بایگانی ماه : فوریه, 2017

با این سیاست، ترامپ به زودی به شخصی منفور در سطح داخلی و بعد از آن در سطح بین الملل تبدیل خواهد شد،

برهان نوشت: به اظهارات دونالد ترامپ در خصوص نیویورک تایمز توجه کنید. همین اظهارات نشان می دهد که او هیچ فهمی از عوامل حفظ کننده خود در آمریکا به عنوان یک رئیس جمهور مشروع ندارد. اگر برخوردار بود تلاش نمی کرد رسانه های آمریکا را دشمن خود تلقی کند و از تخته کردن درهای نیویورک تایمز سخن بگوید.




با این سیاست، ترامپ به زودی به شخصی منفور در سطح داخلی و بعد از آن در سطح بین الملل تبدیل خواهد شد،

او بسیار انسان ساده و قابل تحلیلی است. برخلاف اوباما که شخصیت پیچیده ای داشت که فهم ابعاد شخصیت او و متعاقبا ابعاد خواسته های او بسیار دشوار بود، شخصیت ترامپ قابل تحلیل است و به راحتی می توان پی برد که او چیست، چه می گوید و چگونه قابل پیش بینی است. از طرف دیگر آینده آمریکای ترامپ نیز قابل پیش بینی است.

این رئیس تازه کار آمریکا اگر بخواهد همین گونه پیش برود که در این چند روز رفته، بخشی از تلاشش را برای خنثی کردن  انتقادات از خود صرف خواهد کرد و این موضوع نه تنها موضوع ناخوشایندی نیست، بلکه برای آمریکایی که در شرایط فعلی گمان می کند رهبری بلامنازع سیستم بین الملل را بر عهده دارد، موضوعی خنثی کننده نیز محسوب می شود.

منبع: alef.ir

گروه عربی در سازمان ملل مذاکراتی را با استفان دی میستورا درباره سوریه انجام داد.

به گزارش ایسنا،گروه عربی در سازمان ملل در جریان رایزنی‌هایش با استفان دی‌ میستورا، فرستاده سازمان ملل به سوریه به بررسی گذار قدرت در سوریه پرداخت.

استفان دی میستورا نیز بعد از این دیدار در گفت‌وگو با شبکه العربیه بر اهمیت مشارکت اتحادیه عرب در مذاکرات ژنو درباره سوریه تاکید کرد.

دی میستورا تصریح کرد، روند گذار سیاسی در سوریه طی سه مرحله خواهد بود که شامل تشکیل دولت انتقالی و تدوین قانون اساسی است.

وی اظهار داشت، این دیدگاه را هم به شورای امنیت داده است.

دی میستورا عنوان داشت، سوریه کشوری در جهان عرب است از این رو حفظ جایگاه و حضور و مشارکت اتحادیه عرب در مذاکرات ژنو ضروری است.

همچنین هیئت عالی مذاکرات که بعد از نشست مخالفان در ریاض تشکیل شد، مخالفت خود را با تهدید سازمان ملل به تشکیل هیئت مخالفان در صورتیکه که نتواند یک تیم منسجم برای شرکت در مذاکرات ژنو تشکیل دهد، اعلام کرد.

این گروه در بیانیه‌ای اعلام کرد، گروه‌های خارجی نمی‌توانند نمایندگان سوری را در مذاکرات ژنو تعیین کنند و اگر مذاکرات شامل گذار قدرت و سپردن قدرت به یک هیئت انتقالی نباشد دعوت مذاکرات آتی ژنو را نمی‌پذیرند.

منبع: alef.ir

رئیس فراکسیون امید مجلس تصریح کرد:‌ برخی از هموطنانمان به دلیل نداشتن شغلی آبرومند و عدم توسعه پایدار در آن مناطق به مشاغل بی ثبات روی می‌آورند که درشان آنها و نظام نیست.

به گزارش فارس، محمدرضا عارف نماینده مردم تهران و رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی طی یادداشتی در صفحه شخصی خود به موضوع کولبرها پرداخت که متن آن به شرح زیر است:

یکی از اهداف انقلاب اسلامی ایران محرومیت‌زدایی بود که تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه با همت مردم و دولتمردان صورت گرفته است اما متاسفانه هنوز آثار محرومیت در مناطقی از کشور وجود دارد.

آنچه که طی روزهای اخیر برای اهالی کولبر سردشتی اتفاق افتاد بسیار دردناک بود. جان باختن عده‌ای از هموطنان‌مان زیر بهمن و سرمای شدید که برای تامین معاش خود به کولبری روی آورده‌اند نشان داد که ما مسئولین باید در قبال این گونه حوادث ناگوار خود را مسئول بدانیم و از زیر بار مسئولیت شانه خالی نکنیم چرا که ایجاد مشاغل پایدار بخصوص در مناطق محروم از جمله وظایف نظام اسلامی است که باید همه ما که جزو مسئولین این نظام محسوب می‌شویم در این راستا تلاش کنیم که متاسفانه این امر به صورت مطلوب انجام نشده است و برخی از هموطنانمان به دلیل نداشتن شغلی آبرومند و عدم توسعه پایدار در آن مناطق به مشاغل بی ثبات روی می‌آورند که درشان آنها و به طریق اولی درشان نظام اسلامی نیست.

باید بیش از گذشته به مناطق مرزی و محروم کشور توجه کرد و اگر اتفاق ناگواری به مانند حادثه اخیر که برای کولبرها در منطقه سردشت روی داد بدانیم که این اتفاق به مانند حادثه پلاسکو مهم است و نباید به راحتی از آن عبور کرد.

باید این حادثه هم هشداری برای همه مسئولین باشد تا جدی تر در راه حل مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم و از جمله اشتغال جوانان عزیز کشورمان گام بردارند.

منبع: alef.ir

سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان، با اشاره به نتایج سفر وزیر امور خارجه فرانسه به تهران گفت: نقش خاص فرانسه در قاره اروپا، به این کشور این امکان را می‌دهد تا در برابر دیگر قدرت‌های زیاده طلب از طریق تقویت محور پاریس – برلین – رم و حتی تقویت نقش بروکسل به عنوان مقر اتحادیه اروپایی به نمادی از «رواداری و دگرباشی اروپایی» در برابر «دیگرهراسی ستیزه‌جویانه و افزون‌خواهانه آمریکایی» تبدیل شود.بهرام قاسمی اظهار کرد: در جریان سفر وزیر خارجه فرانسه به تهران که یک هیات اقتصادی ۸۰ نفره وی را همراهی می‌کردند، گفت‌وگوهای دو جانبه و چندجانبه بین شرکت‌های ایرانی و فرانسوی و بین شرکت‌های فرانسوی و مسئولان ذیربط در نهادها و وزارتخانه‌های کشور انجام شد و همایش شرکت‌های فرانسوی و ایرانی در تاریخ ۱۲ بهمن ۹۵ با حضور وزرای خارجه دو کشور و مسئولان اقتصادی کشورمان و هیات همراه وزیر خارجه فرانسه در محل اتاق بازرگانی ایران برگزارشد، و نهایتا ۷ سند همکاری و قرارداد بین مسئولان ذیربط ایران و فرانسه امضاء شد.وی با بیان این‌که، یادداشت تفاهم نتایج اولین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی و سند همکاری‌های مالیاتی بین وزارتخانه‌های اقتصاد و دارایی دو کشور جمهوری اسلامی ایران و فرانسه در محل وزارت امور خارجه توسط وزرای خارجه دو کشور به امضاء رسید، ادامه داد: در بخش خصوصی نیز سند همکاری برای توسعه فرودگاه مشهد توسط شرکت «ونسی » فرانسه، سند همکاری طرف فرانسوی برای ساخت کارخانه «باپواتانول» کرمانشاه، دو سند همکاری در زمینه شیلات با هدف تولید خاویار و انتقال تکنولوژی برای پرورش ماهیان خاویاری و سند همکاری بین اتاق بازرگانی البرز و یک شرکت فرانسوی برای برگزاری دوره‌های آموزشی هوایی و تربیت خلبان بین فعالان اقتصادی دو کشور به امضا رسید.این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان این که در جریان این سفر، وزیر خارجه فرانسه با مقامات عالیرتبه ایرانی از جمله رییس جمهور، رئیس مجلس، وزیر امور خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و رایزنی کرد، در بخشی دیگر از این مصاحبه خاطرنشان کرد: روابط ایران و فرانسه به عنوان دو کشور مهم در عرصه منطقه‌ای و بین المللی به ده‌ها و صدها سال پیش بر می‌گردد و عمده این روابط نیز در بیشتر بخش‌های آن در گذر تاریخ، بیشتر روابط دوستانه و همراه با احترام متقابل بوده است. اما در سیر و گذر زمان کاستی‌ها و ناهنجاری‌هایی هم سد راه روابط فزاینده دو کشور بوده است، البته فرانسه بر خلاف برخی دیگر از قدرت‌های اروپایی از سده‌های گذشته در منطقه غرب آسیا نیز بیشتر نقش تعادلی و توازن بخشی را برعهده داشته است تا اتحاد با برخی دولت‌ها علیه دیگران. وی ادامه داد: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون نیز روابط ایران و فرانسه به نسبت برخی دیگر از دولت‌های غربی و اروپایی که فهم و ادراک دقیق و درستی از ماهیت انقلاب اسلامی نداشتند کمتر دچار تنش بوده است و نام فرانسه و میزبانی مردم فرانسه از حضرت امام خمینی (ره) در روزهای پیش از انقلاب اسلامی در «نوفل لوشاتو» نام فرانسه را با انقلاب اسلامی گره زده است به گونه‌ای که در ۳۸ سال پیش در چنین روزهایی پرواز شماره ۴۷۲۱ هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ ایرفرانس که به «پرواز انقلاب»معروف شده است حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار بزرگ انقلاب اسلامی را از پاریس به تهران می‌آورد. این دیپلمات ارشد کشورمان در همین راستا گفت: امروزه نیز با توجه به بحران‌ها و مشکلات عمده‌ای که هم در منطقه غرب آسیا و هم در اروپا وجود دارد که نمونه‌های آن عبارتند از بحران آوارگان و ظهور جنبش‌های دست راستی و پوپولیسم تابحران سوریه و یمن و پدیده خطرناک تروریسم و ضرورت مقابله با آن در عراق و سوریه و افغانستان و .. این مهم احساس می‌شود که ایران و فرانسه به عنوان دو کشور مهم و تاثیرگذار و دارای نفوذ بتوانند با رایزنی بیشتر و درک بهتر به ارائه راه حل برای برخی از این بحران‌ها اقدام کرده و با ترغیب دیگران به پیوستن به این روند به جای دمیدن در آتش اختلاف‌ها و خصومت‌ها، چشم انداز روشن‌تری برای آینده تحولات منطقه از دل خاکستر جنگ‌ها و ویرانی‌های اخیر ترسیم کنند.این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: در سطح اروپا و اتحادیه نیز با توجه به چالش‌های فعلی آن مانند بحران آوارگان، تروریسم، آشکار شدن سیاست‌های اشتباه در موضوعاتی مانند برخورد با اقلیت‌ها و نقض حقوق مهاجران، خروج انگلیس از این اتحادیه و پررنگ‌تر شدن خطوط واگرایی در آن، فرانسه به خاطر نقش برتری که از سالیان دور در قاره سبز داشته است دارای این جایگاه و موقعیت است که بتواند با تقویت محورهایی از همکاری‌های درون قاره‌ای و برون قاره‌ای به ارائه راه حل برای این گسل ها و معضلات اروپایی بپردازد و با تقویت جایگاه اروپا و نهادهای اروپایی در نظام بین الملل قرن بیست و یکم، به روند چندجانبه گرایی کمک کند.وی تاکید کرد: نقش ویژه فرانسه در قاره سبز به این کشور این امکان را می‌دهد تا در برابر “آمریکای دوره ترامپ” نیز از طریق تقویت محور پاریس- برلین- رم و تقویت نقش بروکسل به عنوان مقر اتحادیه اروپایی به نمادی از «رواداری و دگرباشی اروپایی» در برابر «بیگانه هراسی آمریکایی» تبدیل شود. قاسمی در همین راستا ادامه داد: در برابر، جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یک قدرت برتر در منطقه غرب آسیا و دارای نفوذ معنوی در جهان اسلام و نمادی از یک خرد ورزی مذهبی در برابر خوانش افراطی اسلام گرایی جعلی و دروغین داعشی می‌تواند شریکی مطمئن و با ثبات برای فرانسه باشد، فرانسه نیز این فرصت را دارد تا با تقویت هرچه بیشتر روابط و کمک به اجرای تعهدات طرف‌های غربی مندرج در برجام، به شریک اروپایی قابل اعتماد ایران تبدیل شده و با ایفای نقشی برتر در حل و فصل بحران‌های منطقه غرب آسیا، و نابسامانی‌های جدید اروپا نقشی سازنده و مثبت از خود بر جای گذاشته و به مفاهمه بیشتر جهان اسلام و غرب در «دنیای فعلی به شدت قطبی شده از هر سو و حتی از منظر مذهبی» کمک کند.سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان گفت: سفر وزیر خارجه فرانسه به تهران این نوید و امید را می‌دهد که این روند با ادامه همکاری ها و تقویت روزبه‌روز روابط به فرجام بهتری منجر شود و امید آن که امروز در این جهان پر چالش و در حال گذار و بهم ریخته پر ابهام، در پاریس نیز برخی سیاستمداران بیشتر و بهتر بدانند که درد مشترکی تمامی جهان در هم تنیده امروز را مورد آزار و تهدید قرار داده است و تروریسم این بیماری مزمن و خطرناک و بد خیم جهان امروز مرز و جعرافیا را نمی‌شناسد ، وقایع سالیان اخیر فرانسه، باید به آنها آموخته باشد که ترور و تروریسم بد و خوب ندارد و باید با آن و ریشه های آن در هر شکل و شمایلی به سختی و بی هیچ اعماضی به مبارزه برخاست و هیچ توجیهی برای سستی و بی توجهی به آن وجود ندارد، و برای این مبارزه مقدس باید تمامی ما در این منطقه از جهان تا قلب اروپا و تا دیگر نقاط جهان به یک درک و مفاهمه و سازو کاری اساسی دست یابیم.

منبع: baharnews.ir

به گزارش ایران خبر، رهبر انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و همچنین اعضای هیأت دولت در سال جاری، تعبیر شفاف و درخور تأمّلی را دربارۀ جهان فرهنگی از نظر چگونگی هدایت‌گری فرهنگی به کار بردند: «ولنگاری فرهنگی».  برداشت ایشان این است که جهان فرهنگی ما در زمینۀ تولید کالاهای فرهنگیِ نافع و ممانعت از نشر کالاهای فرهنگی مضرّ، دچار ولنگاری است. ولنگاری بدان معناست که مناسبات فرهنگی در این‌باره، از قواعد و ضوابط مشخصی تبعیّت نمی‌کند و به حال خود، وانهاده و رها است. به بیان دیگر، تولید و عرضۀ کالای فرهنگی، بی‌چارچوب و بی‌معیار است و یا اگر ملاک‌ها و مناط‌هایی وجود دارد، آن‌گونه که باید به اجرا درنمی‌آید و قالب‌های طراحی شده و رسمی، از صفحۀ اسناد و قوانین و یا عرصۀ سخنرانی‌ها و خطابه‌ها، فراتر نرفته و بر جهان فرهنگی سایه نمی‌افکنند.
 
بدیهی است که این وضع ناخوشایند، از یک نقص و ضعف حاکمیّتی حکایت می‌کند؛ چراکه این مسئولیّت بر عهدۀ ناظم سیاسی است و نهادهای فرهنگیِ رسمی باید بر تولید و عرضۀ کالاهای فرهنگی مسلط باشند و به ایفای نقش‌های هدایتی و نظارتی بپردازند، تا جهان فرهنگی دچار ولنگاری و هرج و مرج و اغتشاش نشود. بنابراین، نگاه انتقادی و آسیب‌شناسانه‌ای که از آن سخن رفت، معطوف به عملکرد نهادهای فرهنگیِ حاکمیّتی است و کارنامۀ آن‌ها را به چالش می‌کشد. این مسأله – یعنی عملکرد نهادهای فرهنگیِ حاکمیّتی- در طول دو دهۀ اخیر، همواره محل بحث و مناقشه بوده است و پیرامون آن، جبهه‌بندی‌های مختلفی صورت گرفته است. با این حال، همچنان مجادلات و مباحثات گذشته و مقدّماتی، جاری است و گام‌های بلندی به جلو برداشته نشده است.
 
آن‌چه تاکنون گفته شد، در حکم مقدّمه‌ای است بر مطلب بنیادی‌تری که از پی می‌آید، و آن چاره‌اندیشی برای اصلاح عملکرد نهادهای فرهنگیِ رسمی. دریافتیم که درمان را از کدام نقطه آغاز کنیم، اما پس از این، باید مشخص کنیم که نسبت به این نقطه، چه باید کنیم. پرسش «چه باید کرد؟»، پرسش ابتدایی نیست، بلکه پیش از آن، باید کاستی‌ها و کژی‌های نهادهای فرهنگیِ رسمی را بیابیم و بشناسیم. با چنین شناختی، چاره‌ها و علاج‌ها نیز نمایان می‌شوند و مشخص می‌گردد که باید به این تن رنجور، چه داروی شفابخشی را خورانید.
 
تحلیل انتقادی نهادهای فرهنگیِ رسمی را می‌توان در دو لایه انجام داد: لایۀ ساختاری و لایۀ عاملیّتی. نهادهای فرهنگیِ رسمی، مشتمل بر عاملان و کارگزاران فرهنگی از یک سو، و ساختارها و خُرده‌ساختارها از سوی دیگر هستند. منطق اقتضاء می‌کند که این دو را از یکدیگر تفکیک کنیم و هر یک را به صورت جداگانه، مطالعه نماییم. در این‌جا مقصود از عاملیّت‌های فرهنگی، آن دسته از تصمیم‌گیران و مدیران حاکمیّتی هستند که تدبیر جهان فرهنگی را بر عهده دارند. تحلیل ساختارهای فرهنگی در درون حاکمیّت سیاسی نیز یا نهادها و سازمان‌های فرهنگی را در برمی‌گیرد و یا سیاست‌ها و نظریه‌ها و اندیشه‌ها را. در مقام مطالعۀ انتقادی مدیران و کارگزاران فرهنگی باید به فقراتی اشاره کرد که بر ذهن و عمل آن‌ها سایه افکنده و موجب استقرار وضع ولنگارانه در جهان فرهنگی شده‌اند.
 
 آسیب جدایی دین و دولت
نخستین آسیب در این قلمرو، برداشت سکولاریستی از نقش‌آفرینی حاکمیّت سیاسی در جهان فرهنگی است؛ به این معنی که تصور می‌شد دیانت، امری شخصی و خصوصی است و دولت نباید در آن مداخله کند و یا اگر هم امری اجتماعی و عمومی است، بر عهدۀ حوزه‌‌های علمیّه و عالمان دینی است که ارزش‌های اسلامی را در جهان فرهنگی مستقر گرداند و بر تقیّد مردم به آموزه‌های اسلامی بیفزایند. روشن است که چنین برداشتی، صورت مسأله را پاک می‌کند و دین را در جهان فرهنگی، تنها می‌گذارد و میان دین و دولت، شکافی پُرنشدنی ایجاد می‌کند. باور یا عدم باور مدیران فرهنگی به تکالیف دینی دولت، سرنوشت بحث را به صورت بنیادی تغییر می‌دهد و به همین دلیل در سرآغاز بحث، به آن اشاره می‌کنیم. از جمله پُردامنه‌ترین منازعات و کشمکش‌های فرهنگی در طول دهه‌های اخیر، ناظر به همین مقوله بوده است، چنان‌چه برخی از مدیرانی که در قدرت قرار گرفتند چون به باور دست نیافته بودند، اهتمام به مداخلات ارزشی و دین‌گرایانه در جهان فرهنگی و برنامه‌ریزی بر اساس تعریف ایدئولوژیک و اسلامی از نافع و مضرّ نداشتند. اینان به فرهنگ از منظری بوروکراتیک و صوری نگریستند و به غایات و مقاصد دینی، چندان بهایی ندادند.
 
 آسیب برداشت لیبرالیستی از اسلام
آسیب شایع دیگر این است که برخی از کارگزاران فرهنگی، هر چند قائل به این هستند که دولت اسلامی باید به صورت جدّی و مستقیم، نسبت به بسط و تحقّق ارزش‌های اسلامی در جامعه، اهتمام بورزد و وظایف خود را در حوزۀ مسائل مادّی و معیشتی منحصر نسازد، اما تلقی آن‌‌ها از ارزش‌های اسلامی، تساهل‌گرایانه و اباحی‌گرانه است. به عبارت دیگر، برخی از کارگزاران فرهنگی، برداشتی لیبرالیستی از اسلام دارند و اسلام را آن‌گونه تفسیر می‌کنند که با آموزه‌های لیبرالیسم، تا حدّی سازگار و موافق افتد. رهیافت «اسلام رحمانی»، از مصادیق عمده و برجستۀ چنین برداشتی است. به این ترتیب، این قبیل کارگزاران بر ارزش‌های اسلامی تکیه می‌کنند و خود را نسبت به آن‌ها وفادار نشان می‌دهند، اما مقصود آن‌ها از ارزش‌های اسلامی، تلقی لیبرالیستی از اسلام است، نه اسلام ناب و عاری از التقاط و انحراف. اینان تلقی‌های خالص و حقیقی از اسلام را تنگ‌نظرانه و بسته و متحجّر می‌خوانند و معتقدند که باید با اقتضائات جهان جدید و انسان معاصر هماهنگ شد و در گذشته، متوقف نماند، اما آن‌چه که آن‌ها تفاسیر متحجّرانه از اسلام می‌‌خوانند، آن اسلامی است که لیبرالیسم را اصل و معیار نمی‌انگارد و از اصطکاک و ناسازگاری ارزش‌های اسلام با لیبرالیسم نمی‌هراسد و تجدّد سکولار را همچون امری جبری و اجتناب‌ناپذیر تصور نمی‌کند.
 
بر این اساس، می‌توان گفت از آن‌جا که اسلام التقاطی به تمام ارزش‌های اسلامی پایبند نیست و قائل به تطبیق اسلام با لیبرالیسم است، موجبات غلبۀ وضع ولنگاری در جهان فرهنگی را فراهم می‌کند. این واقعیّت به طور خاص از آن جهت اهمیّت دارد که لیبرالیسم به سبب دلالت‌های اباحی‌گرانه و فردمحوارانۀ خویش، جهان فرهنگی را دچار ابتذال و آزادی‌های حیوانی و بی بندوباری می‌سازد.
 
 آسیب عدم ورود نهادهای علمی و معرفتی به مسئله
اما تحلیل در لایۀ ساختاری، بخش دوم از این تحلیل انتقادی است که ساختارهای ذهنی و عینی را دربرمی‌گیرد. مقصود از ساختارهای ذهنی، نظریه‌ها و سیاست‌ها و برنامه‌های فرهنگی است، و ساختارهای عینی نیز حکایت از سازمان‌ها و نهادهای رسمی دارند که در جهان فرهنگی مداخله می‌کنند. در لایۀ ساختارهای ذهنی، ما دچار کاستی‌ها و خلاءهای فراوانی هستیم، به طوری‌که برای فهم جهان فرهنگ و تدبیر و تصرّف در آن، نظریه‌پردازی و تولید فکر انجام نشده است و داشته‌های ما، اغلب از پاره‌ای کلیّات فراتر نمی‌رود. این در حالی است که ساختن جهان فرهنگی به صورت مطلوب و ایده‌آل، به قطع محتاج نظریه و اندیشه است و فارغ از این، هر اقدامی که انجام شود، یا التقاطی و کج‌روانه است، و یا سطحی و قشری. اگر سندهایی نیز در قالب سیاست فرهنگی از سوی نهادهای فرهنگی نگاشته شده است، به دلیل این‌که پشتوانۀ نظری درخور توجهی ندارند و احکام و آموزه‌های مندرج در آن‌ها، آن‌چنان که باید مستدل نشده‌اند با پرسش‌ها و ابهامات و اشکالاتی از سوی منتقدان و مجریان روبرو می‌شوند و از این‌رو، اتقان و استحکام‌شان تا حدّی مخدوش می‌گردد. می‌توان و باید از متن اسلام، سیاست فرهنگیِ دین‌گرایانه را استخراج و استنباط کرد تا دولت اسلامی در مقام عمل، به سراغ مکاتب و ایدئولوژی معارض نرود و از آن‌ها خوشه‌چینی و اقتباس نکند.
 
این تکلیف بر عهدۀ حوزه‌های علمیّه و دانشگاه‌های علوم انسانی بوده است، اما این دو نهاد علمی و معرفتی، از پرداختن به چنین امر ضروری و اساسی‌ای غفلت کرده‌اند. اگر ولنگاری فرهنگی به معنی تولید نکردن کالاهای فرهنگیِ نافع است، در ابتدا باید مشخص شود که ملاک و معیار نافعیّت کالای فرهنگی چیست و کالای فرهنگیِ نافع، چه اوصاف و خصایصی دارد. اگر ولنگاری فرهنگی به معنی جلوگیری کردن از کالاهای فرهنگی مضرّ است، گام نخست این است که این اقدام که ناظر به به اعمال محدودیّت و ممنوعیّت و سلب برخی آزادی‌ها است، توجیه و اثبات شود و روشن گردد که اسلام چه حدود و قیودی را برای آزادی در جهان فرهنگی لحاظ کرده است و آزادی در اسلام، با آزادی در مکاتب و ایدئولوژی‌های دیگر، چه تفاوت‌هایی دارد.
 
 آسیب کم‌تحرکی نهادهای فرهنگی
بخشی از آسیب‌ها نیز برخاسته از ساختارهای عینی و یا نهادها و سازمان‌های فرهنگی است. این قبیل نهادها و سازمان‌های رسمی، به ساختارهای غول‌پیکری تبدیل شده‌اند که با وجود کم‌تحرّکی و کم‌بازدهی، امکانات و مقدورات فراوانی را در اختیار خود گرفته‌اند، در حالی‌که باید فضایی را نیز برای فعّالان و ساختارهای فرهنگیِ غیررسمی و غیردولتی در نظر گرفت و به صورت خاص، تولید کالاهای فرهنگیِ نافع را از آن‌ها مطالبه کرد و ساختارهای رسمی را بر امر سیاست‌گذاری و نظارت متمرکز نمود. در این وضع، استعدادهای خلّاق، شکوفا می‌شوند و علایق و انگیزه‌های اسلامی – انقلابی به میدان می‌آیند و در روندی غیربوروکراتیک و رقابتی، کالاهای فرهنگیِ نافع با محتوایی فاخرتر و کیفی‌تر تولید می‌شوند. دستوری که رهبر انقلاب به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر نقش «مکمل» و «تسهیل‌گیر» در فعالیت‌های خودجوش و فراگیر مردمی عرصه‌ی فرهنگ داده‌اند، در همین راستا قابل ارزیابی است.
 
 سخن آخر
انقلاب اسلامی، بر باورها و عقاید ارزشی توده‌های مردم استقرار دارد و از عمق نگاه و علایق دینی آن‌ها برخاسته است. از طرف دیگر، سرنوشت جهان فرهنگی وابسته به کالاهای فرهنگی‌ای است که در این جهان، تولید و بازتولید می‌شوند، به گونه‌ای که مصرف کالاهای فرهنگی می‌تواند بر ارزش‌های فرد، تأثیر سلبی یا ایجابی بنهد و آن‌ها را تثبیت یا دگرگون کند. از این‌رو، مسامحه و سهل‌انگاری در تولید کالای فرهنگی نافع و جلوگیری از تولید کالاهای فرهنگیِ مضرّ، بسیار ویرانگر است و سبب‌ساز شکل‌گیری رخنه در جهان فرهنگی می‌شود. رخنه‌های فرهنگی نیز – آن‌چنان که رهبر انقلاب می‌گویند- به آسانی علاج نمی‌شوند، بلکه زمان و توان فراوانی را می‌فرسایند. بنابراین میان ولنگاری فرهنگی در زمینۀ کالاهای فرهنگی، و پدید آمدن رخنۀ فرهنگی، ارتباط مستقیم وجود دارد، و دشمن نیز برای ایجاد رخنه در جهان فرهنگی ما، چاره‌ای جز به وجود آوردن تغییر در ذائقه و مصرف فرهنگی و رواج دادن کالاهای فرهنگیِ مضرّ و مخرّب ندارد.

 

 
 


* مهدی جمشیدی – عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ اسلامی

منبع: irankhabar.ir