خواندنی ها با برترین ها (۱۳۲)

برترین ها – محمودرضا حائری: در این شماره از خواندنی ها با زندگی و زمانه «علی اصغر حکمت»، نمایشنامه ی مشهور هنریک ایبسن «اردک وحشی» رمانی طنز از ادبیات انگلیس و… آشنا شوید.

حکایت حکمت (زندگی و زمانه علی اصغر حکمت شیرازی)

 

بعضی از این تجربه ها پرداخته می شد بسیار بود، چنان که آزادی احزاب سیاسی و مطبوعات هزینه نوسازی فرهنگی و اجتماعی شد. همین تجربه ها و هزینه ها بود که نسل برآمده از مشروطه یا فعال در این دوره را پخته ساخت این نسل چون به پختگی رسید، کشتیبان را سیاستی دیگر شد و اینان را به گوشه ی انزوا راند…

 

آقای پوتر آدم «ناقابل» حساسی است که می کوشد اصالتش با مراوده های بی حاصل با امثال نقاش های ساختمان و شاگرد مغازه ها، مستخدم ها و دکان دار ها و خلاصه آدم هایی که همه چیز را به دل می گیرند، خدشه دار نشود همه فکر و ذکرش هم این است که جوک های خوب تعریف کند. و چون به هر قیمت و هر بدبختی دلش می خواهد تحولیش بگیرند، رفته تو کله اش «تنها چیزی که مرد را می سازد، نوشتن یادداشت روزانه یا روزنامه خاطرات است.

اولین و پپنز خاطرات روزانه نوشتند که برای خودشان کسی شدند.» شخصیت آقای پوتر در عهدی شکل می گیرد که کارمندها با قلم پر می نوشتند و روی چهارپایه بلند می نشستند و سلسله مراتب اجتماعی به شدت رعایت می شد. اما تغییرات اجتماعی در شرف وقوع است، کارمندهای دون پایه شرکت نه برای کارمندهای قدیم، مثل پوتر احترام قائل می شوند،…

روزنامه خاطرات یک آدم ناقابل، بلافاصله پس از انتشار مورد توجه واقع شد و محبوبیتش کماکان پابرجاست و قطعاً آقای پوتر آخرین کسی است که به جاودانگی یادداشت های خود می خندد.

 

به گفته آلتوسر با کشف «قاره تاریخ» علم تاریخ پدید آمد که چون بر علم دیگری فلسفه خود را بنیان می نهد، بنابراین، می توان «ماتریالیسم تاریخی» را علم تاریخ و «ماتریالیسم دیالکتیک» را فلسفه مارکسیستی دانست که توضیح دهنده و تبیین کننده علم تاریخ است که در مجموعه جهان بینی مارکسیستی را پدید می آورند.

آلتوسر با بیان این که آثار دوره جوانی مارکس دارای ارزش علمی نیست، نمی تواند به عنوان نظریه ی لمی مارکسیستی به مثابه سلاحی در خدمت «عمل درست سیاسی» برای تغییر قرار گیرد، چرا که، «تنها نظریه علمی مارکسیستی» است که می تواند عمل دولت سیاسی را تضمین  کند و آلتوسر برای نشان دادن «نظریه علمی مارکسیستی» اقدام به دوره بندی آثار مارکش کرد و با این عمل نشان داد که تنها آثار دوره بلوغ و پختگی مارکس دارای ارزش علمی و سلاح برنده و کارایی در مبارزه طبقه کارگر برای براندازی نظام سرمایه داری است وی آثار مارکس را بدین گونه: نوشته های اولیه، دوره گسست، دوره گذار و بالاخره دوره بلوغ طبقه بندی کرد. خواننده در این کتاب می تواند همه این مطالب و تحولات فکری مارکس را دنبال کند.

اردک وحشی (نمایشنامه)

 

اردک وحشی را ایبسن وقتی نوشت که در مقام درام نویس اعتقاداتش عمیقاً در حال تحول بود. حرف ایبسن، از آن به بعد، حکایت از این داشت که راهیابی های کلی اجتماعی را کنار گذاشته و رسیده به اینجا که اگر اجتماع بناست، در واقع تکانی بخورد و به خود بیاید، آدم ها باید تک تک تکان بخورند و به خود بیایند و قدر خود را جدا جدا بشناسند کاری که در اصل اگر شدنی باشد نسل ها طول خواهد کشید.

 

فلسفه و فیزیک هر دو می‌خواهند به درکی روشن از جهانی برسند که هر آینه در آن زندگی می‌کنیم. پرسش از ماهیت بنیادی واقعیت‌های فیزیکی، هم‌زمان، پرسشی فلسفی و فیزیکی است. فیزیک به بررسی سرگذشت جهان فیزیکی در فضا و زمان (یا فضا – زمان) می‌نشیند، اما خود فضا و زمان وجودهایی مبهم‌اند که بر حواس نیز پدیدار نمی‌شوند؛ آن‌ها نه هیچ رنگی دارند و نه هیچ طعم، صدا، بو یا شکلی عینی، بلکه ظاهرا ساختاری هندسی دارند.

کتاب پیش رو، در پی واکاوی ماهیت این ساختار، نخست نظریه نسبیت را به مثابه نظریه‌ای در باب هندسه فضا و زمان بررسی می‌کند و در گام بعد به سراغ نسبیت خاص و نسبیت عام می‌رود.

منبع: برترینها