کم شدن قدرت بدن در نتیجه ی کم خونی

نوع دیگری از اختلالات مهم خونی، کم شدن قدرت بدن در ساختن ماده سازنده اریتروسیت ها است این ماده استروما نام دارد. اریتروسیت هایی که با استرومای کم به وجود می آیند ضعیف می باشند و عمر متوسطشان ۴۰ روز است در حالی که، عمر اریتروسیت های معمولی ۱۲۵ روز می باشد.
در نتیجه تعداد اریتروسیت ها به سرعت کاهش می یابد تا آن که به ۰۰۰/۵۰۰/۲ در هر میلی متر می رسد. این سلول ها از سلول های معمولی بزرگ تر می باشند اما، این بزرگی کمبود آن ها را جبران نمی کند. این نوع بیماری را کم خونی کشنده (pernicious anemia) می گویند. انتخاب این نام به واسطه آن بود که تا سال ۱۹۲۰ معالجه موثری برای این بیماری وجود نداشت و کسانی که به این بیماری مبتلا می شدند مرگ حتمی در انتظار آنان بود. تا این که در سنه ۱۹۲۰ طی تحقیقاتی مشخص گردید که اگر، با غذای مورد مصرف مقدار زیادی جگر خورده شود، بیماری درمان خواهد شد.
چند سال بعد (در اواخر دهه ۱۹۴۰) ماده ای دیگر به نام ویتامین B12 یا سیانوکوبالامین از جگر به دست آمد که علت درمان این بیماری را توسط جگر مشخص نمود. در حال حاضر، ویتامین B12 به روش ارزان تر، از تخمیر میکروبی در آزمایشگاه به دست می آید و مبتلایان به بیماری کم خونی کشنده می توانند با مصرف چند آمپول در فواصل معینی از شبانه روز، زندگی عادی خود را بازیابند. بدین سبب، دیگر این نوع از کم خونی، کشنده نمی باشد.
بعضی از مواد و سموم میکروبی از راههای گوناگون به قدرت حمل اکسیژن بدن زیان می رسانند، مانند انگل مالاریا که در اریتروسیت ها نفوذ می کنند و آن ها را متلاشی می سازند این حالت را همولیز می گویند.
لرزی که بر بدن بیماران مالاریایی تولی می گردد هنگامی است که همولیز صورت گرفته است. هم چنین سموم مارها و سایر حیوانات نیز ممکن است موجب همولیز خون شود. موادی که مورد بحث قرار گرفتند در صورتی که به مقدار زیاد وارد بدن شوند، می توانند مرگ آور باشند.
چنان که در مطالب گذشته توضیح داده شد، کم شدن اکسیژن خون ساخته شدن اریتروسیت ها را تشدید می کند، لذا وقتی که تعداد اریتروسیت های خون افزایش یابد، مقدار اکسیژن آن نیز زیاد می شود و ساخته شدن اریتروسیت های نو کاهش می یابد. بدین سبب احتمال دارد رگ هایی که مغز استخوان را سیراب می کنند، دچار تصلب شرایین شده باشند به طوری که خون به راحتی به آن جا نرسد، لذا مغز استخوان ها دچار کمبود اکسیژن می شود و به وجود آمدن این وضعیت گویای این مطلب است که این کمبود اکسیژن، از تنگی رگ ها می باشد نه از کمبود اکسیژن در خون.
با توجه به وضعیت به وجود آمده، اریتروسیت ها تشدید می شوند و به صورت نامحدودی این عمل ادامه پیدا می کند ادامه این روند، باعث افزایش تعداد زیادی اریتروسیت های خون می گردد که به آن پولی سیتمیا می گویند. در این حالت خون بسیار غلیظ و لزج می شود و همین غلظت باعث دشواری گردش خون در رگ ها شده و احتمال مرگ بیمار را می تواند در پی داشته باشد.
منبع: مه شو