ناامیدی نسبت به افزایش قیمت نفت
اعتماد نوشت؛
گذشت کمی بیش از یک هفته بعد از تصمیم اوپک مبنی بر تمدید کاهش تولید طلای سیاه، قیمت‌ها در بازار هنوز جان نگرفته‌اند. برخلاف پیش‌بینی‌ها تغییرات قیمت بیشتر به سمت سقوط میل دارد تا آنکه راه افزایش در پیش بگیرد. حالا بر شمار تحلیلگران بازار نفت که می‌گفتند، اوپک در نهایت نمی‌تواند تاثیر شگرفی بر بازار نفت بگذارد، روز به روز افزوده می‌شود. روند معاملات هم نشان می‌دهد که امیدهای کمی برای افزایش قیمت طلای سیاه به بیش از ۵۵ دلار تا پایان سال میلادی جاری وجود دارد. این تحولات یعنی نقش اوپک نسبت به گذشته کمرنگ‌تر شده است؛ اوپک از تولیدکنندگان ۴٠ درصد نفت جهان تشکیل شده و حالا با همکاری چند تولیدکننده غیر عضو، مانند مکزیک و روسیه، هم توانایی کافی برای بازگرداندن قیمت نفت به سطح دلخواه را ندارد.
از حدود چهار سال پیش که ناگهان قیمت جهانی نفت کاهش پیدا کرد، اوپک که دیگر درگیر مشکلات سیاسی میان اعضای اصلی خود بود، ابتکار عمل را از دست داد و نه تنها نظاره‌گر سقوط قیمت‌ها شد بلکه با اضافه تولید، رمق بازار را هر چه کمتر کرد. آن زمان عربستان سعودی، به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان، میدان‌دار افزایش تولید بود اما تصور نمی‌کرد عاقبت خودش نیز با تبعات آن درگیر شود. درنتیجه کنار سعودی‌ها طیفی از متحدان منطقهای و بین‌المللی شکل گرفتند که تا دو سال مانع توافق بودند. پس از آنکه کسری بودجه به واقعیتی در اقتصاد عربستان و دیگر کشورهای اوپک تبدیل شد که امکان گریزی از آن نبود، طرفین به سمت توافق سوق پیدا کردند و سرانجام در ماه نوامبر سال گذشته، به اتفاق آرا کاهش تولید یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه‌ای در روز عملی شد.
پیش از اجرای این توافق، قیمت نفت حدود ۴۵ دلار بود و پس از آن عمدتا نرخ‌ها حدود ۵ تا هفت دلار از قیمت پیش از توافق بیشتر بود. به بیان دیگر تمام تلاش‌ها و همدلی‌ها در اوپک که با همراهی چند کشور غیر عضو نیز دنبال شد، نهایتا پنج تا هفت دلار به تقویت قیمت طلای سیاه کمک کرد. پیش از این اتفاقات هم بارها از سوی کارشناسان نسبت به تصمیمات اتخاذ شده از سوی این سازمان هشدار داده شده بود؛ بارها از سوی صاحبنظران جهانی عنوان شد که رویه اوپک سرانجامی جز تلاش ندارد.
اکنون به نظر می‌رسد، هر چند همچنان این نهاد به فعالیت خود ادامه می‌دهد ولی توانایی کمتری نسبت به گذشته در کنترل قیمت و بازار دارد، به گونه‌ای که تنها یک هفته پس از توافق دوباره و ٩ ماهه مبنی بر ادامه کاهش تولیدات، امیدها نسبت به افزایش قیمت‌ها کم و کمتر شده است. علاوه بر این نگرانی‌ها از افزایش تنش میان عربستان و حامیانش با قطر هم مزید بر علت شده تا امیدها به پابرجا ماندن توافق اوپکی‌ها بیش از گذشته در هاله‌ای از ابهام قرار داشته باشد. در این میان بالا بردن قیمت نفت از سوی آرامکوی عربستان، برای گرید عرب لایت برای همه مناطق بزرگ آسیا، شمال غربی اروپا و امریکا که این امر منعکس‌کننده سایر نشانه‌ها مبنی بر این است که تلاش‌های اوپک برای محدود کردن عرضه به بازار، در حال به ثمر نشستن است.
افزایش اندک در نخستین روز هفته
در آغاز هفته و روز گذشته قیمت نفت در معاملات بازار جهانی و به دنبال تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و تحت تاثیر نشانه‌های محدود شدن عرضه اوپک به بازار، بیش از یک درصد افزایش یافت. براساس گزارشی که ایسنا تهیه کرده، نفت برنت که قیمت پایه بازار جهانی است، ۷۰ سنت یا ۴/١ درصد افزایش یافت و به ۶۵/۵٠ دلار در هر بشکه رسید. نفت وست تگزاس اینترمدیت امریکا به ٣۴/۴٨ دلار در هر بشکه رسید که ۶۸ سنت یا ۴/١ درصد نسبت به قیمت نهایی معاملات گذشته افزایش داشت. هر دو قیمت پایه هفته گذشته به دلیل نگرانی‌ها نسبت به افزایش تولید نفت امریکا و تشدید مازاد عرضه در بازار جهانی، حدود ۴ درصد کاهش داشتند. عربستان سعودی به همراه امارات متحده عربی، مصر و بحرین با متهم کردن قطر به حمایت از افراط‌گرایی و ضربه زدن به ثبات منطقهای، روابط‌شان با این کشور که بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع در جهان به شمار می‌رود را قطع کردند. به گفته معامله‌گران، قیمت‌ها همچنین از محدود شدن عرضه در بازار معاملات نفت فیزیکی مورد حمایت قرار گرفتند. طبق آمار تامسون رویترز، صادرات نفت اوپک به مشتریان در سراسر جهان ٣/٢۴ میلیون بشکه در روز در ماه مه بود که در مقایسه با ٨/٢۴ میلیون بشکه در روز در آوریل و در مقایسه با متوسط ١/٢۵ میلیون بشکه در روز در پنج ماه نخست سال میلادی جاری کاهش داشت. اوپک در سه ماه آخر سال ۲۰۱۶ به طور متوسط ۴/٢۶ میلیون بشکه در روز صادرات داشت.
با وجود این، بهای معاملات نفت برنت حدود هشت درصد پایین‌تر از سطح ۲۵ ماه مه است که اوپک تمدید توافق کاهش تولید تا پایان سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ را اعلام کرد. ضعیف شدن قیمت‌ها به دلیل افزایش تولید نفت امریکاست که در این توافق مشارکت نداشته است. طبق آمار، تولید نفت امریکا بیش از ۱۰ درصد از اواسط سال ۲۰۱۶ به این طرف رشد کرده و به ٣۴/٩ میلیون بشکه در روز رسیده که نزدیک به سطح تولید عربستان سعودی و روسیه است.
به گفته تحلیلگران گروه بانکی ANZ، سرمایه‌گذاران همچنان نسبت به توانایی اوپک برای متعادل کردن مجدد عرضه و تقاضا در بازار تردید دارند و این موضوع به همراه دورنمای افزایش بیشتر تولید امریکا، قیمت‌های نفت را تحت فشار قرار می‌دهد. آماری که روز جمعه از سوی گروه صنعتی بیکر هیوز منتشر شد، نشان داد که شمار دکل‌های حفاری نفت امریکا برای بیستمین هفته متوالی افزایش یافته است.
میانگین قیمت نفت ۵۵ دلار خواهد بود
یک نظرسنجی که از سوی رویترز منتشر شده، نشان می‌دهد که با وجود توافق اوپک و متحدان برای تمدید توافق کاهش تولید تا سال ۲۰۱۸، تحلیلگران نسبت به چشم‌انداز قیمت نفت بدبین‌تر شده‌اند و انتظار دارند قیمت‌ها امسال به طور متوسط حدود ۵۵ دلار در هر بشکه باشد. آن‌طور که تسنیم از رویترز روایت می‌کند، کایلین بیرچ، تحلیلگر موسسه ای آی یو گفت: «محدودیت‌های بیشتر اعمال شده از سوی اوپک به تقویت قیمت نفت کمک خواهد کرد، اما ما انتظار نداریم که این محدودیت‌ها برای سوق دادن قیمت متوسط نفت به بالای ۵۵ دلار در سال ١٨-٢٠١٧ کافی باشد. »
وی تداوم مازاد عرضه و رشد محدود مصرف را از دلایل این رشد قیمت محدود عنوان کرد. این تحقیق که از ٣۴ اقتصاددان و تحلیلگر انجام شده پیش بینی می‌کند که قیمت متوسط نفت در سال ٢٠١٧ به ۵۵ دلار و ۵٧ سنت برسد که پایین‌تر از پیش بینی ۵٧ دلار و ۴ سنتی ماه گذشته است. بر این اساس انتظار می‌رود قیمت نفت سبک امریکا امسال به طور متوسط به ۵٣ دلار و ۵٢ سنت برسد، در حالی که پیش‌بینی ماه گذشته ۵۴ دلار و ٧٣ سنت بود. این پیش‌بینی‌ها ضعیف‌ترین پیش بینی در سال جاری میلادی است و از آغاز سال پیش بینی‌های هر ماه نسبت به ماه پیش ضعیف‌تر بوده است.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و برخی از تولیدکنندگان غیرعضو این سازمان در روز ٢۵ مه توافق کردند که توافق کاهش تولید برای کاهش روزانه ٨/١ میلیون بشکه از تولیدشان را تا ٩ ماه دیگر یعنی تا پایان مارس ٢٠١٨ تمدید کنند. ۶ ماهه نخست توافق مذکور در سی‌ام ماه جاری میلادی به اتمام می‌رسد. اما افزایش تولید نفت امریکا تاکنون موجب تضعیف تلاش‌ها برای کاهش میزان ذخایر نفت جهان شده است.
منبع: الف