ظهور نمایندگان جعلی برای برندهای مطرح خودرو
دنیای اقتصاد نوشت: مقررات واردات خودرو به کشور در شرایطی بازهم دستخوش تغییرات شد، که بسیاری از کارشناسان خواستار شفافیت در اجرای این مقررات از سوی مسوولان صنعتی شدند.
بر این اساس یکی از موضوعاتی که به‌نظر می‌رسد این روزها نیازمند شفافیت بیشتر از سوی مسوولان صنعتی کشور است بحث ارائه مدارک معتبر از سوی شرکت‌های داخلی برای اخذ نمایندگی از سوی شرکت مادر است. این در شرایطی است که هم اکنون برخی از شرکت‌های نمایندگی با ارائه مدارک به وزارت صنعت و معدن و تجارت ادعای مجوز رسمی از شرکت مادر را دارند که از قضا مورد تایید این وزارتخانه نیز قرار گرفته‌اند حال آنکه در سایت رسمی شرکت مادر نامی از نمایندگی ایران برده نشده است. به این ترتیب بسیاری از کارشناسان با اذعان به اینکه، یکی از شروط اصلی برای تایید اعتبار شرکت نمایندگی رسمی وجود نام شرکت در سایت اصلی برند است و بسیاری از مشتریان نیز برای مورد تایید بودن شرکت‌های مدنظر به سایت اصلی شرکت مادر مراجعه می‌کنند، اما نام برخی از شرکت‌های نمایندگی ایرانی در سایت شرکت مادر وجود ندارد.
موضوعی که منتقدان نیز به آن اشاره می‌کنند و اینکه برخی از شرکت‌های وارد‌کننده‌ای که خود را نمایندگی اصلی برخی از برندها در ایران می‌دانند، نماینده مستقیم شرکت مادر نیستند اما وزارت صنعت، معدن و تجارت با تایید مجوز آنها را نماینده اصلی شرکت مادر اعلام کرده است. در حالی این موضوع مطرح می‌شود که بنا به آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال حاضر ۴۰ شرکت نمایندگی مستقیم وارد‌کننده خودرو در کشور وجود دارد. آماری که به‌نظر می‌رسد مجموع نمایندگی‌های وارد‌کننده خودروهای سواری و تجاری را شامل می‌شود؛ چراکه بنا به آمار انجمن واردکنندگان خودرو، در حال حاضر تعداد ۱۷ نمایندگی رسمی وارد‌کننده خودروی سواری فعال هستند که تا هفته آینده این نمایندگان به ۲۰ شرکت افزایش پیدا می‌کند.
در حالی گفته می‌شود، بنا به سیاست‌های جدید وزارت صنعت در دوران پساتحریم تنها شرکت‌های نمایندگی مستقیم اجازه فعالیت در ایران را دارند که منتقدان سیاست‌های وزارت صنعت تاکید دارند، نه تنها برخی شرکت‌های خارجی نام این شرکت‌ها را در سایت خود اعلام نکرده‌اند، بلکه آنها اعطای نمایندگی به ایران را تکذیب می‌کنند، اما وزارت صنعت به این شرکت‌ها مجوز فعالیت داده است. با وجود این، روز گذشته یدالله صادقی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص اینکه برخی از نمایندگی‌های موجود در ایران در سایت اصلی برند به ثبت نرسیده است، گفته است، ملاک ما این نیست که یک شرکت باید در سایت برند اصلی ثبت شده باشد؛ بلکه ما مستنداتی را از نمایندگی‌ها دریافت می‌کنیم که به تایید شرکت اصلی و نمایندگان اتاق بازرگانی در مبدأ رسیده باشد.
باوجود اظهارنظر یدالله صادقی در این زمینه، اما برخی کارشناسان تاکید وزارت صنعت بر ارائه مستندات را موجب شکل‌گیری انتخاب‌های سلیقه‌ای از سوی این وزارتخانه می‌دانند. آنگونه که به‌نظر می‌رسد، بعد از بسته شدن سایت ثبت‌سفارش برای شرکت‌های متفرقه و برخی از برندهای مطرح وارداتی که هنوز موفق به اخذ نمایندگی رسمی از شرکت مادر نشدند، یکی از انتقادات جدی به وزارت صنعت عدم شفافیت در اجرای مقررات واردات است؛ به‌طوری‌که بسیاری شبهاتی را نسبت به عملکرد مسوولان تجاری کشور در حوزه واردات خودرو مطرح می‌کنند.
بر این اساس گفته می‌شود که عدم‌شفافیت در مقررات موجب انتخاب‌های گزینشی شرکت‌ها شده است. بنابراین یکی از سوالات مطرح شده در شرایط کنونی آن است که چگونه وزارت صنعت برخی شرکت‌ها را به‌عنوان نماینده رسمی خودروسازان خارجی معرفی و برخی دیگر را حذف کرده است، حال آنکه نام و نشانی از شرکت‌ها در سایت شرکت مادر نیست؟ سوال مطرح دیگر اینکه صحت و سقم اعتبار نمایندگی از شرکت مادر چگونه سنجیده می‌شود؟
آنگونه که فرهاد احتشام‌زاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید، وجود نام نمایندگی در سایت شرکت مادر تعیین‌کننده اصلی بودن یا صحت اعتبار شرکت نیست. هر چند درج نام در سایت شرکت اصلی، آگاهی مشتریان را افزایش می‌دهد و این موضوع کمک‌کننده است اما لزوما تعیین‌کننده نیست و مستنداتی که شرکت نمایندگی ارائه می‌کند اهمیت بیشتری دارد.
به گفته احتشام‌زاد، دریافت نمایندگی طبق یک روال قانونی صورت می‌گیرد. بر این اساس شرکتی که خواهان دریافت نمایندگی است، باید با مراجعه به شرکت اصلی یک قرارداد دوطرفه را به امضا برساند. بعد از آن شرکت اصلی باید تعهدنامه ارائه خدمات پس از فروش (Letter Of Commitmment) را به شرکت نماینده ارائه دهد. سپس شرکت مذکور با مراجعه به اتاق بازرگانی شرکت مبدا، مجوزهای مدنظر را تایید می‌کند و پس از آن با مراجعه به سفارت ایران در کشور مبدا و تایید مدارک خود آن را به وزارت صنعت ارائه می‌کند. داریوش بی‌ریا یکی از اعضای انجمن واردکنندگان خودروبا بیان اینکه درج نام در سایت شرکت مادر نشان دهنده نمایندگی رسمی نیست، می‌گوید: مراحل دریافت نمایندگی رویه مشخصی دارد که در صورت طی شدن، مجوز فعالیت در ایران صادر می‌شود. وی تاکید می‌کند که براساس مقررات مکتوب در این زمینه، متقاضیان دریافت نمایندگی باید اصل قرارداد با شرکت مادر و تعهدنامه خدمات پس از فروش را دارا باشند که در این صورت شرکت مدنظر نماینده به حساب می‌آید.
باوجود آنکه در شرایط پساتحریم تاکید وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اخذ نمایندگی رسمی است؛ اما به‌نظر می‌رسد کشورمان همچنان درگیر شرایط پیش از لغو تحریم‌هاست به‌گونه‌ای است که برخی شرکت‌های خارجی از روش‌های جدیدی برای اعطای نمایندگی به شرکت‌های داخلی بهره می‌برند. به گفته فرهاد احتشام‌زاد، بنا بر «دستورالعمل نحوه صدور گواهی فعالیت نمایندگان، توزیع‌کنندگان دفاتر شعب شرکت‌های خارجی عرضه‌‌کننده کالاهای سرمایه‌ای در ایران» شرکت‌های نماینده باید قرارداد و LOC (تعهدنامه شرکت خارجی مبنی بر تضمین ارائه خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی حداقل برای ۱۰ سال) را بعد از تایید در اتاق بازرگانی و سفارت ایران در کشور مبدا به وزارت صنعت ارائه دهند.
در این بین ممکن است برخی از شرکت‌ها از طریق یکی از شرکت‌های نمایندگی خود در دیگر کشورها مجوز نمایندگی را اعطا کنند؛ بنابراین شرط مدنظر برای قبول این نمایندگی آن است که شرکت اصلی باید به شرکت خود در یکی از کشورهای تحت نمایندگی خود، تفویض نامه ارائه نمایندگی به همراه ارائه خدمات پس از فروش را ارائه کند. بعد از آن شرکت ایرانی می‌تواند با شرکت مدنظر قرارداد امضا کند. یکی از تفاوت‌های دریافت نمایندگی شرکت‌های واسطه‌ای با شرکت‌های مستقیم آن است که این شرکت‌ها باید تفویض نامه شرکت اصلی به نمایندگی خود در کشور مدنظر را به همراه داشته باشند.
منبع: alef.ir