بایگانی ماه : جولای, 2017

به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی‌میل، “انفجار پرتو گاما(Gamma-ray burst) به فوران ناگهانی و شدید پرتو گاما در اعماق کیهان گفته می‌شود. این پدیده ده‌ها سال به عنوان یکی از پدیده‌های مرموز اخترشناسی شناخته می‌شد. امروزه معلوم شده‌ است که برخی از این انفجارها مربوط به ابرنواخترها، و برخی دیگر مربوط به “مغنااخترها” هستند.محققان دانشگاه “بث” انگلیس موفق شدند نوعی از این انفجار را با وضوح خوبی رصد نمایند.پروفسور “کارول ماندل”( Carole Mundell) محقق ارشد این پروژه گفت: شدت این انفجار به حدی بود که امکان مشاهده آن با یک دوربین دوچشمی نیز فراهم بود.وی افزود: معمولا این انفجارها به صورت لحظه‌ای دیده می‌شوند اما این بار این انفجار بیش از ۱۰۰ ثانیه به طول انجامید و ما توانستیم رصد خوبی داشته باشیم.ماندل خاطرنشان کرد: این اتفاق غیر معمول خوشبختانه به ما اجازه داد تا تلسکوپ رادیویی را به خوبی مستقر کنیم و با جزئیات خوبی آن را رصد کنیم.

با استفاده از تلسکوپ رادیویی تیم تحقیقاتی موفق شدند به اطلاعاتی درباره این ستاره دست پیدا کنند.اطلاعات تیم تحقیقاتی نشان می‌دهد که میدان‌های مغناطیسی در اطراف یک سیاهچاله جدید شکل گرفته‌اند و حجم زیادی از انرژی و مواد بازمانده از انفجار به فضای بیرونی گسیل داشته شده است.پروفسور ماندل درباره اهمیت این رصد گفت: کار ما اهمیت فوق‌العاده‌ای داشت زیرا نشان می‌هد که میدان مغناطیسی نزدیک به سیاه چاله مرکزی وجود دارد که می‌تواند مواد و انرژی‌هایی که از ستاره منفجر شده باقی مانده‌اند را هدایت کند.

کشف این انفجارها به دهه ۱۹۶۰ باز می‌گردد. در این زمان تعدادی از ماهواره‌های نظامی “بادبان” که برای ردیابی انفجارهای هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی از سوی آمریکا به جو زمین پرتاب شده بودند، به جای تشخیص انفجار هسته‌ای بر روی زمین، انفجاری بسیار نیرومندتر را در پشت خود و در ژرفای کیهان یافتند.ماهواره‌های نظامی بادبان به منظور آشکارسازی انفجارهای هسته‌ای ناقض قرارداد ممنوعیت آزمایش‌های هسته‌ای طراحی و پرتاب شده بودند. تا سال ۱۹۹۰ هیچ‌یک از منابع این پرتوها کشف نشده بود و تنها چیزی که دانشمندان در مورد سرچشمه آن‌ها می‌دانستند این بود که آن‌ها از فضای بیرون جو زمین سرچشمه می‌گیرند.
“برتو مونارد” (Berto Monard) نخستین اخترشناس آماتوری است که یک انفجار پرتو گاما را مشاهده کرد. “برتو مونارد” که در آفریقای جنوبی زندگی می‌کند، این فوران گاما را در روز ۲۵ ژوئیه ۲۰۰۳، هفت ساعت بعد از فوران اصلی با تلسکوپ ۱۲ اینچی یا حدوداً ۳۰ سانتی‌متری‌اش رصد کرد.ماهواره “سوییفت ” که متعلق به “سازمان فضایی آمریکا”(ناسا) است، نشان داده‌است که خیلی از فوران‌های پرتو گاما، انفجارهایی همانند ابرنواخترهایی هستند که در پایان عمر ستارگان ابرپرجرم به وجود می‌آیند.بر پایه برخی از نظریات، در این انفجارها، هسته زیرین ستاره مستقیما یک سیاهچاله ستاره وار را تشکیل می‌دهد. 
انرژی آزاد شده ناشی از این عمل، ۱۰۰ بار بیشتر از انرژی آزاد شده در ایجاد منشاء یک ستاره نوترونی است. این پدیده‌ها میان چند صدم ثانیه و چند ساعت دوام می‌آورند.با توجه به زودگذر بودن این پدیده، ظاهراً مکان یابی چشمه آن‌ها باید کار مشکلی باشد، اما این طور نیست. خود انفجار گاما زودگذر است و معمولا حدود چند ثانیه طول می‌کشد، اما در کنار پرتو گاما امواج رادیویی و گاه نور مرئی نیز از محل انفجار ساطع می‌شود و بر خلاف پرتوهای گاما پیامدهای رادیویی آن می‌توانند تا هفته‌ها ادامه داشته باشند.

منبع: بهارنیوز

روز جهانی هپاتیت به افتخار برنده جایزه نوبل ‘باروخ ساموئل بلومبرگ’ کاشف ویروس هپاتیت B نامگذاری شده است. هپاتیت درتعریف به التهاب و عفونت کبد اطلاق می شود که می تواند فیبروز، سیروز یا سرطان کبد را در پی داشته باشد. ویروس های هپاتیت مهمترین عامل بروز این بیماری است ولی عفونت های دیگری مانند مواد سمی (مصرف الکل و مواد مخدر) و بیماری های خود ایمنی نیز جزء دلایل هپاتیت محسوب می شوند.به گزارش ایرنا، با توجه به اهمیت این بیماری و میزان مرگ و میر ناشی از آن، سازمان جهانی بهداشت (WHO) سال گذشته هدف ریشه‌ کنی این ویروس های خطرناک تا سال ۲۰۳۰ میلادی (سال ۱۴۱۰) را بنا نهاد. بررسی های این سازمان نشان داد که در سال ۲۰۰۶ مرگ و میر ناشی از هپاتیت C از ایدز بیشتر بود و به همین دلیل توجه بیشتری به بیماری هپاتیت به عمل آورد. هر چند سازمان جهانی بهداشت شعار کلی روز جهانی هپاتیت در سال های ۲۰۱۶ تا ۲۰۳۰ ‘بدون هپاتیت’ (NOhep) برای ریشه کنی این بیماری اعلام کرده است، اما شعار سال ۲۰۱۷ را ‘ هپاتیت را حذف کن ‘ (ELIMINATE HEPATITS) در نظر گرفته است.ایران در سال های اخیر در شناسایی، کنترل و درمان بیماران هپاتیت B و C به موفقیت های بسیار خوبی نائل شده است و مسئولان این حوزه با همکاری و همراهی سازمان ها و نهادی های مردمی و با برنامه ریزی مناسب درصدد ریشه کنی بیماری در کشور هستند.دست اندرکاران این حوزه انتظار دارند از امسال شاهد برگزاری جشن حذف هپاتیت در برخی از استان ها باشند که این هدف مهم مرهون تلاش فراوان مجموعه های مختلف در اقصی نقاط کشور است.

** هپاتیت C قابل علاج است
رئیس شبکه هپاتیت کشور به مناسبت روز جهانی هپاتیت با اشاره به این که هپاتیت C قابل درمان است و علاج قطعی دارد، گفت: اگر این بیماری به موقع شناسایی شود، قابل درمان بوده و فرد از عوارض دیگری مانند سیروز و سرطان کبد نجات می یابد.دکتر سید موید علویان در گفت و گو با اظهار کرد که متاسفانه سالانه افراد زیادی در ایران و دنیا بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.وی ادامه داد: مهمترین راه انتقال هپاتیت C در سال های گذشته از طریق تزریق خون بوده اما از سال ۱۳۷۵ که همه خون ها در ایران آزمایش می شوند، مهمترین راه انتقال این بیماری به اعتیاد تزریقی تغییر کرده است. متاسفانه معتادان تزریقی در کشور تا ۴۰ درصد ریسک ابتلا به هپاتیت C دارند.این پزشک فوق تخصص گوارش و کبد بیان کرد: راه های انتقال هپاتیت C مانند هپاتیت B، علاوه بر اعتیاد تزریقی، رفتارهای پرخطر جنسی و خالکوبی های غیر بهداشتی است که اقدامات پیشگیرانه جدی باید در این زمینه ها انجام گیرد.علویان اظهار کرد: کنترل خون سبب شده تا شیوع این بیماری در کشور کاهش یافته و در حال حاضر به کمتر از نیم درصد برسد و باید تا ۱۴ سال آینده ( سال ۱۴۱۰) این بیماری ریشه کن شود.

** ایران در منطقه کمترین شیوع بیماری هپاتیت C را دارد
وی افزود: هپاتیت C در ایران در مقایسه با همه کشورهای همسایه از شیوع خیلی کمتری برخوردار است و در حال حاضر شیوع بیماری در ایران کمتر از نیم درصد بوده و جنس ویروس در کشور هم، اروپایی است.رئیس شبکه هپاتیت ایران گفت: برخلاف ایران شیوع بیماری در کشورهای منطقه بالا است مانند پاکستان ۵٫۵ درصد، آذربایجان ۷٫۵ درصد، تاجیکستان، عربستان و کویت ۳ تا ۵ درصد است که نشان دهنده شیوع بیشتر بیماری در این کشورها است.علویان تاکید کرد: ما نگران شیوع بیماری در کشورهای اطراف مانند پاکستان و افغانستان، تاجیکستان، عراق، سوریه و جمهوری آذربایجان هستیم و با توجه به مراوداتی که با آنها داریم، باید مراقب ابتلای افراد به این بیماری باشیم.وی همچنین بر لزوم گسترش آموزش های لازم در منطقه تاکید کرد و گفت: به همین دلیل کتاب هپاتیت C به زبان های اسپانیایی، تاجیکی، انگلیسی و فارسی دری ترجمه شده تا به این هدف مهم دست یابیم.
رئیس شبکه هپاتیت کشور با اشاره به این که مصر کشوری است که بالاترین شیوع هپاتیت C را با ۲۰ درصد دارد، افزود: شیوع این بیماری در برخی از مناطق این کشور به ۳۰ تا ۳۵ درصد هم می رسد.علویان تعداد مبتلایان به بیماری هپاتیت C را در کشور مصر بین ۴ تا ۵ میلیون نفر اعلام کرد و افزود: در سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار مصری مبتلا به بیماری، درمان شدند در حالی که تمام بیماران شناسایی شده در کشور ما حدود ۱۸۴ هزار نفر هستند.

**جمهوری آذریایجان تنها کشوری است که شیوع هپاتیت C در زنان آن بیشتر است
وی با اشاره به این که آذربایجان تنها کشوری است که در آن شیوع هپاتیت C در زنان بیشتر است، اظهار کرد: در ایران هپاتیت Cدر مردان بیشتر مشاهده می شود و در مقابل هر ۳ تا ۴ مرد، یک زن به این بیماری مبتلا است اما در کشور جمهوری آذربایجان ۶ تا ۷ زن در مقابل یک مرد دچار بیماری می شوند.رئیس شبکه هپاتیت کشور بیان کرد: رفتارهای پرخطر جنسی و اعتیاد تزریقی در مردان بیشتر است و به همین دلیل این بیماران در ایران در بین این قشر از جامعه بیشتر است.وی، بیشترین راه انتقال این بیماری در کشور جمهوری آذربایجان را سالن های زیبایی اعلام کرد و گفت: آرایشگرها در این کشور رعایت بهداشت را نمی کنند اما در ایران شبکه های بهداشت کنترل و نظارت بر آرایشگرها دارند و مردم هم در صورت عدم رعایت بهداشتی موارد را اعلام می کنند.علویان، وضعیت خالکوبی های غیربهداشتی را خیلی نگران کننده اعلام کرد و گفت: ابتلای زنان جوان که در دوره باروری هستند به بیماری، سبب نگرانی جدی است و مسئولان باید بر این موضوع کنترل جدی داشته باشند.وی به راه اندازی پویش های دانشجویی در کشور در سال های اخیر اشاره کرد و گفت: این کمپین ها با استقرار در ایستگاه های مترو و دانشگاه ها نقش موثری در افزایش سطح آگاهی مردم داشته اند.

** یک میلیون و ۴۰۰ هزار ایرانی به هپاتیت B مبتلا هستند
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در کشور به هپاتیت B مبتلا هستند، افزود: این بیماری با مصرف دارو قابل کنترل است.رئیس شبکه هپاتیت کشور درباره شیوع این بیماری در ایران افزود: شیوع بیماری در چند سال گذشته ۵ درصد بود که الان به جز استان های گلستان و سیستان و بلوچستان به کمتر از ۲ درصد رسیده است. شیوع این بیماری در تهران کمتر از ۱٫۲ درصد است.علویان، گفت:خالکوبی و حجامت در مکان هایی که بهداشت به طور دقیق و کامل رعایت نمی شود، قمه زدن و رفتارهای جنسی پرخطر و محافطت نشده از جمله خطراتی است که جامعه را از لحاظ ابتلا به هپاتیت تهدید می کند.وی با اشاره به این که برای ریشه کنی هپاتیت B نیاز است که انتقال آن بین افراد کنترل شود، گفت: خوشبختانه برای این بیماری واکسن وجود دارد و با تزریق واکسن هپاتیت B می توان نسبت به آن مقاوم شد. از سال ۱۳۷۳ در ایران برنامه جامع واکسیناسیون هپاتیت بی در نوزادان انجام می شود.

منبع: بهارنیوز