قالیباف «نواصولگرا» می‌شود!
سجاد خداکرمی
موضوع نواصولگرایی برای اولین بار با ظهور پدیده‌ای به نام محمود احمدی نژاد و شکل گیری جریان سیاسی همراه وی در رسانه‌ها مطرح شد؛ هرچند که با گذشت چندی او نشان داد متمایل به استفاده از این عنوان نیست و جریان سومی را در سر دارد. با این همه اما انشقاق میان همراهان و حامیان رئیس دولت‌های نهم و دهم صاحبان دیگری برای حاملان نو اصولگرایی دست و پا کرد. این انشقاق که منجر شد برخی در مثلث بهاریون متشکل از احمدی نژاد، مشایی و بقایی بمانند و برخی دیگر که نزدیکی قابل توجهی با مصباح یزدی، سعید جلیلی، برخی یاران نزدیک اما پیشینی احمدی نژاد چون محصولی و قرارگاه عمار داشتند و به شکل گیری جریان پایداری انجامید و این جریان علمدار نواصولگرایی شد.
حال و پس از این همه بالا و پایین برای مفتخر شدن جوانه‌های اصولگرایی به این عنوان این بار محمدباقر قالیباف کاندیدای انصرافی انتخابات ریاست جمهوری اخیر در نامه‌ای سرگشاده خطاب به جوانان جریان اصولگرایی خواستار تغییرات بنیادین در این جریان سیاسی شده است و آنها را به نو اصولگرایی فراخوانده است. این در حالی است که شهردار فعلی تهران نه تنها از سوی نو اصولگرایان پایداری هیچ گاه مورد مهر نبوده بلکه همیشه و به خصوص در انتخابات اخیر ریاست جمهوری که رئیسی را در برابرش قرار دادند آماج حمله‌های مکرر قرار داشت، از سوی دیگر جبهه مردمی نیروهای انقلاب (جمنا) نیز قالیباف را ندیده گرفت و این شد او خسته از آنچه که از سر گذرانده دست به قلم شده و راه نواصولگرایی خود منظور را در پیش گرفته است.
این کاندیدای شکست خورده چندین دوره انتخابات ریاست جمهوری که روزهای آخرش را به عنوان شهردار کلان شهر تهران سپری می‌کند در این نامه خطاب به جوانان جریان اصولگرا آورده است: «شور و شوق و احساس مسئولیت تحسین‌برانگیز شما مرا برآن داشت که دست به قلم برده و برخی نگرانی‌های خودم را با شما و مردم عزیزمان در میان بگذارم. پایان رقابت‌های انتخاباتی به معنای فراموش کردن ناکارآمدی‌های دولت مستقر یا نادیده‌گرفتن برخی خطاهای دوستان جبهه انقلاب نیست.» او که در ادامه این نامه با تکرار ادعاهای خود در دوران انتخابات اخیر ریاست جمهوری و حمله دوباره به دولت تلاش کرده وجه ضد دولتی خود را حفظ کرده و موج برخورد احساسی خود را با مسائل به رخ بکشد، می‌افزاید: «در برابر این نگرانی‌های دلسوزانه، دو پرسش بیش از هر چیز، ذهن من را به خود مشغول کرده است: پرسش اول اینکه ناکارآمدی دولت زمینه را برای تغییر در وضع موجود در افکارعمومی کاملا مهیا کرده بود، چه عواملی باعث شد که ما این فرصت بزرگ را هم مانند گذشته از دست بدهیم و در عمل اجازه بدهیم با تثبیت مدیریت خسته، بسته و زاویه‌دار با گفتمان انقلاب اسلامی و منافع ملی، زندگی جاری مردم و آرمانهای انقلاب اسلامی چهار سال دیگر در بیم و نگرانی سپری شود؟ و در پی این سؤال، پرسش بعدی مطرح می‌شود که برای اصلاح این روندی که سالهاست ادامه دارد و باعث شده جمهوری اسلامی نتواند در دوران پس از دفاع مقدس حتی یک دولت کارآمد در حل نیازهای مادی و معنوی مردم و نزدیک به افق آرمانهای انقلاب اسلامی را تشکیل دهد، چه باید کرد؟ »
فرمانده اسبق نیروی انتظامی که از رهاورد این سخنان در نامه اش تلاش کرد تا در کنار ادعاهای ضد دولتی خود را از اتهام مشارکت و سهم داشتن در شکست جریان مطبوعش طی سالیان اخیر مبرا کرده و تقصیر را به گردن دیگر هم پیاله هایش در جریان اصولگرا بی‌اندازد و ساختار اصولگرایی را به چالش بکشد، در ادامه می‌نویسد: بسیاری از شما دلیل شکست‌های اخیر جریان اصولگرایی، در جلب نظر مردم در انتخابات را، نتیجه اشکالات ساختاری، رویکردی و عملکردی در سطوح کلان و خُرد می‌دانید. لذا به این باور رسیدم که «تغییر اساسی در نحوه کنش جریان اصولگرایی» یکی از مطالبات اصلی امروز شما جوانان مومن و دلسوز انقلاب و کشور است. امروز دیگر روشن است که اصولگرایی باید با حفظ مبانی و ارزش‌های انقلابی جمهوری اسلامی، در نگرش و شیوه سیاست‌ورزی خود متحوّل شود و با گفتمان و چهره‌هایی نو، حرکت در راستای «نواصولگرایی» را هرچه زود‌تر آغاز کند.
قالیباف در بخش دیگری از این نامه باز هم جوانان جریان مطبوعش را خطاب قرار می‌دهد و آنها را در برابر بزرگانشان آتش به اختیار میداند و می‌نویسد: «یکی از کارهای بزرگ جسارت «خودانتقادی» و متحوّل کردن اصولگرایی، بدون تضعیف این جریان در مقابل رقیبی است که اصلی‌ترین هنر آن تزریق‌‌ترس مصنوعی به جامعه، به قصد فراموش کردن وعده‌ها و ناکارآمدی‌هایش است. امیدوارم دیگر دوستان مسئول و اثرگذار در جبهه اصولگرایی این پیام و درخواست شما را، برای ایجاد این تحول بزرگ و ضروری، بشنوند و بدانند «خودانتقادی» و تغییر نشانه قوت است و نه ضعف. این مهم زمانی اتفاق خواهد افتاد که شما امیدوارانه، فعالانه و آتش‌به‌اختیار وارد صحنه شده، منتظر اقدامات از بالا به پایین در جریان اصولگرایی نباشید؛ زیرا تحلیل رفتارهای پس از انتخابات برخی دوستان نشان می‌دهد تصمیم‌گیری در این مورد در رأس جریان همچنان دچار اختلال است.
وی در بخش پایانی نیز پرسش هایی را طرح کرده و از مخاطبان نامه اش خواسته به پاسخ‌های آن بیاندیشد و آن را به بحث و گفتگو بگذارند. قالیباف در این بخش می‌نویسد: بدون شک نخستین گام در انجام این رسالت مهم و به سر منزل مقصود رساندن آن،ترسیم ویژگی‌ها و مبانی «نواصولگرایی» است و لذا برآنم که در همین باب چند پرسش و دغدغه جدی را با شما در‌میان بگذارم و شما را دعوت کنم در عرصه عمومی، و در صورت تمایل به صورت خصوصی، جواب آنها را به بحث و گفت‌وگو بگذارید:
۱-از یک منظر آسیب‌شناسانه، «اصولگرایی» چه ضعف‌های ساختاری، عملکردی و رویکردی دارد که باید آنها را اصلاح کرد؟ «نواصولگرایی» در این سه مورد کدام دغدغه‌ها را باید مورد توجه قرار دهد؟ چتر نواصولگرایی باید شامل کدام گروههای جامعه باشد؟ ۲-چگونه و با چه روشی می‌توان از اصولگرایی به سمت نواصولگرایی حرکت کرد؟ و چهره‌های جدیدی که می‌توانند این کار را انجام دهند باید چه خصایصی داشته باشند و نقش جوانان در این روند چیست؟ ۳-جایگاه مردم در نواصولگرایی چگونه باید باشد؟ آیا ما نیازمند بازگشت به مردم و توجه به مطالبات و نقش آنها در اداره همه امور نیستیم؟ چگونه می‌توان بدون چشم پوشی از آرمان‌ها با واقعیت تغییر سبک زندگی طبقه متوسط کنار آمد؟ ۴-شیوه تعامل نواصولگرایی با دولت چگونه باید باشد؟
۵-نسبت نواصولگرایی با رهبری انقلاب، نهادهای حاکمیتی و جریان‌های سیاسی رقیب چگونه باید باشد؟
کنایه‌ها
در شرایطی که اصولگرایان فعلا به این نامه سرگشاده سردار باقر قالیباف واکنشی نشان نداده اند، اصاح طلبان به آن بی واکنش نبوده اند. در این میان دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی یکی از اصلاح طلبانی بود که در واکنش به این نامه و پیشنهاد نواصولگرایی قالیباف به کنایه آن را به «هر جور می‌خواهی باش اما فقط با ما باش و به ما راى بده!» تعبیر کرد. علی شکوری‌راد در توئیتر خود نوشت: نواصولگرایی یعنی جذب حامى و هوادار با هر نوع باور و هر نوع سبک زندگى. یعنی هر شکل و هر جور می‌خواهی باش اما فقط با ما باش و به ما راى بده!
یک تحلیل گر ارشد سیاسی نیز به این گفته‌های قالیباف واکنش نشان داده این موضع قالیباف را نمایشی تبلیغی می‌خواند و می‌گوید قالیباف می‌ترسد به سرنوشت احمدی نژاد دچار شود اما او نه تحصیلات دارد و نه در قد و قامتی است که بخواهد یک جریان سیاسی را لیدری کند. صادق زیباکلام در ادامه افزوده است: قالیباف میداند اگر بخواهد به جریان اصولگرایی بچسبد هیچ جایگاهی ندارد. یعنی او نه در بین اصولگرایان جایگاهی دارد نه بیرون جریان اصولگرایی؛ بنابراین آقای قالیباف امیدوار است با مانورهایی این چنینی جایگاهی در سپهر سیاسی ایران تحت عنوان نواصولگرایی یا اصولگرایی جدید برای خودش به وجود بیاورد ولی همان طور که گفتم به لحاظ شأنی که اصولگرایان سنتی برایش قائلند و همچنین از نظر فکری، معنوی و تحصیلات مرتبه‌ای ندارد که بتواند چنین جریانی را به وجود بیاورد.
این استاد دانشگاه تهران حرکت قالیباف را نمایشی می داند و خاطرنشان می‌کند: اینها برای این است که او دست و پا می‌زند که در روزهای آخر شهرداری تهران یک جایگاهی را برای خودش مهیا کند. حالا یک تعابیر انقلابی را هم به‌کار می‌برد ولی همانطور که گفتم جریان اصولگرایی تمام شده است و دست کم اگر امیدی به جریان اصولگرایی باشد، این امید را باید به روحانیون دگراندیشی داشت که در آینده ظهور می‌کنند تا باز بتوانند با اسلام سیاسی یک حرکتی را به وجود بیاورند. این حرکت را هم نمایشی تبلیغاتی می‌توان نامید و هم تلاشی برای ایجاد یک جایگاه سیاسی است. اگر از نگاه آقای قالیباف نگاه کنیم می‌بینیم او نزدیک ۱۲ سال شهردار بوده، قبلش نیز رئیس پلیس بود، الان هم آنقدر پیر نشده که برود بازنشسته شود بنابراین خیلی سخت است که قدرت را رها کند و دیگر در قدرت نباشد ولی در عین حال میداند هیچ شانسی ندارد حتی بعید است بتواند نماینده مجلس شود.
گفتنی است که بعد از انتخابات ریاست جمهوری اخیر برخی اصولگرایان پیشنهاد اصلاح گفتمان سیاسی را در این جریان سیاسی مطرح کردند و برخی از آنها حتی این اقدام را مقدم به تغییر ساختار جریانی دانستند اما محمدباقر قالیباف اولین کسی است که از این جریان شکست خورده سیاسی دست به اقدامی عملی زده و با حفظ فرمان آتش در برابر دولت فرمان آتشی جدید به سمت رأس جریان اصولگرایی صادر کرده است. اقدامی که در مقدمه آن، سید محمود رضوی مشاور یار انتخاباتی وی ساعاتی پیش از انتشار نامه سرگشاده در توئیترش نوشت: «امروز دکتر قالیباف نامه‌ای مهم منتشر خواهند کرد؛ همه با هم کمک کنیم تا نو اصولگرایی به درستی شکل بگیرد.» باید منتظر ماند و دید دست و پا زدن‌های جدید سردار این بار از جانب اصولگرایان با چه واکنشی روبه‌رو خواهد شد.
منبع: بهارنیوز