مردمانی ایستاده در غبار
گروه جامعه: داستان این روزهای مردم منطقه سیستان بسیار غم انگیز است، زیرا مردم سیستان این روزها به تنهایی در غبار ایستاده‌اند و انگار کسی هم قرار نیست به داد آن‌ها برسد. این روزها که در حال سپری کردن روزهای ابتدایی فصل تابستان هستیم روز به روز بر گرمای هوا افزوده می‌شود و این شرایط در برخی از نقاط کشور شرایط سخت و طاقت فرسایی را برای مردم ایجاد کرده است.اما این گرما در برخی از مناطق جنوبی کشور از جمله استان سیستان و بلوچستان بسیار شدید تر است به گونه‌ای که در برخی از مناطق این استان تحمل این اوضاع بسیار مشکل شده است.البته زمانی تحمل این شرایط برای مردم استان سیستان و بلوچستان مشکل تر می‌شود که علاوه بر گرمای بین ۴۰ تا ۵۰ درجه‌ای باید مشکلات دیگری همچون قطعی آب و برق و نواسانات آن را نیز تحمل کنند.
آغاز ۱۲۰ روز سختی
با همه این موارد اما شرایط در منطقه سیستان با شروع فصل تابستان و با تشدید سرعت بادهای ۱۲۰ روزه از این هم دشوارتر می‌شود.زیرا با توجه به خشکسالی دو دهه اخیر و کمبود آب و به تبع آن خشک شدن بستر رودخانه هیرمند و تالاب‌هامون با شروع بادهای ۱۲۰ روزه که حالا دیگر به ۱۵۰ تا ۲۰۰ روز هم افزایش پیدا کرده است مردم مظلوم منطقه سیستان علاوه بر گرمای طاقت‌فرسا باید گرد و غبار ناشی از طوفان را نیز تحمل کنند.از همین رو کارشناس هواشناسی اظهار داشت: بادهای۱۲۰روزه در منطقه سیستان معمولا با شروع فصل گرم سال شروع می‌شود و تا شهریور و حتی مهرماه ادامه دارد که به دلیل مدت وزش به نام بادهای ۱۲۰ روزه مشهور هستند.وی افزود: حداکثر سرعت باد در تیر ماه به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد و در بعضی منابع برای حداکثر سرعت این باد ارقام بالاتری نیز ذکر شده است.علی ملاشاهی گفت: متوسط سرعت باد در ماه‌های تابستان در حدود ۲۶ کیلومتر در ساعت و در ماه‌های زمستان به ۱۳ کیلومتر در ساعت می‌رسد.وی با اشاره به اینکه جریان باد در منطقه سیستان در کلیه فصول سال برقرار است، خاطر نشان کرد: البته بیشترین موارد وزش باد مربوط به فصل تابستان است.وی تصریح کرد: از همین رو از شنبه هفته گذشته با توجه به تداوم حضور شیب فشاری در شرق کشور این بادها شروع شده است و سرعت باد به ۹۵ کیلومتر بر ساعت هم رسید.البته هر چند در روزهای پنجشنبه وجمعه قدری از شدت طوفان کاسته شد اما از دیروز دوباره باد شدیدتر شده و تا روز چهارشنبه ادامه دارد. با توجه به آلودگی هوا ناشی از گرد و غبار توصیه می‌شود افراد آسیب‌پذیر از جمله سالمندان، بیماران و کودکان در زمان غبارآلود شدن هوا از تردد غیرضروری در فضای باز اجتناب کنند.
طوفان‌های شن ۱۰۰۵ نفر را راهی مراکز درمانی سیستان وبلوچستان کرد
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل اظهار داشت: در هفته گذشته به دلیل وزش باد شدید، طوفان و گرد وخاک ناشی از آن، تعداد هزار و ۵ نفر به مراکز خدمات درمانی و اورژانس مراجعه کرده‌اند که از این تعداد ۱۶۰ نفر در بیمارستان بستری شدند.علی‌اکبر نصیری با اشاره به اینکه عمده مشکلات به وجود آمده برای مردم منطقه سیستان مشکلات چشمی و تنفسی است، افزود: به این بیماران در چهار بخش بیماران قلبی، تنفسی، ترافیکی و چشمی خدمات بیمارستانی و پیش بیمارستانی ارائه شده است.
توزیع ۱۲۰۰ بسته غذایی بین مردم طوفان زده
رئیس جمعیت هلال احمرشهرستان نیمروز اظهار داشت: در ماه گذشته تعداد یک هزار و ۲۰۰ بسته غذایی بین مردم طوفان زده بخش مرکزی وصابری شهرستان نیمروز توزیع شده است.وی افزود: نیروهای هلال احمر شهرستان نیمروز در این مدت این بسته‌های غذایی را که کدام ارزشی معادل یک میلیون و یکصد هزار ریال دارد را بین ۱۲۰۰خانوار روستایی و همچنین عشایری گرفتار در طوفان توزیع کردند.وی با اشاره به اینکه ۵۷ درصد وسعت منطقه سیستان مربوط به شهرستان نیمروز است، افزود: این شهرستان به دلیل همجوار بودن با دریاچه‌هامون و به دلیل خشک شدن بستر این دریاچه شرایط کاملا آماده‌ای دارد تا با اولین وزش باد، گرد و خاک و ریزگردها در آن مشکل ساز شوند.محمد کرمی ادامه داد: برنج، ماکارانی، عدس، شکر، روغن، کنسروجات ورب ازجمله اقلام توزیع شده بین مردم طوفان زده روستاهای شهرستان نیمروز است.اما ظاهرا مشکلات طوفان در منطقه سیستان پایانی ندارد و این داستان همچنان ادامه دارد زیرا علاوه بر همه این مشکلات طوفان موجب بروز خسارات عدیده‌ای به بخش کشاورزی این منطقه شده است.رئیس جهاد کشاورزی شهرستان هیرمند اظهار داشت: پدیده گرد و غبار به حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد بخش کشاورزی این منطقه آسیب وارد میکند.وی افزود: به دلیل نشستن گرد و خاک بر روی برگ محصولات کشاورزی میزان جذب نور و فتوسنتز گیاهان کاهش پیدا میکند و در نتیجه رشد و تولید محصول دچار افت می‌شود.وی ادامه داد: از دیگر اثرات گرد و خاک بر روی گیاهان این است که دوره گرده‌‌افشانی را کاهش داده و با خشک کردن سطح کلاله از درصد تلقیح گل و در نهایت از تولید میوه میکاهد.حبیب رستمی خاطر نشان کرد: در این فصل در منطقه سیستان معمولا آسیب جدی به جالیز کاری‌ها وارد می‌شود زیرا این پدیده نه تنها از لحاظ کمی محصول را دچار زیان میکند بلکه از لحاظ کیفی نیز محصولات را تحت تاثیر قرار می‌دهد.وی با اشاره به خسارات وارده باد شدید به سازه‌های گلخانه‌ای و همچنین درختان میوه، افزود: کاهش سرعت باد و جلوگیری از فرسایش بادی خاک باید از طریق ایجاد بادشکن‌ها در اطراف مزارع و باغات انجام شود.وی تصریح کرد: همچنین می‌توان در حاشیه نهرها، کانال‌های آب، مزارع و در طرفین جادها با رعایت اصول فنی یک یا چند ردیف درختکاری انجام داد که به عنوان بادشکن عمل کند.
خشک بودن دریاچه‌هامون منشأ طوفان و ریزگردها است
حجت الاسلام حسن خدری، امام جمعه شهرستان زهک اظهارداشت: اگر بادهای موسمی ۱۲۰ روزه نباشد مردم از گرما نمی‌توانند زندگی کنند، صید وصیادی از بین می‌رود، احشام نابود می‌شوند و زمین‌های کشاورزی هم قابل کشت نخواهند بود زیرا سطح زه آب درسیستان بالا است.وی با اشاره به اینکه منشأ ریزگردها خشکی بستر دریاچه‌هامون است، افزود: دولت مردان با بی‌تفاوتی و عدم توجه به حقابه و دیپلماسی بین ایران و افغانستان موجب بروز این مشکلات شده اند.وی با اشاره به اینکه عملکرد دولت در زمینه دیپلماسی حق آبه در این منطقه بسیار ضعیف است، خاطر نشان کرد: سدهای مختلف در افغانستان ایجاد می‌شود اما هیچ گونه عکس العملی از سوی دولت مردان مشاهده نمی‌شود. قطعا کسی حق ندارد جلوی رودخانه طبیعی وآب‌های آزاد سد احداث کند که نمونه بارزی که در افغانستان است سد «کمال خان» است که فاز سوم آن نیز در حال اجرا است.وی با تأکید بر اینکه کارهای غیر کارشناسی و غیر تخصصی باعث بیشترین آسیب به منطقه سیستان شده است، تصریح کرد: ایجاد دایک در دریاچه‌هامون یکی از آسیب‌های جدی است که آقایان در گذشته باهزینه ۳۰۰ میلیارد تومان ایجاد کردند والان آب منتقل می‌شود به «پوزک‌صابری» و دریاچه مشترک واز آنجا به دلیل وجود دایک آب برگشت نمی‌کند.وی تصریح کرد: درخواست ما این است که با تمام توان دیپلماسی این دایک برداشته شود ویا حداقل بعضی از قسمت‌هایش باز شود تا آب به‌هامون منتقل شود اگر این کار صورت نگیرد کانون بحران مسلمأ منطقه سیستان را نابود میکند.
ماهی‌هایی که در سکوت می‌میرند
البته این خشکسالی و طوفان تنها بر بخش کشاورزی تاثیرگذار نبوده زیرا در زمینه شیلات هم با مردم و صیادان را با مشکلات فروانی مواجه کرده است و هر ساله تعداد زیادی از ماهی‌های منطقه به دلیل خشک شدن بستر رودخانه هیرمند و تالاب‌هامون در سکوت می‌میرند.رئیس اداره شیلات زابل اظهار داشت: هر ساله با شروع فصل بهار به دلیل ورود آب‌های سرریز سدهای افغانستان مقداری آب به منطقه سیستان وارد می‌شود که تعدادی ماهی نیز همراه آن وارد می‌شود.رضا سرگزی افزود: این ماهی‌ها در مدت محدودی برای برخی از صیادان و مردم بومی منطقه سیستان اشتغال محدودی ایجاد میکند.وی گفت: اما متاسفانه با آغاز فصل گرما و کم شدن میزان آب ورودی و تبخیر بستر رودخانه‌ها و انهار دیگر فضای کافی برای زندگی این ماهی‌ها وجود ندارد.با توجه به اهمیت موضوع صیادان منطقه سیستان اقدام به جمع آوری تعدادی از این ماهی‌ها از درون رودخانه‌ها، انهار و کانال‌ها می‌کنند.وی خاطر نشان کرد: مردم و صیادان محلی پس از جمع آوری، این ماهی‌ها را به استخرهای خاکی و بتنی موجود در منطقه منتقل می‌کنند.وی گفت: البته با وجود همه این اقدامات بازهم تعداد بسیار زیادی از این ماهی‌ها در اثر بی آبی تلف می‌شوند.در مجموع داستان این روزهای مردم منطقه سیستان بسیار شبیه داستان‌ها و فیلم‌های سینمایی شده است زیرا مردم سیستان این روزها به تنهایی در غبار ایستاده‌اند و از مرزهای ایران اسلامی دفاع می‌کنند و انگار کسی هم قرار نیست به داد آن‌ها برسد.
منبع: بهارنیوز