بایگانی ماه : جولای, 2017

روزنامه «المانیتور» در تحلیلی درباره سیاست خارجی عربستان سعودی می نویسد: سعودی ها از جنبه نظامی و اقتصادی، پای خود را بیش از حد دراز کرده و لازم است به رویکرد سنتی در سیاست خارجی باز گردند.

گزارش می افزاید: از دو سال و نیم پیش که «سلمان بن عبدالعزیز» به تخت پادشاهی نشست، سیاست خارجی داعیانه و تهاجمی تری را نسبت به خلف پیشین دنبال کرده است. روشن است که سلمان، فرد ریسک پذیری است اما چندان روشن نیست که چقدر در این کار موفق بوده است. پادشاهی سعودی در یک کابوس پرهزینه در یمن گرفتار آمده، توسط رقیب منطقه ای یعنی ایران به انفعال کشیده شده و شورای همکاری خلیج فارس را از هم گسسته است. اتحادهای سنتی در هم شکسته شده و مخالفت با سیاست های سعودی، در دو سوی آتلانتیک سر بر می آورد.

به گزارش ایرنا، «بروس ریدل» تحلیلگر رونامه المانیتور معتقد است؛ از زمان «ملک فیصل» سیاست خارجی سنتی سعودی ها، منفعلانه و محتاطانه بود و این پادشاهی از رفتار تهاجمی پرهیز داشت.

مقام های سعودی پیش از این، سیاست امنیت ملی را اغلب توسط ابزارهای پنهانی عملی می کردند، از بکارگیری زور پرهیز می شد. اگرچه پادشاهان سعودی قاطع بودند اما مراقب بودند که از حد توانایی شان فراتر نروند.

گزارش تاکید می کند؛ سلمان، به سرعت و در اوایل ۲۰۱۵ در یمن دخالت کرد تا نگذارد که گروه های حوثی کنترل یمن را بدست گیرند. این جنگ برای مردم یمن به یک فاجعه انسانی و برای ائتلاف سعودی به یک بن بست نظامی تبدیل شد.

وبا در ۲۱ استان از ۲۲ استان یمن گسترش یافته و تاکنون حدود ۲۵۰ هزار مورد ابتلا به این بیماری گزارش شده است. جنگ هم به ندرت توانسته که خط نبرد را دگرگون سازد.

به نظر نویسنده؛ این جنگ، همچنین منازعه ای است بسیار پرهزینه. ۹ماه نخست عملیات، چیزی حدود پنج میلیارد دلار هزینه برای سعودی های در برداشت. اکنون، برآورد شده که هزینه ماهانه عملیات نظامی، حدود هفتصد میلیون دلار است. اغلب هم هزینه های پنهانی وجود دارد که صرف پرداخت به کشورهایی چون سودان می شود که نیروی انسانی جنگ را تامین می کنند.

این جنگ همچنین ائتلاف های قدیمی را زیر فشار خود قرار داده است. عمان از پیوستن به این ائتلاف پرهیز کرد. شاه سعودی و سلطان قابوس هم در این مدت دیدار مستقیمی نداشته اند. پاکستان، تنها قدرت اتمی مسلمان، با رای یکپارچه پارلمانش بی طرف ماند و نیرویی را برای جنگ با حوثی ها نفرستاد. حمایت مصر هم نیمه نصفه بوده است.

نویسنده در گزارش ادامه می دهد؛ اکنون به نظر می رسد که منافع عمده به ایران رسیده است. ایران به نسبت هزینه های عربستان در یمن، سهم بسیار کمی هزینه می کند.

سلمان در سال ۲۰۱۶ میلادی مناسبات این کشور با تهران را قطع کرد. اکنون سعودی ها آشکارا با دشمنان ایران متحد شده اند. اما ایران ترسی به دل ندارد. سعودی ها، در پی نشست سران ریاض در ماه مه که به نظر رسید برای مدتی کوتاه جهان مسلمان را پشت سر آنها متحد کرد، بحران با قطر را کلید زدند.

المانیتور می افزاید؛ شکاف در شورای همکاری خلیج فارس، جای خود را به چنین وضعیتی داد. عمان بیش از پیش از این پادشاهی دور شد. رسانه های پاکستان به تندی از تلاش سعودی برای بستن شبکه الجزیره قطر و محدود کردن حق حاکمیت این کشور انتقاد کردند. پاکستان صدها هزار کارگر میهمان در کشورهای شورای همکاری دارد و به طور رسمی بی طرف است اما این کشمکش، اعتبار مناسبات خارجی سعودی را در اسلام آباد و دیگر پایتخت های منطقه، بیشتر زیر سوال برده است.

ریدل می نویسد؛ پادشاه عربستان، ۷۲ ساعت پیش از گشایش نشست سران جی ۲۰ در هامبورگ، برنامه حضور در نشست را لغو کرد و به جای ان، یک تکنوکرات را به نمایندگی از پادشاهی سعودی به این نشست فرستاد. بنابر ارزیابی های آلمان، سعودی ها هراس داشتند که این نشست فشارهای پنهانی را بر شاه سعودی وارد می کند تا با قطر گفت و گو کند.

محمدسلمان فرزند پادشاه سعودی هم از سفر به هامبورک کناره گیری کرد اما این پادشاهی باید هزینه های ده ها اتاقی را که در هتل لوکس چهارفصل رزرو شده بود، بپردازد. این در حالی است که عربستان در سال ۲۰۲۰ میلادی میزبان نشست سران کشورهای جی۲۰ است.

وی می افزاید: موفق ترین ابتکار سیاست خارجی پادشاه سعودی، کنار آمدن با «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در نشست سران ریاض بود. اما جنگ یمن و بحران قطر برای سعودی ها به بهای کاهش حمایت کنگره تمام می شود. تازه ترین لایحه سنا برای یک معامله نیم میلیارد دلاری جنگ افزار برای منازعه یمن، تنها با یک رای ضعیف تصویب شد (۵۳ موافق در برابر ۴۷ مخالف).

اکنون رهبری کمیته روابط خارجی سنا می گوید که تا زمان حل و فصل بحران قطر، هیچ معامله جنگ افزاری تازه ای با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس انجام نمی شود. سعودی ها بیش از همه به خطر می افتند چرا که پیوسته نیازمند تدارک جنگ جدیدی علیه حوثی ها هستند.

گزارش در ادامه می نویسد: سعودی ها با لندن هم مشکلاتی دارند. یک اندیشکده در لندن این پادشاهی را متهم کرده که تامین کننده اصلی مالی مساجد تندرو در انگلستان است. این در حالی است که «ترزا می» نخست وزیر بریتانیا از انتشار نتایج بررسی های دولت در این زمینه خودداری می کند، ظاهرا به این دلیل که این بررسی ها هم به نتیجه مشابهی رسیده اند.

حزب رقیب کارگر، که به تازگی پیروزی بزرگی را بدست آورد، خواهان توقف همه فروش های تسلیحاتی به نیروی هوایی سعودی و دیگر بخش های نظامی عربستان است. نیروی هوایی سعودی، وابستگی سنگینی به پشتیبانی آمریکا و انگلستان دارد و یک تحریم جنگ افزاری می تواند آن را فلج کند.

در پایان نویسنده گزارش با اشاره به کاهش قیمت جهانی نفت و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد عربستان سعودی می افزاید: در حالی که بهای نفت در چشم انداز پایین خواهد ماند، سعودی ها با چالش های اقتصادی سختی روبرو هستند. این کشور نمی تواند هزینه سرانه بیشتری را به نسبت دیگر کشورها، صرف خرید تسلیحات کند و اگر هزینه های نظامی را محدود نکند، امیدها برای اصلاحات اقتصادی عقیم می ماند.

امروز، وضعیت سعودی ها، آشکارا یادآور آخرین سال های حکومت شاه در ایران است که سررسید خریدهای نظامی پرداخت نمی شد. خاندان سعودی، بسیار پایدارتر از خاندان پهلوی است اما اقتصاد سعودی، در سراشیبی رکود قرار دارد. اکنون زمان یک رویکرد سنتی تر و جدی از آینده نگری در سیاست خارجی فرا رسیده است.

منبع: الف

طبق گفته اندیشکده شورای آتلانتیک، گذر زمان نشان داده است که تحریم قطر توسط کشورهای عربی چه از نظر اقتصادی و چه از نظر جغرافیای سیاسی به سود ایران تمام شده است.

با وجود اینکه دشمن اول عربستان در منطقه خاور میانه کشور ایران است، تحریم قطر توسط کشورهای عربی که از سوی کشور عربستان سعودی هدایت میشود، میتواند مزایای متعددی برای ایران داشته باشد. اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک در این زمینه تحلیلی اقتصادی ارائه کرده که در ادامه آورده شده است.

بیش از ۵ هفته از تحریم قطر توسط کشورهای عربی به رهبری عربستان میگذرد. این کشورها در ابتدا دلیل تحریم قطر را حمایت این کشور از تروریسم اعلام کردند که با تکذیب سران کشور قطر مواجه شد. اما در ادامه عربستان لیستی ۱۳ بندی به قطر ارائه کرد که در آن اعلام شده بود در صورت قبول این ۱۳ خواسته تحریم های کشورهای عربی پایان خواهد پذیرفت و روابط کشورهای عربی با قطر به حالت عادی باز خواهد گشت. اکنون بیش از ۱۰ روز از پایان مهلت پاسخ دهی قطر به این ۱۳ خواسته گذشته و این کشور هیچ تلاشی در جهت برآورده کردن این خواسته ها انجام نداده است.

از جمله خواسته هایی که کشورهای عربستان، امارات، مصر و بحرین از قطر داشته اند پایان دادن به حمایت از گروه های افراط گرا، بستن پایگاه نظامی ترکیه و تعطیل کردن شبکه تلویزیونی الجزیره قطر بوده است. با اینحال یکی از اصلی ترین خواسته های این کشورها از قطر کاهش روابط دیپلماتیک و فاصله گرفتن از کشور ایران بوده است.

اما گذر زمان نشان داده است که تحریم قطر توسط کشورهای عربی چه از نظر اقتصادی و چه از نظر جغرافیای سیاسی به سود ایران تمام شده است.

بر اساس برخی گزارش ها به نظر میرسد کشورهای عربی درحال تلاش برای ایجاد اجماع به منظور اخراج قطر از شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هستند. شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس با حضور شش کشور از سال ۱۹۸۱ میلادی و در جریان حمله کشور عراق به ایران آغاز به کار کرد. این شورای همکاری در واقع یک اتحادیه اقتصادی و نظامی است اما در عمل اختلافات زیادی بین اعضای آن وجود دارد که به سادگی قابل حل و فصل نیست.

اخراج قطر از شورای همکاری خلیج فارس میتواند به منزله فروپاشی این اتحادیه اقتصادی باشد؛ چراکه دو کشور دیگر عضو این شورا یعنی کویت و عمان با سیاست های عربستان سعودی همراستا نیستند و در زمینه تحریم قطر نیز از عربستان پیروی نکرده اند.

فروپاشی شورای همکاری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، در صورت وقوع یک دستاورد اقتصادی و سیاسی مهم برای ایران است. چراکه در حال حاضر یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت ایران در زمینه افزایش تعاملات تجاری با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، پایبندی اعضای آن به توافقات تجاری مشترک است. در واقع در حال حاضر عربستان میتواند از طریق این شورا در روابط ایران با دیگر کشورهای عربی عضو این شورا همچون کویت، عمان و قطر مداخله و اعمال نظر نماید. اما در صورت فروپاشی این شورا عربستان این امکان را از دست میدهد و ایران میتواند به سادگی روابط تجاری خود را با این کشورها تقویت نماید و علاوه بر نزدیک کردن آن ها به خود، جایگاه خود را در منطقه تقویت نماید.

از طرف دیگر در حال حاضر عربستان در زمینه تعامل با قطر و همچنین جنگ یمن با شکست های راهبردی مواجه شده و فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس نیز میتواند نشانه دیگری از کاهش اعتبار عربستان سعودی و به طور خاص ولی عهد جدید این کشور در منطقه باشد.

علاوه بر این مشکلات به وجود آمده بین قطر و دیگر کشورهای عربی به طور کامل تلاش های آمریکا برای ایجاد یک اتحاد علیه ایران را با چالش مواجه میکند. رکس تایلرسون وزیر خارجه آمریکا در اظهار نظر اخیر خود بر تلاش آمریکا برای منزوی کردن ایران در منطقه تأکید کرده است. اما تحریم قطر میتواند با افزایش نقش ایران در منطقه، این تلاش های آمریکا را خنثی نماید.

از طرف دیگر قطع روابط دیپلماتیک و تجاری عربستان و امارات با قطر موجب شده است این کشور روابط تجاری خود را با ایران بهبود بخشد. در حال حاضر بخش قابل توجهی از پروازهای هواپیمایی قطر به جای دیگر کشورهای عربی از فراز آسمان ایران انجام میشود و از این منظر نیز ایران توانسته است منافعی اقتصادی و سیاسی بدست آورد.

کشور قطر کشوری ثروتمند است که از منابع مالی خوبی برخوردار است. در حال حاضر بیش از ۳۵ میلیارد دلار در حساب بانک مرکزی قطر موجود است و سرمایه‌های صندوق سرمایه گذاری قطر در نقاط مختلف دنیا نیز بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. تا زمانی که عربستان نتواند دسترسی قطر به این منابع مالی عظیم را مسدود نماید، امکان اثرگذاری تحریم های کشورهای عربی بسیار کم ارزیابی میشود. کارشناسان معتقدند تحریم قطر هزینه های این کشور را افزایش داده ولی قابل مدیریت است.

در این میان همکاری مناسب ایران و ترکیه با کشور قطر نیز چشم انداز مناسبی را پیش روی این کشور به منظور مقاومت در برابر تحریم دیگر کشورهای عربی قرار داده است. کشور ایران حتی به قطر پیشنهاد داده است که به منظور تسهیل در تجارت خارجی به جای بنادر کشورهای عربستان و امارات که قطر را تحریم کرده اند، از بنادر ایران استفاده نماید. از طرف دیگر قطر همکاری زیادی در زمینه استخراج گاز با ایران دارد چراکه این دو کشور در بزرگترین میدان گازی خلیج فارس با یکدیگر سهیم هستند.

علاوه بر این قطر در سال ۲۰۲۲ میلادی میزبان رقابت های جام جهانی فوتبال است و در راستای آمادگی برای میزبانی از این رقابت ها پروژه های زیرساختی و خدماتی گسترده ای را در حال اجرا دارد. تحریم کشورهای عربی دیگر میتواند شرایط را برای ورود بیشتر شرکت های ساختمانی و خدماتی ایران به پروژه های جام جهانی فوتبال و بهره مندی اقتصادی این شرکت ها فراهم نماید.

گرچه در حال حاضر نیز شرکت های ایرانی در زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی به کشور قطر فعال هستند اما تحریم این کشور از سوی دیگر کشورهای عربی میتواند بسیار برای این شرکت های ایرانی مفید باشد. با وجود تحریم قطر بسیاری از شرکت ها که در حال حاضر در کشورهای عربستان و یا امارات فعال هستند دیگر امکان حضور در قطر را نخواهند داشت و این مسئله میتواند به سود شرکت های ایرانی تمام شود.

طبق گفته مسئولان ایرانی از ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به قطر بیش از ۲ میلیارد دلار بوده است. با تحریم قطر از سوی کشورهای عربی و در نتیجه عدم حضور شرکت های خدمات فنی و مهندسی دیگر کشورهای دنیا، حضور شرکت های ایرانی در این کشور به مراتب افزایش خواهد یافت. مسئولان ایرانی ابراز امیدواری کرده اند با وجود پروژه های بزرگ قطر، میزان صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران به این کشور در آینده نزدیک به رقم ۲۵ میلیارد دلار در سال برسد که در صورت تحقق دستاورد بسیار بزرگی برای ایران محسوب میشود.

بنابر شواهد گفته شده در حال حاضر به نظر نمیرسد که قطر قصد داشته باشد به خواسته های عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی پاسخ مثبت بدهد. از طرف دیگر به نظر میرسد عربستان نیز توان و جرئت آن را ندارد که از روش هایی همچون ایجاد اجماع بین المللی و یا مداخله نظامی بحران قطر را به نفع خود حل و فصل نماید. در چنین شرایطی این کشور ایران است که میتواند با بهره گیری از شرایط به وجود آمده بیشتری منفعت را از افزایش تجارت با قطر و تقویت جایگاه خود در منطقه بدست آورد. ایران میتواند بزرگترین برنده تحریم قطر توسط عربستان و دیگر کشورهای عربی باشد.

منبع: اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک
شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی

منبع: الف

ظاهرا تعمدی در کار است تا اجساد نیروهای کشته شده داعش در جایی منتشرد نشود. همچنین هیچ تصویری از ده ها یا صدها اسیری که انتظار می رود در پی هر جنگی از آنها دستگیر شود، منتشر نمی شود. همچنین هیچ تصویری هم درباره خودروهایی که نیروهای فراری داعش را از میدان های جنگ دور می کنند، انتشار نمی یابد.

دیپلماسی ایرانی: کارشناسان امور مبارزه با تروریسم بر این اعتقادند که پایان جنگ موصل در عراق به منزله بسته شدن پرونده داعش نیست و بسیاری از حقایق وجود دارد که با وجود شکست این شبکه تروریستی هنوز فاش نشده است. به اعتقاد کارشناسان آزادسازی موصل از دست داعش پرسش های بسیاری را بر سر قصه این شبکه و اسرار ظهور و افولش مطرح می کند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، کارشناسان امور تروریسم درباره اسرار افول ناگهانی این شبکه تروریستی و پنهان شدنش از انظار و همچنین کاستن توانایی های نظامی اش در حالی که گزارش های نظامی غربی حاکی از آن بود که نزدیک به ۳۵ هزار نیروی مبارزه دارد و افرادی در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به آن گرایش دارند و می گفتند که حدود ۱۵ سال برای شکست آن زمان لازم است، پرسش های متعددی را مطرح می کنند.

یکی از سوالاتی که ناظران می پرسند این است که ظاهرا تعمدی در کار است تا اجساد نیروهای کشته شده داعش در جایی منتشرد نشود. همچنین هیچ تصویری از ده ها یا صدها اسیری که انتظار می رود در پی هر جنگی از آنها دستگیر شود، منتشر نمی شود. همچنین هیچ تصویری هم درباره خودروهایی که نیروهای فراری داعش را از میدان های جنگ دور می کنند، انتشار نمی یابد. این مسائل شبهات بسیاری را موجب شده است. چه کسی مسئول مخفی نگه داشتن توانایی های عظیم لجستیکی این شبکه تروریستی است که به آن کمک کرد خودی نشان دهد و جهانیان را بترساند.

با وجود این که استراتژیست های نظامی دلایلی مطرح می کنند که ثابت می کند ابوبکر البغدادی دستور داده نیروهایش به مناطقی انتقال یابند که مورد نظرش بوده اما تا کنون این دلایل تنها در حد تحلیل و برداشت های شخصی است و هیچ سند و ادله ای که این تحلیل ها را ثابت کند در دسترس نیست. حتی ناظران امور گروه های تروریستی تا آن جا پیش می روند که نسبت به اطلاعات کلانی که طرف های منطقه ای و بین المللی در طول چهار سال گذشته درباره این شبکه تروریستی منتشر کرده اند، تشکیک می کنند، همچنین نسبت به توانایی این شبکه عجیب و غریب که توانست ۴۰ درصد خاک عراق را به همراه بخش بزرگی از خاک سوریه را به تصرف خود درآورد نیز شبهه وارد می کنند و می گویند اگر اراده ای منطقه و بین المللی وجود نداشت سقوط این مناطق امکان پذیر نبود.

برخی مراجع آگاه عراقی که از افتضاح سقوط موصل در سال ۲۰۱۴ اطلاع دارند می گویند که پیروزی داعش ربطی به ناکامی یا آن چه فروپاشی دولت وقت عراق می گویند، نداشت، به اعتقاد آنها عقب نشینی نیروهای نظامی عراقی در برابر چند صد تروریست توطئه ای بود تا درباره قدرت این شبکه تروریستی بزرگ نمایی شود تا داعش به قبله جهادی های جهان تبدیل شود. این مراجع در ادامه می افزایند، آن افتضاح بزرگ آسیب چندانی به نظام عراق که نوری مالکی، نخست وزیر و در راس آن بود وارد نکرد، کما این که می بینیم مالکی همچنان بخشی مهم از نظام سیاسی فعلی عراق است، و خود را آماده رسیدن دوباره به کرسی قدرت می کند و تلاش دارد حیدر العبادی، نخست وزیر فعلی را از این سمت دور کند.

افکار عمومی و سیاسی عربی خواستار شفافیت کامل در تشریح و چگونگی شکل گیری داعش و افشای اسرار آن هستند و می خواهند بدانند که چه طرح ها و سناریوهایی از قبل آن در منطقه به اسم مبارزه با تروریسم دنبال می شده، همچنین می خواهند به سوال های رازآلود اختفای ناگهانی این شبکه تروریستی و متواری شدن نیروهایش و تاثیرات آن بر جنگ رقه در سوریه و همچنین جنگی که علیه آن در کل منطقه شکل گرفته است نیز پاسخ داده شود.

طرف های آگاه عراقی می گویند که شکست داعش در موصل هیچ تضمینی ایجاد نمی کند که این شبکه به بهانه دیگری دوباره بازنگردد و دوباره ضربه تازه ای را بر پیکره کشور وارد نکند، به ویژه اگر بنا باشد عرصه سیاسی در عراق پیچیده تر شود، به خصوص که درگیری ایران و امریکا همچنان به قوت خود باقی است و کردستان نیز رفراندوم استقلال را مطرح کرده و هیچ آشتی حقیقی داخلی نیز به دست نیامده است. این وضعیت می تواند زمینه ساز سناریوی جدیدی با چارچوب های متفاوت و اشکال جدید باشد.

کارشناسان بین المللی امور تروریسم بر این اعتقادند که داعش نقطه تقاطعی بود که سازمان های امنیتی منطقه روی آن سرمایه گذاری کردند و حتی شاید پای کشورهای غیرمنطقه ای نیز در میان باشد تا به این ترتیب با استفاده از داعش مشکلات منطقه را طولانی تر کنند. به اعتقاد آنها پایان کار داعش در موصل و به زودی در رقه به این معناست که بر کیف تاریخی کاری این سازمان ها قفل خورده است، اما این مساله مانع از آن نمی شود که کیف دیگری به اسم تروریسم که عامل دست ابزارهای سیاسی باشد برای این دولت ها یا دولت های دیگر باز شود.

به اعتقاد این تحلیلگران بستن راه تروریسم امکان پذیر نیست مگر این که جامعه جهانی همگی پایبند به مبارزه با آن باشند و روحی و جسمی به مبارزه با آن برخیزند.

بسیاری از گزارش های تخصصی حاکی از آن است که بسیاری از رهبران داعش از زندان های عراق و سوریه فرار کردند یا آزاد شدند. داعش خود را جانشین شبکه القاعده کرد تا بر تمامی میدان های نبرد مستولی شود و از تروریسم و وحشی گری چیزی کم نگذاشت و حتی دامنه عملیات خود را به قلب اروپا رساند و جان بی گناهان بسیاری را گرفت.

خیرالله خیرالله، نویسنده، روزنامه نگار و سیاستمدار لبنانی در این باره می گوید: «هیچ بعید نیست که امروز کار داعش بعد از نقش مطلوبی که انتظار می رفت در سوریه انجام دهد تمام شود، چه بسا اصلا ظهور داعش با هدفی خاص بوده است. شاید بنا باشد داعش زمانی از رقه خارج شود که کردها که با حمایت امریکا با آن جنگیدند، آن را به عنوان غنیمت پیروزی تصرف کنند و نقشه خود را بکشند.»   

وی در ادامه می گوید: «دیگر روشن شده که ظهور داعش ناگهانی نبوده است، همان طور که ناپدید شدنش ناگهانی نیست. قطعا جانشین های داعش در مناطق دیگری از جهان تحت عناوین مختلف فعال خواهند شد و در چارچوب تعریفی که برایشان شده کارشان را دنبال خواهند کرد.»

بعضی از تحلیلگران امریکایی بر این اعتقادند که داعش واقعا شکست نخواهد خورد مگر زمانی که گزینه هایی که محدود به تروریسم می شوند و برخی کشورها به آن تکیه دارند از بین بروند. یعنی این طور نباشد که داعش هر وقت که قدرت های بزرگ و قدرت های منطقه ای خواستند و به مصالحشان رسیدند، ناپدید شود و در جایی و در زمانی دیگر هر وقت مصالح ایجاب کرد دوباره ظاهر شود.

خیرالله خیرالله تاکید می کند، با گذشت زمان روشن شد که داعش در عراق و سوریه وظایفی داشته است. کار داعش در عراق تمام شده است اما به نظر می رسد که کارش در سوریه هنوز تمام نشده باشد. وظیفه داعش در عراق ویران کردن موصل، کوچ اجباری ساکنان آن، تغییر ماهیت و طبیعت شهر و ترکیب جمعیتی آن بود.»

منبع: الف

۱- امروز با سالگرد پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل و پایان دفاع‌مقدس ۸ ساله همزمان است. کسانی که از آن روزها خبر چندانی ندارند و یا در آن دوران دستی از دور بر آتش داشته‌اند، حق دارند با مشاهده برخی از مشکلات این روزها، شرایط را سخت!  و حتی بحرانی! تصور کنند و تهدید خالی از واقعیت برخی مسئولان را باور کنند که اگر با حریف سازش نکنیم- بخوانید تسلیم نشویم- سایه جنگ را بر سر خود خواهیم داشت! ولی فقط نیم‌نگاهی به شرایط ایران اسلامی در آغاز جنگ و هجوم همه‌جانبه تمامی قدرت‌های ریز و درشت دنیا به کشوری که تازه از یک انقلاب پیروز بیرون آمده بود و عبور مقتدرانه از آن هنگامه پرمخاطره، کافی است تا با امام راحلمان رضوان‌الله‌تعالی‌علیه همصدا شوند که «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند» واقعیتی که ۵ سال قبل، هفته‌نامه آمریکایی «ویکلی استاندارد» با اشاره به اقتدار مثال زدنی این روزهای جمهوری اسلامی ایران به آن اعتراف کرده و نوشته بود؛ رؤسای‌جمهور آمریکا، از کارتر تا اوباما در یک نقطه با امام خمینی اشتراک نظر دارند و آن، این که «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند».

۲- جنگ در حالی به جمهوری اسلامی تحمیل شده بود که، تازه از یک انقلاب پیروز بیرون آمده بودیم، ده‌ها گروه ‌تروریستی – به قول حضرت امام(ره)- مثل قارچ از زمین روئیده و به مقابله با نظام برخاسته بودند، سه کودتا را کشف و ناکام گذاشته بودیم، از همه سو تحریم شده بودیم، همه قدرت‌های ریز و درشت دنیا علیه ایران اسلامی به میدان آمده بودند، اطلاعات نظامی در اختیار فرماندهانی بود که فراری و در خدمت دشمن بودند، ما حتی از محل زاغه‌های مهمات و تسلیحات خود بی‌خبر بودیم، ارتش در حالتی از نیمه پاشیدگی قرار داشت، سپاه نیرویی تازه‌کار و جنگ نادیده بود… و تقریبا همه شرایط غیر از نیروی مردمی پاکباخته و فداکار و گوش به فرمان امام راحل(ره) علیه ایران اسلامی بود.

در آن شرایط، حق با کارتر بود که چند ساعت بعد از حمله عراق در یک کنفرانس خبری با رسانه‌های آمریکایی و اروپایی، گفته بود «امیدوارم مسئولان ایران بر سر عقل آمده باشند»!  و صدام نیز حق داشت که در مصاحبه با خبرنگاران خارجی در یکی از مناطق اشغالی کشورمان با تکبر بگوید «ادامه مصاحبه را بزودی در تهران انجام می‌دهم»!

۳- و اما، برخلاف بعضی‌ها که امروزه با وجود اقتدار مثال‌زدنی و آزمون داده کشورمان و دست توانا و بلند آن در منطقه از لبنان تا فلسطین و سوریه و عراق و یمن و… و افول غیرقابل انکار اقتدار امروز آمریکا نسبت به آن روزها، مردم را از «سایه جنگ» می‌ترسانند، امام راحل ما (ره)  در پیام رادیویی روز ۳۱ شهریورماه ۵۹، یعنی اولین ساعات آغاز جنگ خطاب به ملت فرمودند؛

«ملت ایران نباید خیال بکنند که جنگی شروع شده است و حالا فرض کنید که دست و پای خود را گم کنیم… این حرفها در کار نیست. این یک دزدی آمده است، یک سنگی انداخته و فرار کرده است… من به ملت ایران سفارش می‌کنم که چند جهت را ملاحظه کنند؛ یک جهت این که خونسردی خودشان را حفظ کنند و ابدا توجه به این معنا که یک قضیه‌ای واقع شده است توجه نکنند».

۴- فقط چند ماه از آغاز جنگ گذشته بود که مقاومت جانانه ملت که با ایثار جان و مال و به میدان آوردن همه توان همراه بود، قدرت‌های ریز و درشت دنیا – از جمله کشورهای ۱+۵ – را به این نتیجه رساند که جز ورود مستقیم و بی‌پرده به جنگ با ایران اسلامی، چاره‌ای ندارند و اینگونه بود که ملاحظات نصفه‌و نیمه را کنار گذاشتند و آشکارا به میدان آمدند. تانک‌های چیفتن انگلیسی، لئوپاردهای آلمانی، موشک‌های اگزوسه و جنگنده‌های میراژ و سوپراتاندارد فرانسوی، هواپیماهای میگ و سوخو و موشک‌های اسکاد‌بی روسی، بمب‌های شیمیایی آلمانی و انگلیسی، موشک‌های ساید‌بایندر و هواپیماهای آواکس آمریکایی، دلارهای سعودی و کویتی و اماراتی و… همه همراه با کارشناسان مربوطه در اختیار صدام قرار گرفت و ما به قول امام راحلمان(ره) تنهای تنها بودیم و غیر از خدای بزرگ و مردم پاکباخته که دست از جان شسته و به میدان‌های نبرد شتافته بودند، و امام بزرگوارمان که هدایت ملکوتی و هوشمندانه امت را برعهده داشت، هیچ‌کس دیگری را نداشتیم.

همان روزها حضرت امام(ره) نامه‌ای خطاب به پاپ نوشت و از ایشان پرسید «اگر امروز حضرت مسیح علیه‌السلام حضور داشتند، جانب ما را می‌گرفتند یا آمریکا را». پاسخ پاپ در واتیکان به فرستادگان ایران فقط یک جمله بود؛ «OH  JESUS CRIES … یا حضرت مسیح»! گفتنی است آقای دکتر جلیلی در آغاز اجلاس بغداد در روز سوم خرداد ۹۱ با ۱+۵ که در کاخ قبلی صدام برگزار شده بود از نمایندگان ۱+۵ پرسیده بود «آقایان! امروز چه روزی است»؟ و در پاسخ تعجب آنان از این پرسش گفته بود؛

«امروز سالروز آزادی مقتدرانه خرمشهر است و در حالی که حاکمیت عراق به مردم مظلوم آن و دوستان استراتژیک ما بازگشته است در قصر صدام با شما به مذاکره نشسته‌ایم… راستی، امروز صدام کجاست؟… آن روزها که همه دنیا در یکسو و ایران اسلامی در سوی دیگر ایستاده بود، تسلیم زورگویان غربی و شرقی و حامیان منطقه‌ای آنها نشدیم بنابراین نباید انتظار داشته باشید امروز که در اوج اقتدار هستیم به کسی باج بدهیم و در مقابل خواسته‌های غیرقانونی و زورگویانه آنان تسلیم شویم» (نقل به مضمون).

۵- و ۲۹ سال پیش در چنین روزی قطعنامه ۵۹۸ را در حالی پذیرفتیم که دشمن، یعنی همه قدرت‌های ریز و درشت آن روزها در اهداف خود ناکام مانده بودند و دفاع مقدس، تنها جنگ ایران در دویست سال اخیر بود که حتی یک وجب از خاک میهن اسلامی را نیز از دست نداده بودیم و آنان که در آغاز آنهمه رجز می‌خواندند و تمام توان خود را به میدان کشیده بودند، صلح را به دریوزگی آمده بودند. همان روزها کسانی که از ماهیت جنگ ۸ ساله بی‌خبر بودند این ترجیع‌بند را تکرار کرده و به ملامت می‌گفتند؛ مگر شعار نمی‌دادید «جنگ‌جنگ تا رفع فتنه از جهان» و «جنگ‌جنگ تا پیروزی» و از این نکته بدیهی غافل بودند که با پذیرش قطعنامه، جنگ به پایان نرسیده، بلکه میدان درگیری از عرصه نظامی به عرصه‌های دیگر، از جمله عرصه اقتصادی و… تغییر یافته است. آنچه از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون شاهد بوده‌ایم.

۶- حضرت امام- رضو‌ان الله تعالی علیه – در توصیف دستاوردها و برکات جنگ ۸ ساله به نکاتی اشاره فرموده‌اند که آنچه در ادامه می‌آید فقط بخشی از آنهمه است. دستاوردهایی که این روزها به وضوح قابل دیدن است؛ «هر روز، ما در جنگ برکتی داشته‌ایم که در همه صحنه‌ها از آن بهره جسته‌ایم. ما انقلابمان را در جنگ به جهان صادر نموده‌ایم، ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده‌ایم، ما در جنگ، پرده از چهره تزویر جهانخواران کنار زدیم، ما در جنگ، دوستان و دشمنانمان را شناخته‌ایم، ما در جنگ به این نتیجه رسیده‌ایم که باید روی پای خودمان بایستیم، ما در جنگ ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم، ما در جنگ ریشه‌های انقلاب پر‌بار اسلامی‌مان را محکم کردیم، ما در جنگ حس برادری و وطن‌دوستی را در نهاد یکایک مردمان بارور کردیم، ما در جنگ به مردم جهان و خصوصاً مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرتها و ابرقدرتها سالیان سال می‌توان مبارزه کرد، جنگ ما کمک به افغانستان را به دنبال داشت، جنگ ما فتح فلسطین را به دنبال خواهد داشت، جنگ ما موجب شد که تمامی سردمداران نظامهای فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت کنند، جنگ ما بیداری پاکستان و هندوستان را به دنبال داشت، تنها در جنگ بود که صنایع نظامی ما از رشد آنچنانی برخوردار شد و از همه اینها مهمتر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت.»

۷-آن روزها که آمریکا در اوج اقتدار جهانی و منطقه‌ای بود و تمام متحدان اروپایی و منطقه‌ای خود را نیز برای مقابله با ایران اسلامی که سخت‌ترین و ضعیف‌ترین دوران حیات خود را سپری می‌کرد، به کار گرفته بود، ناکام از آوردگاه جنگ بیرون آمد بنابراین امروزه با توجه به اقتدار مثال‌زدنی جمهوری اسلامی ایران از یکسو و افول قدرت آمریکا و اروپا و متحدان منطقه‌ای آن از سوی دیگر، بدیهی است که ادعای توسل به «گزینه‌ نظامی» فقط در حد و اندازه یک «لاف گزاف» قابل ارزیابی است و به قول «رابرت گیتس» وزیر دفاع آمریکا در دوران بوش و اوباما، «اگر کسی از حمله نظامی به ایران سخن بگوید باید او را به تیمارستان معرفی کرد» و به نوشته نیویورک‌تایمز «ما (آمریکا) توان یک بندانگشت پیشروی در خاورمیانه از طریق اقدام نظامی را نداریم» و به گفته اوباما؛ «تنها راه حضور نظامی ما در منطقه خاورمیانه – غرب آسیا- جنگ‌های نیابتی است» و دهها اعتراف صریح دیگر که بدون نیاز به اعتراف آنها نیز به وضوح و فقط با نیم‌نگاهی به منطقه قابل فهم است و…

گزینه نظامی برخلاف لاف‌ گزافی که آمریکا می‌زند، روی میز نیست، بلکه زیر میز افتاده و خاک می‌خورد، چرا که آمریکایی‌ها یک‌بار در جریان جنگ ‌تحمیلی به آن متوسل شده و ناکام از آوردگاه بیرون آمده بودند. آنهم در اوج اقتدار خود و در حالتی که ایران اسلامی با شرایط سخت و دشوار یاد شده روبرو بود.

و بالاخره بسیار بعید است کسانی که مردم را با گزینه نظامی آمریکا می‌ترسانند، از این واقعیت بی‌خبر باشند. این جماعت نیز به گونه‌ای دیگر لاف می‌زنند. لاف منفی!

منبع: الف