بایگانی ماه : ژوئن, 2017

واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد با انتشار ۶۱ رشته ای که از این واحد حذف شده، از داوطلبان کارشناسی ارشد سال ۹۶ خواست، با توجه به اصلاح دفترچه انتخاب رشته را به فرصت های آخر قانونی موکول کنند.
 

به گزارش مهر، واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرد: داوطلبان کارشناسی ارشد سال ٩۶، با توجه به اینکه تعدادی از رشته های مصوب این واحد که سابقه اجرا در این واحد را داشته و از دفترچه انتخاب رشته حذف شده است لذا پیگیری های لازم برای اصلاح دفترچه و اضافه شدن رشته های مذکور در حال انجام است. به این ترتیب داوطلبان می‌توانند با کمی انتظار و انتخاب رشته در فرصت های آخر قانونی، رشته مورد نظر خود را در این واحد انتخاب کنند.

رشته و گرایش‌هایی که در دفترچه آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۵ بوده و در دفترچه سال ۹۶ حذف شده است
 



ردیف
عناوین رشته و گرایش


۱
ارتباط تصویری


۲
تصویرسازی


۳
تاریخ فلسفه و آموزش و پرورش ـ تعلیم و تربیت اسلامی


۴
ریاضی کاربردی ـ ریاضی مالی


۵
زیست شناسی و مولکولی ـ بیوشیمی


۶
زیست فناوری ـ دریا


۷
زیست فناوری ـ میکروبی


۸
زیست‌شناسی جانوری ـ بیوسیستماتیک جانوری


۹
شیمی ـ شیمی پلیمر


۱۰
علوم حدیث


۱۱
علوم و مهندسی آب ـ منابع آب


۱۲
علوم و مهندسی آب ـ هواشناسی کشاورزی


۱۳
علوم و مهندسی صنایع غذایی ـ فناوری مواد غذایی


۱۴
فتونیک


۱۵
فیزیک ـ فیزیک نجومی


۱۶
مدیریت فناوری اطلاعات ـ سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته


۱۷
مدیریت مناطق بیابانی ـ آبیاری


۱۸
مدیریت مناطق بیابانی ـ مرتع و آبخیزداری


۱۹
مدیریت مناطق بیابانی ـ خاک‌شناسی


۲۰
مرمت اشیای فرهنگی و تاریخی


۲۱
مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی


۲۲
مهندسی برق ـ الکترونیک قدرت و ماشین‌های الکتریکی


۲۳
مهندسی برق ـ برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم‌های انرژی الکتریکی


۲۴
مهندسی ورزش


۲۵
مهندسی سیستم‌های انرژی ـ سیستم‌های انرژی


۲۶
مهندسی سیستم‌های انرژی ـ تکنولوژی انرژی


۲۷
مهندسی سیستم‌های انرژی ـ انرژی و محیط‌زیست


۲۸
مهندسی شیمی ـ پلیمر


۲۹
مهندسی شیمی ـ طراحی فرآیند


۳۰
مهندسی شیمی ـ فرآوری انتقال گاز


۳۱
مهندسی شیمی ـ محیط‌زیست


۳۲
مهندسی عمران ـ حمل و نقل


۳۳
مهندسی محیط‌زیست ـ هوا


۳۴
مهندسی مکاترونیک ـ اتومکانیک و کنترل تولید


۳۵
مهندسی مکاترونیک ـ طراحی ربات‌ها و سیستم‌ مکاترونیکی


۳۶
مهندسی مکاترونیک ـ ارتباط جنبی انسان ـ ماشین ـ کامپیوتر


۳۷
مهندسی مواد ـ استخراج فلزات


۳۸
مهندسی نساجی ـ ساختارهای تابولیفی


۳۹
مهندسی نساجی ـ مدیریت تولید


۴۰
نانو فناوری ـ نانو مواد


۴۱
مهندسی هسته‌ای ـ مهندسی پرتو پزشکی


۴۲
مهندسی هسته‌ای ـ مهندسی رکتور


۴۳
مهندسی هسته‌ای ـ مهندسی چرخه سوخت


۴۴
الهیات و معارف اسلامی ـ علوم و قرآن و حدیث


۴۵
ریاضی کاربردی ـ ریاضی فیزیک





رشته و گرایش‌هایی که در دفترچه آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۵ بوده و در دفترچه سال ۹۶ حذف شده است.
 



ردیف
عناوین رشته و گرایش


۱
ریاضی کاربردی ـ تحقیق در عملیات


۲
پژوهش مهندسی نفت ـ پالایش


۳
مهندسی سیستم‌های اقتصادی ـ اجتماعی


۴
علوم باغبانی ـ بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی محصولات باغبانی


۵
مهندسی منابع طبیعی ـ جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل


۶
نقاشی


۷
ادبیات نمایشی


۸
علوم و مهندسی صنایع غذایی ـ شیمی مواد غذایی


۹
مدیریت آموزشی و برنامه‌ریزی درسی


۱۰
توسعه روستایی ـ توسعه اقتصادی


۱۱
توسعه روستایی ـ توسعه کشاورزی


۱۲
توسعه روستایی ـ توسعه اجتماعی


۱۳
توسعه روستایی ـ مدیریت توسعه


۱۴
شیمی ـ نانو شیمی


۱۵
فلسفه و حکمت اسلامی


۱۶
مدیریت کشاورزی ـ مدیریت مزرعه





به گزارش مهر، ۶۱ رشته و گرایش‌ واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی  در دفترچه آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۵ بوده و در دفترچه سال ۹۶ حذف شده است.

مهلت انتخاب رشته آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۶ و دوره های بدون آزمون (استعدادهای درخشان) دانشگاه آزاد تا پایان روز شنبه ۱۷ تیر ماه تمدید  شده است و داوطلبان تا ۱۷ تیرماه برای انتخاب رشته فرصت دارند.

عناوین و رشته‌ گرایش‌هایی که مقرر بوده در دفترچه آزمون کارشناسی ارشد سال ۹۶ درج شود.
 



ردیف
عناوین رشته و گرایش


۱
علوم کامپیوتر ـ سیستم‌های کامپیوتری


۲
علوم کامپیوتر ـ سیستم‌های هوشمند


۳
مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی ـ حفاظت و مرمت میراث شهری


۴
مرمت و احیای ابنیه و بافت‌های تاریخی ـ حفاظت و مرمت میراث معماری


۵
مهندسی صنایع ـ سیستم‌های سلامت


۶
مهندسی صنایع ـ سیستم‌های مالی


۷
مهندسی صنایع ـ مدیریت مهندسی


۸
مهندسی پلیمر ـ پلیمریزاسیون

منبع: الف

آمارهای مختلف نشان می‌دهد رتبه پایین شاخص جابجایی دانشجویان ایران بیشتر به علت تعداد کم دانشجوهای خارجی در ایران است نه فرار مغز‌ها.

به گزارش خبرآنلاین، «من عاشق علم هستم، در دوران دبیرستان یادگیری علم در ایران آسان بود؛ شما تقریبا آزاد بودید که هرکاری انجام دهید و ظلم زیادی هم در این حوزه انجام نمی‌شد، تحصیلات بعد از لیسانس در ایران سخت‌تر می‌شود، تا آن زمان شما می‌توانید تا آن موقع یک دوره آموزش عالی فوق‌العاده‌ای داشته باشید؛ اما پس از آن ناگهان متوجه می‌شوید فرصت‌های تحقیقی و کاری در ایران بسیار کم است.»
 
این یکی از دلایل سام سینایی، متخصص ‌زیست‌شناسی نظری در یک برنامه کامپیوتری دانشگاه «ام آی تی» آمریکا، برای رفتن از ایران است. او خطر جنگ، نرخ تورم بسیار بالا، تحریم‌ها علیه ایران و … را دیگر دلایل «فرار مغزها» از ایران می‌داند.

به گفته صندوق بین‌المللی پول، بیکاری، سطح پائین درآمد اساتید و نخبگان، نارسایی‌های مالی و اداری، کمبود امکانات تخصصی علمی و بی‌ثباتی از جمله دلایل اصلی مهاجرت ایرانیان است.

مسئله فرار مغز‌ها از ایران مسئله جدیدی نیست، در دهه‌های گذشته آمار مهاجرت دانشجویان و نخبگان از کشور به شدت افزایش پیدا کرده به خصوص در دوره ۸ ساله دولت محمود احمدی نژاد این آمار به شدت زیاد شد.

اما بر اساس تحقیق اخیر پژوهشکده مطالعات فناوری در چند سال اخیر وضعیت فرار مغزها در ایران روبه بهبود است و وضعیت بهتری نسبت به برخی از کشورها دارد.

وضعیت دانشجویان مهاجر

در این گزارش آمده است که شاخص جابجایی بین‌المللی دانشجویان (نسبت تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در خارج از کشور به همه دانشجو‌های آموزش عالی آن کشور)،  نرخ جابجایی دانشجویان ایرانی یک درصد است و کشورهایی مانند مالزی، عربستان و چین با نرخ قابل توجهی بالای ایران قرار دارند؛



تعداد مهاجران تحصیل کرده ایرانى هم مانند دیگر کشورها از سال ٢٠٠٠ تا ٢٠١١ افزایش زیادى داشته است و از ٢٨٩ هزار نفر به بیش از ۴۰۰ هزار مفر رسیده است. البته همانطور که در جدول مشخص است نرخ مهاجرت افراد تحصیل کرده ایران بر خلاف اکثر کشورها افزایش پیدا کرده و از ۴ درصد به ٧ درصد رسیده است.

گفتنى است رتبه ایران در تعداد مهاجران تحصیل کرده از سال ٢٠٠٠ تا ٢٠١١ تغییر چندانى نکرده و از ۱۵ به ۱۶ رسیده ااست.

جدول مقایسه تعداد خالص دانشجویان ایرانی در کشورهای خارجی



همانطور که در این نمودار مشخص است، از سال ۱۳۸۵ (۲۰۰۶) به بعد میزان مهاجرت دانشجویان ایرانى به شدت افزایش پیدا کرد و تعداد دانشجوهاى مشغول به تخصیل ایرانى در دیگر کشورها از ۲۴ هزار نفر به از ۵۰ هزار نفر رسید. اما در چند سال گذشته رشد تعداد دانشجویان مهاجر ایرانى متوقف شده و حتى مقدار اندکى کانش هم پیدا کرده است. بر اساس آخرین آمار از سال ۲۰۱۵ ایران با ۴۸۰۶۷ گردشگر از کشورهایى مثل عربستان و مالزى تعداد دانشجوهاى مهاجر کمترى دارد.

نرخ ناخالص ثبت نام در آموزش عالی خارج از کشور به نسبت دانشجویان هر کشور که خارج از آن کشور به تحصیل مشغول هستند به جمعیت در سن تحصیلات دانشگاهی آن کشور اطلاق می شود. با مقایسه وضعیت ایران با کشورهای هدف می توان دریافت که سهم دانشجویان ایرانی در مقایسه با تعدادی کشور منتخب قابل قبول، اما با شیب کمی در حال رشد است.

رتبه بد دانشگاه های ایرانی در پذیرش دانشجوی خارجی

البته در رابطه با حضور دانشجویان خارجی در دانشگاه های ایرانی، رتبه خوبی نسیب آموزش عالی ایران نشده است. در این رابطه در تحقیق پژوهشکده مطالعات فناوری آمده است؛ «میزان شاخص جابجایی دانشجویان آموزش عالی از دیگر کشورها ( سهم دانشجویان خارجی در هر کشهور به کل دانشجوهای آموزش عالی آن) برای ایران در سال ۲۰۱۵ ،برابر با ۰٫۲۸۷ درصد بود که این میزان نشان می‌دهد وضعیت ایران تنها نسبت به کشور چین (۰٫۲۸۴ درصد) بهتر است و در مقایسه با مالزی و عربستان سعودی که به ترتیب این نسبت برای آنها برابر با ۷٫۳۶۹ درصد و ۴٫۷۸۳ درصد است ایران وضعیت خوبی ندارد، این نشان می‌دهد توجه به جذب دانشجویان خارجی و بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها،اقدامی مهم در برخی از کشورهای مورد بررسی به ویژه مالزی و عربستان سعودی است.»

به طور کلی اغلب کشورهای مشابه در تلاش برای ایجاد توازن نسبی میان دانشجویان ورودی و خروجی هستند و برای برای بررسی این مسئله تراز خالص جابجایی دانشجویان بین‌المللی یعنی تعداد دانشجویان بین‌المللی ورودی منهای تعداد دانشجوهای بین‌المللی یک کشور در دیگر کشورها مورد بررسی قرار می‌گیرد، که شرایط ایران در مقایسه با دیگر کشورهای مورد مطالعه در این تحقیق به این شکل است:
 



نام کشور
تراز خالص جابجایی دانشجویان
تعداد دانشجو‌های خارجی در کشور


ایران
منفی ۳۴۳۰۰
۱۳۷۶۷ نفر


مالزی
منفی ۴۶۸۶
۶۰۲۴۴ نفر


عربستان
منفی ۱۲۱۶۴
۷۳۰۷۷ نفر




گفتنی است وضعیت ایران در رابطه با این شاخص هم از سال ۲۰۱۲ میلادی یعنی سال ۱۳۹۱ به بعد این وضعیت روبه بهبود است.



با وجود این بهبود این روند، ایران همچنان از سال ۲۰۰۷ میلادی یا سال ۱۳۸۵ به بعد رتبه آخر را در رابطه با تراز خالص دانشجویان بین‌المللی دارد که علت این موضوع بیش از اینکه فرار مغزها باشد کمبود دانشجوهای بین‌المللی در ایران است.

در این رابطه در تحقیق پژوهشکده مطالعات فناوری آمده است: «رقم منفی ایران بیشتر از اینکه به تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در سایر کشورها مربوط باشد، به تعداد کم دانشجویان خارجی در داخل ایران برمی‌گردد.»

در واقع بر اساس اطلاعات یونسکو شاخص جابجایی بین المللی دانشجویان آموزش عالی به دیگر کشورها در ایران که حاصل تقسیم تعداد دانشجویان هر کشور که مشغول به تحصیل در خارج از کشور به کل دانشجویان آموزش عالی آن کشور است، در ایران نسبت به دیگر کشورها میزان کمتری دارد.


اما از سویی دیگر ایران در شاخص جابجایی دانشجویان آموزش عالی از دیگر کشورها هم یکی از رتبه‌های آخر را دارد که این از جمله دلایل میزان پایین تراز خالص دانشجویان ایران است.
 



نام کشور
در شاخص جابجایی دانشجویان آموزش عالی از دیگر کشورها در سال ۲۰۱۵


چین
۱٫۸۲۴


مصر
۰٫۸۷۰


ایران
۱٫۰۰۱


مالزی
۷٫۹۴۲


عربستان
۵٫۵۷۹




مسئله‌ای دیگر در رابطه با فرار مغزها؛ مهاجرت

مهاجرت هم یکی دیگر از مسائل مهم در رابطه با فرار مغزها است؛ بر اساس داده‌های ارائه شده در گزارش سازمان ملل متحد، وضعیت ایران در نرخ خالص مهاجرت (تعداد افراد ورودی به یک کشور منهای تعداد افراد خروجی از آن بر مبنای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت)، در سالهای گذشته رو به افزایش بوده است. هر چه این شاخص منفی‌تر باشد، یعنی تعداد افراد مهاجر آن کشور نسعبت بعه تعداد ورودی‌ها به آن کشور بیشتر است.

در رابطه با این شاخص، ایران در این شاخص در سال ۲۰۱۶ دارای رتبه ۱۹۷ در میان کل کشورهای بررسی شده بود، این یعنی جمعیت ایران با مهاجرت تغییر چندان زیادی نمی‌کند.



در واقع از سال ۲۰۱۰ میلادی نرخ خاص مهاجرت ایران با کشورهایی مانند مالزی، چین، عربستان سعودی فرق چندانی ندارد، پیش از آن سال‌ها ایران در نرخ مهاجرت هم مانند نرخ خالص دانشحوهای بین المللی رتبه پایینی داشت.

گفتنی است در سال ۲۰۱۵ میلادی در مجموع یک میلیون و ۱۲۰هزار مهاجر ایرانی به کشورهای دیگر مهاجرت کردند که این حدودا دو برابر میزان مهاجرت ایرانی ها در سال ۱۹۹۰ است، همچنین مقصد اکثر این مهاجران کشورهای توسعه یافته است. در این رابطه، در این تحقیق که ایران را با چند کشور دیگر مقایسه کرده آمده است:

« ۹۰ درصد مهاجران ایرانی به کشورهای توسعه یافته مهاجرت کرده اند که از این ۹۰ درصد ۴۵ درصد به آمریکای شمالی و ۴۰ درصد به اروپا رفته‌اند، در بین کشورهای منتخب، ایران بعد از ترکیه بیشترین درصد مهاجرکنندگان به کشورهای توسعه‌یافته را دارد و بعد از ایران کشورهای کره جنوبی، افریقای جنوبی و برزیل با فاصله‌های نه چندان کم پایین تر ایران قرار دارند.»

در واقع ۱۰ مقصد اول گردشگران ایرانی از این قرار است:
 



رتبه
نام کشور
تعداد مهاجران ایرانی


۱
آمریکا
۳۷۰۰۰۰


۲
آلمان
۱۴۰۰۰۰


۳
کانادا
۱۴۰۰۰۰


۴
انگلیس
۹۰۰۰۰


۵
سوئد
۷۰۰۰۰


۶
رژیم صهیونیستی
۵۰۰۰۰


۷
استرالیا
۵۰۰۰۰


۸
هلند
۳۰۰۰۰


۹
فرانسه
۲۰۰۰۰


۱۰
ترکیه
۲۰۰۰۰

منبع: الف

حراست دانشگاه شهیدبهشتی، در خصوص کلاهبرداری مالی از دانشگاهیان این دانشگاه، اطلاعیه‌ای صادر کرد.

به گزارش ایلنا، اخیرا افرادی کلاهبردار با عناوین همکاران امور مالی دانشگاه، طی تماس تلفنی مدعی انتقال وجه اشتباه به حساب دانشگاهیان می شوند و ضمن تهدید نسبت به بلوکه شدن حساب آنان درخواست حضور در مقابل عابر بانک و ثبت کد و سریال ارائه شده را می کنند.

که این امر منجر به انتقال وجه از حساب افراد به حساب فرد دیگری که وجود خارجی ندارد می شود. «لازم بذکر است این افراد نام و مشخصات همکاران شما را قبلاً مورد شناسائی قرارداده اند و با ادبیات رایج در دانشگاه گفتگو می کنند که قصد آنها ایجاد اعتماد است».

لذا از تمام دانشگاهیان خواهشمند است ضمن بالا بردن سطح هوشیاری خود در مقابل اینگونه درخواست ها، در صورت هر گونه تماس مشکوک،  مراتب را به اداره کل حراست فوراً اعلام کنند.

منبع: الف

فرارو نوشت: دم در خانه بودم. پایم را گذاشته بودم لای درِ نیمه‌باز ورودی که بسته نشود. تلفن دستم بود. دستی تیزی چاقو را گذاشت بیخ گلویم و تلفن را قاپید. با عصبانیت گفت زنجیر؟ گفتم ندارم. گفت کیف؟  گفتم همراهم نیست. انگشترم را دید و از انگشتم کِشید. جیب های شلوارم وارسی کرد. چیزی نداشتم. با ته چاقو زد پشت گردنم: “بشین و صدات هم درنیاد”. همه این ها در پنج ثانیه و جلوی در نیمه باز خانه‌مان رخ داد. همین چند روز پیش.

 شاید این ساده‌ترین اتفاقی باشد که برای یک نفر در مواجهه با زورگیرها رخ دهد. پیش‌تر از این جای دیگری از تهران، چندنفر دیگر پسر ۲۰ ساله‌ای را در کوچه محل زندگی‌اش خفت می‌کنند تا موبایل و سایر وسایل گران‌قیمتش را بگیرند. او مقاومت می‌کند و با آن‌ها درگیر می‌شود. درگیریِ بدفرجامی که باعث می‌شود هم اموالش را ببرند و هم با ضربات چاقو او را به کما بفرستند.

تلخ‌تر از این هم اتفاق افتاده. سال گذشته بود که در  حوالی خیابان آیت‌الله کاشانی، دختر جوانی از سوی سرنشین یک خودروی پراید مورد سرقت کیف قرار گرفت. دختر جوان می‌خواست تلاش کند تا دار و ندارش را نبرند. به دنیال راننده دوید. راننده سوار خودرو شد. دختر همچنان به دنبال ماشین دزدها دوید. اما زورگیرها او را آنقدر کشاندند تا اینکه دختر جوان کیف را رها کرد و خودش زیر خودرو افتاد و جان سپرد.

خشونت زورگیری گاهی دامن افراد سرشناس‌تر را هم می‌گیرد. سه‌سال پیش خبر و فیلم زورگیری(اینجا) از دکتر نایینی رییس دانشکده عمران دانشگاه تهران سروصدای زیادی به‌پا کرد. در این حادثه زورگیرها این استاد دانشگاه را با ۵ ضربه قمه مجروح کردند.

یا چندماهِ گذشته که بازیکن تیم فوتبال امید نفت توسط دو نفر که خودشان را جایِ مسافرکِشَ خط تهران-کرج جا زده بودند مورد زورگیری قرار گرفت.

در بسیاری از موارد نقشه زورگیری‌ توسط دو نفر طراحی و اجرا می‌شود. اما اجزای تیم زورگیری را چهارنفر شاملِ زاغ‌زن، خِفت‌گیر، قاپ‌زن و در رو تشکیل می‌دهند.

بنابر پژوهش‌ها انواع زورگیری‌ها در قالبِ زورگیری در کوچه و خیابان، زورگیری در قالب مسافرکِش، زورگیری یا دزدی با استفاده از مواد غذایی بی‌هوش کننده، دزدی طلای کودکان یا افراد مسن و یا سرقت در لباس ماموران انجام می‌شود.

زورگیران عموما سنی بین ۱۶ تا ۲۷ سال دارند. ۸۵ درصد آن‌ها به انواع مخدر به‌ویژه روان‌گردان اعتیاد دارند. همچنین ۸۴ درصد آن‌ها را مردان و ۶ درصد را هم زنان بیش‌تر به‌عنوان دستیار تشکیل می‌دهند. البته در مواردی گفته شده که زنان به تازگی آمار بیش‌تری از زورگیری را به خود اختصاص داده‌اند.

بنا بر آمار ۸۹ درصد از زورگیری‌ها در تهران، فارس، خراسان رضوی، اصفهان، کرمان و قم رخ می‌دهد.

این آمار از زورگیری در حالی به گوش می‌رسد که ممنوعیت حمل سلاح سرد تازه به تصویب رسیده است.

در شهریور امسال سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس از تصویب الحاق دو تبصره به ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی مبنی بر ممنوعیت حمل سلاح سرد در کمیسیون خبر داد.

حالا حمل سلاح سرد ممنوع است اما با این وجود از گوشه و کنار و از دوست و آشنا می‌شنویم که تجربه زورگیری را یا خودشان داشته‌اند یا نزدیکانشان.

قانون درباره زورگیری چه می‌گوید؟
 
در قانون زورگیری تعریف نشده و به گفته امیر محمود حریرچی در این ناهنجاری ما با خلاء مواجهیم.

احمد رفیعی –مدیر پیشگیری‌های قوه قضاییه و متخصص علوم پیشگیری از وقوع جرائم- می‌گوید ما عنوان مجرمانه‌ای به‌نام زورگیری نداریم. به گفته او این مفهوم در نظام حقوقی سرقت به عنف گفته می‌شود.

حمید قهوه‌چیان در گفتگو با فرارو در تبیین ابعاد قانونی زورگیری گفت: گرچه زورگیری در قانون مجازات اسلامی به عنوان یک جرم مستقل شناسایی نشده اما می‌‌توان آن‌را از انواع خاص «سرقت»‌ها دانست که با آزار و اذیت مالباخته همراه می‌شود.

به گفته این پژوهش‌گر حقوق سرقت در قانون به معنای ربودن مال متعلق به دیگری است و وقتی این ربایش همراه با آزار و اذیت مالباخته باشد قانون گذار سخت گیری بیشتری نشان داده و برای مثال قاضی دیگر نمی تواند مجازات آنها را به تعویق انداخته یا تعلیق کند.

وی همچنین با اشاره با ماده ۱۲۵ قانون مجازات می‌گوید در صورتی‌که شخص دیگری در انجام این بزه مشارکت نماید مشمول قواعد مربوطه به شرکت در جرم می‌شود. مطابق ماده ۱۲۵ قانون مجازات اسلامی هر کس با شخص یا اشخاص دیگر در عملیات اجرایی جرمی مشارکت کند و جرم، مستند به رفتار همه آن‌ها باشد خواه رفتار هر یک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آنان مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم است.

قهوه‌چیان همچنین درباره مجازات زورگیری توضیح داد: مجازات‌های پیش‌بینی شده برای زورگیری نشان از طیف وسیعی از مجازات ها دارد.

وی ادامه داد: در هر مورد با بررسی فعل ارتکابی و تعیین عنوان مجرمانه، مجازات مناسب مشخص می‌شود. حدی یا تعزیری بودن، وقوع قتل یا ضرب و شتم، همراه با ایجاد و رعب بودن و سلب امنیت عمومی در تعیین مجازات این جرم موثر است.

با این حال به گفته این پژوهش‌گر مطابق ماد ۶۵۲ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (‌تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) هر گاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم می‌شود و اگر‌جرحی نیز واقع شده باشد علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم می‌گردد.

در مواجه با زورگیری چه باید کرد؟
 
از چارچوب‌های آماری و حقوقی زورگیری که بگذریم باید ببینیم پلیس چه توصیه‌هایی برای مواجهه با زورگیری دارد. روابط عمومی پلیس ۱۱۰ به فرارو می‌گوید بهترین کار وقتی چند نفر که به زورگیر معروفند فردی را گیر می‌اندازند این است که هیچ‌ اقدامی در جهت مقاومت نکرد.

پلیس ۱۱۰ توصیه می‌کند که به‌جای مقاومت و درگیری با دزدها بهتر است به ثبت اطلاعات پرداخت؛ از نوع لباس پوشیدن گرفته تا پلاک موتور یا ماشین، قد، رنگ چشم، صدا و غیره.

همچنین پلیس ۱۱۰ می‌گوید پوشش‌های خیره‌کننده طوری که نشان دهد لباس یا وسایل شما گران‌قیمت است زورگیران را به سمتتان جذب خواهد کرد.

به گفته این سازمان یکی دیگر از اقدامات ممکن در مواجهه با زورگیری این است که بعد از دور شدن زورگیرها فریاد بکشید شاید ماموری آن نزدیکی بود.

علاوه بر این‌ها پلیس توصیه می‌کند که بلافاصله بعد از قرارگرفتن در معرض خشونت زورگیری باید با پلیس تماس گرفت و با کلانتری محل همکاری کرد.

چرا زورگیری؟
 
شاید پاسخ این سئوال همان پاسخ‌هایِ کلیشه‌ای باشد که بارها داده‌ایم؛ اینکه کسی که زورگیری می‌کند حتما معتاد است.

چندان هم بیراه نیست. پژوهش‌ها نشان داده که بیکاری، فقر، اعتیاد، عوامل فرهنگی در اینکه فردی دست به زورگیری بزند نقش دارد؛ کمااینکه گفته شده ۸۵ درصد آن‌ها نیز معتادند.

اما کارشناسان معتقدند باید عوامل پنهان دیگری را هم در این جرم در نظر گرفت.

یک کارشناس درباره دلایل قضایی ماجرا گفته یکی از مشکلات در کاهش پیدا نکردن زورگیری این است که متهم دستگیر می‌شود و پس از ۶ تا ۸ ماه با وثیقه‌‌ای عموما جعلی بیرون می‌آید و مجددا اقدام به زورگیری می‌کند. چنانچه حتی بسیاری از گروه‌های زورگیری نیز در خود زندان‌ها تشکیل می‌شوند.

روان‌شناسان معتقدند در اقدام به زورگیری عوامل روانی‌ای همچون سرخوردگی و احساس طرد شدن می‌تواند موثر باشد.

افزایش خشونت در جامعه نیز از جمله دلایلی است که جامعه‌شناسان و روان‌شناسان در روی‌دادن پدیده زورگیری بر آن اجماع نظر دارند. آن‌ها معتقدند انواع خشونت در ایران در سال‌های اخیر تولید و بازتولید شده‌اند؛ چنانچه آمار قتل با سلاح سرد در ۴ ماه اول امسال نسبت به سال گذشته آن ۶ درصد رشد داشته.

دکتر سعید معیدفر جامعه‌شناس نیز در تحلیل زورگیری گفته وقتی در جامعه احساس شود که در سطوح بالاتر کشور سوءاستفاده و فساد وجود دارد، آمادگی در افرادی که در فقر هستند (آن‌هم نه لزوما فقر اقتصادی) به وجود می‌آید و آن‌ها ممکن است تحریک شده و دست به چنین کاری بزنند.

این جامعه‌شناس همچنین معتقد است افزایش یا کاهش زورگیری ربطی به اقتدار پلیس ندارد. به گفته او در سال‌های اخیر به امکانات و شدت عمل و اقتدار پلیس افزوده شده و این نشان می‌دهد که زورگیری ارتباطی با توانایی پلیس ندارد.

دکتر مصطفی اقلیما رییس انجمن مددکاری نیز در تحلیل پدیده زورگیری می‌گوید در این سال‌ها ما به اشکال مختلفی زورگیری را به مردم نشان داده‌ایم.

به گفته این مددکار افراد در جامعه هر روز به انواع مختلف زیر بار زور می‌روند؛ از خیابان و خرید جنس از مغازه‌دار گرفته تا راننده تاکسی که به زور، کرایه اضافی می‌گیرد… در واقع زور، زور است و فقط آن سارق نیست که زورگیری می‌کند و مردم را خفت می‌کند.

اقلیما با بیان اینکه خودمان این شرایط را ایجاد می‌کنیم که فردی تبدیل به زورگو در جامعه شود، گفته: دلیل اصلی این است که قوانین ما اشکال زیادی دارند. هر کس هر طورمی خواهد برای خود قانون را وضع می‌کند. زمانی که قوانین به درستی اجرا نشوند، زورگویی به وجود می‌آید.

منبع: الف