محرمانههای قراردادهای خرید هواپیما
در حالی اوایل تیرماه امسال خبر تفاهم چند ایرلاین داخلی با ایرباس برای خرید ۷۳ فروند هواپیما منتشر شد که عدم اطلاع‌رسانی درباره جزئیات این تفاهم، واقعی بودن خرید هواپیماها را زیرسئوال برده است.
به گزارش تسنیم، اوایل ماه گذشته و در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس هواپیمایی ایرتور و زاگرس از امضای تفاهمنامه خرید هواپیما با کمپانی ایرباس خبر دادند. بر این اساس ایرتور تفاهمنامه ۴۵ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو با ظرفیت ۱۰۰ تا ۲۴۰ صندلی را امضا کرد.
مدیر روابط عمومی این ایرلاین با اعلام اینکه ارزش این تفاهمنامه ۴٫۵ میلیارد یورو است،گفته بود: تفاهمنامه خرید این هواپیماها با حضور «فابریس برژیه» مدیرعامل ایرباس، کریستوف موریه قائم مقام ارشد رییس قراردادهای ایرباس، رضا موسوی مدیرعامل ایران ایرتور و مجید شکاری رییس هیئت مدیره به امضا رسید.
همچنین هواپیمایی زاگرس نیز از امضای تفاهمنامه خرید ۲۸ هواپیمای ایرباس شامل ۲۰ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو و ۸ فروند ایرباس ۳۳۰ نئو با ایرباس خبر داد. طی یک ماه و چند روز اخیر هیچکدام از مدیران این دو شرکت در رابطه با خریدهای خود اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. پیگیری‌‌های صورت گرفته در این زمینه از سوی رسانه‌ها تاکنون بی نتیجه مانده است، چه آنکه مدیرعامل ایران‌ایر تور در پاسخ به این پرسش که خرید هواپیما در چه مرحله‌ای قرار دارد با خنده فقط به این جمله که “در حال پیگیری است” بسنده کرده است.
از سوی دیگر هواپیمایی زاگرس تاکنون درباره چگونگی تامین مالی حدود ۲۰ هزار میلیارد تومانی اطلاع‌رسانی نکرده است. اینکه ایرلاینی که خصوصی به شمار می‌رود بتواند چنین ارقام هنگفتی را بدون حمایت‌های بیرونی تامین کند بسیار سخت و دشوار به نظر میرسد.
در این بین قائم مقام وزیر راه و شهرسازی به سبک و سیاق همیشگی خود انتقادات مطرح شده به خرید حجم انبوه هواپیما برای ایران‌ایر را به باد انتقاد گرفته است. اصغر فخریه کاشان در گفت‌وگو با ایلنا گفته است: جریانی در کشور هستند وقتی دولت قرارداد سرمایه گذاری خارجی امضا نمی‌کند، می‌گویند برجام اثر نکرد، قرارداد خارجی هم که امضا میشود، بهانه‌های دیگر می‌آورند. هما اولین ایرلاینی بود که توانست قرارداد خرید هواپیمای جدید منعقد کند و اولین مجوز اوفک برای هما صادر شد و پس از آن شرکت‌های خصوصی هم توانستند با شرکت‌های فروشنده هواپیما تفاهمنامه امضا کنند.
وی با اشاره به امضای تفاهمنامه بین ایرلاین‌های خصوصی و ایرباس افزود: بازه زمانیکه اوفک باید مجوز صادر کند متفاوت است و گاهی به دلیل بررسی‌های مورد نیاز صدور مجوز تا ۴ ماه طول می‌کشد.
وی با اذعان به این مسئله که آمریکا قطعا در قراردادهای خرید سنگ‌اندازی میکند، تصریح کرد: نظرات برخی از رسانه‌ها با غرض یا بدون غرض را محترم می‌دانیم.
شرکت‌های خصوصی هواپیمایی قطعا منابع مالی چند هزار میلیاردی در اختیار ندارند که بتوانند وارد پروسه خرید هواپیماهای نو شوند، اگر چنین بود که امروز به دنبال تمدید زمان رسیدن به کفایت سرمایه (۳۵۰ میلیار تومان) نبودند. تا این لحظه دو ایرلاین خصوصی از اعلام جزئیات تفاهم خود با ایرباس خودداری کرده‌اند، ضمن آنکه پس از گذشت ماه‌ها از امضای قرارداد نهایی هما برای خرید هواپیما، هنوز نه شخص وزیر و نه فرد اصلی حاضر در مراسم امضای این قراردادها در رابطه با محدودیت‌ها این خریدها حرفی به زبان نیاورده‌اند.
عالی ترین مقام وزارت راه همواره از پاسخ به محدودیت‌های خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ طفره رفته، در چنین شرایطی چگونه برخی انتظار دارند شمار معدودی رسانه فقط شاهد خروج سرمایه‌های ملی باشند که در صورت تخطی خریدار از شروط آمریکایی‌ها بر باد می‌رود و هواپیماهای وارد شده را نیز مصادره میکند.
به هر حال به نظر میرسد برخی مسئولان با فرافکنی به دنبال منحرف کردن افکار عمومی و شانه خالی کردن از یکی از وظایف اصلی خود یعنی پاسخگویی به مردم هستند. نباید فراموش کرد، وزیر راه و شهرسازی علی‌رغم سخنان قشنگ درباره ضرورت شفاف‌سازی درباره تفاهمنامه خرید هواپیما در نمایشگاه هوایی پاریس گفته بود: «-از امضای تفاهمنامه- اطلاع ندارم باید برویم آنجا (نمایشگاه هوایی پاریس). از آقای پرورش (مدیرعامل سابق هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران) اطلاعات را بگیرید.»
منبع: الف