کسانی که در شهرها به آقای رئیسی رای داده اند، بیش تر ایدئولوژیک بوده است و کسانی که در روستاها و بخش های محروم یا در مناطق مسکن مهر رای داده اند، بیش تر بحث شکاف طبقاتی و فقیر و غنی و این نوع بحث ها تاثیر داشته است.
عصر ایران؛ یوسف ناصری- نتایج انتخابات اخیر ریاست جمهوری نشان می دهد که آقای روحانی در استان سمنان فقط ۱۸۲ هزار رای کسب کرده و رقیب انتخاباتی اصلی او یعنی آقای رئیسی تعداد ۲۰۰ هزار رای در این استان به دست آورده است.
این در حالی است که حسن روحانی متولد استان سمنان است و شهر کوچک «سُرخه» که در غرب شهر سمنان قرار دارد، محل تولد رئیس جمهور فعلی است.
حسن روحانی در پنج شهرستان غربی استان سمنان(شهرستان های سرخه، سمنان، مهدی شهر، آرادان و گرمسار) رای بالاتری به دست آورد و سید ابراهیم رئیسی نیز در سه شهرستان این استان(شهرستان های شاهرود، دامغان و میامی)، رای بیشتری را کسب کرد.
موضوع محوری گفت و گوی عصر ایران با دکتر رحمان سعادت این است که چرا حسن روحانی رئیس جمهور منتخب انتخابات اخیر ریاست جمهوری، در استان زادگاه خودش رای کمتری کسب کرده است؟
رحمان سعادت، دکترای خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه تربیت مدرس گرفته و تز دکترای خود را در اقتصاد سیاسی و در حوزه سرمایه اجتماعی و رشد اقتصادی در دانشگاه رابرت گوردون (Robert Gordon) اسکاتلند کشور پادشاهی متحد گذرانده است. دکتر سعادت در دو انتخابات اخیر مجلس، به عنوان کاندیدا در سمنان حضور داشته و استاد اقتصاد دانشگاه سمنان است.
گفت و گوی عصر ایران با دکتر رحمان سعادت را می خوانید.
***
*استان سمنان، استان محل تولد آقای روحانی است. در سال ۱۳۹۲ از بین کاندیداها، ایشان بالاترین رای را در استان سمنان آورد ولی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری، آقای رئیسی رای اول را در استان سمنان کسب کرده است.
شما پیش بینی می کردید چنین اتفاقی بیفتد و آقای رئیسی رای بیشتری در استان سمنان بیاورد؟
-هر انتخاباتی با انتخابات قبل متفاوت است و طبیعتا نوع آرا و جنس آرا، از انتخاباتی به انتخابات دیگر، متفاوت می شود. به نظر می رسد که در این دوره، عوامل مختلفی روی آرا تاثیرگذار بوده اند.
یک عامل، بحث های حزبی و سیاسی بود. یک بخش، مساله شکاف فقیر و غنی بود. بخش هایی مربوط به مسائل قومیتی و در واقع اقلیمی بود. بخشی هم به مسائل مذهبی ارتباط داشت. ما می توانیم همه آرا را در بخش های مخنتلف و در استان های مختلف با استفاده از این عوامل تاثیرگذار، آنالیز(تجزیه و تحلیل) کنیم.
نوع بافت استان از نظر جمعیتی و از نظر اقلیمی و حتی از نظر شکلی، روی آرا در استان سمنان تاثیر گذاشته است. البته ما انتظار داشتیم آقای روحانی در استان سمنان، رای خوبی بیاورد. به نظر
می رسد در شهرستان سمنان و گرمسار، آرای خیلی خوبی آورده است. حتی شهرستان سمنان، بیشترین آرا را به آقای روحانی داده.
طبیعی است که افراد بومی آن منطقه، به کاندیدایی که محل تولدش در آنجا هست، بیشترین رای را به او بدهند و در شهرستان سمنان چنین اتفاق افتاد.
*در شهرستان سمنان، آقای روحانی ۴۵ هزار رای آورده و آقای رئیسی ۳۵ هزار. در گرمسار هم که شما اشاره کردید آقای روحانی ۲۲ هزار آورده و آقای رئیسی ۱۶ هزار.
-باز آقای روحانی بیشترین رای را آورده است.
*در شهرستان سمنان و شهرستان گرمسار، آقای روحانی بیشترین رای را آورده است. اما اگر به طور فرضی استان سمنان را به دو نیمه تفکیک کنیم شهرستان هایی که در نیمه شرقی استان هستند، بالاترین رای را به آقای رئیسی داده اند.
-بله. می شود گفت این وضع در ارتباط با نوع جغرافیای استان سمنان است. چهار شهر اصلی استان سمنان، در امتداد هم هستند. یعنی بعد از این که استان تهران تمام می شود شهرستان گرمسار و شهرستان سمنان قرار دارند. این دو شهرستان، بیش تر تمایل به سمت تهران دارند و نوع بافت اقتصادی و حتی اجتماعی و فکری شان نسبت به تهران، نزدیکتر است.
در صورتی که شهرستان دامغان و خصوصا شهرستان شاهرود، متمایل به سمت شرق کشور هستند و نوع تفکر به نوع تفکر در استان خراسان رضوی نزدیک است. با توجه به این که این دوره، کاندیدای اصولگراها به نوعی منتسب به سمت استان خراسان رضوی بود، به نطر می رسد شهرستان های استان سمنان که با استان خراسان رضوی مجاور هستند، چنین دیدگاهی داشتند و این موضوع، روی آرای دو شهرستان دامغان و شاهرود تاثیر گذاشت.
*به هر حال همین شهرستان های شاهرود و دامغان و کلا استان سمنان در سال ۱۳۹۲، بالاترین رای به آقای روحانی دادند. عوامل رای دادن در این دوره را از جنبه هایی که اشاره کردید مثل شکاف فقیر و غنی و اقلیمی، بیشتر توضیح می دهید؟
-در اکثر استان ها بین شهرهای بزرگ در یک استان، اختلاف سلیقه هایی وجود دارد در مورد مدیریت استان. این امر می تواند روی آرای شهرستان ها، تاثیرگذار باشد. مثلا فرض کنید که دو شهرستان در یک استان هستند ولی به دلیل توزیع امکانات یا شرایطی که وجود دارد ممکن است این دو شهرستان، نظر کاملا متفاوتی داشته باشند.
با وجود این که هر دو شهرستان، در یک استان هستند اما با توجه به نوع اختلافاتی که وجود دارد ممکن است کاملا، نظر متفاوتی داشته باشند.
*شما نظرتان این است که مردم شاهرود با مردم مناطق غربی استان اختلاف نظر دارند؟
-بله. تقابل دو شهرستان در یک استان، ممکن است خیلی پُر رنگ تر از اختلاف یا تقابل مثلا شهرستان سمنان باشد با خراسان. به هر حال نوع دیدگاه دو شهرستان در استان سمنان، در نتیجه انتخابات هم در این استان تاثیر گذاشته است.
*عوامل دیگر از جمله فقیر و غنی چگونه در نوع رای دادن اثر گذاشت؟
-در اطراف شهرستان سمنان، تعداد روستاها کمتر است نسبت به شهرستان شاهرود و شهرستان دامغان. یعنی از لحاظ جمعیت، تعداد افراد ساکن در روستاهای اطراف شهرستان شاهرود، نسبت به روستاهای اطراف سمنان، بیشتر است.
به نظر می رسد در این انتخابات، با توجه به نوع پیام ها و شعارهایی که کاندیداهای اصولگرا داشتند روستاها، تمایل شان به کاندیداهای اصولگرا بیشتر بوده است. بنابراین می توانیم نتیجه بگیریم که هر شهرستانی که روستاهای بیشتری داشته، آرا به سمت کاندیدای اصولگراها، بیشتر بوده است.
بر این اساس می توانیم نتیجه بگیریم آرای شهرستان شاهرود با توجه به تعداد روستاها و میزان جمعیت آنها، نسبت به شهرستان سمنان که روستاها و جمعیت کمتری دارد، بیشتر باشد. این موضوع به لحاظ جمعیت شناسی، معقول به نظر می رسد.
در ارتباط با عامل موثر شکاف فقیر و غنی هم، باید بگویم که البته همیشه این مساله مطرح بوده است. قاعده کلی نیست ولی باز به نظر می رسد مراکر استان و شهرستان های اطراف، میزان بهره مندی شان از امکانات کشوری، بیشتر است.
طبیعتا این وضع باعث می شود در شهرهایی که از مراکز استان ها، دور هستند و روستاهایی که از مراکز استان ها دور هستند این شکاف، بیش تر دیده شود. یعنی به لحاظ مسافتی، هر چقدر یک روستا یا شهرستان یا یک بخش از مرکز استان، دورتر می شود به نظر می رسد شکاف طبقاتی، بیشتر دیده می شود.
به همین دلیل روستاهایی که در اطراف شهرستان شاهرود هستند نسبت به مرکز استان که شهر سمنان است، رای بیشتری به آقای رئیسی داده اند و این هم می تواند تاثیرگذار باشد.
پس سه عامل اختلاف نظر شهرستان های بزرگ در یک استان، بحث تعداد جمعیت روستایی اطراف شهرستان شاهرود و مساله دور بودن از مرکز استان، می تواند در آنالیز آرای استان سمنان به ما کمک کند. یعنی استان سمنان به عنوان زادگاه رئیس جمهور را می توانیم به دو بخش فرضی بخش غربی و بخش شرقی تقسیم کنیم.
در بخش غربی استان سمنان، با توجه به سه عامل پیش گفته، آرای آقای روحانی بیشتر بوده و در قسمت شرقی استان، آرای آقای روحانی پایین بوده است و شاید جزو پایین ترین آرا به آقای روحانی بوده است. در صورتی که شهرستان سمنان و شهرستان گرمسار، بیشترین آرا را به آقای روحانی
داده اند.
* واقعا همین طور که بعضی از سمنانی ها اعتقاد دارند شاهرودی ها سَر ناسازگاری با استان سمنان دارند؟
-خیر. اینقدر نیست. اما به هر حال بعضی اوقات، این مساله در گفتمان نمایندگان مجلس این دو شهرستان دیده می شود و کم و بیش می تواند تاثیرگذار باشد.
به نظرم، یک مقدار بحث های رسانه ای در این زمینه تاثیرگذار است ولی در مجموع، این مسائل در همه شهرستان ها وجود دارد. با رویکردهای اداری و سیاسی می شود این مسائل را کمتر کرد و اتحاد استانی و ملی را حفظ کرد.
*در شاهرود چند دانشگاه تاسیس شده و وجود دارد مثل دانشگاه صنعتی شاهرود. همچنین دانشگاه علوم پزشکی شاهرود و دانشگاه آزاد اسلامی. علاوه بر این دانشگاه ها در شاهرود، دانشگاه پیام نور و دانشگاه جامع علمی- کاربردی هم در شاهرود وجود دارند. وزیر علوم دولت آقای روحانی یعنی آقای دکتر فرهادی هم از شاهرود هستند.
وجود این نوع امکانات برای شاهرودی ها کفایت نمی کند هنوز؟
-ما در قرن بیست و یکم هستیم و همچنین ۴ سال به سال ۱۴۰۰ شمسی مانده است. من معتقدم در چنین زمانی، صحبت کردن از این نوع مسائل، یک مقدار باعث ناراحتی است. هر کس که در کشور، مسئولیت می گیرد خادم همه کشور است.
یک نفر که یک مسئولیت ملی بر عهده می گیرد، او وظیفه دارد که به همه اقشار کشور و به همه نقاط کشور، خدمت رسانی کند. این بحث ها نشان می دهد ما هنوز به لحاظ توسعه سیاسی، راه نسبتا طولانی داریم تا به آنجا برسیم که اصلا نگاه به مسائل، فقط نگاه منطقه ای و شهری و شهرستانی نباشد.
دولت، وظیفه ملی دارد. وقتی که یک کاندیدا مثلا ۵۷ درصد آرا را کسب می کند رئیس جمهور همه کشور است. طبیعتا نگاه او باید نگاه عادلانه باشد. من معتقدم دولت آقای روحانی، نگاهش یک نگاه عادلانه در کشور و حتی در استان سمنان بوده است. اما بعضا با تحریک برخی افراد، به نظر می رسد در برخی موارد این شکاف ها بیش تر شده.
*جمعیت شهرستان سمنان طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۱۹۶ هزار نفر بوده است و جمعیت شهرستان شاهرود بیش از شهرستان سمنان بوده و ۲۱۸ هزار نفر بوده است. جمعیت شهرستان دامغان هم ۹۴ هزار نفر. در این انتخابات، مردم شهرستان سمنان سطح مشارکت کمتری داشته اند. در مجموع هم آقای رئیسی ۲۰۰ هزار رای در استان سمنان کسب کرده که ۱۸ هزار رای بیش از ۱۸۲ هزار رای آقای روحانی است. تعداد رای آقای روحانی در شهرستان سمنان ۴۹ هزار بوده و تعداد آرای آقای رئیسی ۳۵ هزار.
در شاهرود آقای رئیسی ۷۲ هزار رای کسب کرده و آقای روحانی ۵۲ هزار رای. در دامغان هم آقای رئیسی ۳۶ هزار و همچنین آقای روحانی ۲۱ هزار رای داشته اند. به نظرتان اگر مشارکت بیشتری در نیمه غربی استان سمنان اتفاق می افتاد نتیجه آرا می توانست تغییر کند؟
-وقتی ما به لحاظ نگاه انتخاباتی، آرای کل کشور را بررسی می کنیم حتی اگر آقای روحانی ۱۰۰ درصد آرای استان سمنان را کسب می کرد، روی آرای کلی خیلی تاثیر ندارد.
میزان جمعیت استان سمنان، قابل مقایسه با جمعیت استان اصفهان، استان خوزستان و استان خراسان رضوی نیست. لذا افرادی که برای کاندیداها برنامه ریزی می کنند طبیعتا استان های پُر جمعیت، مد نظرشان است. حتی در دوره قبلی انتخابات یعنی در سال ۱۳۹۲ آقای روحانی، سفر انتخاباتی به استان سمنان نداشت و در این دوره هم نداشت.
*استان سمنان ۵۰۱ هزار واجد شرایط رای دادن داشته و جمعیت استان در سال ۱۳۹۵ هم ۷۰۲ هزار نفر بوده است. این جمعیت کم باعث شده است که سفر به استان سمنان در اولویت آقای روحانی و تیم انتخاباتی ایشان نباشد؟
– در زمان تبلیغات انتخاباتی، وقتی فرصت کم هست استان های پُر جمعیت، بیش تر مورد توجه است. این موضوع در برنامه ریزی های انتخاباتی، تاثیرگذار است. اگر فرصت زمانی، کم باشد تمایل کاندیداها این است که بیش تر، در استان های پُر جمعیت حضور پیدا کنند. به نظرم، آرایی که متمایل به آقای روحانی بود و ایشان می توانست این آرا را بگیرد از مردم استان سمنان گرفته اند و آن تعداد، آقای روحانی را تایید کرده اند.
بخشی از آرا نیز حالت حزبی دارد. هر چقدر هم آقای روحانی تلاش می کرد تاثیرگذار نبود. افرادی که تصمیم گرفته بودند به کاندیدای اصولگرا رای بدهند رای آنها از قبل، مشخص بود.
با وجود این آرایی که آقای روحانی در استان سمنان به دست آورده است، اما مشاهده می کنیم که آقای روحانی با اختلاف رای زیاد، توانسته است برنده انتخابات در کشور شود. بنابراین تعداد رای استان سمنان، خیلی تاثیرگذار نیست. الان آقای روحانی، رئیس جمهور کل کشور است و خدمات کلی را به همه کشور ارائه خواهد کرد .
*آقای کاظم جلالی که در دوره قبل نماینده شاهرود بودند و الان نماینده تهران در مجلس هستند، در فرودین امسال نامه ای به آقای روحانی نوشته و انتقاد کردند از این که رئیس جمهور در سفر استانی، به شاهرود و میامی نرفته است. آقای جلالی گفته بودند که تلقی نامناسبی در این شهرستان ها به وجود آمده است. آقای روحانی هم در جواب آن نامه نوشته بودند که بعدا جبران می کنیم. آقای روحانی همچنین گفته بود به استاندار استان سمنان دستور داده ام که توجهی ویژه ای به مناطق شرقی استان سمنان داشته باشد.
این که آقای روحانی در سفر استانی به شهرستان هایی مثل شاهرود نرفته بود تا این حد می تواند باعث ناراحتی شود و رویگردانی؟
-همه این مسائل را نمی توانیم به این مورد پیوند بزنیم. اولا من شاهد بودم که اکثرا وزرای دولت آقای روحانی، وقتی به استان سمنان می آمدند اول به شاهرود می رفتند و بعد دامغان و بعد سمنان و گرمسار. یعنی از شرق استان سمنان شروع می کردند.
مساله دوم این است که دیدگاه های حزبی و جناحی هم مطرح است و این موضوع روی آرای مردم تاثیر می گذارد. برای مثال در یک شهرستان استان همدان، افراد بیشتری به اصولگراها رای می دهند و در جای دیگر اصلاح طلب ها، رای بیشتری دارند.
با توجه به پهناور بودن استان سمنان، نمی شود انتظار داشت که این استان، یک رای همنواخت داشته باشد.
*همین آقای کاظم جلالی به آقای روحانی گفته بود که امیدوار است خودتان مساله ذهنی مردم مناطق شرق استان سمنان از جمله شاهرود را حل کنید و مردم مظلوم این منطقه را فراموش نکنید. پس موضوع ناراحتی ذهنی مردم به آن شدت که آقای جلالی گفته، نبوده است؟
-به این شدت نبوده است. در ضمن در شهرستان سمنان، کاندیداهای اصلاح طلب برای مجلس رای می آورند. در شهرستان شاهرود، اصولگراها رای می آورند. با وجود بحث تقابل شاهرود و سمنان، رای اصولگراها در شاهرود نسبتا بیشتر است. در انتخابات شورای شهر هم چنین اتفاقی می افتد.
*از لحاظ فقر و بحث فقرا، وضعیت مردم مخصوصا در مناطق شرقی استان سمنان تا چه حد باعث شده وعده های اقتصادی کاندیداهای ریاست جمهوری موثر باشد و مردم مناطق شاهرود و دامغان به آقای رئیسی رای بدهند؟
-بیشتر آرای مناطق مردم به سمت آقای رئیسی بوده و استان سمنان جدا از این وضعیت کلی نبوده است. ما این مساله را می بینیم.
*گفته شده وعده های سفر اول استانی دولت آقای روحانی در زمان ریاست جمهوری به مناطقی مثل شاهرود و دامغان، اجرایی نشده است. این موضوع چه تاثیری داشته است بر کاهش رای آقای روحانی؟
-چون من اطلاعات دقیقی ندارم نمی توانیم در این زمینه نظر بدهم. اما آقای روحانی در چند دوره ای که نماینده مجلس بودند بیش تر در حوزه انتخابیه تهران، کاندیدا می شدند. شاید در ۳۰ سال گذشته، آقای روحانی خیلی در استان سمنان و شهرستان های سمنان حضور نداشته اند. لذا در مورد آن موضوع، من نمی توانم نظر قاطع بدهم.
*با توجه به ترکیب و وضعیت جمعیتی استان سمنان و این که شرق استان به کاندیداهای اصولگرا گرایش بیشتری دارند، این نتیجه برای شما قابل پیش بینی بود؟
-بله. به نظر می رسد این آرا با اختلاف ۵ درصدی قابل پیش بینی بود. این موضوع باید اطلاع رسانی شود.
*یعنی با اختلاف ۵ درصد آقای روحانی در استان سمنان شکست بخورد و در استان خودشان رای کمتری نسبت به آقای رئیسی کسب کنند؟
-خیر. این آرایی که در شهرستان شاهرود و شهرستان دامغان به دست آمده و آقای رئیسی در آن شهرستان ها رای بیشتری آورده است، قابل انتظار بود. با انحراف ۵ درصد پیش بینی می شد.
*آقای روحانی در استان خودشان رای بالاتری را کسب نکرد. پس شما می گویید انتظار داشتید که در استان سمنان رای آقای رئیسی بیش از رای آقای روحانی باشد؟
-می شود گفت قابل انتظار بود. اما به هر حال آقای روحانی و کمپین انتخاباتی ایشان، نتیجه مطلوب را در کل کشور گرفتند به ویژه در استان سمنان. گر چه این نتایج با مطلوب تیم انتخاباتی آقای روحانی، فاصله داشت. اما آن چیزی که انتظار می رفت، در استان محقق شد.
با توجه به این که رای استان سمنان، در کل آرا تاثیر شگرفی ندارد لذا این نتیجه متوسط در استان سمنان، برای تیم آقای روحانی قابل قبول بود.
*به طور مشخص چرا نتیجه انتخابات سال ۹۶ در استان سمنان، برعکس نتیجه انتخابات سال ۱۳۹۲ شده و همچنین شاهرودی ها و چند شهرستان شرقی دیگر این استان برخلاف دوره قبل، این بار به رقیب آقای روحانی رای داده اند؟
-بخشی از مسئولیت ستاد آقای روحانی در استان سمنان و در حوزه دانشگاهیان، بر عهده من بود. بنده خدایی در تهران به آقای روحانی رای داده بود. ایشان تلفنی با من صحبت کرد و گفت چرا سمنان ضعیف عمل کرده است؟ من گفتم ضعیف عمل نکرده است.
ایشان از بافت جغرافیایی و اقلیمی و شهرستانی استان سمنان اطلاع نداشت. بعد وقتی که من برای ایشان توضیح دادم به طور کامل قانع شد و متوجه شد.
چه در انتخابات سال ۹۲ و چه در انتخابات سال ۹۶ آقای روحانی، آن آرایی که از سمنان انتظار می رفت به دست آورد. افرادی که مدیران مسائل انتخاباتی هستند بحث جمعیت را هم در نظر می گیرند.
بالاخره ظرف یک ماه تبلیغات انتخاباتی، نمی شود به همه استان ها سفر کرد. لذا اولویت اول، استان هایی هستند که آرای بیشتری دارند. از طرف دیگر، اکثر رای شاهرودی ها، در اغلب موارد به اصولگرا بوده است. در چهار یا پنج دوره گذشته مجلس نیز همیشه اصولگراها از شاهرود رای آورده اند.
شاید در سال ۹۲ آقای روحانی، را خیلی فردی اصلاح طلب نمی دانستند. بعد از این که آقای عارف به نفع آقای روحانی کنار رفت، در واقع اصلاح طلبان به سمت آقای روحانی رفتند. اما در دوره اخیر، پرچمدار حوزه اصلاحات، آقای روحانی بود. در این دوره، به طور طبیعی اختلاف بین اصولگراها و آقای روحانی، بیش تر دیده شد.
در سال ۹۶ شعارهای آقای روحانی در حوزه اصلاح طلبی، خیلی پُر رنگ بود تا سال ۹۲٫ هر چقدر شعارها، پُر رنگ تر است، طرف های مقابل نیز موضع گیری بیشتری دارند.
بنابراین به نظر می رسد که در شاهرود، عموما اصولگراها رای بیشتری دارند. دوم این که به لحاظ جمعیت روستایی، روستاهای شاهرود، بیش تر است و این هم یک عامل دیگر است.
موضوع سوم، بحث مسائل بین سمنان و شاهرود بود که همیشه خودش را نشان داده است. این سه عامل باعث شده که در استان سمنان، همنوایی یا یکسان بودن رای ها را نسبت به آقای روحانی نداشته باشیم. اگر شاهرود، خیلی بالاتر از این درصدی که به آقای رئیسی رای داده است، رای می داد باز خیلی در نتایج کل کشور تاثیری نداشت.
آقای روحانی به دنبال این بود که بسیاری از آرایی را که عموما سرگردان و بلاتکلیف بودند به سمت خودش بکشاند و این کار را توانست انجام بدهد. در صورتی که حتی اگر آقای روحانی و ستاد انتخاباتی ایشان، تبلیغات بیشتری در شاهرود انجام می دادند و فعالیت آقای روحانی در شاهرود، بیش تر می شد، خیلی روی برگشت آرا از اصولگرا به اصلاح طلب، تاثیر زیادی نداشت.
*آقای روحانی در جواب همان نامه آقای کاظم جلالی گفته بودند که به استاندار سمنان تاکید کرده است که به مناطق شرق استان سمنان و مخصوصا شاهرود و میامی رسیدگی کند. علاوه بر این موضوع، در سال ۱۳۹۴ فقط ۴ استان در کل کشور داشته ایم که نرخ بیکاری آنها تک رقمی بوده و یکی از آنها استان سمنان است. نرخ بیکاری استان سمنان در سال گذشته ۸٫۶ درصد بوده.
چه کسی باید این موفقیت در کاهش نرخ بیکاری استان سمنان را برای مردم استان سمنان توجیه و تبیین می کرد که اگر اشتغال می خواهند و اگر وضعیت رفاهی بهتری می خواهند تداوم این وضع در استان سمنان بهتر است تا این که به رقیب آقای روحانی رای بدهند؟
-چون تخصص من در حوزه سیاسی و اقتصادی است می خواهم اشاره کنم که واقعا کارهای زیرساختی انجام شده است. وقتی شما کارهای زیرساختی در حوزه اقتصادی انجام می دهید، نباید انتظار داشته باشید که در چند روز یا در چند ماه یا حتی در یک سال، نتیجه خیلی مطلوبی بدهد.
عموما کارهای زیرساختی، یک یا دو سال طول می کشد تا جواب بدهد. آقای روحانی در دو سال ریاست جمهوری، درگیر مساله مذاکره هسته ای بود و در دو سال پایانی، کارهای زیادی در حوزه اقتصادی انجام داد.
ما امید داریم که در سال های ۹۷ و ۹۸ نتیجه قابل قبولی از حوزه اقتصادی، گرفته شود. متاسفانه شرایط مختلف باعث شد که قبا از انتخابات آن آثار، خودش را نمایان نکند و این شد یک پاشنه آشیل برای تیم آقای روحانی. اصولگراها نیز از این موضوع به عنوان نقطه ضعف استفاده می کردند.
در حوزه استان به این نکته هم اشاره کنم که آقای روحانی، نزدیک به ۳۰ سال است که در استان سمنان مستقر نیست. به غیر از دوره اول که نماینده سمنان بوده، در بقیه دوره ها نماینده تهران بوده است. همچنین در شورای امنیت ملی نیز بوده است. بعد از آن هم رئیس جمهور شده. آقای روحانی یک شخصیت ملی و بین المللی است.
کسانی که برنامه های آقای روحانی را قبول داشته و علاقه مند بوده اند به ایشان رای داده اند. در مجموع طرف مقابل یعنی اصولگراها برای این که به نوعی، نتیجه کلی حاصل از انتخابات را تا حدودی تحت تاثیر قرار بدهند و برای این که نشان بدهند دولت آقای روحانی، خیلی موفق نبوده است روی نتایج انتخابات در استان سمنان تاکید می کنند و از این به عنوان یک حربه استفاده می کنند.
*در استان سمنان آقای روحانی ۱۸۲ هزار و ۲۷۹ رای آورده است و آقای رئیسی ۲۰۰ هزار و ۶۵۸ رای. اختلاف تقریبا در حد ۱۸ هزار رای است.
-این ۱۸ هزار در کل آرای کشور تاثیر زیادی ندارد.
*در مجموع هم کل استان سمنان مجموعا ۴۰۰ هزار رای اخذ شده است. اما انتظار می رفت استانی که زادگاه آقای روحانی است و در آن پرورش یافته است، جنبه جغرافیایی و بحث همزاد پنداری در استان بتواند موثر باشد و آقای روحانی رای بسیار بیشتری در استان سمنان بیاورد مثل سال ۹۲٫
-قبلا می گفتند فلانی، زاده فلان جا بوده و داماد فلان جا بوده است چرا رای او کم شده. اگر چه این نوع مسائل تاثیر دارد ولی با رشد آگاهی و دانش مردم، این مسائل دیگر خیلی کمرنگ شده.
یعنی ما هر چقدر به سمت جلو می رویم شاهد این هستیم که مسائل مربوط به قومیت ها و نژادها، خیلی کمتر مطرح می شود. وقتی یک نفر در حد رئیس جمهور است، بیش تر برنامه ها، کارکرد و توانایی او مطرح است تا این که در کجا به دنیا آمده است.
*نرخ بیکاری در استان سمنان در سال ۱۳۹۵ تک رفمی بوده و ۸ درصد بوده است. این هم عملکرد دولت است ولی آنچنان که باید و شاید چنین موفقیتی در بحث اشتغال، در جذب رای برای آقای روحانی تاثیر زیادی نداشته است و رقیب بوده که رای بیشتری در استان سمنان آورده است.
-علت رای آقای رئیسی، بیش تر بحث فقیر و غنی بوده است. عموما مناطقی که بیش تر، روستا داشتند تمایل زیادی به سمت آقای رئیسی داشته اند. تعداد روستاهای سمنان و گرمسار کمتر از روستاهای دامغان و شاهرود بوده و جمعیت آنها کمتر است. بنابراین همه این عوامل تاثیر داشته است.
*این درصد بندی هم می توان مشخص کرد که چه تعداد احتمالا رای ایدئولوژیک داده اند به آقای رئیسی و چه تعداد به خاطر نیازهای اقتصادی؟
-به نظر می رسد کسانی که در شهرها به آقای رئیسی رای داده اند، بیش تر ایدئولوژیک بوده است و کسانی که در روستاها و بخش های محروم یا در مناطق مسکن مهر رای داده اند، بیش تر بحث شکاف طبقاتی و فقیر و غنی و این نوع بحث ها تاثیر داشته است.
بنابراین در شهرها شاید مسائل ایدئولوژیک، بیش تر تاثیر داشته باشد. بر اساس نظریه نیازهای آبرام مازلو، کسانی که دغدغه های اقتصادی دارند اول سعی می کنند اولویت های اقتصادی را پیگیری کنند و وقتی آن نیازها تامین شود عموما دنبال مسائل ایدئولوژیک و عقیدتی و سیاسی هستند.
این موضوع را می توان به این صورت عنوان کرد. نمی شود گفت رای های بخش محروم یا روستاها، به خاطر جنبه ایدئولوژیک بوده است. رای مناطق محروم و روستاها، بیش تر به خاطر نیازهای اقتصادی بوده است.
