وزارت علوم ژنرال می‌خواهد
احسان انجیدانی
ژنرال‌ها در کابینه یازدهم وزیرانی باتجربه، متخصص و دارای قدرت مدیریتی و اجرایی فوق‌العاده بودند که پشتیبانی قاطع رئیس‌جمهور و دولت در کلیه ابعاد را در پیشبرد اهداف همراه داشتند.در سویی دیگر، وزارت‌خانه‌هایی هر چند کلیدی و مهم وجود داشتند که به نظر می‌رسد متناسب با عدم توجه و حمایت کافی دولت، وزرایی ناموفق را تجربه کردند. مهمترین وزارتخانه در این ردیف، وزارت علوم بود که با عدم حمایت دولت، تاکید بر نقشش در راستای توسعه همه جانبه تنها به شعار بدل شد. البته چالش عمده‌ای که در دولت نخست روحانی بر سر انتخاب وزیر علوم به وجود آمد؛ در این امر بی‌تاثیر نبود. در واقع؛ پس از استیضاح سیاسی فرجی دانا (که می‌توانست از ژنرال‌های کابینه باشد) و پس از عدم رای آوری چند چهره نزدیک به اصلاح‌طلبان در مجلس اصولگرای نهم، سرانجام شخصیتی خارج از وزارت علوم بر وزارت نشست. فرهادی که انتخابی از سر اجبار و ناچاری برای وزارت علوم بود؛ با کمترین دغدغه و انگیزه برای ایجاد اصلاحات ساختاری مشغول به کار شد. توجه و تمرکز شدید دولت بر سیاست خارجی و رفع تحریم‌ها نیز مزید بر علت شد تا اصلاح ساختار معیوب و روندهای مخرب شکل گرفته در وزارت علوم، در اولویت تغییر و تصحیح قرار نگیرد.
اکنون در آستانه شروع به کار دولت دوازدهم، درک اهمیت وزارت علوم و دانشگاه‌ها در پیشرفت و توسعه از سویی و شناخت و پذیرش بحران‌ها و مشکلات ساختاری در این وزارتخانه از سوی دیگر، کمترین انتظار از دولتی است که بر توسعه همه جانبه تاکید دارد. باید در نظر گرفت که نقش دانشگاه‌ها علاوه بر آموزش و پژوهش و تولید دانش و معرفت، در تبیین و ریشه‌یابی مسائل جامعه در جهت توسعه سیاسی و مدنی، کلیدی و مهم است. اما اگر بپذیریم اساس و آغاز توسعه همه جانبه، توسعه علمی است؛ به این معنی که اگر علم توسعه یابد، فرهنگ و سیاست نیز توسعه خواهد یافت؛ آنگاه ریشه یابی و رفع موانع توسعه علمی در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد.
موانعی که عمدتا غیرسیاسی به نظر می‌آید و باید عزم جدی برای شناخت و برطرف نمودن آنها در دولت و وزارت علوم به وجود آید. مشکلاتی که بارها توسط جامعه دانشگاهی توصیف و تبیین گشته است. از افزایش قارچ گونه و بدون مطالعه دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و افزایش بی رویه و نامتناسب پذیرش دانشجو در بسیاری از رشته‌ها و مقاطع تحصیلی و در مقابل کاهش و تعطیلی غیرمنصفانه و غیرعلمی برخی از رشته‌های علوم انسانی گرفته تا رویکردهای کمی گرا نسبت به آموزش و پژوهش که در آیین نامه‌های جذب، تبدیل وضعیت و ارتقا اعضای هیات علمی تبلور یافته و مشوقی برای تولیدات انبوه و زودبازده گردیده و پدیده‌های شومی همچون مقاله و رساله فروشی و زیر پا گذاشتن اخلاق علمی را رواج داده است.
با توجه به این موارد، به نظر می‌رسد وزارت علوم، وزیری عالم و مدیر با تیمی کارآمد و با رویکردی کیفی گرا می‌خواهد تا بتواند با حمایت قاطع دولت و مجلس و در ارتباطی دائمی و دوسویه با جامعه دانشگاهی، در جهت اصلاح روندهای ویرانگر که مانع پیشرفت و توسعه واقعی علم گشته‌اند؛ گام بردارد.وزیری که ضمن شناخت و تعامل با لایه‌های قدرت بتواند در مقابل فشارها و دخالت‌های بیرونی نهادهای مختلف، استقلال وزارت را حفظ کند و در برابر لابی گری‌ها جهت عزل و نصب‌ها و مجوزگیری‌ها و ابطال‌های خارج از قاعده بایستد و در جهت اصلاح ساختار اداری پیچیده و بیمار وزارت اقدام نماید. اکنون دیگر نوبت وزارت علوم است که وزیرش از ژنرال‌های کابینه باشد.
منبع: بهارنیوز