بایگانی ماه : فوریه, 2017

بسیاری از سخنان ترامپ نشان می‌داد که برای او مهم نیست که صلحی که از آن حرف می‌زند با دو دولت یا یک دولت ایجاد شود. این مساله مشخص می‌کند که او توجه کافی به آن چه می‌گوید و چیزی که در نهایت قرار است ایجاد شود، ندارد.

دیپلماسی ایرانی: ملاقات بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تحت الشعاع رویدادهای دراماتیک و نگران کننده قبل و بعد از کنفرانس مطبوعاتی کاملا عجیب و غریب آنها قرار گرفت.

هفته با استعفای اجباری مشاور امنیت ملی، مایکل فلین و آشکار شدن ارتباط گسترده اعضای کمپین ترامپ با اطلاعات روسیه آغاز شد که ابر تاریکی از سوءظن را در اطراف کاخ سفید ایجاد کرد. روز بعد از کنفرانس مطبوعاتی مشترک، به واکنش های ترامپ در این کنفرانس اختصاص یافت. نمایش نامنسجم و بی سابقه و در زمان هایی سرشار از پارانوئید ترامپ، بسیاری از مفسران را درباره ثبات رئیس جمهور به شک و شبهه انداخت.

در نتیجه رشد نگرانی ها درباره ارتباط ترامپ با روسیه، رفتار خارج از کنترل او در زمان هایی که توسط خبرنگاران یا دیگر نهادهای آمریکایی (سرویس های اطلاعاتی، قضایی یا مخالفان سیاسی) به چالش کشیده می شود، سفر نتانیاهو به خبری یک روزه تبدیل و محتوای کنفرانس مطبوعاتی مشترک این دو به سوژه اصلی تبدیل شد.

کنفرانس مطبوعاتی این دو همان طور که انتظار می رفت جشنواره ای از ابراز علاقه بود. در طی این مدت نتانیاهو به عنوان نخست وزیر با رئیس جمهورهای دموکراتی مانند کلینتون و اوباما مقابله کرده که تمایل داشتند او را هرچند به آرامی به سمت سازش با فلسطینی ها هدایت کنند. در حال حاضر او با رئیس جمهوری جمهوریخواه مواجه است که به هر دلیلی باور دارد در بیشتر مسائل دست در دست او دارد. ترامپ به نوبه خود، مخالف سیاست های اوباما در قبال اسرائیل، ایران و به شکل عمده جهان اسلام است و آنها را ضعیف می خواند. ترامپ در بخش سیاست خارجی مبارزات انتخاباتی خود، نتانیاهو را «یار صمیمی» خود خواند.

رهبران ایالات متحده اغلب به ستایش از اسرائیل روی می آورند و این رابطه را «پیوند ناگسستنی» می نامند. ترامپ اما در تحسین از اسرائیل زیاده روی فراوانی کرد: «متحدی گرامی»، یک «دموکراسی باز» که «آزادی انسان، صلح و شرافت» را پیشرفت داده است. ترامپ ادعا کرد که آمریکا و اسرائیل «دو کشوری هستند که ارزش های زندگی بشری را گرامی می دارند.»

نتانیاهو به این تعارفات بیجا با ادای احترام پاسخ داد. او برخورد ترامپ با «افراط گرایی اسلامی» را ستود و گفت: «شما به وضوح شجاعتی عالی در مقابله با چالش های پیش رو نشان داده اید» و در پاسخ به سوالی در مورد مبارزات انتخاباتی رئیس جمهور و حمایت از اسرائیل گفت: «حمایتی بزرگتر از دونالد ترامپ برای مردم یهود و دولت یهودی وجود ندارد.»

پس از این تعارفات بی شرمانه دو طرف به ارائه دیدگاه های خود درباره آینده صلح در منطقه پرداختند. بحث هایی سرشار از توهم، فانتزی و تحریک ضد فلسطینی. ترامپ اصرار داشت که می خواهد «معامله ای بزرگ» بسازد که صلح را برای منطقه به ارمغان می آورد. در ابتدا منظور ترامپ مشخص نبود اما با ادامه صحبت های نتانیاهو، مشخص شد که دو رهبر معتقدند می توانند نگرانی های کشورهای عربی درباره ایران و داعش را به همکاری برای ایجاد صلح منطقه ای تبدیل کنند. هر دو رهبر نشان دادند که کشورهای عربی در حال حاضر به طور مخفیانه با اسرائیل برای مقابله با تهدیدات همکاری می کنند. آنها معتقدند که به این صورت و بر اساس منافع مشترک می توانند این کشورها را به سمت همکاری آشکار برای ایجاد صلح با اسرائیل و مطابق با شرایط اسرائیل، هدایت کنند.

این فانتزی محض است. درست است که اعراب در مورد ایران و داعش، نفرت و ترسی هم زمان دارند اما این مساله باعث نمی شود که به اتحادی آشکار با اسرائیل و پشت کردن به مردم فلسطین تن دهند. چنین آرایشی مدتی طولانی است که رویای اسرائیل را ساخته است اما آنها درک جان کری، وزیر امور خارجه سابق آمریکا را نادیده گرفته اند که اشاره کرده بود دلبستگی عرب ها و احساس آنها به حقوق مشروع مردم فلسطین بسیار عمیق است.

رفتار اسرائیل با فلسطینیان نه تنها به افزایش نفرت و بیزاری اعراب نسبت به اسرائیل منجر شده بلکه به طور قابل توجهی حمایت مردم عرب را از طرح صلح عربی از بین برده است. با توجه به این مساله احتمال دارد که همکاری کشورهای عربی با اسرائیل و تضعیف حقوق فلسطینی ها، تنها خوراک لازم را برای جنبش های افراطی در جهت شعله ور کردن احساسات مردم در برابر چنین آرایشی فراهم کند.

بسیاری از سخنان ترامپ نشان می داد که برای او مهم نیست که صلحی که از آن حرف می زند با دو دولت یا یک دولت ایجاد شود. این مساله مشخص می کند که او توجه کافی به آن چه می گوید و چیزی که در نهایت قرار است ایجاد شود، ندارد. نتانیاهو نیز هیچ علاقه ای به ایجاد دولت مستقل فلسطینی ندارد و جاه طلبی بزرگ او ساخت اسرائیل بزرگ است. نتانیاهو گمان دارد می تواند به تدریج با در اختیار گرفتن زمین های بیشتر و ادامه شهرک سازی ها ضمن تضعیف رهبری فلسطینی ها به آرزوهایش برسد. اما آرمان مردم فلسطین برای عدالت، آزادی و حق تعیین سرنوشت خاموش نشده و حمایت اعراب از فلسطینی ها نیز کاهش نیافته است.

نتانیاهو این داستان را بیان می کند که با دو شرط، مساله دو دولت را قبول می کند: فلسطینی ها عنوان «دولت یهود» را بپذیرند و اسرائیل کنترل امنیتی دایم زمین های بخش غربی رود اردن را در دست داشته باشند. مورد اول به طور دائم حق رای را از فلسطینی های داخل اسرائیل می گیرد و مورد دوم خواستار این است که فلسطین کرانه های غربی، غزه و شرق بیت المقدس را تحت حکومت نظامی اسرائیل رها کند بدون این که دسترسی آزاد و حق خروج به جهان بیرون را داشته باشد. این شرط ها به وضوح برای شروع مذاکرات مناسب نیستند. شرایط نتانیاهو یک راه حل دو کشوری نیست بلکه صرفا رسمی کردن سیستم آپارتاید است که در حال حاضر وجود دارد.

در هر صورت نتانیاهو در پایان سفرش به خانه بازگشت تا در آن جا با افشاگری های جدید از اتهام فسادش و چالش های جدید دست راست افراطی مواجه شود درحالی که پیغام همکاری ترامپ را در جیب داشت. در واشنگتن نیز، ترامپ نیز با بی نظمی و زخم های بیشتری که در کنترل او نیست مواجه است. در نتیجه انتظاراتی که برای دو طرف از این سفر ایجاد شد، ممکن است برآورده نشده باقی بماند. این سفر تمرینی برای فانتزی و تحریکی برای هیچ بود. صلح پیشرفتی نکرد و درک درستی از صلح واقعی و نیازهای آن و این که ترامپ چطور می تواند کمکی در رسیدن به این هدف باشد، به وجود نیامد.
منبع: لوب لاگ   

منبع: alef.ir

روزنامه صهیونیستی “معاریو” به سران رژیم صهیونیستی درباره ترور “یحیی السنوار” رئیس جدید دفتر سیاسی جنبش حماس در نوار غزه هشدار داد و آن را سیاستی بی فایده خواند.

العالم: “ران ادلیست” خبرنگار صهیونیست در گزارشی در روزنامه معاریو نوشت: “یأس حاکم در اسرائیل به خاطر تداوم شلیک موشک ها از نوار غزه ممکن است سران سیاسی را به تلاش برای ترور یحیی السنوار رئیس جدید دفتر حماس در نوار غزه سوق دهد”.

وی با اشاره به اینکه “سیاست ترور افتخار آمیز نیست”، کارآمدی ندارد و باعث جلوگیری از عملیات فلسطینی ها نمی شود، گفت: “ادعای اسرائیل و دستگاههای امنیتی در انجام ترورها این است که افراد مورد هدف، بمب های ساعتی هستند اما بازهم مشکل در نتایج میدانی بعد از ترور همچنان پابرجاست و باقی می ماند”.

این خبرنگار صهیونیست افزود: “آخرین مثال در این زمنیه، اقدام اسرائیل در ترور احمد الجعبری فرمانده شاخه نظامی جنبش حماس در سال ۲۰۱۲ میلادی بود که بدنبال آن جنگ دوم غزه شعله ور شد”.

روزنامه صهیونیستی “اسرائیل الیوم” نیز به نقل از گادی آیزنکوک فرمانده ارتش رژیم صهیونیستی نوشت: “جبهه نوار غزه در صدر اولویت های ارتش در سال ۲۰۱۷ میلادی خواهد بود”.

آیزنکوک افزود: “نتایج انتخابات داخلی حماس که به پیروزی السنوار و ریاست وی بر دفتر سیاسی این جنبش در نوار غزه منجر شد، تایید می کند که تفاوتی بین شاخه های سیاسی و نظامی حماس وجود ندارد”.

منبع: alef.ir

روزنامه کیهان در یادداشت روز خود با عنوان«جدی‌ترین رقیب آقای روحانی در انتخابات پیش رو!»نوشت:

کمتر از ۳ ماه تا دوازدهمین دور از انتخابات ریاست جمهوری کشورمان باقی مانده است. یعنی نزدیک به ۳ سال و ۹ ماه از ۴ سال ریاست جمهوری دولت یازدهم گذشته و جریان‌های سیاسی خود را برای رقابتی تازه مهیا می‌کنند. در چنین ایامی غالبا نامزدهای انتخاباتی با کمک جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای خود تلاش می‌کنند، با ارائه برنامه و دادن وعده‌های انتخاباتی در حوزه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، نظر افکار عمومی را به سمت خود جلب نمایند. در این بین داشتن «کارنامه»، می‌تواند نقش بسزایی در جلب آرای مردمی داشته باشد. هرقدر کارنامه «درخشان‌تر»، وعده‌های جدید انتخاباتی «قابل باورتر» و در نتیجه، آرای مردمی هم «‌بیشتر» خواهد بود. در مقابل اما، «نداشتن کارنامه» می‌تواند برای جریان‌های سیاسی «گران» تمام شود.

پیروزی در انتخابات غالبا برای جریان‌هایی که کارنامه قابل قبولی دارند، زیاد سخت نخواهد بود. مردم پس از شنیدن وعده‌ها، با نیم‌نگاهی به گذشته و مقایسه شعارها با عملکردها، تصمیم می‌گیرند به چه شخص یا جریانی رای دهند. وعده‌های عملی شده هر قدر که بیشتر باشد، اعتماد مردم به آن جریان نیز بیشتر خواهد شد و بالعکس، هر چه وعده‌های بر زمین مانده بیشتر باشد، مردم از آن جریان رویگردان‌تر خواهند شد.  اما لزوما اینگونه نیست که اگر جریانی کارنامه قابل دفاعی نداشت و مردم هم از آنها رویگردان بودند، این جریان دست از رقابت بردارد. گاهی، کارنامه که ضعیف شد، «حاشیه‌سازی» رونق می‌گیرد. در چنین شرایطی، از آنجا که دستاورد و اقدام مثبتی برای عرضه وجود ندارد، جریان ناکام، روی نقطه ضعف‌های حریف متمرکز می‌شود و چنانچه نقطه ضعفی هم نیابد، برای رقیب نقطه ضعف می‌تراشد!

رسیدن به «رونق اقتصادی» از طریق «لغو کامل تحریم‌ها» آن هم با استفاده از ابزار «مذاکره با غرب»، خلاصه تمام استراتژی دولت یازدهم بود که  در سال ۹۲ و با توجه به شرایط خاص اقتصادی وقت، اصطلاحا «گرفت» و بخشی از مردم را به سمت این جریان که نام «تدبیر و امید» را برای خود برگزیده بود، متمایل کرد. گرایش به سمت این جریان اگرچه زیاد نبود اما، به اندازه‌ای بود که بتواند در کنار انشقاقی که بین جریان‌های سیاسی رقیب وجود داشت، «تدبیر و امید» را پیروز این دور از انتخابات کند. اگرچه، وعده‌های عجیب و غریبی که داده شد نیز به نوبه خود در این پیروزی موثر بود.

 اما امروز با گذشت نزدیک به ۴ سال از روی کار آمدن این جریان، به اعتراف دوست و دشمن دولت نتوانسته وعده‌های داده شده را عملی کند. شاید مهم‌ترین وعده‌ای که گرایش بخشی از  مردم را هم در پی داشت، لغو همه تحریم‌های هسته‌ای به طور یکجا بود آن هم نه روی کاغذ!  وعده‌هایی که بعد از روی کار آمدن دولت نیز یکی دوسالی پی‌درپی تکرار شد و امروز با گذشت حدود چهار سال، با هدف «توقع‌زدایی»، از آنها یک به یک عقب‌نشینی می‌شود. اثبات این ادعا کار زیاد سختی نیست. بخوانید:

«‌با امضای توافق نهایی هسته‌ای تا اوایل تیرماه آینده، ظرف هفته‌های بعد اجرای آن آغاز شده و در همان روز اجرای توافق، همه تحریم‌های مالی، اقتصادی و بانکی علیه ایران لغو خواهد شد.»(دکتر حسن روحانی- ۱۴ فروردین ۹۴)

– «آنها در زمینه لغو تحریم‌ها، ابتدا می‌گفتند باید ماه‌ها بگذرد و اعتماد پیدا کنیم، آنگاه تحریم‌ها را نه لغو، بلکه تعلیق می‌کنیم و بعد از سال‌ها اگر آژانس گزارش مثبت داد و اعتماد پیدا کردند قدم به قدم لغو می‌شود. اما امروز به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق این توافق، در روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌ها، حتی تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل و نقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق و حتی تحریم تسلیحاتی هم کنار گذاشته می‌شود.» (حسن روحانی- ۲۳ تیر ۹۴).

«تقریباً هیچ چیز از این توافق که در روز ۱۶ ژانویه اجرایی شد عاید ایران نشده است. یکی از نیازهایی که قطعاً ما داریم تبدیل کردن ارز است برای اینکه بتوانیم به تأمین‌کنندگان (کالا) پول پرداخت کنیم. این، نیازمند دسترسی به نظام مالی آمریکا است… انتظار ما این بود که بعد از توافق هسته‌ای ایران به سیستم اقتصادی بین‌المللی دوباره متصل شود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. ایران همچنان مشکلاتی برای دسترسی به دارایی‌های مسدود شده خود، که یکی از نتایج حاصل از توافق هسته‌ای باید باشد، دارد. شرکای ما در توافق هسته‌ای هنوز به تعهدات خود عمل نکرده‌اند. ایران به طور کامل به تعهدات خود پایبند بوده است اما آمریکا به تعهداتش عمل نکرده است… اگر اقدامات اخیر آمریکا بر علیه ایران منجر به رویارویی ایران با بانک‌های بین‌المللی شود توافق هسته‌ای شکست خواهد خورد. (ولی‌الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران، ۲۷ فروردین ۱۳۹۵)

«این واضح است که مردم ایران می‌خواهند نتیجه توافق هسته‌ای را ببینند. هنوز موانعی در این راه وجود دارد و بخصوص بانک‌های بزرگ برای بازگشت به تجارت با ایران از ترس مجازات‌های بالای آمریکا تردید دارند. ما از ایالات متحده تنها یک درخواست داریم و آن اینکه خود را قاطی و در این کار دخالت نکند. آمریکایی‌ها باید پشت طرح جامع اقدام مشترک بایستند. باید برای آمریکا آشکار شود که انجام مبادلات تجاری با ایران بدون اما و اگر پاک و منصفانه است» (‌محمدجواد ظریف، ۳۰ فروردین ۹۵)

این تنها گوشه‌ای «کوچک» از وعده‌های «بزرگ» دولت و اعتراف‌های صورت گرفته مبنی بر موفق نبودن استراتژی دولت بود. اگرچه، رفتن بین مردم، بازاریان و کسبه و شنیدن حرف‌های آنها درباره آنچه که قرار بود بشود و آنچه که شد، بهتر از هر سندی نشان خواهد داد، بسیاری از وعده‌های دولت بر زمین مانده است.

بازگردیم به مبحث اصلی. همانطور که اشاره شد، در چنین شرایطی برخی جریان‌های سیاسی، به دلیل خالی بودن دست‌ها و نداشتن کارنامه به حاشیه‌سازی رو آورده و به تخریب رقبا می‌پردازند چرا که برای ادامه حیات سیاسی به این حاشیه‌ها نیاز دارند!

 زنجیره‌ای‌ها در هفته‌های آخر منتهی به ۲۹ اردیبهشت ۹۶ شدیدتر از قبل پُرکار خواهند بود. تعریف و تمجید خجالت‌آور از اوباما در کنار حمله به شورای نگهبان و سپاه، پرداختن به مسائلی چون حادثه پلاسکو، جریان انحرافی، حقوق شهروندی، تلگرام، کنسرت و لغو سخنرانی، فساد اقتصادی و… از جمله مواردی است که می‌توان از هم اکنون پیش‌بینی کرد، پرداختن به آنها از این پس، برای زنجیره‌ای‌هایی که دستانشان خالی است، از نان شب هم واجب‌تر خواهد بود. در این بین اگر احیانا حادثه غم‌انگیز قطار سمنان،  فاجعه جانسوز خوزستان، فساد رسوای کرسنت، رسوایی شرکت توتال و قطر، فیش‌های شرم‌آور نجومی و وعده‌های بر زمین مانده و… هم مطرح شود، با اعلام اینکه «سیاسی‌کاری است»، «برای دیدن دستاوردها عینک بزنید» یا «‌عذاب الهی بود»، برای نجات خود تلاش خواهند کرد. «نمی‌گذارند» یا «از دولت قبل خرابه تحویل گرفته بودیم» را نیز طبق معمول چاشنی پاسخ‌هایشان می‌کنند تا به هر شکل ممکن اعلام کنند: «ما خوب عمل کردیم اما اگر به نتیجه نرسیدیم تقصیر دیگران بود!»

حاشیه‌سازی، جابه‌جا کردن اولویت‌ها و تهمت زدن‌ها هم، نه به خاطر حل شدن همان مسائل حاشیه‌ای بلکه، با هدف انحراف افکار و فریب مردم صورت می‌گیرند؛ وگرنه، نه آن فتنه‌گر در حصر برای این قماش اهمیت دارد نه لغو شدن یک درصدِ کنسرت‌ها و نه حتی، حل شدن فسادهای اقتصادی! تاریخ مصرف این چند قلم حاشیه تمام که شود، آن را بی‌آن که دغدغه‌ای داشته باشند – که از اول نیز نداشتند – ماجرا را کنار می‌گذارند… خانم الهه راستگو فقط یک نمونه بود!

دولت یازدهم در انتخابات پیش رو قبل از آن که نگران رقیب سرسخت باشد، نگران انتخابات سختی است که پیش رو خواهد داشت. به جرات می‌توان گفت، جدی‌ترین رقیب آقای روحانی، عملکرد اوست. سخت‌ترین حریف ایشان، کارنامه خالی اوست. این کارنامه آنقدر خالی است که با تحویل گرفتن چند هواپیما در شب انتخابات، رفت و آمد هیئت‌های اقتصادی از کشورهای نامدار اروپایی آن هم در شب انتخابات، فروش اقساطی خودرو با شرایط ویژه‌تر!‌، آزاد گذاشتن واردات بی‌رویه کالا برای جلوگیری از افزایش تورم به هر قیمتی(حتی به قیمت تعطیلی کارخانه‌های بزرگ و پرآوازه و بیکاری کارگران ایرانی) هم پُر نخواهد شد! 

منبع: alef.ir

رجب طیب اردوغان گفت که انگیزه اصلی برای اصلاح قانون اساسی و انتقال از نظام پارلمانی به نظام ریاستی این است که نظام فعلی دیگر توانایی تحقق اهداف ترکیه را ندارد.

به گزارش مهر به نقل از خبرگزاری آناتولی، اردوغان طیب اردوغانرئیس جمهوری ترکیه گفت: برخی طرف ها به خاطر مطرح کردن موضوع انتقال نظام پارلمانی به نظام ریاست جمهوری در سایه بحران هایی که کشور با آن دست و پنجه نرم می کند، انتقاد می کنند، ولی باید گفت که شاید این بحران ها علت اصلی انتقال باشد و هدف ما ایجاد راه حل برای این بحران هاست.

رئیس جمهور ترکیه تاکید کرد که نظام پارلمانی نمی تواند پاسخگوی نیازهای ترکیه باشد و تداوم آن کشور را به بحران ها و ناآرامی های بیشتر سوق خواهد داد.

وی تنها هدف انتقال به نظام ریاستی را رساندن ترکیه به اهداف مورد نظر در کوتاهترین زمان ممکن و تحقق منافع ملت دانست.

اردوغان در مورد موضوع بازگشت مجازات اعدام در ترکیه گفت: اگر پارلمان در این زمینه قانون تصویب کند، وی نیز با آن موافق خواهد بود.

۲۱ ژانویه گذشته پارلمان ترکیه پیش نویس اصلاح قانونی اساسی که توسط حزب حاکم عدالت و توسعه ارائه شدن را تصویب کرد، به موجب این قانون نظام حاکمیتی در این کشور از پارلمانی به ریاستی منتقل می شود.

منبع: alef.ir

تصاویر صفحه نخست روزنامه‌های سیاسی کشور که صبح امروز در پیشخوان مطبوعات عرضه می‌شود.

 




 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 



 


 



 




 

منبع: alef.ir

پلیس مالزی اعلام کرده که از نوعی ماده شیمیایی عصبی کشنده یا سم اعصاب در ترور کیم جونگ نام، برادر ناتنی کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی استفاده شده است. ماده “وی‌اکس که گفته می‌شود در صورت بردار رهبر کره شمالی طی کالبدشکافی کشف شده اما چه خصوصیاتی دارد؟

به گزارش خبرآنلاین،روز ۱۳ فوریه کیم جونگ نام در فرودگاه کوالالامپور در انتظار هواپیما برای سفر به ماکائو بود که مورد حمله دو زن قرار گرفت. تصاویر ویدیویی که از این ماجرا گرفته شده نشان می‌دهد که یکی از زن‌ها او را از پشت می‌گیرد و دیگری پارچه‌ای را به صورت وی می‌کشد.

کیم جونگ اون سپس در فرودگاه دچار شوک شدید شد و قبل از رسیدن به بیمارستان ظاهرا در نتیجه نوعی مسمومیت جانش را از دست می‌دهد. دولت مالزی جسد کیم جونگ نام را کالبدشکافی و اعلام کرده که مرگ در نتیجه مسمومیت بوده است. ماده “وی‌اکس”  که در کالبد شکافی کشف شده ماده‌ای سمی است که سازمان ملل متحد  آن را  در فهرست جنگ افزارهای کشتار جمعی ممنوعه قرار داده است.

وی اکس یکی از خطرناکترین ترکیبات شیمیایی است که توسط انسان ساخته شده  و در تسلیحات شیمیایی  مورد استفاده قرار می‌گیرد. از نظر ظاهری این گاز همانند روغنی کم رنگ است.

گاز وی. اکس (VX) در آزمایشگاه تحقیقاتی سلاحهای پروتون دان واقع در شهر ویلت شر انگلیس در سال ۱۹۵۲ ساخته شد و اثرات وحشتناک و مخرب آن مورد مطالعه قرار گرفت. دولت انگلیس فن‌آوری تولید این سلاح شیمیایی (VX) را در اختیار ایالات متحده قرار داد و در مقابل آن فن‌آوری سلاحهای هسته‌ای حرارتی را دریافت  کرد.

فرمول شیمیایی این ماده CH3CH2-P(O)CH-SCH2CH2N(C3H7)2  است و علی‌رغم نام متداول آن که گاز وی‌. اکس  خوانده می‌شود این ترکیب معمولاً به صورت مایع است. این ترکیب دارای خواص فیزیکی مانند نقطه تبخیر بسیار پایین ، بی‌بو و خاصیت چسبندگی بسیار قوی  است و نوعی از آن  هم تولید شده است که دارای چنان خاصیت چسبندگی  است که تقریباً پاک کردن آن از سطحی که با آن در تماس بوده را غیرممکن می‌سازد.

خاصیت چسبندگی این ماده استفاده استراتژیک آن را جهت استفاده برای از کار انداختن پایگاه‌ها و یا فرودگاه‌های دشمن میسر می‌سازد. این چسبندگی بسیار قوی باعث مرگ نیروهایی می‌شود که قصد استفاده از پایگاههای هوایی و یا پادگان‌های آلوده به وی‌.اکس را داشته باشند و حرف «V» که پیشوند اسم آن می‌باشد به معنای ماندگاری درازمدت می‌باشد که آن را بسیار خطرناک‌تر از گازهای اعصاب دیگر (سریG) مانند تابون (GA) و یا سارین (GB) می‌کند.

از حلبچه تا کوالالامپور

وی‌اکس یکی از مواد سمی بود که رژیم صدام  برای بمباران شیمیایی حلبچه در کنار گاز خردل، سارین، تابونان از آن استفاده کرد. همچنین گزارش‌های مختلفی از استفاده از این ماده سمی توسط رژیم صدام علیه رزمندگان در جریان ۸ دفاع مقدس وجود دارد.

تابون (GA) و یا سارین (GB به سرعت تجزیه می‌شوند. مایع وی اکس از طریق پوست و چشم قربانی به سرعت جذب شده و پس از یک تا ۲ ساعت باعث مرگ او می‌شود. زمانی که از آن به صورت اسپری (قطرت کوچک همانند حشره‌کش‌ها) استفاده  شود تقریباً به صورت آنی باعث مرگ می‌شود.

مقدار مصرف مرگ آور آن (LD-50) می‌تواند mg10 باشد.(LD-50 جهت یک انسان ۶۵-۶۰ کیلویی حدود mg2  است) وی‌. اکس با آنزیم‌هایی که لازمه فعالیت سیستم عصبی بدن  هستند ترکیب شده و آنها را نابود می‌سازد، بنابراین می‌توان این نتیجه را گرفت که VX سیستم عصبی را از بدن مجزا و اعصاب بدن را از کنترل خارج می‌کند. پادزهر وی. اکس آتروپین  است. اگر چه آتروپین خود نیز سمی بسیار مهلک به حساب می‌آید اما وی. اکس و آتروپین باعث خنثی سازی یکدیگر می‌شوند. استفاده از آتروپین باعث جداسازی وی.اکس از آنزیم‌های سیستم عصبی می‌شود. آتروپین باید به رگ دست و یا عضله تزریق  شود و در مواردی که VX به صورت گاز استفاده شده است آتروپین باید مستقیماً داخل عضله قلب تزریق  شده تا سریعاً وارد گردش خون  شود. استفاده از لباس جلوگیری از آلودگی شیمیایی و ماسک در مورد حملات موشکی آلوده به VX لازم  است.

منبع: alef.ir