بایگانی ماه : سپتامبر, 2017

حضرت آیت الله خامنه‌ای فرمانده معظم کل قوا ظهر امروز (یکشنبه) در دیدار فرماندهان و مسئولان قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، این قرارگاه را «خط مقدمِ دفاع از حیثیت و موجودیت کشور» خواندند و با اشاره به نقش بی‌بدیل نیروی انسانی در پیشرفت بخشهای مختلف از جمله نیروهای مسلح، تأکید کردند: باید با کار و تلاش بی‌وقفه، استعدادهای پرشمار نیروی انسانی را شکوفا کنید و آن را در خدمت رفع نیازها و کمبودهای کشور قرار دهید.

حضرت آیت الله خامنه‌ای، خدمت در خط مقدم مقابله با تهدیدات را فرصتی ارزشمند برای نیروهای غیور، مؤمن و شریف در قرارگاه پدافند هوایی برشمردند و افزودند: کارهای بسیار خوبی در قرارگاه پدافند هوایی انجام شده است که نشان‌دهنده وجود عزم و انگیزه و توانایی در این نیرو است.

رهبر انقلاب اسلامی، نیروی انسانیِ با سواد، با تدبیر، شجاع و خستگی‌ناپذیر را پایه و اساس غلبه بر موانع و عبور از آنها دانستند و گفتند: پیشرفت‌های فراوان در بخشهای مختلف همچون نیروهای مسلح و همچنین بخش علم و فناوری نشان‌دهنده وجود توانایی در نیروی انسانی جوان و پر انگیزه کشور است و فرزندان توانای ایران چه در داخل و چه در مراکز علمی و فناوری دنیا مایه افتخار و مباهات هستند.

ایشان، نسخه علاج‌بخشِ مشکلات کشور را بکار گرفتن و فعال کردن این توانایی‌ها و استعدادهای جوشان خواندند و با تقدیر از هماهنگی ارتش و سپاه در قرارگاه پدافند هوایی و همچنین همکاری این قرارگاه با وزارت دفاع و دانشگاهها و مراکز علمی در برطرف کردن نیازها و کمبودها، افزودند: کار و تلاش را با آهنگی پر شتاب‌تر از قبل ادامه دهید و با ارائه طرحهای نو و ابتکاری در جهت خودکفایی کشور، به پیش بروید.

پیش از سخنان فرمانده معظم کل قوا، امیر سرتیپ اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(صلی الله علیه و آله) با گرامی‌داشت سالروز تشکیل این قرارگاه، گزارشی از مهمترین اقدامات انجام شده بیان کرد.

منبع: الف

حجت نظری در تذکر پیش از دستور خود با بیان اینکه تذکر من به اعضای شورا و شهردار تهران است، گفت: ما در کشور اسلامی زندگی می‌کنیم و مردم نباید برای نماز خواندن در صف بایستند اما متاسفانه عکسی منتشر شد که نشان داد همشهریان اهل تسنن برای نماز عید قربان ساعت‌ها در صف ایستاده‌اند. عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران افزود: لازم است عبادتگاه و مسجد مخصوص این شهروندان ایجاد شود تا آنها مجبور نباشند ساعت‌ها برای انجام فریضه الهی در صف بایستند.

پیش از این نیز محمود صادقی، نماینده مجلس با اشاره به صف طولانی اهل سنت برای ادای نماز عید قربان در تهران، از رئیس جمهور خواسته بود برای اهل سنت مسجد مخصوص ساخته شود. 
 

منبع: بهارنیوز

روزنامه بهار: هنوز زمان زیادی از رای اعتـمـاد  بـــه  وزرای پیشنهادی روحانی در مجلس نگذشته،  واقعه‌ای که  برای فراکسیون امید از آغاز تشکیل بیشترین حواشی و انتقادها را در پی داشت. هرچند نمودار انتقاد‌ها به مدیریت این فراکسیون در برخی مقاطع حساس و همچنین به عملکرد برخی اعضای این فراکسیون بارها بالا و پایین شده اما همیشه و در طول نزدیک به دوسال حضور در مجلس تمام نشده و در برخی مقاطع زمانی چون ماه‌ها و هفته‌های‌های اخیر پررنگ‌تر هم شده است.

ناامید‌ها در برابر امیدها
منصفانه اگر بنگریم این فراکسیون در موضوعاتی چون پیگیری موضوع رفع حصر و یا عملکرد و صراحت برخی اعضای در دفاع از حقوق مردم نمره مثبت است اما با این همه هنوز هم دومینوی دسته گل‌های برخی اعضا و سویه گیری‌های غیر قابل قبول این فراکسیون در برخی موارد تب تند انتقادها را کم نکرده است. محمدرضا عارف در هیچکدام از اتفاقات سیاسی در طول مسئولیتش در ریاست فراکسیون امید نقش آفرینی نکرده است. هر چند نمایندگانی مثل محمود صادقی، الیاس حضرتی، غلامرضا حیدری، مازنی، سلحشوری و … البته علی مطهری در موارد مختلف مثل رسیدگی به وضعیت محصورین، زندانیان سیاسی، زنان و … مواضع صریحی داشته‌اند اما عارف سعی کرده است مرد ساکت مجلس باقی بماند. سکوتی که البته در افکار عمومی به جایگاه او ضربه زده است. به خصوص اینکه با حضور نسل جدیدی از سیاستمداران اصلاح‌طلب در شوراهای شهر، شجاعت آنان در بیان مطالبات اصلاح‌طلبان با رفتارهای عارفانه او مقایسه می‌شود و کفه‌ترازو را علیه او سنگین می‌کند. این همه در حالی است که چندی پیش اعضای فراکسیون امید نشستند و برخاستند و تصویب کردند که ریاست محمد رضا عارف بر فراکسیون یک سال دیگر استمرار یابد و جمع‌بندی آرای شان این شد که‌ترکیب و تصویر هیأت رئیسه فراکسیون با تغییر چندانی همراه نشود، اتفاقی که نه تنها نتوانست سدی بر روی موج انتقادها باشد که آنگونه به نظر می‌رسد تا تغییرات محسوس در خروجی این فراکسیون ادامه خواهد یافت.

حمایت از یک احمدی نژادی برای استانداری!
روند اتفاقات در فراکسیون امید و برخی اعضای آن هنوز امید به تغییرات محسوس در این فراکسیون را ایجاد نکرده است. اواخر هفته گذشته رئیس این فراکسیون در رابطه با موضوع ژن خوب و موضوع حواشی پسرش دفاع غیرقابل قبولی داشت که به شدت جنجال ساز شد و حال در آخرین نمونه از «دسته گل‌های برخی ناامید» در فراکسیون امید روز گذشته خبر آمد که در ارتباط با انتخاب استاندار ایلام یکی از اعضای این فراکسیون در شرف خلق یک حماسه تازه است؛ حماسه‌ای که روز گذشته رسانه‌ای شده اما پیش از آن آغاز شده و از سوی مدیریت فراکسیون امید در ارتباط با آن سکوت پیشه شده است. روند نامیمون در پیش گرفته شده توسط برخی در این فراکسیون متاسفانه از مباحث کاری مجلس گذشته و هم اکنون به مسایل مهم مدیریتی در استانها هم کشیده شده است. در روزهای اخیر و با توجه به تصمیم وزارت کشور مبنی بر تغییر تعدادی از استانداران از جمله استاندار استان ایلام در میان بهت و حیرت همه اصلاح طلبان استان، حامیان دولت و ستادهای مختلف حامی روحانی در این استان، میرزایی نماینده حوزه ایلام که تحت عنوان لیست امید به مجلس ورود پیدا نمود و عضو فراکسیون امید شده متاسفانه یک گزینه غیر اصلاح طلب و از مدیران منصوب شده در دوران دولت احمدی نژاد را جهت استانداری استان معرفی نموده که سابقه کاری ایشان صرفا در حوزه امنیتی بوده است. نظر به اینکه حجت اسماعیلی گزینه دیگر معرفی شده به وزارت کشور از سوی مجمع نمایندگان استان ایلام از اصلاح‌طلبان و حامیان دولت تدبیر و امید است و مورد اجماع نسبی نیروهای همراه دولت نیز است، رفتار این عضو فراکسیون امید ابهام‌های فراوانی ایجاد کرده است.

حرف امروز منتقدان چیست؟
صادق زیباکلام ضمن ابراز نگرانی از ادامه روند موجود در فراکسیون امید می‌گوید: «اصلاح طلبان حضور خود را مدیون مردم هستند، بنابراین باید در جهت خواسته‌های آنان شرکت کنند. در عین حال، رهبری اصلاح طلبان چه درون مجلس چه بیرون آن باید با رانت‌ها برخورد بکنند. چرا که شما از اعتبار مردم یکبار می‌توانید استفاده کنید. اگر مردم در انتخابات ۹۸ نیایند پای صندوق رای، و بگویند ما یک‌بار گول خوردیم و دیگر به لیست امید رای نمی‌دهیم، آن‌وقت چه می‌خواهیم بکنیم. آن موقع به مجلس ۸ و ۹ برمی‌گردیم که اصلاح طلبان غایب بودند، در واقع به عقب می‌رویم. بنابراین خیلی لازم است مردم اعتماد خودشان را از دست ندهند.»

علی تاجرنیا یکی دیگر از اصلاح طلبان سرشناسی است که به صراحت فراکسیون امید مجلس دهم و عملکرد آن را نقد می‌کند و می‌گوید: «هنگامی که برخی از نهادهای نظارتی اجازه نمی‌دهند شخصیت‌های ممتاز جریان اصلاحات در انتخابات مجلس حضور پیدا کنند و جریان اصلاحات مجبور می‌شود با نیروهای رده سوم و چهارم خود در انتخابات حضور پیدا کند باید انتظار چنین روزهایی را داشت. شرایط در انتخابات مجلس به شکلی رقم خورده که قامت مجلس کوچک‌تر از گذشته شده است. این مسأله با عقل و منطق سیاسی همخوانی ندارد که در یک مجلس که دو و یا سه فراکسیون هم‌وزن وجود دارد یک وزیر۲۵۰ رأی بیاورد. اگر یک وزیر صداقت و شفافیت داشته باشد به صورت طبیعی مورد حمایت یک جریان سیاسی قرار خواهد داشت و جریان‌های دیگر در مقابل وی ایستادگی خواهند کرد و در نهایت اگر قرار است از مجلس رأی اعتماد بگیرد با یک رأی نزدیک این اتفاق رخ می‌دهد. در نتیجه احتمال اینکه یک وزیر همه فراکسیون‌های مجلس از جریان‌های مختلف را با خود همراه کند و ۲۵۰ رأی به دست بیاورد بسیار بعید خواهد بود. به نظر می‌رسد اغلب نمایندگان مجلس به جای اینکه دغدغه تفکر و جهت‌گیری سیاسی خود را داشته باشند به دنبال مسائل منطقه‌ای و نفوذ در حوزه انتخابیه خود هستند. به نظر من عملکرد مجلس دهم از مجالس گذشته و حتی مجالس هشتم و نهم نیز ضعیف‌تر بوده است. مجلس دهم فارغ از تک ستاره‌هایی که در آن وجود دارد هیچ ویژگی قابل توجهی ندارد که بتوان به آن اتکا کرد. به نظر من یک جریان به صورت تدریجی به دنبال کمرنگ‌تر کردن نقش پارلمانتاریسم در ایران است.»

جلال جلالی‌زاده  نماینده اسبق کرد و اهل سنت مردم سنندج هم از جمله منتقدان جدی فراکسیون امید است و در ارتباط با ادامه این روند ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: اگر نمایندگان اصلاح‌طلب این دوره از مجلس برای پیگیری مطالبات مردمی تلاش جدی‌ای نداشته باشند این اقدام آنها به ضرر تمام اصلاح‌طلبان تمام خواهد شد؛ بنابراین آنها باید در این فرصتی که تا پایان این دوره از مجلس باقی مانده است، به گونه‌ای اقدام کنند که مانع از ایجاد بی‌اعتمادی مردم نسبت به اصلاح‌طلبان شوند.

نسخه تابش
این همه البته تنها گزیده‌ای از انتقاد‌ها به عملکرد فراکسیون امید و برخی اعضای آن است که در صورت بی توجهی به آن که خواست و مطالبه عمومی است، نه تنها روز به روز اوج خواهد گرفت که انسجام کلی اصلاح طلبان و بدنه رای آنان را به زودی تحت الشعاع قرار خواهد داد.‌ترس از این موضوع البته برخی اعضای این فراکسیون را هم در بر گرفته و برخی انتقادها نیز به عملکرد ان از دل خود فراکسیون نیز شنیده می‌شود؛ اما از سوی دیگر برخی اعضای این فراکسیون نیز برای فروکش کردن انتقاد‌ها و تصحیح برخی روند‌های معیوب در این فراکسیون پیشنهاداتی دارند که یکی از آخرین نمونه‌های آن از سوی یکی از اعضای هیأت رئیسه این فراکسیون مطرح شده است. محمد رضا تابش پیشنهاد کرده که دبیرخانه‌ای در شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان برای هماهنگی اطلاع رسانی و نظارت بر عملکرد اصلاح طلبان در مجلس  تشکیل شود، البته پیشنهاد او تنها به مجلس محدود نشده و این پیشنهاد را در ارتباط با شوراهای شهر نیز مطرح کرده است.

وی که خود نیز عضو هیأت رئیسه این فراکسیون و به طبع یکی از هدف‌های برخی انتقادات است، روز گذشته و با اشاره به برخی حاشیه‌‌ها پیرامون فراکسیون امید اظهار کرد: اصلاح‌طلبان به دلیل اینکه در مسند قدرت قرار گرفته‌اند باید نسبت به عملکردها پاسخگو باشند و این حق مردم است که طلب پاسخگویی کنند اما از طرفی گاهی دوستان خارج از مجلس، اطلاعات صحیحی از روند طی مسیرکار در مجلس و فراکسیون امید ندارند که موجب می‌شود بعضا غیر دقیق اظهارنظر کنند.» تابش که به نظر متوجه جدی شدن انتقادها شده اما در همین حال از عدم اطلاع دیگران هم گفته که به نظر می‌رسد به نوعی فرار به جلو کرده تا کمی از ضرب این حواشی بگیرد اما با این همه وی خاطر نشان می‌کند: اطلاع‌رسانی‌ها باید به نحوی باشد که مجموعه مردمی که به اصلاح‌طلبان اعتماد کرده‌اند مایوس نشوند و همان سرنوشتی که برای اصولگرایان رقم خورد برای ما رقم نخورد. هرگونه حرکت نابه‌جا و خطا و مساله‌ای که روح مردم را آزرده کند و توضیحی برای آن داده نشود پیامدهای منفی برای جریان اصلاح‌طلبی خواهد داشت و از این منظر باید دقت و نظارت بیشتری داشته باشیم و خصوصا با گسترش فضای مجازی خود را در اتاق شیشه‌ای ببینیم که همه افعال و تصمیم‌گیری‌های ما در منظر مردم قرار می‌گیرد.» این گفته‌های آخر وی االبته با جملات پیشینش کمی در تناقض است اما با این همه توجه وی به عمق این موضوع و جدی شدن نگرانی‌ها در این ارتباط از سوی برخی تاثیر گذاران این فراکسیون حداقل کورسویی از امید را در برابر نگاه‌های ناامید به این فراکسیون روشن می‌کند، البته اگر در سطح شعار باقی نماند.

منبع: بهارنیوز

روزنامه بهار: زمزمه‌های دلواپسانه به بهانه آن که «اگر‌ ترامپ بیاید برجام چه می‌شود؟ » را می‌شد از همان روزهای ابتدایی گرم شدن رقابت‌های انتخاباتی در ایالات متحده شنید. «دلواپسان» وطنی پیش از آن که‌ترامپ به قدرت برسد با استفاده از امکانات تبلیغی گسترده‌شان این گونه وانمود می‌کردند که حضور دونالد‌ترامپ در کاخ سفید برابر است با پاره شدن برجام و اعلام ناکارآمدی سیاست خارجی دولت اعتدال که در توافق هسته‌ای موسوم به برجام متبلور است. آنان تعمد داشتند با بی توجهی نسبت به این موضوع بدیهی که برجام توافقی دو جانبه نیست که ایالات متحده بتواند به سادگی آن را فسخ کند چنین وانمود کنند که مخالفت‌ترامپ با برجام به معنای پایان توافق و بازگشت تحریم‌هایی است که اثرات منفی بی‌سابقه‌ای را بر معیشت و زندگی روزمره مردم گذاشته بود. آن‌چه در عمل رخ داد چه بود؟

آیا‌ترامپ با همه مخالفت‌هایش با برجام توانست به آن سادگی که تندروها در ایران تبلیغ می‌کردند برجام را کنار بگذارد؟ آیا رژیم اسرائیل و اندک کشورهایی در منطقه توانستند بر اراده جامعه جهانی در مسیر اجرای برجام کوچکترین تاثیری بگذارند؟ آیا آمریکا توانست به آن‌چه مطابق متن برجام (و نه آن‌چه در تصورات و توهمات ما هست) موظف به اجرای آن بود بی توجهی کند؟ با نگاهی به مسیر اجرای برجام در چند ماه اخیر شاهد آن هستیم که نه مخالفان برجام در منطقه و نه دولت‌ترامپ نتوانسته‌اند خللی را در مسیر اجرای توافق هسته‌ای ایجاد کنند.

اگر از جوسازی‌های رسانه‌ای رییس‌جمهور آمریکا بگذریم شاهد آن هستیم که در عمل هم وزارت امور خارجه این کشور در چند نوبت پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود را اعلام کرده و هم شخص دونالد‌ترامپ آن بخش از برجام که توقف بخشی از تحریم‌ها را نیازمند دستور رییس‌جمهور آمریکا می‌داند را اجرا کرده است. از همین رو می‌توان به جرات گفت که حضور‌ترامپِ مخالف برجام در کاخ سفید در عمل تا الان هیچ اتفاق ناگواری را در مسیر اجرای برجام رقم نزده است و برخلاف تبلیغات دلواپسانه برخی در ایران برجام به قدری مستحکم است که کشور ابر قدرتی همچون ایالات متحده آمریکا هم امکان، توان و ظرفیت بر هم زدن آن را به هیچ عنوان ندارد.

با نگاهی دگرباره به کنش رییس‌جمهور آمریکا، حداقل در حوزه سیاست خارجی شاهد آن هستیم که او دچار نوعی سردرگمی شده است. این سردرگمی ‌ترامپ را می‌توان در نوع مواجهه‌ای که با همکاران خود دارد و همچنین تناقض‌گویی‌هایش به خوبی مشاهده کرد. اما پرسشی که می‌توان در این باب مطرح کرد این است که دقیقا چه چیزی‌ترامپ را دچار سردرگمی کرده است؟ توانایی بالای مشاوران و دیپلمات‌های کارکشته حاضر در دولت آمریکا بر کسی پوشیده نیست و نمی‌توانیم بگوییم که علت این پریشان احوالی آشکار که در رفتار و گفتار‌ترامپ هنگامی که در مباحث سیاست خارجی وارد می‌شود هویداست ناشی از کم دانشی و یا ناتوانی دیپلمات‌های آمریکایی است.

به نظر می‌رسد که باید ریشه این سردرگمی مسئولان آمریکایی و به ویژه‌ترامپ در حوزه سیاست خارجی را باید در این سوی میز جستجو کنیم. واقعیت آن است که اگر دولتمردان ایرانی از تابستان۹۲ به این سو مسیر سیاست خارجی کشور را تغییر نمی‌دادند و همان ماجراجویی‌ها ادامه پیدا می‌کرد و یا اگر در انتخابات۹۶ اکثریت جامعه به جای سیاست تعامل سازنده با جهان به افرادی رای می‌دادند که تحریم را فرصت می‌خواندند و خیال مدیریت بر جهان را در سر می‌پروراندند امروز،‌ ترامپ کار ساده‌ای در پیش داشت و می‌توانست با چند رفتار و گفتار تحریک‌آمیز مقامات ایرانی را به کنار گذاشتن برجام‌ترغیب کند. نمونه‌ای کوچک از این نوع رفتارها را چندی پیش در مجلس شاهد بودیم که البته به واسطه مخالفت اکثریت نمایندگان مجلس با اقلیت تندرو به جایی نرسید.

از این واقعیت گریزی نیست که آمریکای‌ترامپ به دنبال بهانه‌ای می‌گردد که ایران را به‌عنوان ناقض برجام معرفی کند تا کنار گذاشتن توافق هسته‌ای با هزینه کشورمان تمام شود. هوشمندی تیم سیاست خارجی دولت اعتدال تاکنون سبب آن شده است که با وجود برخی فشارهای داخلی دولت بهانه‌ای را به دست آمریکایی‌ها ندهد و می‌توان گفت که هر بار اعلام پایبندی ایران به برجام از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوعی مانع بر سر راه‌ترامپ برای بر هم زدن این توافق بین‌المللی است. برجام تا زمانی که ایران به متن این توافق پایبند باشد از سوی طرف‌های دیگر نقض نخواهد شد و افزایش مبادلات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران با طرف‌های دیگر برجام سبب تقویت بیش از پیش آن خواهد بود. 

در پایان می‌توان یادآور شد که همانطور که دیپلمات‌های ایرانی توانسته‌اند با توانایی‌هایشان و همینطور پشتیبانی ارکان نظام سیاسی با برجام هم عمده خطوط قرمز را حفظ کرده و هم موانع تحریمی اثرگذار را از پیش پای مردم بردارند این توانایی را دارند که به سوی حل‌وفصل پرونده‌های باز دیگر و تحریم‌های غیر مرتبط با پرونده هسته‌ای نیز حرکت کنند به شرط آن‌که همچون پرونده ‌هسته‌ای شاهد ایجاد اجماعی داخلی برای تحقق این خواسته اکثریت باشیم.

منبع: بهارنیوز

گروه سیاسی- رسانه‌ها: هفته‌نامه صدا – سیرآنوش موسوی: در ابتدای راه انقلاب اسلامی هر منصبی که ریاستش به قدری اقتدار آمیخته با قاطعیت نیاز داشت- از حاکمی شرع گرفته تا سرپرستی کمیته مبارزه با مواد مخدر و سرکوبی غائله کردستان- به محمدصادق صادقی خلخالی سپرده می شد. خلخالی بعد از انتصابش از سوی امام خمینی به عنوان اولین حاکم شرع دادگاه های انقلاب، بسیاری از سران رژیم پهلوی را به جوخه اعدام سپرد و این گونه به ظن انقلابیون، انقلاب را از شر آنها خلاص کرد. اما اقدامات او در آن زمان چندان از سوی نهضت آزادی مورد تایید قرار نگرفت. هاشم صباغیان، وزیر کشور دولت موقت، بر این باور بوده است که اقدامات خلخالی در ابتدای راه به انقلاب لطمه وارد کرد. اگر وی بدون تشکیل دادگاه، بسیاری از سران حکومت پهلوی را اعدام نمی کرد چهره محبوب تری نزد مردم می شد اما وی خاطره خوشی از خود در اذهان عمومی باقی نگذاشت. به همین دلیل وقتی خلخالی در اواخر عمر خود اظهار ندامت کرد مردم و هیچ گروه سیاسی آن را نپذیرفت و در نهایت در انزوای سیاسی از دنیا رفت.

 

در ابتدا منش اخلاقی محمدصادق خلخالی را برای ما توصیف کنید. به نظر شما خلقیات اخلاقی وی با منش سیاسی اش متفاوت بود؟


آقای خلخالی از اردبیل برای تحصیل علوم دینی به قم آمد و در حوزه علمیه قم دوره های مقدماتی خارج فقه را گذراند. اما تحصیل علوم دینی چندان برای او جذاب نبود به همین دلیل از ادامه آن منصرف شد و به حلقه نزدیکان امام خمینی در قم پیوست.


من برای توصیف منش و شخصیت اخلاقی خلخالی به نقلی که در بین هم حجره ای هایش بسیار شایع بود استناد می کنم. به نظر من این خاطره بسیار شنیدنی است و از زوایای مختلف خلقیات وی را برای ما شرح می دهد. خلخالی پیش از پذیرش منصب در جمهوری اسلامی، با افرادی که به ظن او متخلف بودند به شدت برخورد می کرد. هم حجره ای های وی نقل می کنند روزی خلخالی بدون اینکه در حجره خود را ببندد غذایش را در اتاق گذاشت و از اتاق خارج شد. وقتی به اتاق خود بازگشت مشاهده کرد که گربه خوراک او را خورده است. خلخالی بسیار از دست گربه عصبانی شد و گربه را به دار زد و به قول خود جسد گربه را برای عبرت دیگر گربه ها چند روز بر سر در اتاقش آویزان کرد.


واکنش خلخالی نسبت به گربه ها بعدها نقل زبان ها شد که خلخالی از گربه خاطی هم نمی گذرد. اما با کمی تعقل می توان به این نتیجه رسید که گربه بنا به غریزه چنین کرده است و آویزان کردن آن برای عبرت دیگر گربه ها معنایی ندارد.

خلخالی بعد از یپروزی انقلاب اسلامی از سوی امام خمینی به عنوان حاکم شرع دادگاه های انقلاب انتخاب شد. به نظر شما عملکرد خلخالی در این مقام تا چه میزان در تثبیت انقلاب موثر بود؟


در دو وجه مجزا می توان عملکرد خلخالی را در انقلاب مورد بررسی قرار داد. به نظر من از یک سو اقدامات وی برای حذف مخالفان انقلاب مثبت بود، چرا که باعث شد انقلاب دیگر با تهدید آنها مواجه نباشد اما از سوی دیگر برخی اقدامات خودسرانه وی در حذف مخالفان، انقلاب را با چالش های عمیقی مواجه کرد.


من به یاد دارم که دولت موقت هیئتی را برای بررسی حوادث کردستان تعیین کرد تا آنها مشکلات کردستان را حل و فصل کنند. این هیئت متشکل از فروهر، من (به عنوان وزیر کشور)، مهندس سحابی (به عنوان رییس سازمان برنامه و بودجه)، یک نماینده نظامی (که ابتدا دکتر چمران معرفی شد اما وی به دلایلی از همکاری با ما منصرف شد و به جای خود تیمساز فلاحیان را فرستاد) و آقای اشراقی (که از سوی امام خمینی انتخاب شده بود) به سوی کردستان رفتیم.


پیش از اعزام این هیئت، خلخالی برای سرکوبی غائله کردستان به آنجا رفته بود. در بدو ورود ما به کردستان، با شیون و ناله یک زن مواجه شدیم او فریاد می زد چرا دستور قتل شوهر من را دادید؟ شوهر آن زن جزو خوانین کرد بود و علاوه بر این، توانایی راه رفتن نداشت و از دو پا فلج بود. متاسفانه اعدام یک مرد فلج دستاویزی برای گروه های چپ شد تا از آن به نفع خود استفاده کنند.


گروه های مخالف انقلاب با انتشار عکس این مرد در بین مردم خواستند آنها را نسبت به انقلاب و مردم بدبین کنند و به این ذهنیت در جامعه دامن بزنند که انقلابیون رادیکال از یک معلول هم نمی گذرند. دستور قتل این مرد را خلخالی صادر کرد. به نظر من همین اقدامات خودسرانه وی در اعدام ها لطمه های جبران ناپذیری به بدنه انقلاب وارد کرد و باعث شد تا حدودی اعتماد مردم به حاکمیت و وجهه سیاسی انقلاب خدشه دار شود.

 




خلخالی با چه رویکردی دادگاه های انلاب را مدیریت می کرد؟ آیا خط مشی وی به عنوان حاکم شرع از سوی سایر انقلابیون مورد تایید بود؟


سیاستی که خلخالی برای اداره دادگاه های شرع در پیش گرفته بود چندان مورد تایید سایر انقلابیون- از جمله مرحوم بهشتی- نبود. وی انتقادهای زیادی نسبت به عملکرد خلخالی از خود نشان داد و تلاش زیادی کرد تا مانع او شود.


خلخالی در سال ۶۰ در مقطع زمانی کوتاهی سرپرست کمیته مبارزه با مواد مخدر نیز شد. شاید برای شما جالب باشد که بدانید رویکرد وی در برخورد با متخلفان مواد مخدر نیز بسیار تند و آمیخته با خشونت بود. به یاد دارم که عده ای از مجرمان را که گویا مواد مخدر جا به جا کرده بودند به زندان قصر آوردند. خلخالی بدون این که در جریان جرایم این افراد قرار بگیرد حکم آنها را صادر کرد و عده ای را به ضربه شلاق و عده ای دیگر را به اعدام محکوم کرد.


درواقع من می خواهم با نقل این خاطره به شما بگویم که خلخالی در رای هایش و برخورد با مجرمان چندان به قوانین اسلامی پایبند نبود.

بدون تردید دولت موقت و نهضت آزادی مخالف این برخوردهای تند در کشور بودند. واکنش آنها در برابر اقدامات به اصطلاح شما خودسرانه خلخالی چه بود؟


چندین بار گروهی از هیات دولت به خدمت امام خمینی در قم رفتیم و از عملکرد تند و آمیخته با خشونت خلخالی شکایت کردیم. مهندس بازرگان معقتد بود که اقدامات تند خلخالی به انقلاب آسیب وارد کرده است و باید مانع وی شد.


گزارش های مرکر هیات دولت به امام خمینی باعث شد که امام دستور بدهند بدون محاکمه حق اعدام هیچ کسی را ندارید مگر خاندان پهلوی. خاندان پهلوی از دید امام خمینی عبارت بودند از: برادران، خواهران، همسر و فرزندان حمدرضا شاه. سایر وابستگان به خاندان پهلوی نباید بدون محاکمه اعدام شوند و رای علیه آنها صادر شود. بعد از اینکه مهندس بازرگان این دستور را از امام گرفت در جمع خبرنگاران حاضر شد که خلخالی با دقت بیشتری رای های خود را صادر و اجرا کند.

کدام اعدام انقلابی خلخالی بیش از همه در محافل سیاسی آن زمان با مخالفت مواجه شد؟


متاسفانه هنوز آمار دقیقی از تعداد اعدام های اول انقلاب در دست نیست چرا که آمار این اعدام ها در هیچ جایی ثبت نمی شد و غالبا بدون بازجویی فرد خاطی انجام می شدند.


اما محاکمه ای که بیش از همه خبرساز شد محاکمه امرعباس هویدا بود. به نظر من باید این محاکه را از سایر اعدام ها جدا کنیم. هویدا از سوی نیروهای انقلابی دستگیر شد و توسط هادوی دادستان انقلاب- که از سوی رهبر انقلاب منصوب شده بود- بازجویی شد. وی اطلاعات قابل توجهی در این بازجویی ها به دست آورده بود.


در یکی از دیدارهای هیئت دولت با امام خمینی، عده ای در محل اقامت امام تجمع کردند و شعار می دادند: «هویدا اعدام باید گردد». این شعار باعث شد که امام سرنوشت هویدا را از دولت موقت جویا شود، چرا که امام معتقد بود زنده بودن هویدا برای انقلاب دردسرهای زیادی ایجاد کرده است اما مهندس بازرگان در پاسخ به امام گفت به این شعارها گوش ندهید؛ در حال حاضر هویدا زیر نظر هادوی بازجویی می شود. اجازه بدهید که این بازجویی ها ادامه داشته باشد، چرا که می توانیم از اعترافات هویدا از میزان اموالی که محمدرضا شاه در کشورهای خارجی دارد آگاهی به دست بیاوریم و با توجه به دادگاه بین المللی لاهه این اموال را به نفع ملت ایران به کشور بازگردانی. از این رو بازجویی هویدا با همین رویکرد ادامه یافت.


اعدام هویدا با مخالفت های جدی دولت موقت و اعضای نهضت آزادی مواجه شد، چرا که دیگر این فرصت از انقلاب گرفته شد که به واسطه اطلاعات هویدا اموال ملت ایران بازگردانده شود.

 




روند واکشن های تند در برابر مخالفان انقلاب تا کجا ادامه پیدا کرد؟


اعدام ها باعث شد که خلخالی در اول انقلاب شهرت قابل توجهی کسب کند به نظر من میل برای تداوم این شهرت انگیزه ای شد تا او به اعدام های به اصطلاح انقلابی خود ادامه بدهد.
اما خلخالی در زمان حیات خود از بسیاری از اقدامات خود اظهار ندامت کرد. وی در یکی از مراسم نهضت آزادی که در قم برگزار می شد شرکت کرد و در حضور مهندس بازرگان و سایر اعضای نهضت آزادی ابراز پشیمانی کرد و از مردم حلالیت طلبید و بیان کرد که نباید برخی اعدامات را بدون محاکمه انجام می داد.

به نظر شما چرا ابراز ندامت خلخالی چندان مورد پذیرش گروه های سیاسی قرار نگرفت؟


ابراز پشیمانی خلخالی مورد پذیرش مردم و دیگر گروه های سیاسی قرار نگرفت، چون اعدام ها و خشونت های وی در اول انقبال در خاطره مردم همچنان باقی مانده بود و به سادگی از ذهن آنها پاک نمی شد.


حتی امام خمینی هم نسبت به گزارش های عملکرد خلخالی حساس شده بود و دیگر مانند ابتدای انقلاب از وی دفاع نمی کرد. کم کم وی به حاشیه رانده شد و کمتر گروه سیاسی از او برای سخنرانی در جلسات خود دعوت می کردند و این گونه با آرام شدن فضای انقلاب زمان قدرت تفکراتی مانند خلخلالی به انتها رسید.

اما برخی از تئوریسین های سیاسی بر این باورند که هر انقلابی در ابتدای پیروزی، برای ثبت خود نیازمند عکس العمل تند و آمیخته با خشونت است. انقلاب ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود و برای ادامه حیات خود به افرادی مانند خلخالی نیاز داشت.


من و سایر اعضای نهضت آزادی موافق برخوردهای تند در انقلاب نبودیم. مهندس بازرگان معتقد به دموکراسی و حرکت های آرام و بدون تعجیل بود، از این رو هیچگاه با عکس العمل های تند برخی از انقلابیون که خواستار تغییرات ریشه ای بودند همراه نشد.


اعضای نهضت آزادی به خصوص مرحوم بازرگان اعتقاد داشت که برخوردهای تند افرادی مانند خلخالی انقلاب را از مسیر خود منحرف کرد. در مدت ۹ ماهی که نضهت آزادی در بیشتر بخش های دولت موقت مسئولیت اداره کشور را برعهده داشت ماسعی کردیم همین رویکرد را دنبال کنیم و به هیچ عنوان با شعارهای تند موافب و همراه نبودیم و تلاش می کردیم در برابر این افراد ایستادگی کنیم.

 




به نظر شما اگر دولت موقت با انقلابیون که موافق اقدامات تند و انقلابی بودند همراهی می کرد باز مجبور به استعفا می شد؟


هیچ گروه یا فردی دولت موقت را مجبور به استعفا نکرد. این دولت با اراده خود تصمیم به استعفا گرفت. بازرگان چندین بار تقاضای استعفای خود را نزد امام خمینی برد اما هر بار اما از پذیرش آن سر باز زد. لیکن هنگامی که برخی از نیروهای تندرو انقلابی سفارت آمریکا را تسخیر کردند دیگر چاره ای جز استعفا پیش روی دولت موقت نبود و امام نیز در نهایت خواست ما را پذیرفت.


علاوه بر برخوردهای تند برخی انقلابیون، متاسفانه در آن زمان مراکز تصمیم گیری در کشور بسیار متعدد بود. همین مسئله باعث شد که دولت موقت نتواند آن گونه که می خواهد کشور را اداره کند. هر گروهی که قدرت داشت تصمیم مجزایی برای خود می گرفت و آن را اجرا می کرد. به عنوان مثال شورای انقلاب و کمیته ها هر کدام به صورت مجزا تصمیم می گرفتند و اجازه نمی دادند که دولت موقت برای سامان دادن به شرایط ایران بعد از انقلاب با اقتدار وارد شود.

در آخر تحلیل خود را از عملکرد خلخالی ارائه بدهید؟


من در مجموع عملکرد خلخالی را در انقلاب مثبت نمی بینم. به نظر من نقاط ضعف وی به مراتب نسبت به نقاط قوتش بیشتر بود. واکنش های تند افرادی نظیراو باعث شد که چهره انقلابیون در مجامع بین المللی خدشه دار شود. اگر خلخالی برای برخی از اعدام ها دادگاه تشکیل می داد و بدون محاکمه حکم اعدام صادر نمی کرد شاید این گونه در انزوای سیاسی نمی مرد و امکان اعتماد دوباره مردم و گروه های سیاسی برای او وجود داشت.

انقلابیون طالب برخوردهای تند بودند

محمدصادق کوشکی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران: حواشی زیادی پیرامون شخصیت محمدصادق صادقی خلخالی شکل گرفته است؛ همین حواشی باعث شد دور از نگاه محققانه خلقیات ایشان مورد بررسی قرار بگیرد.


برخی با تحلیل عوامانه خلخالی را سمبل قاطعیت در انقلاب اسلامی می دانند و اذعان می دارند اگر خلخالی در حال حاضر زنده بود بسیاری از مفسدان اقتصادی را اعدام می کرد و اجازه نمی داد که افراد مفسد در جامعه محلی از اعراب داشته باشند. اما در برابر این تفکر عده ای دیگر خلخالی را نماد و اسطوره خشونت در ابتدای انقلاب معرفی می کنند که باعث قتل صدها نفر شد.


اما به نظر من این دو دیدگاه محققانه نیست. لازم است برای فهم عملکرد خلخالی زمانه ای که وی در آن زیست کرد را درک کنیم. در واقع فضای زیست یک شخصیت در درک علل فعالیت های آن فرد بسیار موثر است. پس از دید من مهم تراز نقد و یا تقدیر شخصیت خلخالی، باید فضایی که خلخالی در آن زیست می کرد را مورد بررسی قرار بدهیم. با یک بررسی اجمالی متوجه می شویم که مشی خلخالی به عنوان حاکم شرع با مشی وی به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی بسیار متفاوتاست.


به نظر من مهم ترین برهه زندگی سیاسی خلخالی ۲ سال اول پیروزی انقلاب اسلامی بود در ین ۲ سال هنوز انقلاب ساختار سیاسی و قضایی منسجمی نداشت و از سوی ضد انقلاب ها از جمله سلطنت طلبان و برخی دیگر از گروه های معاند تهدید می شد. خواست و اراده عمومی جامعه در ان زمان این بود که باید حکومت انقلابی برخی از چهره های وابسته به نظام پهلوی را که در آن مقطع به عنوان چهره های فاسد و خون ریز شناخته می شدند مجازات و یا اعدام کند و این چنین جامعه و انقلاب را در برابر خطرات احتمالی آنها ایمن سازد.

 

 در چنین فضایی شخصیتی به نام خلخالی معنا پیدا کرد. یعنی اگر این امکان وجود داشت که در هفته هایابتدای انقلاب مردم درباره اقدامات وی نظرخواهی کنند بدون تردید اکثریت مردم ایران با اقدامات او موافق بودند و خلخالی را همراهی می کردند. البته این سخن به معنی درست یا غلط بودن اقدامات او نیست بلکه تلاشی است برای درک زمانه ای که خلخالی در آن به عنوان حاکم شرع وابستگان خاندان پهلوی را مجازات می کرد.


یکی دیگر از اقدامات خلخالی که باعث شد برخی روشنفکران در برابر آن از خود موضع نشان بدهند تخریب مقبره رضاخان بود. من نمی خواهم درباره درستی یا نادرستی این اقدام نظری بدهم. تمام سخن من این است که اقدامات خلخالی و سایر انقلابیون را باید در بستر سیاسی آن زمان درک و تحلیل کنیم. اگر آن فضا درک شود بدون تردید تایید وی با سهولت بیشتری همراه خواهدبود.


اما متاسفانه بسیاری از تحلیل گران سیاسی در تحلیل خود از این نکته غافل می شوند و عملکرد وی را فارغ از این فضا قضاوت می کنند. همان گونه که اشاره کردم قضاوت های این چنینی تحت تاثیر تصورات عامیانه ای است که نسبت به ایشان شکل گرفته است.

 


 

 



خلخالی دستور اعدام چهره هایی مانند نصیری، پاکروان و مقدم- از چهره های اصلی ساواک در دهه های ۴۰ تا ۵۰ شمسی- را صادر کرد. این افراد در بین مردم بسیار منفور بودند و اعدام آنها نه تنها با مخالفت مردم مواجه نشد بلکه نمایشگر مجازات منصفانه و عادلان نیز بود؛ مجازات افرادی که سال های سال سازمان مخوف ساواک را اداره می کردند.


همچنین مجازات چهره های درجه یک حکومت پهلوی مانند برخی وزرا از جمله هویدا در مردم ایجاد آرامش کرد که در نهایت مجرمان سزای اعمال خود را دیدند. اعدام تعدادی از چهره های نظامیان در اصفهان و تهران مانند سپهبد رحیمی، بدره ای، ناجی و امثال آنها با منطق انقلابی آن روز مطابقت می کرد.


مدافعان عملکرد خلخالی بر این باورند اگر دادگاه های انقلابی خلخالی نبود امکان این که چهره های وابسته به حکومت پهلوی کودتایی علیه انقلاب طراحی کنند بسیار محتمل بود و اقدامات خلخالی در ابتدای انقلاب را سیاستی برای حفاظت از امنیت انقلاب و نظام جمهوری اسلامی معرفی می کنند.


طبیی است در روزهای اول انقلاب سیستم قضایی پختگی امروز را نداشت. شاید اگر وابستگان به حکومت پهلوی امروز محاکمه می شدند چنین رای هایی علیه آنها صادر نمی شد اما فراموش نکنیم مرحوم خلخالی در سال ۵۸ چنین احکامی را صادر کرد. طبیعی است که برخی از رای های او انقلابی باشند.


اما چهره خلخالی به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی در دهه ۶۰ بسیار با چهره او زمانی که حاکم شرع بود، متفاوت بود و در مجلس وجه سیاسی او بیشتر نمود پیدا کرد. در مجلس تنش اصلی بین نیروهای انقلاب و نهضت آزادی بود اما در مجلس دوم انشعابی بین نیروهای انقلاب ایجاد شد و مجموع روحانیون مبارز از جامعه روحانیت جدا شد و از همان ابتدای این دودستگی گرایش مرحوم خلخالی به سمت مجمع روحانیون بود و اتصال ایشان تا آخرین روزهای حیات ادامه داشت.


اما تمایل وی به مجمع روحانیون مبارز نتوانست در سال های آخر عمر او را به عنوان یک فعال سیاسی در کشور مطرح کند. شاید دلیل این بود که خلخالی تمایل داشت بیشتر در کسوت یک فعال حوزوی و یک مجتهد به مسائل سیاسی ورود کند.
 



هم نوایی خلخالی با جناح چپ تا آخرین روزهای زندگی اش ادامه داشت اما هرچه که از عمر ایشان می گذتش وی بیشتر در سیاست به حاشیه رانده می شد؛ تا جایی این روند ادامه پیدا کرد که در سال های آخ عمر بسیاری از مردم یا او را نمی شناختند و یا او را فراموش کرده بودند؛ البته عملکرد خلخالی در دادگاه شرع در ماه های نخست بعد از پیروزی انقلاب در اذهان بسیاری از مردم نقش بسته است.

اما این که چرا ج ناح اصلاح طلب وی را در حلقه خود نپذیرفت سوالی است که باید به آن پاسخ داد. به نظر من این جناح برای بقای خود به چهره های جدید نیاز داشت و ایشان را برازنده جناح خود نمی دیدند. به همین دلیل از پذیرش وی در جناح خود سر باز زدند.

منبع: بهارنیوز