گزارشی از سرنوشت تلخ معدنچیان یورت
روزنامه بهار: ظهر روز چهارشنبه در ساعت ۱۲ ظهر معدن زمستانه یورت که در منطقه خوش‌آب و هوا و ییلاقی آزادشهر استان گلستان قرار دارد، دچار انفجار شد. در پی وقوع این حادثه براساس آمارهای به دست آمده ۳۵ نفر از معدن کاران در میان آوار این انفجار محبوس شدند. بلافاصله ۶ تیم امدادی برای نجات و بررسی حادثه به محل اعزام شدند و از سوی دیگر سایر دستگاه‌های امدادی همچون اورژانس که ۱۴دستگاه اتوبوس آمبولانس را راهی محل کردند، در حوالی معدن یورت مستقر شدند. بعد از گذشت حدود یک روز از حادثه، امدادرسانی به حادثه دیدگان معدن در حالی ادامه پیدا می‌کرد که به رغم ازدحام جمعیت، امدادگران و معدن کارانی که از شهرهای مختلف به منظور انجام آواربرداری به محل آمده بودند. در همان ساعات اولیه امداد گران توانستند وارد محدوده معدن شده و با حفر تونلی انحرافی به پیکرهای معدنچیان باقی مانده در معدن دست یابند. این در حالی بود که وزیر تعاون، وزیر صنعت و نمایندگانی از تامین اجتماعی، اورژانس، پلیس، هلال احمر، مدیریت بحران برای رسیدگی به روند کار در محل حادثه حضور داشتند.
تعیین هویت ۱۹ تن از اجساد
بعد از ظهر روز پنج شنبه از ۲۱ جسد ارجاعی جانباختگان معدن یورت به پزشکی قانونی آزاد شهر در استان گلستان، ۱۹ نفر تعیین هویت شده و جواز دفن آنها صادر شد. ساعتی بعد از انتشار لیستی منتسب به جانباختگان، رضا مروتی، معاون عمرانی استانداری گلستان گفت: لیستی که از سوی سایت‌ها و کانال‌های خبری از جانباختگان معدن یورت زمستان آزادشهر اعلام می‌شود مورد تایید نیست. چون آمار دقیقی از ورود و خروج کارگران معدن نداشتیم و تا زمانی که پزشکی‌قانونی آمار دقیقی از جانباختگان و هویت آنها اعلام نکند هیچ لیستی را تایید نمی‌کنیم.
کارگران بیمه حادثه نداشتند!
هنوز چند ساعتی از این اتفاق نگذشته بود که خبر‌های منتشر شده حاکی از این بود که هنوز مشخص نیست که کارفرمای معدن زمستان‌یورت در آزادشهر استان گلستان چه تعداد از کارگران و معدنچیان این معدن را بیمه حادثه و مسئولیت کرده است ولی پیگیری‌ها گویای این است که تعداد زیادی از این کارگران بیمه حادثه و مسئولیت نداشته اند.
استشمام بوی گاز ادعای عوامانه است
در همان ساعات ابتدایی با توجه به اینکه زمزمه‌های اولیه خبر از استشمام بوی گاز در محل می‌داد، جعفر سرقینی، معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت عدم رعایت اصول ایمنی در استفاده از استارتر لوکوموتیو را عامل حادثه معدن زمستان یورت اعلام کرد و موضوع استشمام بوی گاز در فضای معدن را ادعایی نادرست و عوامانه دانست.
آغاز تحقیقات میدانی
هادی هاشمیان، رئیس کل دادگستری گلستان با تاکید بر اینکه در حال حاضر اولویت، تلاش برای نجات کارگران گرفتار در معدن و بهبودی مصدومان این حادثه است، گفت: تحقیقات میدانی بدون اینکه خللی در کار امداد و نجات معدنچیان ایجاد کند، آغاز شده است. پرونده قضایی در دادسرای آزادشهر باز است و پس از تحقیقات، کار رسیدگی به پرونده آغاز می‌شود.
وجود گازهای متان و منواکسید کربن در معدن
صادقعلی مقدم مدیرکل مدیریت بحران گلستان با بیان اینکه بخش زیادی از آوار معدن یورت برداشته شده است گفت: یکی از مشکلات ما در انجام عملیات امداد و نجات وجود دو گاز خطرناک متان و منواکسیدکربن است و با وجود اینکه غلظت این گازهای متان و منو اکسیدکربن پایین آمده است اما همچنان نگران کننده است.
معدن متعلق به بخش خصوصی بود
هنوز چیزی از همهمه‌های حاصل از خروج اجساد کارگران نگذشته بود که محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت با بیان اینکه معدن زغال سنگ زمستان یورت آزادشهر متعلق به بخش خصوصی بوده است، گفت: سهامداران این شرکت علاوه بر پنج هزار کارمند بازنشسته معدن، شرکت سرب و روی وابسته به بسیج و یک شرکت وابسته به ذوب آهن اصفهان هستند.
امدادگران به محبوس‌شدگان نزدیک شده‌اند
کولیوندسرپرست اورژانس کشور با بیان اینکه تاکنون تعداد اجساد ۲۲ کارگر معدن یورت آزاد شهر گلستان پیدا شده‌است. همچنین از ۷۰ معدنچی منتقل شده به بیمارستان، ۲۰ نفر مرخص شده‌اند، ادامه داد: در حال حاضر امدادگران تقریبا به کارگران زیرآوار مانده و محبوس شده نزدیک شده‌اند.
چه کسانی تسلیت گفتند؟
حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی جان‌باختن جمعی از کارگران زحمتکش در حادثه دلخراش معدن گلستان را تسلیت گفتند و تأکید کردند: لازم است همه اقدامهای ممکن برای نجات گرفتاران انجام گیرد. همچنین آیت‌الله سیدکاظم نورمفیدی نماینده ولی فقیه در استان گلستان و امام جمعه گرگان و دکتر حسن صادقلو استاندار گلستان در پیامی به مناسبت جان باختن مظلومانه جمعی از کارگران شریف در حادثه تلخ معدن آزادشهر سه روز عزای عمومی در استان اعلام کرد.
رئیس جمهوری در پیامی ضمن تسلیت کشته شدن تعدادی از کارگران زحمتکش در حادثه معدن آزادشهر استان گلستان و همچنین آرزوی شفای کامل برای مصدومین این حادثه تاکید کرد که لازم است همه بخشها و نهادها با هماهنگی از تمامی امکانات در دسترس برای تسریع امداد رسانی و به خصوص نجات محبوسین، بهره‌گیری نمایند. در همین راستا دستورات لازم به وزارت کشور و استانداری گلستان، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سایر دستگاه‌های ذیربط و همچنین هلال احمر داده شده و لازم است همه بخشها و نهادها با هماهنگی از تمامی امکانات در دسترس برای تسریع در امداد رسانی و به‌خصوص نجات محبوسین، بهره‌گیری نمایند.
روز جمعه
با گذشت سه روز از حادثه انفجار معدن زغال سنگ زمستان یورت آزاد شهر، ۸۱ مصدوم به مراکز درمانی منتقل شدند و جسد ۲۱ معدنچی جانباخته از تونل خارج و در اختیار خانواده‌ها قرار گرفت. بر اساس آخرین اطلاعات دریافتی حدود ۱۵ کارگر در تونل محبوس شده اند. در همان ساعات ابتدایی اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در محل وقوع حادثه انفجار معدن زمستان یورت آزادشهر حضور پیدا کرد و گفت: اولویت اول کار ما خروج افراد محبوس شده در تونل است. اولویت بعدی را بررسی علت این حادثه عنوان کرد.
امکان ریزش مجدد در معدن
سرگرد قاسمی فرمانده یگان ویژه استان گلستان در رابطه با آخرین وضعیت امدادرسانی به محبوس شدگان معدن زمستان‌یورت آزادشهر گفت: به دلیل حساس بودن وضعیت معدن و ریزش‌هایی که طی عملیات امدادرسانی صورت گرفته است عملیات به سختی به جلو می‌رود. نمی‌توان ریسک کرد زیرا امکان ریزش مجدد وجود دارد.
سلامت افرادی که برای عملیات نجات وارد معدن می‌شوند حائز اهمیت است
یکی از این کارگران می‌‌گوید : علاوه بر مشکل محبوس‌شدگان در عمق زمین مشکل حفظ سلامت افرادی که برای عملیات نجات وارد معدن می‌شوند نیز حائز اهمیت است. اگر لوله‌های اصلی اکسیژن آسیب ندیده باشد امکان زنده ماندن کارگران محبوس شده وجود دارد و به این دو علت عملیات امدادرسانی با وسواس و حساسیت بالایی انجام می‌شود. همین امر باعث می‌شود دستیابی به نتیجه نهایی را زمان‌بر کند و شاید عملیات سه تا چهار روز دیگر نیز عملیات به طول بیانجامد.
علت حادثه: سهل‌انگاری یکی از تعمیرکاران واگن لکوموتیو
استاندار گلستان نیز در جمع خبرنگاران علت حادثه راسهل‌انگاری یکی از تعمیرکاران واگن لکوموتیو اعلام کرده است.این حادثه در عمق ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ متری زمین رخ داده است. تیم امداد و نجات در ابتدا به مانعی برخورد کردند که موجب ریزش اندک شد و پس از رفع این مشکل عملیات ادامه پیدا کرد اما دوباره با مانعی جدید برخورد کردند که همین امر حفاری ۲۰۰ متر باقیمانده را با مشکل مواجه کرده است به طوری که از شب گذشته تا این لحظه عملیات بیش از چند متر جلوتر نرفته است.
بیش از ۴۰۰ کارگر مشغول به کار بودند
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و درمان نیز با حضور در محل حادثه اعلام کرد: در این معدن بیش از ۴۰۰ کارگر مشغول به کار بودند و پس از وقوع حادثه به دلیل اقدام سریع عوامل هلال احمر و اورژانس ۶۸ نفر نجات پیدا کردند. امکان پیشگیری از این فاجعه وجود داشت. این معدن اخطار دریافت کرده و یک بار نیز به دادگاه معرفی و محکوم شده است. ممکن است علت حادثه خطای یکی از کارگران باشد اما در هر حال کارفرما مقصر است. همچنین شرایط ایمنی کارگاه به گونه‌ای نبوده است که خطای انسانی منجر به وقوع این حادثه نشود.
هیچ دستگاه تهویه‌ای نصب نشده بود
گفتنی است که طبق گفته کارگرانی که برای نجات همکاران خود به این معدن آمده بودند تا عمق ۱۷۰۰ متری هیچ دستگاه تهویه‌ای در این معدن نصب نشده بود و پس از حادثه دستگاه تهویه هوا اضافه شد. همچنین برخی از کارگران اعلام می‌کنند که در اسفندماه ۹۴ تجمعی اعتراض‌آمیز را در جهت دریافت حقوق خود برگزار کردند اما در آخر جوابی جز تهدید و بازداشت، دریافت نکردند. این در حالی است که کارگران این معدن ۸ ماه است که حقوقی دریافت نکرده‌اند و در رابطه با بیمه نیز می‌گویند سه ماه در سال بیمه می‌شویم آن هم نه بیمه مشاغل سخت بلکه بیمه آرایشگری شامل حال ما می‌شود. بیمه ما به عنوان بیمه آرایشگر ارسال می‌شود. در کجای قانون این ظلم به کارگران معدن وجود دارد؟
حوالی ظهر روز جمعه یگان ویژه به محل حادثه آمده و برای دقایقی جو معدن متشنج شد. یکی از کارگرها در حالی که فریاد می‌زد پاره تنم در اینجا گرفتار شده از یگان ویژه می‌خواست که سریعتر محل را‌ترک کند. کارگران از عملکرد صدا و سیما نیز شکایت داشتند و در حالی که فریاد می‌زدند صدا و سیما دروغگو است اعتراض خود را اعلام می‌کردند.
تکذیب شایعه عمدی بودن حادثه
رضا مروتی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان در واکنش به اظهارات نادر قاضی پور که به نقل از استاندار گلستان عمدی و ساختگی بودن حادثه معدن گلستان را بیان کرده است، گفت: از ابتدای حادثه تا این لحظه بنده در کنار آقای صادقلو استاندار گلستان و نمایندگان مجلس بودم؛ به هیچ وجه عنوان نه آقای صادقلو و نه من این موضوع را مطرح نکرده‌ایم فقط این سوال مطرح شد که آیا قضیه باتری به باتری کردن لوکوموتیو صحت دارد که ما گفتیم شنیده‌ایم، اما هیچ چیز نه بررسی شده و نه صحت‌سنجی. تحت هیچ شرایطی نه کسی را مقصر دانستیم و نه الان می‌توانیم اظهارنظر کنیم. گاز متان در تونل بسیار زیاد بوده و هر جرقه‌ای می‌تواند باعث انفجار شود؛ این انفجار می‌تواند ناشی از باتری یا ناشی از کلنگ زدن و یا حتی برخورد دو سنگ باشد. در معادن زغال سنگ به هیج عنوان نمی‌شود، در وحله اول نمی‌توان علت حادثه‌ای را مشخص کرد. ۳۵ نفر در داخل معدن بودند، تاکنون پیکر ۲۱ نفر را از معدن خارج کرده‌ایم و مابقی در قسمت انتهایی کارگاه هستند که در این قسمت سه مرحله آوار داریم و دسترسی به آنجا بسیار سخت است. تونل‌های معادن زغال سنگ بسیار باریک و آدم‌روست و برای بیرون آوردن، باید عملیات فنی دقیق و به صورت دستی انجام شود.
۸۰ درصد آواربرداری ریزش اول تونل معدن انجام شد
رضا مروتی، معاون عمرانی استاندار گلستان با اشاره به اینکه بر اثر انفجار در معدن در سه نقطه تونل ریزش اتفاق افتاده است، گفت: ۸۰ درصد آواربرداری ریزش اول انجام شده است. نیروهای امدادی با استفاده از تجهیزات لازم در تلاش برای آواربرداری و رسیدن به کارگران محبوس شده هستند. انفجار در عمق یک هزار و ۴۰۰ متری زمین اتفاق افتاده است، در حال حاضر نیروهای امدادی علاوه بر آواربرداری در حال آرک‌بندی سقف تونل جهت جلوگیری از ریزش سنگ هستند. پس از عبور از اولین مرحله ریزش، در ریزش‌های دوم و سوم عبور آسان‌تر خواهد بود و نیروهای امدادی می‌توانند از آنها عبور کنند. تاکنون ۲۱ جسد از داخل معدن خارج شده و یک جسد دیگر نیز مشاهده شده اما هنوز منتقل نشده است.
کارگران از دل زمین پر می‌کشند
هنوز هم شایعاتی در باره اینکه چند نفر هنوز هم در معدن محبوس هستند وجود دارد و هیچ خبره قطعی از محبوسین داده نشده است. کارگران معدن که نجات یافته‌اند و خانواده محبوسین به امید زنده بودن عزیزانشان مکان حادثه را‌ترک نمی‌کنند. بعد از حادثه پلاسکو، هیچ کس فکرش را هم نمی‌کرد فاجعه‌ای دیگر دل مردم ایران را بسوزاند.
منبع: بهارنیوز