انواع لنز چشم در بازار وجود دارد که هرکدام برای افراد خاصی با امراض مختلف چشم قابل استفاده است و هر فردی با توجه به مشکلی که دارد باید لنز مناسب خود را انتخاب کند.
انواع لنز طبی
۱-لنزهای نرم که معمولاً برای نزدیک بینی و دوربینی استفاده می‌شود.
۲-لنزهای سخت که معمولاً برای آستیگمات‌های بالا و قوز قرنیه (کراتوکونوس) به کار می‌روند.
۳-لنزهای توریک که شامل نرم توریک و سخت توریک می‌باشد، که این لنزها نیز برای بیمارانی که آستیگمات هستند، استفاده می‌شود.
لنز تماسی چیست؟
کنتکت لنزها دیسک‌های انحنادار پلاستیکی نازک و شفافی هستند که روی لایه اشکی سطح قرنیه چشم شناورمی‌شوند. زمانی که از لنز تماسی استفاده می‌کنید، احساس راحتی و شفافیت بینایی در گرو سلامت سطح قرنیه و لایه اشکی است. لنز های تماسی برای اصلاح همان عیوب انکساری که عینک اصلاح میکند، به کار می‌روند که عبارتند از:
انواع لنزهای تماسی
*براساس نوع ماده ای که لنز از آن ساخته شده است به دو نوع تقسیم می شوند:
۱-لنزهای تماسی نرم
۲-لنزهای تماسی سخت
*براساس اصلاح نوع عیوب انکساری به سه گروه تقسیم می شوند:
۱-کروی (برای اصلاح دوربینی و یا نزدیک بینی)
۲-توریک (برای اصلاح آستیگماتیسم)
۳-دوکانونی (برای اصلاح پیرچشمی)
* براساس برنامه زمانی استفاده از آنها، به دو گروه تقسیم می شوند:
۱-لنزهای روزانه
۲-لنزهای طولانی مدت یکبار مصرف
مزایای لنزهای تماسی
* استفاده از آنها راحت و آسان است.
* مه آلوده یا بخار گرفته نمی‌شوند.
* لنز تماسی دیده نمی‌شود؛ در نتیجه فرد ظاهر زیباتری دارد.
* در بعضی از افراد کاهش بینایی با لنز بهتراز عینک اصلاح می شود.
* در ورزشکاران استفاده از لنز مناسب تر است.
* با عینک فرد فقط روبرو را خوب می‌بیند و برای دیدن اطراف باید سر خود را بچرخاند؛ در صورتی که لنز تماسی همراه چشم می‌چرخد و فرد در تمام جهات بینایی خوبی دارد.
* در افراد نزدیک بینی که شماره چشم بالایی دارند، به علت خاصیت فیزیکی شیشه عینک کوچک نمایی ایجاد می کند؛ در نتیجه هم فرد اشیاء را کوچکتر می بیند و هم از پشت شیشه عینک چشمها ریزتر به نظر می رسند.
* در افراد دور بینی که شماره چشم بالایی دارند، نیز به علت خاصیت فیزیکی شیشه عینک درشت نمایی ایجاد می کند؛ در نتیجه هم فرد اشیاء را بزرگتر می بیند و هم از پشت شیشه عینک چشمها درشتتر به نظر می رسند.
* عینک باعث احساس سنگینی روی پل بینی یا گوش می شود؛ در حالی که لنز چنین مشکلی را ندارد.
* در بعضی از افراد ممکن است پوست پل بینی، شقیقه ها و یا پشت گوش نسبت به عینک حساسیت داشته باشد؛ در نتیجه فرد دچار آلرژی پوستی در این نواحی شود.
* تصحیح آستیگماتیسم‌های نامنظم
* کاهش آنیزومتروپیا (تفاوت در مقدار نمره عینک دو چشم) و آنیزوکوفیا (تفاوت در اندازه تصاویر در دو چشم)
* عدم ایجاد اسکوتوم حلقوی که در نمرات دوربینی زیاد پیش می‌آید به‌خصوص در افرادی که عمل جراحی آب مروارید انجام داده و فعلاً از عینک استفاده میکنند این اسکوتوم مشاهده می‌شود .
معایب لنزهای تماسی
نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری دارند.
در موارد نادری ممکن است به علت استفاده طولانی مدت و یا عدم رعایت بهداشت عفونت چشم ایجاد شود.
محدودیت استفاده از لنز
افرادی که مبتلا به چشم خشک هستند.
بیماران مبتلا به بیماریهای لبه پلک مانند بلفاریت.
افرادی که مکررا دچار عفونت چشمی از جمله تب خال چشم می شوند.
افرادی که در آب و هوای خیلی خشک زندگی می کنند.
نگهداری از لنزها
لنزهای توریک نرم و سخت و همچنین لنزهای نرم را باید حدود ۸ ساعت در محلول ضد عفونی کننده نگهداری کرد و اگر استفاده نمی‌شوند، حتماً در جا لنزی و محلول خاص خود قرار داده شوند.
لنزهای نرم را اصلاً نباید آب بزنیم، زیرا خراب می‌شوند. در این نوع لنزها تنها باید از سرم نرمالین سالین جهت شستشو استفاده کرد، ولی لنزهای سخت را می توان با آب و شامپو بچه شستشو داد.
چگونه و چه مدت باید از لنز استفاده کرد تا کمترین آسیب به چشم برسد؟
معمولاً در کشورهای اروپایی لنزهایی به صورت یک بار مصرف می‌باشند. نکته قابل توجه در این است که هر چقدر درصد آب لنز بیشتر باشد، آسیب کمتری به چشم وارد میکند.در ایران معمولاً از لنزهایی استفاده می‌شود که عمر بیشتری دارند، و تا زمانی که به چشم آسیب نزنند و چشم را دچار خارش نکنند یا ایجاد حساسیت نکنند و همچنین باعث قرمزی چشم نشوند، می‌توان از آنها استفاده کرد.توصیه می‌شود که بیماران حتماً موقع خواب لنز را از داخل چشم خارج کنند و هیچ وقت با لنز نخوابند و بلافاصله لنز را در جا لنزی مناسب خود قرار داده و داخل آن مایع ضدعفونی کننده خاص خود را بریزند. هیچ وقت با دست‌های آلوده به لنز دست نزنند و حتماً تمام مسائل بهداشتی را در استفاده از لنز به کار گیرند.
لنزهای رنگی طبی و غیرطبی
لنزهای زیبایی باید از فروشگاه‌ها و داروخانه‌های مجاز تهیه شوند و انواع لنز در صورتی که به چشم آسیبی نرسانند و باعث ایجا حساسیت و خارش و قرمز شدن نشوند، استفاده از آنها موردی ندارد. منتها باید تمام نکات بهداشتی رعایت شود.
مشکل عمده ی مردم در استفاده از لنز چیست؟
مشکل عمده ی مردم، ندانستن راه درست نگهداری و استفاده از لنز است که در نهایت منجر به تحریکات چشم می‌شود. مهم‌ترین عیب این است که چشم عفونت پیدا میکند یا ممکن است در قرنیه ی چشم خراشی ایجاد شود. به دنبال خراش دادن چشم ممکن است، میکروب وارد چشم شود و با وجود میکروب در چشم، قرنیه دچار مشکل شود، تا جایی که منجر به پیوند قرنیه نیز شود ،حتی ممکن است عفونت باعث کم شدن دید چشم نیز شود. گاهی مشاهده شده که عفونت، منجر به تخلیه کردن کامل چشم هم شده است
روش تمیزکردن لنز
* وقتی لنز از روی چشم برداشته می شود ، قبل از هرچیز لازم است تمیز گردد . لنزهای تماسی نرم بسیار ظریف هستند و باید با احتیاط و دقت دستکاری شوند وگرنه ممکن است آسیب ببینند.
* دستهایتان را کاملا بشویید تا کثیفی و جرم های آلوده را به چشمانتان وارد نکنید . از صابون های مرطوب کننده استفاده نکنید چون برای لنز شما خوب نیستند . دستهایتان را با حوله ای خشک کنید که پرز نداشته باشد.
* ابتدا لنز یک چشم را خارج کنید با محلول مخصوص تمیز کنید تا مواد آرایشی شسته شود . بعضی محلول ها نیاز به سائیدن لنز دارند ولی بعضی دیگر فقط با ریختن محلول روی لنز تمام رسوبات را پاک می کنند . به هنگام به کارگیری محلول پاک کننده روی لنزهای تماسی نرم ، لنز را به طور خطی ( عقب و جلو ) و نه دایره ای شکل بمالید.
* این کار باعث به حداقل رساندن احتمال پارگی و پریدگی لبه های نازک لنز می شود . از پاک کردن لبه های خارجی یعنی جایی که مواد زائد تجمع پیدا می کنند ، اطمینان حاصل نمایید . به هنگام مالش جلو و عقب لنز انگشت شما باید از لبه لنز خارج شود و به کف دست برسد تا مطمئن شوید لنز کاملا پاک شده است . سپس لنز را برگردانید و این کار را روی سطح دیگر لنز تکرار نمایید . پس از تمیز کردن لنز آن را کاملا شستشو دهید.
* بلافاصله پس از پاک کردن لنزها هرکدام را به طور کامل با محلول ضدعفونی کننده بشوئید تا مواد زائد نرم شده برداشته شوند . سپس هرکدام را در فرورفتگی مناسب خود در محفظه قرار دهید . هنگامی که هر دو لنز را در محفظه نگهداری قرار دادید هرکدام از فرورفتگی ها را به اندازه کافی با محلول ضدعفونی کننده پرکنید به نحوی که سطح لنزها را بپوشاند . پوشیده شدن کامل لنزها با محلول را کنترل کنید.
* تمام این مراحل را برای لنز چشم مقابل انجام دهید.
* هرگز به نوک ظرف محلولتان دست نزنید و آن را با هیچ سطحی مثل دست یا صورت تماس ندهید.
* هرگز لنزتان را زیر شیر آب نشوئید زیرا ممکن است آلوده شود.
* وسایل لنز تماسیتان را تمیز کنید خصوصا جای لنزتان را حتما با آب گرم تمیز بشوئید و در معرض هوا خشک کنید.
* جای لنزتان را هر ماه ۱ مرتبه دور بیاندازید و از جالنزی جدید استفاده کنید تا ریسک عفونت کاهش یابد.
* لنزتان را یک بار در روز تمیز کرده و ضدعفونی کنید تا هم چشمتان سالمتر باشد و هم با لنز راحتتر باشید.
* هرگز لنز خود را به دیگران جهت استفاده قرض ندهید زیرا از این طریق علاوه بر خطر آلودگی لنز احتمال انتقال بیماریهای عفونی جدی مانند هپاتیت و ایدز وجود دارد.
هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
منبع: دکتر سلام
