پتروشیمی جم در راه بورس استانبول
سهام پتروشیمی جم به‌عنوان یک مگاپروژه ایرانی و چهارمین واحد برتر الفین جهان که دست‌کم ۲میلیارد دلار ارزش دارد، به‌زودی در بورس استانبول عرضه می‌شود.
به گزارش همشهری، سال قبل وقتی حسن روحانی به ترکیه سفر کرد زمزمه‌های عرضه سهام پتروشیمی جم مطرح شد. قرار بود بعد از آنکه صورت‌های مالی این شرکت را یک حسابرس بین‌المللی تأیید کرد صندوق بازنشستگی کشوری به‌عنوان سهامدار عمده این شرکت سهام این شرکت بزرگ را در بورس استانبول عرضه کند.
مطابق آخرین اخبار دریافتی مراحل پایانی مذاکرات بین بورس‌های تهران و استانبول برای عرضه سهام در جریان است و دیروز در جریان انجام یک کنفرانس ویدئویی بین ۲ بورس بزرگ منطقه توافق‌های نهایی در این‌باره انجام شده است. صندوق بازنشستگی که با خرید هزاران میلیارد تومان از سهام شرکت‌های بورس، از بزرگ‌ترین بازیگران بورس است، قصد دارد ۱۵درصد از سهام این شرکت را در استانبول عرضه کند.
پتروشیمی جم اکنون با ارزشی معادل ۷۶۰۰میلیارد تومان دست‌کم ۲میلیارد دلار ارزش دارد و جزو ۱۰شرکت بزرگ بورس است. صندوق بازنشستگی همچنین درنظر دارد بخشی از سهام شرکت ملی نفتکش و پروپیلن جم را در بورس تهران واستانبول عرضه کند. تحلیلگران فقط ارزش سهام شرکت ملی نفتکش ایران را ۵میلیارد دلار برآورد می‌کنند.
شرکت ملی نفتکش ایران پس‌ازخرید ٢٠ شناور حمل نفت‌خام در دو سال و نیم گذشته از کشور چین، هم‌اکنون ۴۲ نفتکش غول‌پیکر (ویالسیسی) در ناوگان خود دارد و هم‌اکنون بزرگ‌ترین ناوگان نفتکش‌های غول‌پیکر دنیاست. این شرکت هم‌اکنون در حال مذاکره برای بازگشت به بنادر اروپایی پس از لغو تحریم‌هاست.
بخش دیگری از سهام این شرکت در اختیار تأمین اجتماعی است. شرکت‌های شبه دولتی سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری برای اصلاح ساختارشان نیاز به عرضه سهام شرکت‌های زیر مجموعه‌شان دارند.این اتفاق‌ها بعد از ان افتاد که رئیس‌جمهور در سفر به ترکیه مذاکراتی با مقامات بورس استانبول انجام داده است. هنوز مقامات بورس تهران خبرهای مربوط به عرضه سهام پتروشیمی جم در بورس استانبول را علنی نکرده‌اند اما خبرهای دریافتی همشهری نشان می‌دهد که مذاکرات نهایی برای عرضه پتروشیمی جم انجام شده و صورت‌های مالی این شرکت نیز از سوی یک حسابرس بزرگ بین‌المللی تأیید شده است.
دیروز ۵عصر به وقت تهران جلسه‌ای از طریق ویدئو کنفرانس بین مقامات ارشد بورس استانبول و بورس تهران برگزار شد و مقدمات عرضه سهام پتروشیمی جم مورد بحث و بررسی قرار گرفت.آن طور که خبرهای دریافتی نشان می‌دهد توافق‌های نهایی در این زمینه انجام شده است. اهمیت عرضه سهام این شرکت در بورس استانبول به قدری است که قادر است حتی روی شاخص بورس تهران هم تأثیر داشته باشد. درصورتی که سهام این شرکت به قیمت بالاتری نسبت به بورس تهران عرضه شود پیش‌بینی می‌شود این موضوع روی قیمت سهام همه شرکت‌های بورس اثربگذارد.
پیش از این شرکت‌های ملی صنایع مس، سرمایه‌گذاری غدیر و فولاد مبارکه اصفهان هم تلاش کرده بودند که سهامشان را در بورس‌های خارجی عرضه کنند اما به‌دلیل اینکه صورت‌های مالی‌شان با استاندارد‌های بین‌المللی همخوانی نداشت در این راه موفق نبودند.
عرضه ایرانسل در تعلیق
یکی دیگر از شرکت هایی‌که قرار بود سهامش به‌طور همزمان در۳بورس تهران، استانبول و ژوهانسبورگ عرضه شود، شرکت ایرانسل بود. همزمان با پرونده عرضه سهام پتروشیمی جم پرونده عرضه سهام ایرانسل در بورس تهران، آفریقای جنوبی و استانبول هم در دست بررسی است اما به‌دلیل پیچیدگی‌های قرارداد منعقد شده میان طرف ایران و آفریقایی عرضه سهام این شرکت با دشواری‌های بزرگی مواجه شده است.
سهامدار عمده شرکت ایرانسل باید بر اساس قانونی که در سال ۸۴ به‌تصویب رسید، برای انطباق با شرایط و روال وزارت ارتباطات‌وفناوری اطلاعات، ۲۱درصد کل سهام دارند ه پروانه را طی ۳ سال از طریق بورس واگذارکرد اما باگذشت ۱۲سال از آن تاریخ سهام این شرکت همچنان نه در بورس تهران و نه در بورس‌های منطقه‌ای عرضه نشده است. طولانی شدن زمان عرضه سهام ایرانسل در بازار سهام به این دلیل است که در زمان عقدقرار داد مشارکت شرکت‌ام تی ان آفریقای جنوبی برای تاسیس شرکت ایرانسل هیچ بندی در قرارداد برای اینکه طرف آفریقایی ملزم به عرضه سهام از طریق بورس است نشده بود.
این در حالی است که براساس قانون سهام این شرکت باید بعد از مدتی در بورس عرضه می‌شد و مسئولان دولت بارها از این موضوع سخن گفته بودند که طرف آفریقایی موظف است پس از مدتی سهامش را عرضه کند. ماجرا از این قرار است که اگر قرار باشد هریک از طرفین بخشی از سهامشان را عرضه کنند کرسی‌های هیأت مدیره را به نفع دیگری از دست خواهند دادو این موضوع در نحوه مدیریت ایرانسل تغییرات بزرگی ایجاد خواهد کرد بر همین اساس هیچ‌یک از طرفین حاضر به عرضه سهام نیستند. هم‌اکنون ۴۹درصد از سهام این شرکت در اختیار ام تی ان آفریقای جنوبی و ۵۱درصد در اختیار طرف ایرانی است بنابر این اگر قرار باشد سهامدار ایرانی بخشی از سهامش را بفروشد کنترل این شرکت را از دست می‌دهد.
پیش از این یکی از مسئولان سابق سازمان بورس و از مدیران فعلی بورس تهران راه‌حلی را برای حل مشکل عرضه سهام ایرانسل ارائه کرده بود که از جزئیات به نتیجه رسیدن این راه‌حل اطلاعاتی در دست نیست. در تازه‌ترین رویداد سال قبل هیأتی متشکل از شرکت‌ام تی ان آفریقای جنوبی به تهران سفر کرد و در ملاقات با مقامات بورس تهران راه‌حل‌های عرضه سهام را بررسی کرد.
آنطور که مسئولان بورس تهران هم سال قبل تأیید کردند به‌دنبال انجام این مذاکرات در خواست عرضه سهام ایرانسل به مقامات بورس تهران ارسال شده اما بورس تهران در تلاش است بخشی از سهام این شرکت را در بورس‌های استانبول و ژوهانسبورگ هم به‌صورت همزمان عرضه کند. به اعتقاد کارشناسان درصورت عرضه سهام این شرکت‌ها در بورس‌های بین‌المللی راهی برای عرضه سهام سایر شرکت‌های ایرانی در بورس‌های منطقه‌ای هم باز شده و بازار سهام ایران از حالت جزیره‌ای خارج خواهد شد و به یک بورس منطقه‌ای تبدیل می‌شود. به زعم تحلیلگران این اتفاقات همچنین اثرات بین‌المللی و سیاسی مناسبی برای تحکیم روابط دیپلماتیک ایران دارد.
منبع: الف