عاقبت تنش عربستان و قطر در بالاترین سطح؛ کودتای ششم یا عقب نشنی دوحه
درگیری و کشمکش میان عربستان سعودی و قطر این روزها بسیار بالا گرفته و از حد توهین گذشته و به حد تهدید رسیده است.
چند وقت پیش امیر قطر در سخنانی که بعد از سفر ترامپ به عربستان و جلسه با شماری از سران کشورهای عربی و اسلامی صورت گرفت روابط دوحه با ایران را ستود و تأکید کرده بود که حماس و حزب‌الله جنبش‌های مقاومت هستند. این اظهارات امیر قطر باعث بوجود آمدن تنش در روابط دوحه با عربستان، امارات و چند کشور عربی دیگر شد.
این که سخنان فوق چرا و توسط چه کسی منتشر شده محل حدس و گمانه زنی های بسیاری بوده است.
دیروز برخی منابع قطری از ترور ناکام «خالد العطیه» وزیر دفاع قطر خبر دادند. پایگاه الیوم‌السابع مصر به نقل از برخی منابع قطری گزارش داد که العطیه هدف ترور قرار گرفت اما جان سالم به در برد. این منابع گفتند که العطیه پس از بازجویی در ساختمان دولت قطر درباره درز اظهارات اخیر منسوب به امیر قطر در رسانه‌ها، هدف ترور قرار گرفت اما این ترور وی ناکام ماند.
طبق این گزارش از زمان آغاز تنش در روابط قطر با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، العطیه تحت فشارهای داخلی زیادی از سوی خاندان حاکم قطر است زیرا وی را مسئول درز دادن سخنان منتسب به «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر می‌دانند.
اما آتش رسانه های سعودی هنوز علیه قطر خاموش نشده است. در این راستا یک روزنامه سعودی در پی بالاگرفتن تنش میان ریاض و دوحه، قطر را به کودتا تهدید کرد و نوشت که خاندان حاکم بر این کشور از امیر آن اعلام برائت کرده و وقوع کودتا بعید نیست.
روزنامه سعودی «الریاض» در گزارشی تحت عنوان «۵ کودتا در ۴۶ سال… کودتای ششم بعید نیست» به مسئله کودتاها در قطر پرداخت و امیر قطر را به برکناری تهدید کرد.
این روزنامه سعودی نوشت که «خانواده آل ثانی -حاکمان اصلی قطر و پسر عموهای تمیم- از دستورات (امیر بی فکرشان) اعلام برائت کردند» و این مسئله به خاطر کاریکاتورهای موهنی بود که شبکه الجزیره پخش کرد».
به گفته الریاض، خاندان آل ثانی با ارسال نامه‌ای به «سلمان بن عبدالعزیز» شاه عربستان از این مسئله عذرخواهی و از خاندان حاکم بر قطر اعلام برائت کرده است.
طبق ادعای الریاض، خاندان آل ثانی در این نامه گفته: «رد سیاستهای تمیم، حاکم قطر، از سوی خانواده قابل کتمان نیست و پیش ازاینکه به خاطر اقدامات تمیم بن حمد، کشتی خانواده غرق شود، [اعضای خانواده] از این سیاستها اعلام برائت و از سیاستهای تمیم در قبال کشورهای [عربی حاشیه] خلیج [فارس] نیز ابراز خشم میکنند».
روزنامه الریاض در تهدیدی آشکار به براندازی در قطر، نوشته که این نامه‌ی خانواده آل ثانی بیانگر عمق شکاف در میان حکام قطر است و آنان نیز اعلام کرده‌اند که از سیاستهای تمیم خسته شده‌اند و احتمال دارد که کودتای جدیدی در حکومت قطر صورت گیرد و در جریان آن حکومت به خانواده اصلی حاکم بازگردد.
به گزارش الریاض، کسی که تاریخ قطر را از زمان استقلال خود در دهه هفتاد سده گذشته دنبال کرده باشد، به خوبی از داستان کودتا و شکاف در حکومت این کشور آگاه است.
این روزنامه در ادامه می افزاید:پس از این مجموعه کودتاها، خیانتها و توطئه ها انتظار میرود که از طریق سناریوهای زیر قطر شاهد کودتای ششم باشد:
سناریوی نخست
پس از چهار سال حکومت، تمیم نتوانست دوستی به دست آورد و فقط دشمنی همه را به سمت خود جلب کرد. لذا نخستین تهدید که متوجه وی است، از سوی خانواده احمد بن علی است که در پی انتقام هستند؛ زیرا آنان صاحب حق اصلی و قانونی در حکومت قطر هستند؛ خاصه اینکه فرستادن پیام به عربستان و عذرخواهی از سیاستهای تمیم، پیامی مهمی از سوی خانواده بن علی برای کنترل خانواده حمد و پس گرفتن قدرت از آنهاست.
سناریوی دوم
تهدید دیگری که متوجه تمیم است، از سوی حمد بن خلیفه آل ثانی-پدر او- و مشعل پسرش است؛ شخصی که موزه وی را به خاطر تمیم از عرصه قدرت دور کرد. از این روی مشعل در پی انتقام است.
آیا قطر در حال عقب نشینی است
این در حالی است که به نظر می رسد قطر تلاش دارد تا روابط خود با عربستان را مدیریت کند و تا حدی که امکان دارد برخی از خواسته های سران آل سعود را برای کم کردن فشارها قبول نماید یا حداقل اقداماتی نمایشی انجام دهد.
در جدیدترین اقدام، قطر با تحویل دادن لیستی از اسامی اعضای حماس به این جنبش اعلام کرد افراد اعلام شده باید دوحه را ترک کنند. شبکه «المیادین» به نقل از منابع دیپلماتیک آگاه اعلام کرد لیست مذکور به ویژه شامل برخی از اسامی اعضای حماس است که وظیفه هماهنگی با رهبران این جنبش در کرانه باختری را بر عهده داشته‌اند. قطر اعلام کرده طی فشارهای خارجی مجبور به اتخاذ این تصمیم شده و از بابت آن متاسف است.
همچنین هر چند ممکن است این درگیری ها به صورت مقطعی کاهش یابد اما تجربه ثابت کرده اختلافات قطر با عربستان بدلیل تضاد دیدگاه های بنیادین و مبنایی هرگز پایان نمی یابد. از این رو به نظر می رسد قطر در تشکیل ناتوی عربی به رهبری عربستان، عدم حمایت خود را صریحاً اعلام کرده و سر و کله زدن و جنگ با ایران را دیوانگی محض قلمداد کرد. این در حالی است که بنا به گفته عادل الجبیر، عربستان رویای کشاندن جنگ به داخل ایران را در سر داشته، خواستار ایجاد جنگ داخلی در ایران با ایجاد اختلافات مذهبی – اقلیتی و صرف پول و دادن تسلیحات است. عربستان، سعی در تحریک پاکستان علیه ایران و جنگ با آن کشور دارد. همچنین از آمریکا می‌خواهد تا تحریم‌های شدیدی علیه ایران وضع کند.
دوحه اما در این زمینه واقع گراست. قطر به دلیل کشورهای حاشیه خلیج فارس، آمریکا و اسرائیل ریسک می‌کند و این موضوع را در بحران سوریه ثابت کرد. علیرغم این، حاضر نیست بخاطر دیگران خودکشی کرده و بیعت بدون چون و چرا انجام دهد.
منبع: الف
