بایگانی ماه : مارس, 2020

گروه سیاسی: منتخب تهران در مجلس یازدهم در نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس جمهور ضمن انتقاد از عملکرد دولت در مقابله با کرونا، این پرسش را مطرح کرد که چرا با شناخت تجربۀ کشور چین و هشدار جدی اولیۀ و زیر بهداشت، روزی که متوجه شدید دو نفر اول مبتلا به کرونا در قم شناسایی شده اند بلافاصله و دست کم با همین قیافۀ جدی امروزتان دستور نفرمودید بر آن شهر محدودیتهایی که ضرورت آن را امروز اعلام و ابلاغ فرموده اید اعمال شود. متن این نامۀ به شرح زیر است: 

بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دکتر حسن روحانی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و با عرض تبریک فرارسیدن ماه شعبان المعظم،
امروز پس از هفته ها انتظار خبر تعطیل کردن فعالیتهای اقتصادی را بجز تعداد اندکی که امور ضروری و تأمین مایحتاج اولیۀ عمومی را برعهده دارند، از زبان جناب عالی شنیدم و این که باید دستورهای بهداشتی را با فرارسیدن موج دوم کرونا جدی بگیریم… این خبر مرا خوشحال کرد که نهایتا جناب عالی و دولت فخیمه تان به این نتیجه رسیده اید که چاره ای جز اعمال محدودیت بر فعالیتها و اصرار بر حضور مردم در خانه ندارید، و برایتان آرزو می کنم در اعمال این محدودیتها ی اجتناب ناپذیر موفق شوید و کرونا را مهار کنید؛ اما بسیار افسرده شدم از این که دیدم و شنیدم شما با آرامی و لطافت عاطفی از موج دوم کرونا یاد فرمودید، گویی راه گریزی از آن نبوده است و از خدای متعال می خواهم دولت محترم و در رأس آن جناب عالی را که فرماندهی کل مبارزه با کرونا را بر دوش گرفته اید و حتی تعطیلات نوروزی را در کاخ سعد آباد با تشکیل جلسات اضطراری هیئت وزیران بر خود حرام کرده اید، در تسلط بر این موج دوم کرونا پیروز فرماید. اما با افسوس فراوان چند سؤال در ذهنم به جولان پرداخته که لازم می دانم به استحضار جناب عالی برسانم:
۱- چرا با شناخت تجربۀ کشور چین و هشدار جدی اولیۀ و زیر بهداشت، روزی که متوجه شدید دو نفر اول مبتلا به کرونا در قم شناسایی شده اند بلافاصله و دست کم با همین قیافۀ جدی امروزتان دستور نفرمودید بر آن شهر محدودیتهایی که ضرورت آن را امروز اعلام و ابلاغ فرموده اید اعمال شود و از اصطلاح قرنطینه که برخی دلسوزان بکار بردند سراسیمه شدید و آن را دون منافع میهنی تشخیص دادید و گذاشتید پنج هفته بگذرد و میهن عزیز ما گرفتار چنین مصیبتی شود؟
۲- چرا علی رغم توصیه های مسئولان بهداشتی و درمانی کشور اجازه دادید تجمع مردم برای خریدهای شب عید، در فروشگاهها و اماکن عمومی بدون اعمال محدودیت انجام گیرد و در نتیجه کشور ما را به نقطۀ اوج اول در ابتدای فروردین ماه برساند؟
۳- چرا روشهای عادی را که در دولتهای سابق هم رائج بود بکاربردید نظیر اعلام اختصاص اولیۀ ۶۰ لیتر بنزین اضافی (که بعدا مفتضحانه لغو شد) و افتتاح برخی بزرگراهها در اواخر اسفند و بحبوحۀ اوج گرفتن کرونا که همه حکایت از بی خبری نسبت به عواقب چنان تصمیمات و اخباری بر روحیۀ مردم می کند و مشوق آنها برای برنامه ریزی سفرهای نوروزی می شود؟ آیا این قبیل امور نشانۀ عدم درایت و تدبیر مناسب نیست؟
۴- چرا با وجود تأکید و التماس مسئولان و پزشکان بیمارستانهای پذیرای مبتلایان و پرستاران از جان گذشته بر ضرورت در خانه ماندن و شکستن زنجیرۀ سرایت کرونا، اجازه دادید درحدود ۴۰% سال گذشته عده ای بی خیال دست به سفرهای بین شهری بزنند؟ آیا غافل بودید که این بی مبالاتی زحمات گذشتۀ آن فداکاران جبهۀ مبارزه با کرونا و مردم اسیر در خانه ها را بر باد می دهد و موج دوم کرونا را بر سر ما فرود می آورد؟
۵- تا کی می خواهید درمورد مسائل اساسی کشور طنزگونه با مردم صحبت کنید؟ آیا هفت سال فرصت خدمت برای شما و دولت فخیمه تان کافی نبود که نگذارید هفت خوان گمرک به هفتاد تبدیل شود؟ مگر گمرک جزو دستگاههای اجرائی دولت نیست؟ آیا توقع دارید از جای دیگری دستی از غیب برون آید و کاری بکند؟ شما مسئولید و باید پاسخگو باشید و نه موعظه گر ! آیا نشستن در صدر هیئت وزیران را با جلوس بر منبر یکسان پنداشته اید؟ موعظه و نصیحت در جای خود بسیار خوب است اما برازندۀ جایگاهی که شما اشغال کرده اید اقدام مسئولانه و خدمت خستگی ناپذیر و بدور از تشریفات و تبلیغات است : خدمت به مردم و گزارش نتائج موفقیتهای واقعی تان به آنها و در صورت نیاز کمک طلبیدن از مردم برای یاری دادن به دولت و برون رفت کشور از بحران.
۶- تا کنون بیش از ۲۲۰۰ نفر بنابر آمار رسمی، در اثر کرونا در ایران جان باخته اند و قطعا بخشی از آن ناشی از مسامحه دولت شما است اما بدانید که آنچه به نام موج دوم یاد کرده اید و افرادی که در آینده به دلیل اوج گرفتن مجدد کرونا جان خود را از دست خواهند داد، تماما به عدم قاطعیت شما بر می گردد در حالی که بیش از یک هفته است از همراهی و همکاری ایثارگرانۀ دستگاههای عمومی و مردم نهادها و بویژه نیروهای نظامی و انتظامی برخوردارید !
۷- تا کی می خواهید کار علمی و پژوهشی شناخت ویژگیهای ژنی این ویروس و مشابه آن را به عقب بیندازید؟ چرا علی رغم پیشنهاد خیرخواهان دانشمند، دربارۀ تأسیس مرکز تحقیقات مقابله با تهدیدات زیستی تعلل می ورزید؟ آیا باید چند بار از این نوع تهدیدات آسیب ببینیم تا دست به کار تحقیقات پیشرفتۀ و هماهنگ کردن اقدامات پراکنده ای که در این باره در کشور آغاز شده است باشیم؟
۸- با توجه به گرفتاریهای متعددی که غیر از جنبه های بهداشتی و درمانی، آثار بیماری فراگیر کرونا، در زمینه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و امنیتی و تقنینی و قضائی برای مردم ایجاد کرده است، چرا تشکیل قرارگاههای موردی هر زمینه را تشکیل نمی دهید تا با استفاده از همۀ امکانات کشور به مصاف این بلیه بروید؟ چرا با توجه به اهمیت موضوع، رسیدگی به آن را به چند جلسۀ اضطراری دولت و چند تماس تلفنی نمایشی با استانداران محدود می کنید؟
۹- تا کنون فرصتهای ارزنده ای از دست رفته است بویژه فرصت بی نظیر تعطیلات نوروزی، آیا نمی خواهید برای ضایع نشدن زحمات طاقت فرسا و خدمات بی بدیل کسانی که در این پنج هفته ایثار کرده اند قاطعیت به خرج دهید و جلو تخلفات افراد ولنگار را با تصمیاتی که ضمانت اجرائی دارند بگ یرید؟ اگر عمل نکنید باید پاسخگوی جانهایی که به هدر خواهند رفت باشید.
خدایا به برکت ایام الله ماه معظم شعبان به همۀ ما صداقت و اخلاص و شجاعت و جرأت عطافرما.
سید مصطفی میرسلیم
نمایندۀ منتخب مردم تهران در مجلس شورای اسلامی
منبع: بهارنیوز

آرمان امیری
هفته گذشته، اخبار ضد و نقیضی در مورد کاهش ساعت کار ادارات و یا بازگشت ادارات به روال کار معمول منتشر شد. در واقع، به فواصل کوتاهی اعلام می‌شد که ساعات کاری کاهش یافته، سپس این خبر تکذیب می‌شد و بحث بازگشت به روال عادی مطرح می‌شد. حتی فراتر از این مورد خاص، به صورت گسترده شاهد هستیم که برخی از تریبون‌های رسمی وضعیت کشور را عادی و بحران کرونا را خفیف اعلام می‌کنند و برخی دیگر حتی جلوی دوربین تلویزیون زانو می‌زنند و التماس می‌کنند که بحران جدی است، از خانه خارج نشوید. این سرگشتگی و آشفتگی را چطور می‌توان توضیح داد؟ به نظر من ترسیم یک الگوی ساده از رفتار حکومت کاملا به ما نشان می‌دهد که چرا این سطح از تناقض و تضاد را شاهد هستیم:

سال‌هاست بسیاری از صاحب‌نظران نسبت به ناکارآمدی سیستم حکومت در «حل مساله» و در نتیجه «حل بحران» هشدار می‌دهند و حتی از تعابیری مانند «فروپاشی اجتماعی» سخن می‌گویند. این روایت (که من نیز با آن موافقم) می‌گوید که حکومت ما، سازوکار ضروری حل بحران را با یک مدل خودساخته دیگر جایگزین کرده است: مدل «پاک کردن صورت مساله». مدلی که در جریان آن ما با یک فرآیند تکرار شونده و در نتیجه کاملا آشنا مواجه هستیم:

– مرحله نخست انکار بحران/مساله: بهترین سناریو آن است که در همین مرحله قائله ختم به خیر شود.
– مرحله دوم فرافکنی و انحراف موضوع: مثلا مدعی می‌شوند که بحران کرونا توطئه دشمنان بوده برای اینکه مردم در انتخابات شرکت نکنند!
– مرحله سوم و در نهایت نیز سرکوب سوال و سپردن آن به دست فراموشی است. در این مرحله غالبا با رسیدن یک بحران جدید افکار عمومی از مساله نیمه‌تمام بحران قبلی منحرف می‌شود؛ اگر هم نشد، به صورت دستوری و چکشی حکم می‌شود….

در ماجرای اخیر اما به یک دلیل ساده، ساز و کار معمول حکومتی موثر نیفتاده است. البته ما همچنان مراحل «انکار بحران» و سپس «فرافکنی و انحراف موضوع» را به چشم دیدیم، اما دشواری حکومت از جایی آغاز شد که پس از مراحل اولیه، به مرحله سوم رسید. جایی که متاسفانه شیوع بیماری از فرامین حکومتی ما پیروی نمی‌کند. اینکه موضوع کرونا ادامه پیدا نکند، البته که اوج آمال و آرزوهای همه ماست اما خب، متاسفانه دوران «آرزواندیشی» به سر رسیده و دیوار واقعیت این بار بدجوری محکم به نظر می‌رسد. اینجاست که آن بحث آشفتگی از راه می‌رسد.

وقتی مقامات حکومتی، مراحل سه‌گانه دستورالعمل «پاک کردن صورت مساله» را تا به انتها ادامه می‌دهند اما بحران همچنان ادامه پیدا می‌کند، به ناچار به مرحله اول بر می‌گردند! کار دیگری که بلد نیستند و یا اجازه‌اش را ندارند. پس مدام همین سه مرحله را تکرار می‌کنند. یعنی بعد از آنکه برای جلوگیری از انتشار ویروس حتی نماز جمعه را تعطیل کردند و ساعات کار ادارات را کاهش دادند، اما بحران باز هم ادامه پیدا کرد، دوباره به مرحله «انکار بحران» جهش می‌کنند و به ناگاه تصمیم می‌گیرند که اصلا همه ساعت‌های کاری به حالت عادی برگردد! ولی خب باز هم بحران ادامه پیدا می‌کند و باز هم مرحله دوم و مرحله سوم و باز هم بازگشت به سطر اول.

بیش از ده سال پیش میرحسین موسوی با عباراتی بسیار ساده اما کاملا گویا و کامل، دقیقا به همین ساز و کار غلط حکومتی اشاره کرده بود. آن زمان شاخص‌های سیاسی و اجتماعی ما هنوز اینقدر نابود نشده بود که بخواهیم از بحران فروپاشی تمام عیار سیاسی و اجتماعی سخن بگوییم و در نتیجه احساس کنیم که «کار از کار گذشته» است. یعنی اگر آن صدای نجیب شنیده می‌شد احتمالا فرصت کافی برای اصلاح رویه‌ها را داشتیم، اما خب می‌دانیم که حکومت در برابر آن درخواست تغییر رویه چه واکنشی از خود نشان داد.

امروز البته رسیدگی فوری به بحران کرونا در اولویت قرار دارد، با این حال، به نظرم بیش از هر زمان دیگری همه ما متوجه شده‌ایم که وقتی یک سیستم توانایی حل مساله نداشته باشد چطور ابعاد فاجعه گریبان تمامی شهروندان را خواهد گرفت. در نتیجه، من اگر بخواهم آن صحبت اصلی میرحسین را در یک شکل دیگری تعبیر و تفسیر کنم به اینجا می‌رسم که: آن بحران اصلی که همه ما باید بدان اعتراف کنیم، نه کرونا است و نه سیل و نه تحریم و نه گرانی و نه تورم. این‌ها همه صرفا محصول و نتیجه یک بحران بزرگتر هستند: «بحران وجود ساختاری که کارکرد حل مساله و بحران خودش را از دست داده است». پس تا زمانی که ما هم بخواهیم این بحران اصلی را نپذیریم و یا انکارش کنیم، باقی اقدامات و تصمیماتمان همه تکرار یک سری الگوهای شکست خورده هستند.

*توضیح ضروری: برخی از تعابیر بکار برده شده توسط نویسنده، توسط سردبیر سایت بهار تغییر یافته‌اند، اما به رساندن پیام مقاله هیچ لطمه‌ای وارد نیاورده است.
منبع: بهارنیوز

گروه سیاسی: به گمان بسیاری از صاحب‌نظران، ویروس کرونا نارسایی‌ها و کژکارکردی‌های نهادی در ایران را بر همگان آشکار کرده‌است. هر چند در اینکه مقصر این وضعیت چه جریانی است و یا راه حل برون‌رفت از آن چیست، اختلاف‌نظر وجود دارد، اما تقریبا هیچ‌کس در لزوم بازسازی نظام حکمروایی در «ایران پسا کرونا» تردید ندارد.
 
کرونا با همه بحران‌های قبلی متفاوت است
عباس عبدی، روزنامه‌نگار – در خصوص آثار سیاسی کرونا به ایرنا پلاس گفت: «فقط کرونا نیست که باید آثار سیاسی آن را در نظر بگیریم. اتفاقاتی در گذشته رخ داده‌است که هنوز مجال بروز آثار سیاسی خود را به دست نیاورده بودند. گویی حکومت ما با هیچ اتفاقی روبرو نبوده‌است که بخواهد خود را تغییر دهد. چه مساله اعتراضات آبان ماه، چه مساله هواپیما و اعتراضات بعدی و چه انتخابات. گویی هیچ‌کدام اتفاقی نبود که واکنش مناسبی در مقابل آنها نشان داده شود. درحالی‌که الزاما باید واکنش‌هایی به وجود بیاید. از این جهت کرونا این ضرورت را تعمیق کرده‌است. کرونا به این دلیل که بحرانی فراگیر است و بخش عمده‌ای از جامعه را درگیر خود کرده است، با تمام بحران‌های قبلی متفاوت است. این نکته‌ای کلیدی است و باید مورد توجه قرار بگیرد.»
 
باید دید بازیگران چگونه بازی می‌کنند
وی افزود: «نکته دیگر این است که چنین اتفاقاتی لزوما نتایجی قطعی ندارد و فرصت‌هایی است که به‌وجود می‌آید و باید دید بازیگران چگونه بازی می‌کنند و چگونه از این فرصت‌ها به نفع جامعه استفاده می‌کنند. شاید این اصل در حوزه اقتصاد و سایر حوزه‌ها کمتر دیده شود، ولی در حوزه سیاست تقریبا هیچ‌وقت نمی‌توان از قطعیت صحبت کرد. آنچه برای ما مهم است، این خواهد بود که این وضعیت چه فرصت‌هایی برای طرح و برنامه‌های مفید برای مردم و جامعه ایجاد می‌کند.»
 
این وضعیت شکاف درون ساختار را افزایش می‌دهد
عبدی در خصوص تاثیر کرونا بر ساخت تصمیم‌گیری در ایران گفت: «به نظر من این وضعیت شکاف درون ساختار را زیادتر می‌کند. همین لحظه در مورد این که متولی این کار چه نهادی خواهد بود، مساله وجود دارد. ابتدا وزارت بهداشت را آوردند، در حالی‌که بسیار واضح است که شدنی نیست. چین با آن همه قدرت این کار را در بالاترین سطوح خود انجام می‌دهد. درحالی‌که فقط یک استان چین با این وضعیت روبرو شد، ولی در ایران مساله‌ای با این وسعت و این اهمیت را به وزارت‌خانه‌ای می‌سپارند که اساسا متولی امر بهداشت است، نه سیاست و مسائل اجتماعی و امنیت. این وضعیت سه هفته ادامه پیدا می‌کند و بعد ورود نیروهای مسلح به میدان اعلام می‌شود و هنوز هم مشخص نیست رابطه این‌ها با هم چگونه است.»
 
انسجام کافی برای مقابله با این بحران وجود ندارد
وی ادامه داد: «بنابراین تمام این موارد نشان می‌دهد در ساخت قدرت انسجام کافی برای مقابله با این بحران وجود ندارد و هر چه این بحران عمیق‌تر می‌شود، این انسجام کاهش می‌یابد. بنابراین چاره‌ای نمی‌ماند جز اینکه برای این کار طرحی اساسی اجرا شود.»
 
کرونا سبب حرکت به سمت سکولاریسم می‌شود
این سیاستمدار اصلاح‌طلب در خصوص تاثیر کرونا بر وضعیت دینداری در کشور گفت:«در حوزه دین، آثار سیاسی بسیار عمیقی به وجود می‌آید. برداشتی که از اسلام به انقلاب انجامید، چیزی نیست که در این سال‌های اخیر گفته شده است. اینکه دخیل ببندیم و بیمار ما شفا بگیرد و هیات و روضه‌خوانی‌ها و… درکی نیست که در زمان انقلاب از اهداف و رسالت دین داشتیم. این موارد طی فرایندی با پشتوانه قدرت از سال ۸۴ به بعد پررنگ‌تر شد و به پشتوانه حکومت و دین رسمی جلو آمد. با ماجرای کرونا که از قم پیش آمد، حرکت شتابناکی را به‌سوی سکولاریسم -اگر نگوییم لائیسیته – شاهد خواهیم بود. این بحثی جدی است.»
وی افزود: «ضمن اینکه یکی از اقشار مهم ایران که علاقه چندانی به وضع و روند موجود ندارد، قشر پزشکان پرستاران و مجموعه بهداشتی – درمانی جامعه است. امروز این بخش بالا آمده و نجات‌بخش جان مردم و معتبر شده است. بسیاری در این مسیر بیمار و مبتلا شده و فوت کرده‌اند. بطوری که امروز عنوان «شهید» هم برای آنها گذاشته شده است و در حقیقت این تلاش آنها و فوت برخی از افراد جامعه بهداشت و درمان، سرمایه اجتماعی قدرتمندی برای آنها ایجاد می‌کند که در تقابل با ذهنیتی رسمی است که درباره آن حرف زدیم. از نکات جالب این است که از نظر علم میان درمان بیمار و ساختن موشک و خودرو فرقی ندارد ولی برخی از روحانیون، به نام دین بر خلاف امور مهندسی در حوزه پزشکی دخالت می‌کنند و این حوزه را تبدیل به موضوعی دینی می‌کنند. مثلا همیشه از شفا یافتن فلان بیمار بر اثر توسل حرف می‌زنند، ولی از ساخته شدن یک ساختمان به دلیل توسل حرفی نمی‌زنند. بنابر این هنگامی که این ادعا دچار ابهام شود اتفاق گریز از دین حداکثری نیز رخ خواهد داد. از این رو و به نظر من جایگاه روحانیت در حال آسیب خوردن بود و کرونا نیز ضربه‌ بعدی بود. جایگاه دین و به‌ویژه دین «فقه مدار» و دینی که حداکثری است، دچار بحران می‌شود و یکی از استوانه‌های سیستمی که در ۱۵ سال گذشته شکل گرفته بود، متزلزل خواهد شد.»
 
عملا اصولگرا و اصلاح‌طلب غایب هستند
این پژوهشگر در ادامه در خصوص تاثیر این بیماری بر آرایش نیروهای داخلی سیاست ایران گفت: «در حوزه مردم، برداشت من این است که اثرات پیش‌گفته با همین وضعیت ادامه پیدا می‌کند. در این اوضاع عملا اصولگرا و اصلاح‌طلب غایب هستند. به‌طور مثال آقای قالیباف به‌عنوان سرلیست اصولگرایان عملا وجود خارجی ندارد. این مساله بی‌معنی است کسی که در تهران نفر اول است و می خواهد وارد مجلس شود و اوضاع مملکت را درست کند، در این بحران وجود خارجی ندارد. از همه بدتر این است که بخش عمده‌ای از این افراد وارد خانه‌ها شده‌اند و خود را قرنطینه کرده‌اند تا زنده بمانند. البته اصل قضیه ایرادی ندارد. ولی در صورتی‌که همه قرنطینه شوند، کشور گردش کار نخواهد داشت و شیرازه امور از بین می‌رود. مردم چنین چیزی را نمی‌پذیرند و یک بی‌اعتباری جدی که در جریان انتخابات خود را نشان داد، از این به بعد ژرف‌تر و عمیق‌تر خواهد شد و در فضای عمومی جامعه رسوب می‌کند و مجلس از آن چه که هست بی‌اعتبارتر می‌شود. با تعطیلی مجلس و آنچه که شاهد بودیم و هستیم، به‌نوعی باید گفت کل نهادها دچار بی‌اعتباری مزمنی شده‌اند.» وی ادامه داد: «من فکر می‌کنم کرونا به جای اینکه کشورهای جهان را از هم دور کند، آنها را مجبور می‌کند به هم نزدیک شوند و حتی در داخل ایران نیز نیروهایی را که گمان می‌کردند همیشه باید با تمام دنیا درگیر شد، مجبور می‌کند به این نکته توجه کنند که با چنین نگاهی حتی از تامین حداقل‌های بهداشتی و درمانی خود عاجز هستند. به عقیده من در داخل تلاش‌هایی برای نزدیکی به نظام بین‌الملل صورت می‌گیرد و این گرایش تقویت می‌شود. ما نمی‌توانیم به‌عنوان جزیره‌ای دورافتاده از نظام بین‌الملل رفتار کنیم. ما باید ضمن حفظ منافع خود با نظام بین‌الملل تعامل داشته باشیم.»

کرونا حکمرانی در ایران را به چالش اساسی کشید
عباس عبدی همچنین در یادداشتی نوشت: ویروس کرونا، کارایی حکمرانی در ایران را به چالشی اساسی کشیده است. هر رویداد و حادثه‌ای، آزمونی است برای هر نظام حکمرانی. ولی اپیدمی کرونا واجد ویژگی‌های منحصر به فردی است که هیچ‌کدام از آزمون‌های قبلی واجد مجموعه این ویژگی‌ها نیستند. تفاوت کرونا با رویدادهای دیگر در این است که کرونا حوصله ندارد که نسبت با آن کم‌محلی شود یا دیده نشود. اینکه گمان کنیم با نادیده گرفتن آن مسأله حل می‌شود، چنین نیست. خیلی زودتر از آنچه که انتظار می‌رفت برای این بحران باید آماده می‌شدیم. در این نوشته می‌کوشم که بطور مختصر روند مواجهه با این ویروس را از زاویه ساختار و ویژگی‌های حکمرانی در ایران شرح دهم.
پس از رخداد کرونا در چین باید مسأله را جدی می‌گرفتیم و تصمیمات مقتضی برای پیشگیری و تست مبتلایان احتمالی و شناسایی و نیز تحت نظر گرفتن و درمان فراهم می‌کردیم. هیچ‌کدام را در عمل؛ یا در حد شایسته انجام ندادیم. به همین علت اکنون درست یا نادرست متهم به‌آنیم که مرکز اشاعه این ویروس هستیم. سعی می‌کنم که جزییات همه این مراحل را توضیح دهم.
پس از بروز بحران کرونا در چین، نخواستیم یا نتوانستیم خود را برای مقابله احتمالی با ورود این ویروس آماده کنیم. این رفتار چند علت داشت. اول اینکه حکومت و دولت در ایران درگیر جدی مسایل گوناگون غیرحاکمیتی است. حتی در حوزه امور حاکمیتی نیز با مشکلات و چالش‌های گوناگونی مواجه است. بنابراین حوصله پرداختن به مسأله‌ای را که نه به دار بود و نه به بار بود، نداشت.
از سوی دیگر، دولت و حکومت از بس با مسایل روزمره و جزیی درگیر هستند، امکان پرداختن و یا حتی فکر کردن نسبت به مسایل و احتمالات آینده را هم ندارند. به تعبیر دیگر دوست ندارند که گمان کنند احتمالاً در آینده با چنین مسأله‌ای مواجه خواهند شد، چون می‌دانند که مشکل بزرگی است، و فکر کردن به آن نیز ترس‌آفرین است، چه رسد به اینکه بخواهند با آن مواجه شوند. به علاوه حتی حاضر نیستند اقدامات احتیاطی انجام دهند، مثلاً تهیه امکانات و تجهیزات بهداشتی را شروع نمی‌کنند چون بودجه و پول ندارند. برای تامین این بودجه حتی جایی برای صرفه‌جویی ندارند. ظرفیت صرفه‌جویی تمام شده است. کلی هم کسری دارند.
برای انجام برخی از اقدامات پیشگیرانه مثل منع تردد میان‌کشوری، اصلاً آمادگی نداشتیم. کشوری که تحریم است، و به چین بیش از هر جای دیگری نزدیک و نیازمند است و مراوده مالی و کالایی دارد، نمی‌تواند اقدامات پیشگیرانه انجام دهد- مثلاً پروازها را قطع یا رفت‌و آمد را محدود کند. در نتیجه باید به روابط خود چون گذشته ادامه دهد، حتی قدری هم چرب‌ترش کند.
دولت و حکومت به دلایل دیگری نیز قادر به اتخاذ یک تصمیم جدی نبودند. چون هر تصمیم جدی و مهم باید با حمایت مردم همراه شود. حمایت مردم نیازمند اعتماد به حکومت است، که در کمترین میزان خود است. شمّه‌ای از این بی‌اعتمادی را در انتخابات دیدیم. اجرای چنین سیاستی از طرف حکومت نیازمند حمایت رسانه‌ای متمرکز و قوی است که نه تنها فاقد آن است بلکه جریان رسانه‌ای در دست مخالفان و منتقدان است. همچنین نیازمند یک ساختار بوروکراتیک قوی و سلسله‌مراتبی است که به علت شکاف‌های درون‌ساختاری چنین عاملی نیز وجود ندارد. مساله انسجام درون ساختاری برای پیشبرد برنامه‌ای موفق علیه کرونا خیلی مهم است، به‌طوری که حتی ممکن است مخالفت‌های درون‌ساختاری برای زمین‌گیر کردن هر سیاستی به تنهائی کفایت کند.
در دوره ۴۰ ساله پس از انقلاب هیچگاه تا این حد شکاف درون‌ساختار حکومت دیده نشده است. شکافی که اولین مانع برای انجام هر اقدام موثری است
زمان به سرعت می‌گذرد و هیچ اقدامی انجام نمی‌شود. کم‌کم قراین و شواهد کافی از وجود کرونا از گوشه و کنار کشور به گوش می‌رسد. رسانه آزاد و مستقلی وجود ندارد که با اطمینان از تبعات اقدامش، خبر رسیدن کرونا را برملا و پیگیری کند. اینجا و آنجا حرف‌هایی زده می‌شود ولی نظام اداری و حکومتی معتقدند که اینها توطئه است و می‌خواهند ما را زمین بزنند. گفته می‌شود که مرگ‌ومیرها ناشی از آنفولانزای B است و الان فصل آن است. اگر کسی در این‌باره خبری بگوید و اصرار کند با او مقابله می‌شود. انکار پشت انکار. چرا؟ به همان علل پیش‌گفته. تا اینکه با فوت دو نفر که برادر یکی از آنان پزشک بوده، قضیه آشکار می‌شود و دیگر قابل کتمان نیست.
در این مرحله می‌کوشند که مسأله را کم‌اهمیت جلوه دهند. در بحران کرونا معنای واقعی این جمله که زمان طلاست را می‌توان فهمید. اگر یک ساعت تأخیر شود، فرصت‌های زیادی از دست می‌رود. ولی سازوکار توجیه وارد میدان می‌شود و زمان را از دست می‌دهند. دیگر برای اتخاذ یک تصمیم مناسب دیر شده است.
بدشانسی حکومت این است که ماجرا از قم شروع می‌شود. جایی که اگرچه استانی است مثل همه استان‌های دیگر، ولی تصمیم‌گیری بنیادی درباره این استان بدون جلب رضایت مجموعه‌ای از نیروها در آن عملاً غیر ممکن است. جلب رضایتی که در عمل تعلیق به محال است، زیرا با مسأله مذهب و نگاه مقامات دینی تلاقی دارد. درست یا نادرست گفته می‌شود که قرنطینه کردن قم در دستور کار بوده ولی انجام نشده است. برنامه ۲۲ بهمن و انتخابات نیز فرآیند انتشار ویروس را تشدید کرده است. برخی نیروها در پوشش مذهبی در برابر راه‌حل‌ها مقاومت می‌کنند هر چند پس از چند روز آرام می‌شوند. ولی هنوز تا قرنطینه راه زیادی در پیش است.
در این مرحله شکاف جدی میان جامعه و حکومت از حیث درک از اهمیت و ابعاد فاجعه پیش می‌آید. در حالی که مردم معتقدند ده‌ها نفر فوت کرده‌اند، آمار رسمی تعداد اندکی را اعلام می‌کند. چرا؟ چون آمار رسمی، یعنی آمار ثبتی. و چیزی که ثبت نشود یعنی نیست! ولی آمار مردم آمار شهودی و مشاهده‌ای است. در نتیجه شکاف میان مردم و حکومت عمیق‌تر می‌شود. فرهنگ بی‌توجهی مردم به رعایت ضوابط بهداشتی، با عدم توان دولت و حکومت در اعمال اقتدار، ترکیب می‌شوند و ویروس با سرعت منتشر می‌شود.
برای بی‌اهمیت دانستن ماجرا ستاد مقابله با کرونا به ریاست وزیر بهداشت تشکیل می‌شود. این تصمیم یعنی، کرونا فقط یک مساله بهداشتی است. سپس در اولین واکنش برای عادی جلوه دادن وضع می‌گویند از ابتدای هفته شرایط عادی است. بعد که خلاف آن عمل می‌شود می‌گویند که هفته بعد اوج آن است و به سرازیری می‌افتیم، خلاصه کم‌کم به جایی می‌رسیم که اکنون قول ۵ هفته بعد را برای رسیدن به اوج داده‌اند. تصمیمات ناقص و متغیرْ مردم را سرگردان می‌کند. در برخی مناطق مردم خودشان دست به‌کار می‌شوند و جلوی هم صف‌آرایی جاده‌ای می‌کنند. در شرایطی که همه مسئولین باید در میدان باشند، غیب‌شان می‌زند و مثل بخشی از مردم خودقرنطینگی را پیشه‌ می‌کنند تا وجود ذی‌جودشان برای روزهای پس از کرونا حفظ شود. مدیریت مهم‌ترین بحران چهار دهه گذشته در سطح وزیر بهداشت متوقف شده است!! همین یک ویژگی برای فهم سطح درک رسمی مواجهه با ماجرا کافی است.
شاید این پرسش پیش آید که خوب! چه باید کرد؟ اگر به این فرآیند چند ماهه نگاه کنیم تمامی مشکلات ساختار سیاسی ایران کمابیش در آن دیده می‌شود. مشکلاتی که نه فقط در بحران کرونا که در همه امور کشور بازتاب دارد و ما را به اینجا رسانده است. این نقایص آثار خود را در همه زمینه‌ها برجا می‌گذارد ولی در کرونا با شدت بیشتر و گستره بزرگ‌تری نمایان شده است. اگر بخواهم تیتروار توضیح دهم به این شرح است:
· شکاف قدرت و مسئولیت در همه حوزه‌ها بویژه در زمینه سیاست و مذهب.
· ضعف شدید سیاست رسانه‌ای رسمی و ناکارآمدی مفرط صداوسیما و فقدان اعتبار و اعتماد به آن.
· شکاف درون‌ساختاری. در دوره ۴۰ ساله پس از انقلاب هیچگاه تا این حد شکاف درون‌ساختار حکومت دیده نشده است. شکافی که اولین مانع برای انجام هر اقدام موثری است.
· فقدان حاکمیت قانون
· افزایش بی‌اعتمادی مردم به حکومت و شکاف دولت ـ ملت و فقدان امید به آینده نزد مردم
· عدم توازن در توسعه بخش‌های گوناگون جامعه و حکومت
· تحمیل وظایف فراتر از وظایف دولت و حکومت بر دوش آن
· فقدان سیاست خارجی متوازن با توانایی‌های کشور
· عدم استفاده از ظرفیت نیروهای انسانی کشور. برای نمونه مدیریت بهداشت و درمان کشور در خوش‌بینانه‌ترین حالت، بازتاب دهنده حتی ۲۰ درصد نیروی انسانی شاغل در این بخش نیست. بیشتر کسانی که امروز در خط مقدم نجات مردم و کشور هستند نماینده‌ای در ساخت قدرت ندارند و حتی به رسمیت هم شناخته نمی‌شوند. نمونه‌اش مواجهه با یک موضوع بسیار ساده کراوات زدن پزشکان. تمامی بخش‌های دیگر جامعه نیز کمابیش همین وضع را دارند.
همه این موارد را به نحوی در حکمرانی و فرآیند نحوه مواجهه با کرونا می‌توان دید. بدون حل آنها و حداقل گام گذاشتن در این مسیر هیچ اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد.
منبع: بهارنیوز

به گزارش ایلنا، سعید شریعتی در بیان ارزیابی خود از میزان نشاط سیاسی در کشور و در پاسخ به این سوال که در زمان انتخابات مجلس یازدهم میزان نشاط سیاسی را چطور ارزیابی کردید؟ گفت: اگر بخواهیم از بعد سیاسی بررسی کنیم اول باید ببینیم نشاط سیاسی چیست. در ابتدا باید یک تعریف مشترک از نشاط سیاسی به عمل آوریم تا بتوانیم شاخص‌گذاری کنیم و پس از آن ارزیابی کنیم و ببینیم میزان نشاط سیاسی در جامعه چقدر است. 
وی در تشریح برداشت خود از عبارت «نشاط سیاسی» گفت: نشاط سیاسی از نظر من مشارکت فعال و موثر شهروندان و مردم یک کشور در اداره جامعه و عرصه سیاست است که از طریق رقابت سیاسی، فعالیت سیاسی، مشارکت در تصمیم‌سازی‌های سیاسی و دنبال کردن تحولات سیاسی از خلال رسانه‌های رسمی کشور صورت می‌گیرد. این موارد مجموعه فعالیت مستمر شهروندان در حوزه سیاست را رقم می‌زند که این خود رشد آگاهی‌های سیاسی جامعه را به همراه خواهد داشت و قطعا به مشارکت بیشتر جامعه در عرصه سیاست و احساس رضایتمندی جامعه از فعالیت سیاسی آحاد خود می‌انجامد. بنده همه این موارد را نشاط سیاسی می‌دانم.این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که حال چگونه می‌توانیم ارزیابی کنیم که این موارد در یک جامعه محقق شده یا نشده است و آیا برگزاری انتخاباتی پرشور و با حضور جناح‌های مختلف سیاسی می‌تواند شاخصی برای دستیابی به پاسخ این سوال باشد؟ تصریح کرد: کارنامه این نشاط سیاسی و نتیجه این واقعه را هر دو سال یک بار در انتخابات سراسری که برگزار می‌شود می‌توانید مشاهده کنید. در انتخابات مشخص می‌شود که آیا در دو سال گذشته فرایندهای سیاسی در کشور توأم با مشارکت، فعالیت، همکاری، همراهی و همدلی عموم جامعه بوده یا نبوده است؟ این یک شاخصی است که قابل تردید نیست.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در سال ۱۳۹۸ مجموعه فعالیت‌های سیاسی طی شده در امر سیاستِ داخلی و مجموعه حاکمیت اعم از قوای سه گانه و هر نهاد دیگری که با زندگی روزمره و زندگی سیاسی مردم در ارتباط است، به نحوی شکل گرفت که به انتخاباتی منجر شد که در طول چهل سال گذشته از جهت کاهش مشارکت مردم بی‌سابقه بود.وی ادامه داد: در شهرهای بزرگ و کلان شهرهایی که انتخابات مجلس بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارد و کنشگری سیاسی محوریت انتخابات است و مشارکت و عدم مشارکت مردم در انتخابات از باب رقابت‌های قومی و محلی نیست، با درصد بالایی از عدم مشارکت در انتخابات مواجه بودیم و در کل کشور هم بیش از شصت درصد جمعیت واجد شرایط، انتخابات را مورد توجه قرار ندادند و از کنارش گذشتند. همچنین باید توجه کرد که از چهل و سه درصدی هم که در این انتخابات شرکت کردند، آرای موثر و مشارکت موثر در انتخابات مهم است. با این اوصاف که گفتم، به نظر می‌رسد که متاسفانه سال ۱۳۹۸ سال قهر سیاسی مردم با عرصه سیاست بود و مردم نارضایتی سیاسی خود را با عدم مشارکت فعال در انتخابات نشان دادند.شریعتی در پاسخ به این سوال که از آنجایی که همواره مهمترین سرمایه‌های اصلاح‌طلبان مردم بوده‌اند حال اصلاح‌طلبان برای حفظ این سرمایه چه کردند و آیا امروز می‌توان گفت اصلاح‌طلبان این سرمایه را از دست داده‌اند؟ گفت: در مجموع ریزشی که اتفاق افتاده از سبد کل نظام است و نه از سبد یک جناح سیاسیِ خاصِ نظام به نام اصلاح‌طلبان. نارضایتی که به وجود آمده فقط از دولت نیست اتفاقا اگر نارضایتی از اصلاح‌طلبان وجود داشته باشد از این است که چرا مانع از عملکرد ضعیف برخی از ارکان دولت نشدند.

این فعال سیاسی در ادامه صحبت‌های خود گفت: طبعا تصمیمی که اصلاح‌طلبان به طور جمعی گرفتند و نارضایتی خود را از برگزاری انتخابات به این شکل و شیوه نشان دادند به نوعی بازگشت به آن سرمایه اجتماعی بود. به نظرم اصلاح‌طلبان با این تصمیم درست سیاسی مجددا خود را در کنار پایگاه اجتماعی‌شان قرار دادند. در حال حاضر ارزیابی که بنده دارم این است که سرمایه سیاسی و سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان نه تنها نسبت به گذشته کمتر نشده، بلکه بیشتر هم شده است. البته این کاملا مستلزم آن است که اصلاح‌طلبان قدر فرصتی که به وجود آمده را بدانند و درست برنامه‌ریزی کنند و این پایگاه اجتماعی را تا موعد بعدی انتخابات یا فرصت‌های سیاسی دیگر در کنار خودشان داشته باشند و آن را حفظ کنند.وی افزود: به هر حال ریزش و رویش در سیاست امری محتوم است و نمی‌شود از آن صرف نظر کرد و بعضی اوقات اقتضائات سیاسی پیچیدگی‌هایی را به وجود می‌آورد که جریانات سیاسی از آن ناگزیر هستند و باید به آن تن دهند اما در بلندمدت باید بتوانند جریان هزینه و فایده را در امر سیاست به نفع پایگاه اجتماعی خود رقم بزنند و پایگاه اجتماعی خود را تقویت کنند. به نظرم سهم بزرگی از اتفاقی که در دوم اسفند افتاد، پیام روشنی به حاکمیت بود که بداند بدون جریان اصلاحات بخش بزرگی از پایگاه اجتماعی نظام را همراه خود نخواهند داشت و این امیدواری را ایجاد می‌کند که سیاست‌گذاران کلان کشور وزن و اندازه درست اصلاح‌طلبان را صحیح ارزیابی کنند و بحث اداره تک حزبی جامعه را از سرشان به در کنند.
شریعتی در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید این سیاستگذاران چقدر این موضوع را بعد از انتخابات مجلس یازدهم مهم تلقی می‌کنند؟ گفت: متاسفانه بلافاصله بعد از انتخابات دوم اسفند ۱۳۹۸ کشور با یک بحران به نام بحران بیماری کرونا مواجه است که عملا فرصت ارزیابی و تحلیل‌های سیاسی را از سیاست‌مداران گرفته و اساسا ارزیابی نتایج و پیام‌هایی که انتخابات ۱۳۹۸ داشت در سایه هراس، وحشت، ترس و نگرانی از بلای ناخواسته کرونا مطرح نشده و سنجه‌ای وجود ندارد که ببینیم کسی این پیام را دریافت کرده است یا نه. ان شاالله این بلا از سر مردم بگذرد آن گاه دوباره به سیاست برمی‌گردند.
منبع: بهارنیوز