ماجرای گنج خیالی فاروق در استان فارس چیست؟
به گزارش ایران خبر، در یکی از این ویدئوها تمامی اشیای تاریخی نمایش داده شده متعلق به تمدن مصر باستان و مشتمل بر تابوت یک مومیایی، رب‌النوع‌های مصر باستان، مجسمه‌هایی از اعضای خانواده مومیایی و ظروف و اشیای زرین و ارزشمند نمایش داده می‌شد و اصرار زیادی بود که این اشیا را متعلق به شهر تخیلی فاروق در استان فارس معرفی کنند. درحالی‌که مشخص است که تمامی این اشیا متعلق به تمدن مصر باستان است. یکی، دو روز بعد البته خبرهایی نیز دست به‌دست شد که این اشیا را متعلق به محوطه‌ای در کشور ترکیه معرفی کردند. مصیب امیری، رئیس اداره میراث فرهنگی استان فارس نیز بلافاصله اقدام به تکذیب این خبر کرد. اما یک روز پس از این تکذیبیه تصویر دیگری در فضای مجازی منتشر شد که در آن در تاریکی مطلق و با نور چراغ قوه اقدام به تصویربرداری با گوشی موبایل از یک کتیبه زرین به خط میخی، مجسمه زرین‌گوزن، سردیس هخامنشی که ریش‌های آن با سنگ‌های نیمه قیمتی تزیین شده بود و ظروف زرین شده بود.
تصویربردار حتی در اقدامی جالب یک اسکناس ۲هزار تومانی و یک اسکناس ۵۰۰تومانی را نیز در کنار تصویرهای خود نشان داد تا بزعم خود در تصویری که برای شبکه‌های اجتماعی ارسال می‌کند مشخص کند این اشیا متعلق به ایران هستند یا آنکه بخواهد بگوید اشیا مربوط به ۲۵۰۰سال پیش هستند. این فیلم نزدیک به ۷دقیقه‌ای اما بدون صوت و تنها با دو سرفه تصویربردار به پایان می‌رسد. اما شایعاتی را که درباره این فیلم منتشر شد، بخوانید تا به پایان گزارش برسیم.
«از شهر فاروق چیزی شنیده‌اید؟ یکی از اعضای یگان حفاظت میراث‌فرهنگی این فیلم را از داخل محل گرفته و بیرون فرستاده است. یک اسکناس ۲هزار تومانی و یک پانصد تومانی هم گذاشته و از آن فیلم گرفته که نگویند اینجا ایران نیست. مردم ریختند آنجا و اصلا حکومت نظامی شده است. این فیلم را هم فرستاده‌اند بیرون تا نکند اینها این اشیا را با خودشان ببرند. خدایی موضوع ملی است کاری کنید که نتوانند این اشیا را از ایران خارج کنند و…»
این ویدئو به خبرنگار همشهری نیز ارسال شد اما تلاش‌ها برای گفت‌وگو با فردی که این ویدئو را منتشر کرده بود، ممکن نشد. با این حال تصاویر ارسال شده برای تأیید صحت و سقم داستان‌های مرتبط با شهر فاروق برای ۲باستان‌شناس ارسال شد تا درصورت تأیید آنها گزارش شهر فاروق منتشر شود.
دکتر مهرداد ملک‌زاده، باستان‌شناس دوره‌های تاریخی ایران که علاقه اصلی‌اش پژوهش و باستان‌شناسی در دوره‌های هزاره اول پیش از میلاد است و اکنون در پژوهشگاه میراث و گردشگری کشور نیز مشغول به‌کار است با مشاهده این ویدئو پاسخ‌های جالبی برای داستان فاروق دارد. او در رابطه با فیلم تخیلی منتشر شده از فاروق در مظان این اتهام قرار گرفت که هیأتی به سرپرستی وی در حال مطالعه بر گنج خیالی فاروق است.
دکتر ملک‌زاده به همشهری می‌گوید: غیراز خبری که آمده و تکذیب هم شده است در ۲ماه اخیر ۲بار به استان فارس برای سرکشی به‌کار هیأت‌های باستان‌شناسی ایرانی و فرانسوی و ایرانی و ایتالیایی به تخت جمشید سفر کردم که متأسفانه در ماجرای فاروق شایعاتی مطرح شده که بنده در گنجینه خیالی فروق در حال کاوش هستم که دروغ است.
او درخصوص ساختگی بودن فیلم ۷دقیقه‌ای منتشر شده از گنجینه خیالی فاروق گفت: این تصویر فضاسازی شده دالان تنگ و تاریکی را مثل یک راهروی زیرزمینی نمایش می‌دهد که نور کوچکی نیز بر اشیا تابانده می‌شود. آنچه بیننده در این تصاویر می‌بیند یک تونل است که اشیایی داخل آن قرار دارد و بیشتر تداعی‌کننده فیلم‌های افسانه‌ای جست‌وجوگران گنج بوده و تحت‌تأثیر فیلم‌های هالیوود است؛ حتی دالان‌های تنگ و تاریک معماری مصری سرچشمه این فیلم و اندیشه سازنده آن است. درحالی‌که در تمامی فلات ایران چنین فضایی خالی مملو از اشیای تاریخی زیر زمین وجود ندارد.
به گفته دکتر مهرداد ملک زاده، به‌نظر می‌رسد اشیا در یک اتاق چیده شده و دیوارهای اتاق نیز با پارچه سیاه یا رنگ سیاه پوشانده شده است تا فضای دهلیز را تداعی کند. ولی سازنده این فیلم غافل از این موضوع است که اشیا و ظروف فرهنگی دوره هخامنشی آنچنان که در شوش و پاسارگاد و تخت جمشید یافت شده مدفون در خاک هستند و به مرور ایام دچار آسیب و فرسایش شده‌اند و باستان‌شناس با ایجاد کارگاه‌های مربع شکل آنها را از زیر خاک بیرون می‌کشد. نه آنکه مانند این تصویر اشیا در فضایی باز چیده شده باشند.
این باستان‌شناس دوره‌های تاریخی حتی درخصوص اشیای به نمایش درآمده در این تصویر که به رنگ طلا هستند، توضیح می‌دهد: در ساخت این اشیا تقلیدهای بسیار خام و ضعیف و کپی‌های نازل صورت گرفته است. افرادی که چنین اشیایی تولید می‌کنند البته با مشاهده هنر هخامنشی در موزه‌ها یا دیدن تصاویر اشیای مربوط به آن دوره اقدام به تقلید برای ساختن نمونه‌های مشابه می‌کنند؛ درحالی‌که متخصصان دوره هخامنشی، قاعده ساخته شدن چشم درصورت یک گاو را می‌دانند و با علائم نمادین آن به خوبی آشنا هستند. اما افراد ناآشنا با این ظرایف اشیایی مهمل می‌سازند. لوحه‌های به نمایش درآمده در این تصویر نیز بسیار خام، ناشیانه و به‌صورت مبتدی ساخته شده و سازندگان آن تلاش کرده‌اند خط هخامنشی را در این لوحه‌ها تکرار کنند؛ درحالی‌که نمی‌دانند اصلا در کارگاه‌های هخامنشی لوحه‌ها این گونه تولید نمی‌شدند. مجسمه‌ای از سرباز هخامنشی نیز در این تصویر وجود دارد که نمونه‌های مولاژ آنها را در خیابان ویلا یا منوچهری می‌توان خریداری کرد. جالب آنکه این فرد حتی نمی‌داند در تمام هنر هخامنشی حتی یک مجسمه هم وجود ندارد و تنها مجسمه این دوره مربوط به مجسمه داریوش است که آن هم در مصر تراشیده شد و او با خود به ایران آورده است.
آنطور که ملک‌زاده می‌گوید: مجسمه‌های موجود در این تصویر را از خیابان ویلا یا منوچهری خریده‌اند و با اسپری زردرنگ آنها را رنگ کرده و آن‌را آغشته به آب کرده‌اند که تداعی‌کننده طلایی بودن اثر باشد. بنابراین آنچه در مورد این تصویر می‌توان گفت این است که با انباری تاریک یک فرد روبه‌رو هستیم که اشیا را در آن چیده است و نمی‌داند که هیچ تالاری به این شکل از دوره هخامنشی وجود نداشته و حتی نوع چینش اشیا نیز ناشیانه است.
این باستان‌شناس در پاسخ به این سؤال همشهری که چه اتفاق افتاده است که برخی در جامعه ایران دست به چنین اقداماتی می‌زنند؟ گفت: متأسفانه در فرهنگ و ادبیات ایران مضمون‌هایی همچون گنج‌جویی و گنج بادآورده وجود دارد و با توجه به ناملایمات اقتصادی سال‌های اخیر نیز افرادی در کشور اقدام به بازتولید آثار فرهنگی می‌کنند و با پخش شایعه یافتن گنج در شبکه‌های اجتماعی و دست به‌دست شدن تصاویر ساختگی در حلقه میلیونی مخاطبان شبکه‌های اجتماعی این توهم ایجاد می‌شود که چون این فیلم‌ها در تیراژ وسیع پخش شده و همه آن را دیده‌اند، پس واقعی است.
به گفته دکتر مهرداد ملک‌زاده، سودجویان با تقلب و جعل و نمونه‌سازی از آثار هنری و تاریخی ایران در سال‌های اخیر شدیدترین ضربه‌ها را به پیکر فرهنگ ایرانی وارد کرده‌اند.
منبع: irankhabar.ir