بایگانی ماه : می, 2017

مرجان یگانه پرست- روزنامه بهار
انتخابات سال ۹۶ شاید رقابتی‌ترین انتخابات در طی سال‌های اخیر نبوده باشد اما بنا به دلایلی (از جلمه عدم بازگشت به گذشته‌ای که در دولت نهم و دهم همگی آن را پشت سر گذاشته بودیم و نتیجه تفرقه افکنی و نفاق، اهمال کاری و سیاست ورزی‌های غلط را دیده بودیم و مرگ اخلاق در جامعه را به جهت بی‌اخلاقی و خیانت‌های مسئولین بلند پایه شاهد بودیم)، روندی رقابتی و دو قطبی پیدا کرد و به گفته بسیاری بزنگاهی تاریخی شد و شرایط به گونه‌ای شد که بسیاری از بزرگان و به ویژه هنرمندان از دولت امید دوباره حمایت کردند و موجی از حمایت هنرمندان به راه افتاد. در این رقابت انتخاباتی نه تنها سیاسیون، ورزشکاران، فعالان مدنی که بسیاری از هنرمندان سینما و تلویزیون، فعالان رسانه و مطبوعات، اهالی قلم و بزرگ هنرمندان موسیقی بسیج شدند و از دولت دوباره روحانی حمایت کردند. در این گزارش قصد بر این است تا دلیل این هم پیمانی، مجموع مطالبات و خواسته‌ها و در نهایت یک برداشت فرامتنی موثر در جامعه یعنی اعتبار هنرمند در میان جامعه بررسی شود.
***

نکته اول: هم پیمان برای برنگشتن به گذشته
بسیاری از هنرمندان نیز مثل دیگر مردم از هشتگ‌به عقب باز نمی‌گردیم‌در شبکه‌های اجتماعی استفاده کردند و به مشکلات موجود در گذشته اشاره کردند و بسیاری هم در همین پست‌ها یا در گفت‌وگو و ارتباط با رسانه‌های مختلف از چرایی بازنگشتن به گذشته گفتند. یادداشت‌ها و مصاحبه‌های هنرمندان گویای این است که از آمدن تندروها می‌هراسند و به تجربه سال‌های نه چندان دور، عاقبت فرهنگ و هنر دولت تندروها را می‌توانند پیش‌بینی کنند. در نتیجه از روی کار آمدن دولتی مشابه دولت نهم و دهم که به همه ابعاد و زیرساخت‌های کشور لطمه وارد کرد، هراسناک شدند و کاملا شفاف این هراسناکی شان را در پیام‌های حمایتی از دولت امید و دکتر روحانی نشان دادند. می‌توانید مطالب فرهاد اصلانی، بازیگر سینما یا محسن امیر یوسفی یا رضا درمیشیان که در این دولت فیلم‌های‌شان توقیف شد را بخوانید یا مطالب مربوط به لغو کنسرت‌ها و گلایه‌های سازندگان موسیقی و یا عدم رسیدگی به وضعیت فعالان رسانه و اهالی قلم را دنبال کنید. این واکنش‌ها همه نشان از این داشت که هنرمندان به خوبی بر شرایط موجود اشراف دارند و با وجود این که از بهبود شرایط راضی نبوده‌اند و کارکرد دولت را در عرصه فرهنگ و هنر خنثی و ناموفق می‌دانستند اما بر این نکته هم واقف بودند که دولت تدبیر و امید، وارث چه تخریباتی در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده است. هنرمندان هم مانند مردم در کنار دولت تدبیر و امید ایستادند تا دوره‌های پیشین تکرار نشود و مسیر اعتدالی فراهم شده، تقویت شود.

نکته دوم: تقویت مسیر اعتدالی و روحیه مطالبه گری
هنرمندان از دولت تدبیر و امید حمایت کردند زیرا توانستند در این دولت شاهد مسیر بهبود باشند. این دولت به گفته متخصصان عرصه فرهنگ و هنر و به گواه اخبار منتشر شده، محافظه کارانه عمل کرده و نتوانسته است با قاطعیت و صراحت مانع از عدم توقیف فیلم هایی شود که مجوز نمایش دارند یا از این که مانع لغو کنسرت‌ها شود و یا بتواند برای فعالان مدنی و رسانه‌ای دربند، اقدامات جدی انجام دهد اما با سپردن این حوزه‌ها به اهالی متخصص کمابیش در مسیر بهبود و بها دادن به این نهادها پیش رفته و از مداخله خودداری کرده است. هرچند هنرمندان منتقد عدم قاطعیت و توجه کمتر دولت به حوزه فرهنگ و هنر بوده‌اند اما از رویه سپردن امور به نهادهای صنفی و متخصص استقبال کرده اند. علاوه بر این، هنرمندان از برآیند کلی عملکرد دولت به جهت دوستی با جهان، ایجاد تفاهم و اعتدال در داخل راضی هستند و این اعتدال گری را مسبب بهبود همه حیطه‌های کشور و تاثیر آن در فرهنگ و هنر می‌دانند. آنها مطالباتی دارند و ضمن حمایت از دولت به دلیل عملکرد اعتدالی، خواستار شرایط بهتر و توجه بیشتر دولت به حوزه فرهنگ و هنر شده‌اند و این مطالبه گری را در گفته‌ها و نوشته‌های شان بارها عنوان کرده اند. آنها حامی این دولت شده‌اند تا بتوانند منتقد کمبودها و البته پیگیر خواسته‌های شان باشند و بسیاری از آنها در پیام‌های تبریک پیروزی دوباره دولت تدبیر و امید، بر مطالبات شان و توجه بیشتر دولت به فرهنگ و هنر تاکید داشتند.

نکته سوم: تفاوت کهکشانی هنرمندان حامی دو رقیب
در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری، هنرمندانی از آمدن دوباره دولت تدبیر و امید حمایت کردند که در انتخابات پیشین سعی کردند بی طرفی خود را حفظ کنند یا به گونه‌ای محافظه کارانه از مردم برای مشارکت در انتخابات دعوت کنند. هنرمندانی که هنر را فارغ از هر گونه سوگیری‌ها و واکنش‌ها می‌دانستند اما این بار با واکنش هایی صریح و رویکردی باورناپذیر، جهت گیری شان را اعلام کردند و موجی از حمایت به راه انداختند. جمع بزرگی از بزرگان ادب و فرهنگ، از فعالان رسانه‌ای و اهالی قلم، از هنرمندان سینما و تئاتر و تلویزیون به این موج حمایتی پیوستند و البته تعدادی از دیگر هنرمندان هم در جبهه رقبا قرار گرفتند. در این موج حمایتی از روحانی، اسامی هنرمندان بی شماری دیده می‌شد که از طرفی برخی از آنها، جزو معتبرترین افراد حیطه تخصصی خود بودند. علاوه بر تعداد بی شماری از هنرمندان حامی دولت تدبیر و امید، فاصله اعتباری آنها با هنرمندان حامی رقیب مشهود گردید. این حمایت‌ها نشان داد که دولت تدبیر و امید از پایگاه قابل توجهی در بین هنرمندان و آن هم از معتبرترین آنها برخودار است و این اعتبار در مقایسه با رقیب کهکشانی است. این تفاوت کهکشانی به مرحله‌ای رسید که در اشتباهی‌ترین تاکتیک ممکن، رقیب اصلی روحانی به خواننده‌ای زیر زمینی روی خوش نشان داد که نه تنها اعتباری در عامه هنرمندان و مردم نداشت که از سوی خود رقیب هم به عنوان الگوی ضد فرهنگ و هنجارهای شرعی محسوب می‌شد.

نکته چهارم و مهم‌تر: نه حمایت کور که دعوت به کنشگری
سوای همه موارد، آن چه بالا از حضور بی شمار هنرمندان در جبهه دولت می‌توان بازخوانی کرد، این نکته مهم است که بسیاری از این هنرمندان از دولت تدبیر و امید به دلایلی حمایت کردند که بیشتر تاکید بر تقویت مسیر اعتدالی و رسیدگی بیشتر داشت. حمایت آنها از دکتر روحانی نه یک حمایت کورکورانه، تکلیفی و محفلی که یک واکنش به مسائل مهم کشوری بود. آنها نسبت به مقوله مهم انتخابات واکنش نشان دادند و اگر هم از مردم و دیگران درخواست کردند که در انتخابات حضور پیدا کنند، دعوت مردم به کنشگری و حساسیت به مسائل جامعه بود. در شرایطی که جامعه در مسیر رشد و گسترش غیر قابل پیش‌بینی رسانه‌های نوین و تکنولوژی است و فراخور آن ابعاد اجتماعی در نوسان و تغییرات شگرف است، آگاهی اجتماعی و حقوقی مردم ناخواسته بیشتر شده است و شاید در نگاه اولیه سلبریتی‌ها و نظرات‌شان برای مردم جاذبه داشته باشد اما در شرایط کنونی آگاهی مردم به گونه‌ای رو به رشد بوده است که نمی‌توان اقبال مردم به سمت دولت تدبیر و امید را به پای حضور گسترده هنرمندان حامی آن گذاشت. مردم ما به مرحله‌ای شعور جمعی و رشد مدنی رسیده‌اند که در مقایسه با همسایگان درگیر جنگ و افکار ارتجاعی منتقد دولت‌ها هستند و خواهان شرایط مطلوب و دوستی با جهانند و این دموکراسی خواهی را در طی سال‌های مختلف و در بزنگاه‌ها به نمایش گذاشته اند. آنها رعایی نیستند که با اشاره هنرمندان و سلبریتی‌ها به سمتی بروند. برداشت اشتباهی که رقیب روحانی از موج حمایتی هنرمندان کرد و با تتلو، خواننده زیر زمینی دیدار کرد. ارزش دعوت هنرمندان جهت حضور در انتخابات وقتی بود که از آنها می‌خواستند نسبت به آینده و سرنوشت خود و فرزندان این سرزمین کنش داشته باشند. این دعوت به کنشگری نوید بخش است زیرا می‌تواند در ادامه منتقدانه و هوشیارانه مطالبات مردمی‌اش را هم عنوان کند.

کما این که همان هنرمندان شاخصی که از دولت تدبیر و امید حمایت کرده بودند؛ در واکنش به سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد در روز انتخابات خاموش نماندند و نشان دادند که حمایت شان کورکورانه نیست. سید رضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد پای صندوق رأی در حسینیه جماران با لحنی کنایه‌آمیز به جناح رقیب گفت:‌من به کاندیدای عزیز رقیب پیام میدم اگر نیاز به هنرمندان داشتی به من پیغام می‌دادی من برایت می‌فرستادم.‌ اظهارات صالحی امیری موجی از انتقاد را میان هنرمندان برانگیخت و مسعود جعفری‌جوزانی کارگردان شناخته‌شده سینما و تلویزیون در پیامی تصویری به این وزیر واکنش نشان داد و گفت:‌آقای صالحی امیری من آدم‌ترسو و آدم خودفروش و آدم‌فروش دیدم، اما در هیچ جای دنیا هنرمندی ندیدم که به‌دستور وزیر که هیچ، به‌درخواست رئیس‌جمهور هم به کاری که عقیده ندارد تن در دهد. آقای وزیر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سربازخونه نیست.‌

و همچنین رضا کیانیان نیز که نقشی فعال در تبلیغ حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری داشت در پست اینستاگرامی خود با تأکید بر عذرخواهی وزیر ارشاد از هنرمندان نوشت:‌همین اول بِسْم‌اله، از وزیر ارشاد مى‌خواهم به‌خاطر توهین ناخواسته‌اى که دیروز به هنرمندان کرده‌اند با صداى بلند عذرخواهى کنند!‌ او در بخشی از این نوشتار آورده است:‌اگر هنرمندان وارد عرصه انتخابات مى‌شوند به‌خاطر احساس مسئولیتى‌ست که براى آینده کشور دارند! نه براى خوش‌خدمتى! بدانید! هنرمندان، مطربان آماده به خدمت وزارت نیستند! که به اشاره‌اى خوش‌رقصى کنند! منتظر توضیح و عذرخواهى شما هستم.‌ نکته قابل توجه واکنش هنرمندان به این نوع رفتار ابراز دلخوری خود بود که وزیر ارشاد نیز در واکنش به سوءتفاهم به‌وجود آمده و در اقدامی بی سابقه از وزیران دولت‌های پیشین، با ارسال پیامی تصویری از هنرمندان و اهالی فرهنگ و هنر عذرخواهی و اعلام کرد که هنرمندان بخش مهمی از جامعه هستند و وی هرگز قصد نداشته باعث دلخوری هنرمندان شود.

وی در این پیام تصویری تاکید کرده است: ‌ما دولت تدبیر و امید به مردم گفتیم که برای عذرخواهی لکنت زبان نداریم. باور داشته و داریم که توسعه و تعالی این سرزمین بدون پشتوانه هنر و هنرمندان و اصحاب رسانه اعم از سینما، موسیقی، شعر و تئاتر و هنرهای تجسمی وهمه کسانی که دل در گرو فرهنگ و هنر این سرزمین نامی دارند، ناممکن است.‌ هنرمندان در کنار دیگر فعالان و مردم از این دولت حمایت کردند اما آنها هم بینا و شنوای عملکرد دولت و آینده این سرزمین هستند و با تایید مسیر مثبت اعتدالی و بهبود، خواهان شرایط بهتر و مطالبات مسلم خود هستند و حامیانی کور و صرف نیستند. عذرخواهی وزیر و واکنش به موقع البته امید به پیش رفتن در مسیر بهبود و موثر را نوید می‌دهد.

همچنان که دوباره رضا کیانیان در صفحه اینستاگرام خود با پخش ویدئو عذرخواهی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته است:‌پس از سلام، ظهر سر صحنه سریال شهرزاد بودم که پس از اعلام نهایی نتایج انتخابات با شوق فراوان نامه تبریک این پیروزی بزرگ و گلایه از شما را روی صفحه اینستاگرامم گذاشتم و درست پس از چهار ساعت شما باپوزش خواهی به موقع و صاف و ساده خود، من و گروه سریال شهرزاد را شگفت زده کردید! قاعدتاً نباید شگفت‌زده می‌شدیم! دلیلش اما ساده است! چون عادت به عذرخواهی مسئولین نداریم؛ آن هم در این مدت کوتاه! آقای وزیر، قدردانی من و همه‌ شهرزادی‌ها را بپذیرید و امیدوارم همه مسئولین از شما بیاموزند.‌ وی در ادامه آورده است: ‌عذر خواهی از آدمی کم نمی‌کند! بلکه می‌افزاید. درخواست من یک نمونه از پرسشگری مردمی بود که به شما رأی دادند و پاسخ شما یک نمونه از پاسخگوییِ دولتی ست که خود را مدیون رأی مردم می‌داند! به امید روزهای بهتر.‌

منبع: بهارنیوز