچه فرهادی اسکار را دریافت کرد اما حاتمی نیز شایسته دریافت این جایزه بود. زمانی که همسر او به حرکت ادامه نمی‌دهد او تصمیم می‌گیرد حرکت کند و پیچیدگی‌های خانوداگی در سطحی کاملا جدید راه او را سد می‌کند. او سرانجام از ناامیدی بیرون می‌آید اما راه را بر هر نوع افراط در ارائه این حس می‌بندد و انعطاف پذیری او بعد درخشانی برای ارائه این شخصیت فرهادی ایجاد می‌کند.
برتری «ژن خوب» یا توانمندی صبورانه؟
لیلا حاتمی اخیرا چهره نام آوری در رسانه‌ها و جهان شده است و هر چند او از پشتوانه فرهنگی به واسطه آثار و منش پدرش علی حاتمی برخوردار بوده اما با این حال به دلیل منشی که خودش داشته (او کم مصاحبه می‌کند، کم در محافل مختلف حضور پیدا می‌کند و خانواده محور است) و البته زود از دست دادن پدرش، خیلی از این وجه بهره برداری نکرده است و چه بسا اگر هم از این موقعیت و«ژن خوب» بهره برداری می‌کرد، شاید می‌توانست در داخل برد داشته باشد اما در بیرون از کشور، این برد کمتر بوده است، زیرا علی حاتمی، بیشتر فیلمسازی با نگاهی به فرهنگ و هویت ایرانی بود و بیش از آنکه در محافل هنری جهان چهره باشد، در داخل کشور محبوب و معتبر بوده است. بنابراین می‌توان گفت آنچه لیلا حاتمی در سینمای جهان به دست آورده، بیشتر ماخوذ به تلاش خود او و انتخاب‌های خوبش بوده است.
لیلا حاتمی با وجود کارنامه موفق بازیگری به دلیل حضور درفیلم هایی چون «لیلا»، «ارتفاع پست»، «شیدا» و بسیاری دیگر با بازی در فیلم «بی پولی» بود که سیمرغ بازیگری را به دست آورد اما با بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» چهره اش جهانی شد. او در آخرین جشنواره فجری که برگزار شد، دوباره سیمرغ بازیگری را مشترکا با مریلا زارعی برای فیلم «رگ خواب» دوباره به کارگردانی حمید نعمت‌الله به خانه برد.او درباره این فیلم اظهار داشته است: واقعیت این است که دیدن این فیلم برای من هم غافلگیرکننده است و تحت‌تأثیر آن هستم. با بازی دررگ خواببه آرزویم رسیدم و خوشحالم که یک بار دیگر در مقابل دوربین نعمت‌اله رفتم و همکاری خوبی با او داشتم.
او حق دارد که این تجربه را متفاوت بخواند زیرا حضور و بازی لیلا حاتمی در این فیلم، معنایی دیگر به این روایت داستانی بخشید. او از لحن صدای رنجورش و سردی نگاهش در این فیلم برای واقعیت بخشیدن به کاراکتر زن فیلم بی نهایت موفق بهره‌برده است. فروپاشی «مینا» در بازی منحصر به فرد حاتمی حس می‌شود و باور پذیر است. هر چند نام لیلا حاتمی به خاطر بازی موفقش در «جدایی نادر از سیمین» در فهرست جهانی قرار گرفته است اما بازی او در «رگ خواب» منحصر به فرد است و نشان می‌دهد که بی دلیل در آن فهرست جهانی قرار نگرفته است.
حضور در بازار تجاری جهان
پیش از این هدیه تهرانی، لیلا اوتادی و چند نفر دیگر از بازیگران تلاش کردند تا عطری با برند نام خود تولید و وارد بازار تجاری کنند اما این فعالیت تجاری موفقیت‌آمیز نبود و باید دید عطر لیلا حاتمی به چه سرنوشتی دچار می‌شود. پیشاپیش می‌توان حدس این فعالیت تجاری به دلیل موفقیت‌های لیلا حاتمی در جشنواره‌های مختلف و شناخت از بازار جهانی به دلیل زندگی در فرانسه سرانجام بهتری به نسبت دیگر همکارانش داشته باشد. پیشتر او در زمینه مد و لباس در محافل هنری جهان نام آور شده بود. وقتی او در جشنواره کن سال ۲۰۱۴ به همراه تیم فیلم«جدایی نادر از سیمین» حضور داشت، لباس او جزو بهترین لباس‌های فرش قرمز جشنواره کن شد.
حاتمی در کن ۲۰۱۴ که یکی از داوارن بین المللی حاضر در این جشنواره بود با یک سنت شکنی، لباسی را پوشید که حدود ۱۸۰ سال قدمت داشت و نمونه‌ای بارز از هنر سنتی ایران، یعنی «نقده دوزی» بود. طراح لباس او، مهرنوش شاه حسینی بود که ایده استفاده از این لباس تاریخی را به لیلا حاتمی داد. او آرشیتکتی است که از سال ۱۳۷۴ داشته‌های معماری اش را به طراحی لباس وارد کرد و سرانجام از سال ۱۳۸۴ به شکل مستمر به طراحی لباس پرداخت و بیشتر با نام سُها دیزاین شناخته می‌شود. به نظر می‌رسد همکاری حاتمی با یک شرکت معتبر در زمینه عطرسازی بتواند نام عطر او را پرآوازه و موفق کند. او به تازگی عطری به نام «تهران» را در فرانسه و ایران معرفی کرده است و ظاهرا قصد دارد وارد صنعت پر رونق عطر بشود. حاتمی در همکاری با یک شرکت به نام «پارفم» برای خلق عطری که سازگار با انتظارات او باشد، خط تولید عطر خود را به راه‌انداخته است: عطری به نام Tehran لیلا حاتمی. قرار گرفتن نام فهرست بهترین بازیگران قرن ۲۱ می‌تواند به این برند جلوه‌ای ویژه ببخشد، امتیازی که هدیه تهرانی از آن بی بهره ماند.
منبع: بهارنیوز