نگاهی به چگونگی آغاز کار مربیان ایرانی
ایلنا: لیگ هفدهم می‌تواند تولد یک سرمربی موفق جدید و آینده‌دار در فوتبال ایران باشد.
یکی از مهم‌ترین و بهترین شیوه‌های حیات فوتبالیست‌ها در این ورزش پس از دوران بازی، روی آوردن به شغل سرمربیگری است. کاری که با دشواری‌های خاص خودش خیلی‌ها را در خود بلعیده و عده معدودی را هم به ساحل خوشبختی رسانده است.
همانطور که فوتبال هر کشوری در بازیکنان خود هر چند سال یکبار نیاز به تغییر نسل و جوانگرایی دارد، این نیاز در مربیگری هم حس می‌شود و در همه‌جای دنیا با خداحافظی نسلی از ستاره‌های فوتبال آن کشور، نسل جدیدی از سرمربیان روی کار می‌آید.
برای مثال در فوتبال آلمان با کنار رفتن چهره‌هایی مثل کلینزمن و ماتئوس یا چهره‌هایی مثل بلان، دشان و زیدان در فوتبال فرانسه یا انریکه و گواردیولا در اسپانیا، مونتلا در ایتالیا، دی‌بوئر در هلند و… نشان از جهان شمول بودن این تغییرات از زمین بازی به نیمکت مربیگری دارد.
در فوتبال ایران هم این تغییر نسل در طول سال‌ها به خوبی محسوس بوده است و با کنار رفتن چهره‌های مسن‌تر و ورود جوان‌ها در هر دوره شاهد ظهور چهره‌های جدید در این عرصه بودیم. ناصر حجازی در ۳۳ و علی پروین در ۳۵ سالگی سرمربیگری را تجربه کردند و دایی و قلعه‌نویی به ترتیب در ۳۷ و ۳۳ سالگی پای به این عرصه گذاشتند و در سال‌های اخیر هم چهره‌های جدیدی مثل گل‌محمدی و ویسی به این فهرست اضافه شدند.
لیگ هفدهم تولد دو سرمربی جدید در لیگ برتر خواهد بود. علی کریمی و علی نظر محمدی که هدایت نفت تهران و سپیدرود رشت را بر عهده داند. در این میان نظر محمدی که هدایت سپیدرود را در دسته پایین‌تر بر عهده داشت، تجربه سرمربیگری خارج از لیگ برتر را هم دارد ولی علی کریمی قرار است رسماً کارش را در این سمت شروع کند.
کریمی اولین بازی رسمی خود را به عنوان سرمربی نفت در سوپرجام فوتبال ایران مقابل پرسپولیس برگزار می‌کند و هفته اول لیگ را هم میزبان سپیدرود خواهد بود.
به همین بهانه به سراغ شروع کار سایر مربیان ایرانی حاضر در لیگ برتر رفتیم.
نگاهی به شروع کار ۱۱ مربی در لیگ برتر
از میان ۱۶ مربی حاضر در لیگ برتر، ۳ تیم با مربی خارجی پا به رقابت‌ها می‌گذارند. پرسپولیس با برانکو، سپاهان با زلاتکو کرانچار و گسترش فولاد با لوکا بوناچیچ. از ۱۳ مربی ایرانی شاغل در لیگ برتر هم کریمی و نظرمحمدی شروع کارشان در لیگ برتر را تجربه می‌کنند و ۱۱ مربی دیگر پیش از این تجربه حضور در لیگ برتر را داشته‌اند که به بررسی عملکردشان در شروع کار می‌پردازیم.
علی دایی
سرمربی کنونی سایپا کارش را به عنوان سرمربی در ابتدا هم روی نیمکت این تیم آغاز کرد. در فصل ۸۵-۸۶ که سایپا کارش را با اورام گرانت آلمانی شروع کرد، علی داییِ تازه از تیم ملی خداحافظی کرده را هم در جمع بازیکنان خود داشت. سایپا در آن فصل با لورانت شروع کرد و هفته پنجم کار این سرمربی روی نیمکت نارنجی پوشان به پایان رسید تا مسئولان باشگاه دایی را به عنوان بازیکن – سرمربی بکارگیری کنند.
اولین تجربه سرمربیگری دایی مربوط به هفته ششم همان فصل می‌شود که مقابل پرسپولیس که هدایتش بر عهده دنیزلی بود صف آرایی کرد و به تساوی ۲-۲ دست پیدا کرد. دایی در پایان فصل با سایپا به قهرمانی رسید.
امیر قلعه‌نویی
سابقه مربیگری قلعه‌نویی به حضور در کادر فنی حجازی در استقلال، قاسمپور در تیم ملی امید و رولند کخ در استقلال می‌رسد و به عنوان سرمربی هم کارش را با کشاورز تهران که بعدها تبدیل به استقلال نوین شد شروع کرد. ولی اولین تجربه قلعه‌نویی در لیگ برتر به زمانی بر می‌گردد که هدایت استقلال اهواز را در لیگ دوم بر عهده داشت. او بعد از درخشش در جام حذفی روی نیمکت برق تهران مقابل پرسپولیس چشم‌ها را به خود خیره کرد. قلعه‌نویی در پایان لیگ اول جای پورحیدری را در نیمه نهایی جام حذفی روی نیمکت استقلال گرفت و این تیم را در آن مسابقات به مقام قهرمانی رساند. او فصل بعد به همراه ابراهیم طالبی در کادرفنی رولند کخ در استقلال تهران حضور داشت ولی به دلایلی که اختلاف با طالبی عنوان شد از آن جمع جدا شده و به جای جلال چراغپور، استقلال اهواز بحران‌زده را در دست گرفت و در اولین بازی خود سپاهان شکست‌ناپذیر کاظمی را به زانو در آورد. سپاهان اولین شکست فصل خودش را مقابل استقلال اهواز قلعه‌نویی تجربه کرد ولی در پایان فصل به قهرمانی لیگ برتر رسید. استقلال اهواز در پایان فصل به سختی در لیگ برتر ماندگار شد. بقایی که البته با حرف و حدیث و شایعاتی مربوط به تبانی همراه بود.
علیرضا منصوریان
سرمربی کنونی استقلال کارش را با هدایت پاس همدان در لیگ برتر شروع کرد. حضور منصوریان در پاس همدان تا هفته دهم بیشتر به طول نینجامید و جای خود را به اصغر مدیرروستا داد. اولین دیدار منصوریان روی نیمکت پاس مقابل استیل آذین پر مهره بود که با شکست ۲-۰ او و شاگردانش همراه بود.
منصوریان سپس به تیم امید و نفت تهران رفت و در حال حاضر هدایت استقلال را بر عهده دارد. وی یک بازی هم مقابل روسیه هدایت تیم ملی را بر عهده داشت که به پیروزی ۱-۰ انجامید.
یحیی گل‌محمدی
شروع کار گل‌محمدی به عنوان سرمربی با صبای قم و در فصل ۸۶-۸۷ بود و با صباباتری (که نامش به صبای قم تغییر کرده است) در اولین دیدار به مصاف استقلال اهواز رفت و با نتیجه ۴-۱ بازی را واگذار کرد. گل‌محمدی بعد از آن ۴ دیدار پیاپی را با پیروزی به پایان رساند و در بازی بعدی بازهم با ۴ گل مغلوب پرسپولیس شد.
عبدالله ویسی
ویسی که در فولاد خوزستان و صبا مربیگری کرده بود، کارش به عنوان سرمربی را در لیگ دهم و روی نیمکت صبای قم شروع کرد و در هفته اول با نتیجه ۱-۰ مغلوب سایپا شد. ویسی فصل بعد به پیکان رفت و بعد از ان هدایت استقلال خوزستان را بر عهده گرفت که در فصل دوم حضورش در این تیم به مقام قهرمانی لیگ برتر رسید.
مجید جلالی
شروع کار جلالی به عنوان سرمربی در لیگ برتر به روایتی روی نیمکت سایپا و زمان مایلی کهن بوده است و به روایتی دیگر در پاس تهران. جلالی در مقطعی نامش به عنوان دستیار مایلی‌کهن در سایپا معرفی شده بود که گفته می‌شود در اصل او سرمربی بوده و مایلی‌کهن به عنوان مدیرفنی فعالیت داشته است.
ولی اگر شروع کار او را در پاس تهران و در لیگ برتر سوم بدانیم، در هفته اول به مصاف استقلال امیر قلعه‌نویی رفت که بازی با تساوی ۲-۲ به پایان رسید. جلالی در پایان موفق شد در رقابتی شانه به شانه با آبی‌های پایتخت قهرمانی را از قلعه‌نویی ببرد.
سیروس پورموسوی
پورموسوی که دو سال به عنوان دستیار ویسی روی نیمکت استقلال خوزستان حضور داشت، فصل گذشته سرمربیگری این تیم را بر عهده گرفت تا کارش را رسماً روی نیمکت این تیم در لیگ برتر آغاز کرده باشد.
پورموسوی در بازی اول خود با تراکتورسازی به تساوی ۲-۲ دست یافت و در پایان توانست تیم را به رتبه قابل قبول هفتم جدول برساند. استقلال خوزستان با پورموسوی در رقابت‌های آسیایی هم نتایج خوبی گرفت و با این تیم از مرحله گروهی رقابت‌ها صعود کرد و در مرحله یک هشتم نهایی با شکست مقابل الهلال حذف شد.
فراز کمالوند
کمالوند جزو معدود سرمربیانی است که فوتبالیست نبوده است. کمالوند در دهه هفتاد در روزنامه ابرار، ورزشی نویس بود و به دلیل رابطه نزدیک با فیروز کریمی و فرهاد کاظمی، به مربیگری علاقه‌مند شد. کمالوند کارش را با شیرین فراز کرمانشاه آغاز کرد و توانست این تیم را به لیگ برتر بیاورد، هرچند نتوانست هدایت این تیم را در لیگ برتر بر عهده بگیرد. او دو فصل بعد با انتخاب ناصر شفق هدایت تراکتورسازی را بر عهده گرفت که بعد از ۸ سال به لیگ برتر صعود کرده بود. کمالوند در دو فصل حضور در تراکتورسازی این تیم را به ترتیب به رتبه‌های هفتم و پنجم رساند. اولین حضور کمالوند روی نیمکت تراکتورسازی مقابل صبای قم بود که با شکست ۲-۱ سرخپوشان تبریزی همراه بود.
رضا مهاجری
مهاجری در لیگ پانزدهم با وجود اینکه سیاه‌جامگان را به لیگ برتر آورده بود فرصت هدایت این تیم در لیگ برتر را بدست نیاورد و به جای آن روی نیمکت پدیده نشست. او در اولین پیکار خود به مصاف پرسپولیس رفت و توانست این تیم را با نتیجه ۲-۲ متوقف کند. مهاجری فصل را در رتبه دهم جدول با پدیده به پایان برد.
اکبر میثاقیان
میثاقیان که به عنوان دستیار سال‌ها قبل در کنار پرویز ابوطالب حضور داشت، در دهه هفتاد کارش را با ابومسلم به عنوان سرمربی آغاز کرد که حاصل کار او در مشهد ظهور چند پدیده در فوتبال این شهر بود که مهم‌ترین آنها خداداد عزیزی است.
شروع کار میثاقیان در سطح اول فوتبال ایران هم با صعود شموشک نوشهر به لیگ برتر بود که در آن مقطع هم پدیده‌های بزرگی به فوتبال ایران معرفی کرد. رحمان احمدی، محسن بنگر، محمدرضا خلعتبری و میثم بائو از جمله این نفرات بودند. میثاقیان با شموشک ابتدا سقوط کرد ولی به دلیل تبدیل لیگ از ۱۴ به ۱۶ تیم فرصت یافت تا در پلی آف با نساجی بازی کرده و در لیگ بماند.
مهدی تارتار
تارتار در فصل ۸۵-۸۶ به همراه داود مهابادی به عنوان بازیکن – دستیار در راه آهن و کادر محمود یاوری حضور داشت. بعد از جدایی میثاقیان از راه آهن در میانه لیگ، به خاطر آماده‌تر بودن تارتار در زمین بازی، مهابادی به عنوان سرمربی شروع به فعالیت کرد.
اولین تجربه تارتار روی نیمکت راه‌آهن مربوط به فصل ۸۷-۸۸ است که هدایت این تیم در جام حذفی را بر عهده گرفت و تا فینال هم رفت ولی در این مرحله با نتیجه ۵-۱ مغلوب ذوب‌آهن شد.
شروع کار علی کریمی
علی کریمی نفت تهران را در شرایطی دشوار تحویل گرفته است. این تیم دیرتر از سایر تیم‌ها کارش را برای آماده‌سازی شروع کرده است و بازیکنان زیادی هم از دست داده است و این نشان از کار سخت کریمی در شروع کارش دارد. بازی دشوار مقابل پرسپولیس در سوپر جام پیش از شروع لیگ هم به این دشواری می‌افزاید. در هر صورت کریمی ریسک بالایی در پذیرفتن هدایت نفت تهران متقبل شده است که می‌تواند روی آینده کاری او تاثیر جبران ناپذیری بگذارد. باید دید شاهد سوختن سریع یک ستاره روی نیمکت خواهیم بود یا ظهور یک پدیده جدید در سرمربیگری.
منبع: برترینها
